تورم معمولا ناشي از تجمع آب ميان بافتي است و بيشتردر مچ، ساق و رانها ايجاد ميشود. ولي ممكن است در ساير نقاط بدن هم ديده شود. اكثر اوقات با تغيير مناسب life style وضعيت ورم بهبود ميبايد ولي در مواردي بيماري زمينهاي وجود دارد كه نياز به تشخيص بهموقع و درمان مناسب دارد. تورم پاها میتواند نشانهای از بيماریهای مهمی مانند مشكلات قلبی، کليوی و کبدی باشد.
۱. ایستادن یا نشستن طولانیمدت در سفر با اتومبیل یا هواپیما
۲. چاقی
همه میدانند که چاقی باعث بروز مشکلاتی و ازجمله سبب ایجاد ادم در بدن میشود. چون افراد با وزن بیش از حد، تحرک کافی ندارند، بیتحرکی، خود عاملی برای تشدید ورم میشود.
۳. بارداری
بزرگشدن رحم و فشار بر وریدها، در مسیر برگشت خون به قلب و افزایش حجم آب بدن نیز ورم پا و مچ پا را در زنان باردار ایجاد میکند.
۴. مصرف بیش از حد نمک
تقریباً در همۀ در خوراکیها، بهصورت نامحسوس، نمک وجود دارد؛ انواع ربها، کنسروها، ترشیجات و نانها منابعی از نمک هستند که شاید کمتر کسی به پرنمکی آنها توجه کند.
۵. عوارض جانبی برخی داروها
برخی داروهای فشار و قرصهای ضد درد باعث میشوند پای بیمار، بهخصوص در ناحیۀ قوزک، باد کند. بروفن و ناپروکسن ازجمله داروهای ضد درد هستند که ممکن است باعث تورم شوند.
اغلب داروهای ورمآور، ورم خفیف تا متوسط ایجاد میکنند. اغلب این ورمها، بهسبب جمعشدن نمک است و با قطع دارو، خیز یا ادم برطرف میشود. در فهرست زیر، نام بعضی از این داروها آمده است:
ـ پردنیزولون: مؤثر در درمان آلرژی و بیماریهای ریوی مزمن
ـ آملودیپین: از داروهای کنترل فشار خون
ـ قرصهای ضدبارداری استروژنی
ـ گاباپنتین: داروی بیماری اعصاب محیطی (نوروپاتی)، مفید برای بیماران با دیابت پیشرفته
ورم پا بیماری مزمنی است که بهتدریج ایجاد میشود و لازم است در اولین فرصت دربارۀ آن با پزشک مشورت شود. در مواقع زیر لازم است فرد بیمار بهصورت فوری و اورژانسی به نزدیکترین مرکز درمانی مراجعه کند:
نوشته دکتر مهرداد اقدسی
بهترین متخصص درمان واریس در ایران
ورم پا نشانهی چیست؟
ورم پا یا همان ادم یا خیز، در اثر جمعشدن مایع در بدن ایجاد میشود. این عارضه ممکن است کاملاً طبیعی باشد؛ مانند تورم مچ هر دو پا بعد از ایستادن طولانیمدت. خبر خوب اینکه این تورم با استراحت برطرف میشود. گاهی بادکردن پاها نشانی بیماریهایی مانند نارسایی احتقانی قلب است.علت ورم پا
عللی که باعث بروز تورم در پاها و مچ پا میشود عبارت است از:۱. ایستادن یا نشستن طولانیمدت در سفر با اتومبیل یا هواپیما
۲. چاقی
همه میدانند که چاقی باعث بروز مشکلاتی و ازجمله سبب ایجاد ادم در بدن میشود. چون افراد با وزن بیش از حد، تحرک کافی ندارند، بیتحرکی، خود عاملی برای تشدید ورم میشود.
۳. بارداری
بزرگشدن رحم و فشار بر وریدها، در مسیر برگشت خون به قلب و افزایش حجم آب بدن نیز ورم پا و مچ پا را در زنان باردار ایجاد میکند.
۴. مصرف بیش از حد نمک
تقریباً در همۀ در خوراکیها، بهصورت نامحسوس، نمک وجود دارد؛ انواع ربها، کنسروها، ترشیجات و نانها منابعی از نمک هستند که شاید کمتر کسی به پرنمکی آنها توجه کند.
۵. عوارض جانبی برخی داروها
برخی داروهای فشار و قرصهای ضد درد باعث میشوند پای بیمار، بهخصوص در ناحیۀ قوزک، باد کند. بروفن و ناپروکسن ازجمله داروهای ضد درد هستند که ممکن است باعث تورم شوند.
اغلب داروهای ورمآور، ورم خفیف تا متوسط ایجاد میکنند. اغلب این ورمها، بهسبب جمعشدن نمک است و با قطع دارو، خیز یا ادم برطرف میشود. در فهرست زیر، نام بعضی از این داروها آمده است:
ـ پردنیزولون: مؤثر در درمان آلرژی و بیماریهای ریوی مزمن
ـ آملودیپین: از داروهای کنترل فشار خون
ـ قرصهای ضدبارداری استروژنی
ـ گاباپنتین: داروی بیماری اعصاب محیطی (نوروپاتی)، مفید برای بیماران با دیابت پیشرفته
برای ورم پا به چه دکتری مراجعه کنیم؟
بهترین دکتر برای معاینۀ ورم پا، پزشک خانوادگی است که باید آزمایشهای لازم را برای بررسی عامل تورم در پا تجویز کند. سپس در صورت نیاز، بیمار را به متخصص ورم پا، یعنی پزشک متخصص داخلی یا پزشک متخصص قلب معرفی کند.ورم پا بیماری مزمنی است که بهتدریج ایجاد میشود و لازم است در اولین فرصت دربارۀ آن با پزشک مشورت شود. در مواقع زیر لازم است فرد بیمار بهصورت فوری و اورژانسی به نزدیکترین مرکز درمانی مراجعه کند:
- ورم ناگهانی و حاد در پا
- ورم پا همراه با درد
- ورم پا همراه یکی از علائم خطر آمبولی ریه
درمان خانگی ورم پا
درمان خانگی ورم پا، نوعی درمان حمایتی مهم در کاهش ورم پا و بسیار مؤثر و بلکه ضروری است. این درمان بدین شرح است:- کمکردن مقدار مصرف نمک در پخت غذا
- حذف نمکدان از سر سفره
- کمکردن مصرف انواع ترشی و شور همراه با غذا
- کاهش خرید و مصرف چیپس، پفک، بیسکویتهای نمکی، چوبشور و…
- کاهش مصرف گوشت قرمز و آجیل و تخمۀ بوداده و شور
- کاهش مصرف غذای رستورانی و غذاهای آماده و کنسروی، گوشتهای فرآوریشده مثل سوسیس و کالباس
- افزایش پیادهروی و تحرک مناسب سن و وضع بدنی
- پرهیز شدید از نشستن طولانیمدت با پای آویزان
- قراردادن پای خود در جایی بالاتر از سطح بدن، چندینبار در روز
- پیشگیری از افزایش وزن بدن با رژیم غذایی مناسب و ورزش
نوشته دکتر مهرداد اقدسی
بهترین متخصص درمان واریس در ایران