چه‌کار کنیم که به ترومبوز وریدی در بارداری گرفتار نشویم؟

[دکتر مهرداد اقدسی]

لخته خون در پا در اثر شکل گرفتن لخته در عروق عمقی پا به وجود می‌آید. اهمیت این عارضه تنها به‌خاطر درد ساق پا و تورم در پا نیست بلکه شکسته شدن لخته و حرکت آن همراه با جریان خون می‌تواند با جابه‌جایی لخته به سمت ریه و نهایتاً خطر آمبولی ریوی همراه باشد که عارضه‌ای بسیار جدی است و زندگی مادر را تهدید می‌کند و می‌تواند عوارض درازمدتی را به همراه داشته باشد.

خوشبختانه امروز راه پیشگیری و درمان قطعی برای هر دو عارضه لخته خون در پا و آمبولی ریوی وجود دارد و فقط لازم است تا با شناخت علایم و مراجعه به‌موقع از شدت عوارض بکاهید و هر چه زودتر تحت‌نظر پزشک متخصص واریس پا پروسه درمان را شروع نمایید. بعلاوه با پیاده کردن چند توصیه ساده می‌توانید به‌خوبی جلوی بروز لخته را بگیرید و در واقع خودتان را در برابر لخته خون در دوران بارداری و پس از زایمان واکسینه نمایید.
پیشگیری از ترومبوز وریدی در بارداری
برای هر مادری به‌کارگیری برخی توصیه‌ها و اقدامات ساده می‌تواند مفید واقع شود. در کلینیک در بسیاری از موارد ما با مادرانی روبرو می‌شویم که از عدم آگاهی‌شان به این نکات ساده ابراز تأسف می‌کنند. با به‌کارگیری این توصیه‌ها شما قادر خواهید بود خطر بروز لخته خون در پا (ترومبوز وریدی) را به حداقل برسانید و با خاطری آسوده بارداری سالم را تجربه نمایید.

توجه به میزان وزن‌گیری در بارداری​

از همان جلسه اول که بارداری‌تان مسجل می‌شود خوب است با پزشک یا ماما در خصوص افزایش وزن و سرعت آن در ماه‌های مختلف مشورت کنید. شما بایستی در خصوص مقدار افزایش وزن متناسب برای بارداری سالم کسب اطلاعات کنید و آن را پیاده نمایید.

داشتن فعالیت بدن متناسب را به یاد داشته باشید.​

یک باور غلط فرهنگی در بین بانوان این است که فعالیت بدنی برای جنین آسیب‌رسان بوده و مناسب نیست. بسیاری از مادران بارداری را با حداقل میزان فعالیت جسمی سپری می‌کنند. امروزه توصیه می‌شود که در صورت نبود منع از سوی پزشک تحت‌نظر، فعالیت متناسب با ماه بارداری و شرایط مادر صورت گیرد. داشتن فعالیت بدنی متناسب می‌تواند جلوی ایجاد لخته خون در پا را بگیرد.

پوشیدن جوراب واریس مناسب برای بارداری​

یکی از توصیه‌های عمومی برای مادران باردار به‌منظور پیشگیری از بروز لخته، پیشرفت واریس بارداری و درمان ورم پا استفاده از جوراب واریس مختص بارداری است.

درمان با هپارین​

به‌منظور پیشگیری در صورت صلاحدید پزشک برای پیشگیری از بروز لخته در برخی مادران انجام می‌شود.

برخی به‌اشتباه تصور می‌کنند لخته خون در پا تنها مختص بیماران مبتلا به واریس است البته واریس احتمال بروز لخته خون در پا را افزایش می‌دهد ولی در افرادی که واریس ندارند هم لخته خون در پا بروز می‌کند.

کدام علائم برای ترومبوز وریدی را باید جدی گرفت؟​

اگر هرکدام از این علایم بالینی را در دوره پس از وضع حمل یا بارداری داشتید بایستی در اولین فرصت به مراکز درمانی مراجعه کنید و با پزشکتان در میان بگذارید. البته معمولاً درد به‌صورت ناخودآگاه شما را از وجود مشکل خبر می‌کند و به فکر رفع آن خواهید بود.

1. پای سنگین و دردناک (وجود درد و هرگونه تورم را باید جدی گرفت)
2. قرمزی و گرمی یک بخش از پا در قسمت ساق یا ران پا
3. تغییر رنگ پوست در یک پا (رنگ پوست ممکن است آبی یا رنگ‌پریده شود)