آموزشهای گروهی : <شماره 5> : تایپوگرافی و کلیات و جزئیات خط

[GFX Master]

خوب اینم پنجمین تاپیک آموزشهای گروهی که طبق درخواست بچه ها موضوعش رو

خط و تایپوگرافی

در نظر گرفتیم و قرار شد بیشتر این تاپیک به عهده خود بچه ها بخصوص میلاد باشه چون تو این زمینه اطلاعات خوب و کاملی داره.

پس بحث رو شروع کنید و بقیه بچه ها هم اونو ادامه میدن.​

 

[Rezaei]

البته بچه ها که مباحث رو شروع کردن قول میدم توی این آموزش از همه فعالتر باشم.

 

[GFX Master]

خوب ظاهرا میلاد جان هنوز سر نزده به انجمن. پس برای شروع من یه چیزایی میگم البته خیلی تو این زمینه اطلاعات قوی ندارم ولی همچین بی اطلاع هم نیستم.

خوب خط اصلا به این صورت تعریف شد که وسیله ای برای برقراری ارتباط بین انسانها و جزو اولین چیزایی هم بود که بوسیله انسان اولیه کشف شد. حتی میشه گفت اصلا اولین چیزی که انسان کشف کرد خط بود! همون نقاشیهای حکاکی شده روی دیوارهای غارها خودشون با گذشت زمان تبدیل شدن به یکی از با ارزش ترین چیزهایی که انسان کشف کرد. حتی انسان اولیه هم با اینکه هنوز عقلش به تکامل نرسیده بود میدونست که برای برقراری ارتباط با یکی مثل خودش باید یه وسیله ای رو پیدا کنه و بهترین راه رو دراوردن شکلکای مختلف و کشیدن عکس چیزی رو که منظورش بود روی دیوار دونست.

بعدها با گذشت زمان و پیدا شدن تمدنها موضوع خط هم تکمیل تر شد و چندین خط مختلف بوجود امد. از قدیمی ترین خطوط میشه به خط میخی اشاره کرد که همگی عکسهایی از این نوع خط دیدیم.

امروز هم که انواع و اقسام خطوط بین ملتای مختلف اختراع شده که هر کدوم قواعد خاص خودشون رو دارن. اما تنها موضوعی که بین تمام خطوط از اون خط اولیه غارنشینا تا جدیدترین خطوط مشترک بوده همون مسئله برقراری ارتباط بوده. یعنی چه یه خط چینی و چه خط روسی و ... همگی هدفشون برقراری ارتباط بوده. البته مسئله خط و زبان رو هم نباید با هم اشتباه گرفت. خط در واقع حالت نوشتاری زبان حساب میشه. اما به نظر من خط حتی از خود زبان هم قدیمی تر بوده. یعنی انسان اولیه قبل از اینکه بتونه حرف بزنه، اول نوشتن رو یاد گرفته. حتی یکی از اساتید ما میگفت که خط رو میشه سرچشمه و سورس اصلی فرهنگ و تمدن بشر دونست.

امروزه هم که هر قوم و کشوری خط و زبان خاص خودشون رو دارن. حالا در حیطه این موضوع فعالیتهایی هم صورت میگیره. مثلا مدتها پیش به این فکر افتادن که خوش خطی و بدخطی آیا با هم فرقی دارن؟! مگه اصل و هدف خط رسوندن پیام نیست پس حالا چه خوش خط چه بدخط! ولی انسان متوجه شد که خط خوب میتونه تاثیر زیادی در ذهن خواننده یا بیننده متن داشته باشه. و کم کم هنر خوشنویسی ایجاد شد.

امیدوارم بقیه بچه ها هم تو بحث ما شرکت کنن و نظراتشون رو بگن و کم کم وارد مسئله خطاطی و خوشنویسی و بخصوص هنر کار بر روی خط یا همون تایپوگرافی بریم.

 

[sevensky]

سلام
من یه 2 سه ماهی میشه عضو مجید آنلاینم ولی تا الآن فقط از مطالب استفاده میکردم ...
یه چند روزی بود که دنبال یه همچین تاپیکی میگشتم و امروز اومدم دیدم بازم سارا جون زحمت این کار و کشیده ...اولا بابت این کارت کلی مرسی سارا جون ثانیا منم هستم و امیدوارم بتونم مفید باشم.

 

[miladgraphic]

از اینکه نبودم معذرت . این مطلب رو هم من آماده کردم . امیدوارم به درد بخور باشه :


حقيقت امر بر اين هست كه بحث تايپوگرافي در كشورمون بشدت رونق پيدا كرده كه در جايگاه خودش بسيار عالي و بجا و ضروري هست .

براي اينكه به اهميت اين مطلب پي ببريم كافيه يك نيم نگاه بندازيم به آثار گرافيك كه در خارج از كشورمون طراحي ميشه . هيچ تا حالا از خودمون پرسيديم چرا آثار خارجي تا اين حد براي ما جذابيت ايجاد ميكنه ؟

بدون اينكه متوجه بشيم – در ناخودآگاهمون – هم تصوير جذبمون ميكنه و هم متن . ارتباط بين اينها رو خارق العاده حس ميكنيم . مثلا اگر به پوسترهايي كه در لهستان طراحي ميشده ( مكتب لهستان ) و ميشه دقت كنيم ، اهميت متن و چگونگي نگاه بصري به اونها رو بهتر دريافت ميكنيم . منظور و هدف من فقط لهستان نيست ، منظور من وسعتي بيشتر از اينهاست . يا مثلا در همين نگارگري هاي كشورمون ،‌ صفحه اي – مثلا از ليلي و مجنون نظامي – رو تصوير ميكردند و چند بيت مربوط به اون تصوير رو در جاي مناسبي از صفحه ميگذاشتند . اينها همه نشان دهنده اين هست كه فرمهاي بصري متون هم مثل تصوير اهميت دارند . جالب بر اين هست كه پيامي كه در اثر گرافيكيمون – مثلا پوستر – ارائه ميكنيم با متن تموم ميشه و به سرانجام ميرسه .

اينها رو گفتم تا به اهميت متوني كه در كارمون استفاده ميكنيم پي ببريم .

اينجا تايپوگرافي به كمك طراح مياد تا حروفي كه در كارش استفاده ميكنه را به نحوي جذابتر و كاربردي تر بكار ببره. درباره تعريف تايپوگرافي خيلي ها با هم اختلاف نظر دارن . يكسري بر اين معتقدند كه خوانايي بر زيبايي مقدم تره . يكسري 180 درجه برعكس فكر ميكنن .

نسل اول و دوم گرافيستهاي ما بر اين اعتقاد هستند كه تايپوگرافي با حروف چاپي روزنامه ها انجام ميشه و از اين طريق در فرم حروف دخل تصرف كرده و فرمشون رو توانمندتر ميكنيم . شايد يكي از دلايلي كه ميشه براي اين نسل آورد اين هست كه اكثرشون نقاش بودند و بر خاصيت تصويري حروف تكيه داشتند و دارند . اما همينطور كه مياييم جلو تا به نسل چهارم ميرسيم و اونها به اين اعتقاد دارند كه فونتهاي جدید حتی دست نوشته هم به جمع ابزار تايپي اضافه شده و اونها رو هم ميتونيم تايپوگرافي تلقي كنيم . بعضيها هم كه پا رو فراتر ميگذارند و طراحي فونت رو هم جزو تايپوگرافي ميدونند ( كه البته تعدادشون به نسبت بقيه خيلي كمه ) .

اينجا سوالي پيش مياد كه كدومشون درست ميگن ؟

به اعتقاد من ميانه روي در هر كاري به بهترين ختم ميشه . ميشه گفت هر دوشون درست ميگن . اينكه ميگم هر دو ، به خاطر اينه كه گروه سوم كه طراحي فونت رو هم تايپوگرافي ميدونن بنا به دلايلي كه بعدا ميگم ، اشتباه ميكنن .

اگر به گذشته برگرديم از سال 1468 م . که فن چاپ توسط گوتنبرگ اختراع شد هنرمندان سعی بر این کردند که صفحه ای که در آن کلمات چاپ می شود جلوه و زیبایی بیشتری داشته باشد . از همان زمان تلاش برای توانمندتر کردن حروف چاپی بیشتر شد . یکی از دلایل مهم این اقدام زیباتر کردن کتاب مقدس ( منظورم انجیل هست ) برای مسیحیان بود که جذابیت بیشتری برای آنها داشته باشه .

اگر بخواهيم به كلمه تايپوگرافي با دقت بيشتري نگاه كنيم ميشه از هم جداش كرد و به type + graphic ميرسيم .

اعتقادات مشترك در نسل چهارم و دوم در اينهاست : تايپوگرافي زماني مطرح ميشه كه متنمون قابليت تايپ داشته باشه /‌ نگاه بصري به عنصر تايپي اولین و مهمترين چيز در تايپوگرافيه /‌ تايپوگرافي براي يك اثر زماني مطرح ميشه كه اون فونت طراحي شده باشه / طراحي فونت كار تايپوگرافر هست ولي تايپوگرافي نيست .

اما اختلافاتشون : نسل دوم بر اساس حروف چاپي روزنامه ها كار تايپوگرافي رو انجام ميده ولي نسل چهارم بر اساس هر فونتي كه تايپ بشه /‌ نسل دوم بر خوانايي تاكيد خيلي زيادي داره ولي نسل چهارم كمتر به اين قضيه دقت داره / .

در رابطه با اصولي كه نسل چهارم درباره تايپوگرافي به اون اعتقاد دارند ، ‌ميتونم بگم كه :

.1- امروزه اصول خوشنويسي وارد معقوله تايپ شده و با استفاده از يكسري از برنامه ها ميتونيم به خطوط خوشنويسي از جمله نستعليق و ... (غيره ) دسترسي داشته باشيم . اما خوشنويسي و خطاطي تعريف خودشون رو دارن و نميشه اونها رو وارد تايپوگرافي كرد . خوشنويسي يعني خوش نوشتن بر اساس يكسري اصول و قواعد از پيش تعيين شده . خطاطي هم يعني خوشنويسي براي منظور و هدفي خاص . پس خوشنویسی و خطاطي وادي خودشون رو دارن . براي هندلترينگ يا همون نوشتاري كه بصورت عادي روي كاغذ انجام ميديم هم ميشه همين رو گفت .

2 - اما درباره خوانايي اثر تايپوگرافي . همونطور كه در قبل گفتم ما با استفاده از متن ،‌ پيامي كه در اثر گرافيكيمون ميخواهيم منتقل كنيم بصورت مستقيم ارائه ميكنيم . و كار گرافيك عرضه پيام بصورت تصويري هست . حالا اگر بخواهيم طوري روي فرم اين متن كار كنيم كه ديگر خوانده نشود يا اينكه به سختي خوانده شود ، پس انتقال پيامي نخواهيم داشت و اثر گرافيكيمون ناقص خواهد بود .

اما بايد تكليف بقيه فونتهاي تايپي هم مشخص بشه . چون اونها هم در آثار گرافيك حضور خواهند داشت .

در اينجا ميشه گفت براي ارائه بهتر اونها هم ميتونيم اصول تايپوگرافي رو براشون اعمال كنيم . اما الزاما تايپوگرافي نيستند . همونطور كه براي طراحي تايپ فيس اصول تايپوگرافي رو از زير نظر ميگذرونيم و بهشون توجه داريم ولي كارمون تايپوگرافي نيست .

 

[nima_dsnr]

من فکر کردم اگر نمونه بزاریم از روی اونها بچه ها بهتر می تونن بحث رو ادامه بدن...
اینجوری کسی شاید چیزی به ذهنش نرسه...
اینها هم سهم من از این تاپیک...
چند نمونه تایپو گرافی با عنوان تایپوگرافی مولانا
این هم لینک مستقیم به سایت برای حفظ حقوق سایت

 

[hes_r]

من هی سوال داشتم میشه در مورد خط های فتوشاپ و منو هاش و ... هم توضیح بدیم ؟

 

[GFX Master]

من هی سوال داشتم میشه در مورد خط های فتوشاپ و منو هاش و ... هم توضیح بدیم ؟

دوست عزیز شما به موضوع تاپیک دقت کردی؟!!

 

[amin-w800]

عالی بود ادامه بدین

 

[miladgraphic]

من یک نکته رو بگم :

صحبتهایی که کردم فقط درباره خود تایپوگرافی بود هااا .
اگر بخواهیم این مورد رو در پوستر بگیم ، بحث خیلی خیلی وسعت پیدا میکنه . الکی نیست که در خارج از کشور در مقطع فوق لیسانس ، رشته تایپوگرافی هم هست .

اگر بخوام یک اشاره خیلی خیلی کوچیک کنم باید بگم در مبحث تایپوگرافی-پوستر عواملی مثل رنگ ، فضا سازی ، بیان ، معنا و ... باید مورد توجه قرار بگیره .

چون علاوه بر فضای خود تایپوگرافی ، فضای پوستر هم مهم میشه .

==> خبر : در حال حاضر نمایشگاه تایپوگرافی-پوستر اسماالحسنی در خانه هنرمندان در حال برگزاری هست .


موفق باشید .

 

[Rezaei]

تا بچه ها دارن در مورد تئوری خط و اصول کارشناسی حرف میزنن تا سارا خانوم نیومده من از یه چیزه دیگه بگم.
خوب من یکم در مورد ابزارهای فوتوشاپ صحبت کنم فکر نمی کنم ایرادی داشته باشه.
توی فوتوشاپ یه پالت وجود داره به نام کاراکتر اونو انتخاب میکنیم

پالتش اینجوریه:

توی این پالت می تونیم فونتمون رو جمع کنیم باز کنیم یا بالا و پائینش کنیم به تصاویر دقت کنید:

حالا به متن در حالت عادی توجه کنید و تغییرات رو ببینید:

راستی می بخشید حول حولکی شد(نمی دونم املاش درسته یا نه؟)

 

[Rezaei]

میگم سارا خانوم حالا که اومدی و دیدی اگه به موضوع ربطی نداشت می تونی پاکش کنی.دی:

 

[GFX Master]

اولش که پستت رو دیدم تعجب کردم که چه ربطی داره ولی خوب آخرش یجورایی به این موضوع میخورد. البته در سطح خیلی خیلی ساده یعنی همون جابجایی حروف.

به هر حال ممنون.

 

[Rezaei]

البته فکر نمی کنم اونقدر هم بی ربط باشه که تعجب کرده باشی.تازه برای شروع این تاپیک هم که یه خورده از مباحث تئوریک خارج بشه بد نبود

 

[GFX Master]

تعجب من بیشتر از این بابت بود که دیدم داری آموزش اوردن منوها و ... رو توضیح میدی. به هر حال ممنون.

 

[wahid2003vj]

با سلام

خیلی خیلی ببخشید از اینکه پست الکی میزنم ولی فکر کردم لازمه

واسه چی هی الکی پست میدین در صورتیکه پستاتون هیچ فایده ای نداره اگه شما ها بحثی با هم دارین(Rezaei و sara_is_nice_girl) واسه هم پیغام خصوصی بدین و اینقدر تاپیک رو از جامعیت نندازین

از مدیرا خواهش میکن بعدا این پست من و پست های الکی قبلی رو پاک کنند

با تشکر

 

[mashreghi]

سلام . تا اینجای تاپیک که آموزش خاصی از اساتید حاضر در این رشته به چشم نخورد البته تعریف از خود نباشه ( سریال شبکه 5 مارو کشت ) نمی خوام قپی بیام ولی فکر می کنم نقدا چه مستقیم و چه غیر مستقیم فعالیتم توی انجمن نظرخواهی وگالری در رابطه با تایپوگرافی جدی تر بوده . مقاله و تفسیر در رابطه با چگونگی ایجاد و تغییر فرم تایپوگرافی در ایران هم زیاد دارم ولی فکر می کنم اگر بشه اساتیدی مثل آقا میلاد یه چند نمونه از کارهایی رو که زدن و معتقد هستند که 100 در صد تایپوگرافی هست بزارن ببینیم و آموزشش رو هم بدن بهتره .

این هم یه چن تا از کار های من که بعضی از دوست ها فرمودند ربطی به تایپوگرافی نداره البته شاید شروع خوبیه و مخصوصا کار اول ودوم یک تایپوگرافی ایرانیه که البته کامل نیست .

 

[GFX Master]

اقای مشرقی لطفا عکسها رو فقط تو اپلود سنتر سایت آپ کنید. الان عکسای شما نشون داده نمیشن.

 

[miladgraphic]

دوست عزیز :

اول : اگر بخواهیم خیال هم راحت بشه ، باید گفت تایپوگرافی اصلا آموزشی نیست ، رسیدنی هستش . این هم که چیزی به اسم آموزش روش هست ، برنامه ای جز حساس کردن افراد روی فرم حروف نیست .

دوم : بعضیا خوشنویسی و خطاطی رو هم به اسم تایپوگرافی میشناسن . اگر اینطور بود اسم کتابای آموزش خوشنویسی رو هم میشه گذاشت آموزش تایپوگرافی .

سوم : فکر میکنم بهتره که معنی تایپوگرافی رو هم بفهمیم . همینطور نمونه کار نگذاریم و بگیم به به و چهچه.

چهارم : توی چیزایی که من نوشتم نظرات مختلف رو گفتم و نظر خودم رو هم اضافه کردم .

پنجم : الان به کامپیوتر شخصیم دسترسی ندارم . اما از کارهام میگذارم .

ششم : همینکه خودتون یک نکته مهم رو گفتی و بین تایپوگرافی ایرانی و خارجی فرق گذاشتین ، یعنی به تفاوت بین اصول اعتقاد داری .


اگر نمونه کار ایرانی درباره تایپوگرافی میخوای :

1- پوستر نمایشگاه " جنبش هنر معاصر ( مجموعه کارای خارجي ) " که استاد شیوا طراحی کرده . خواستی برات درباره تایپوگرافیش هم توضیح میدم .
2- نمونه کارای رضا عابدینی ( 150 هزار یورو جایزه گرفت به خاطر برخورد جدیدش با تصویر و خط ایرانی )


موفق باشید .

 

[mostafa_az]

دوستان دست همتون درد نکنه . مخصوصا میلاد جان و سارا . آموزشهای عالی هستن . منم اگه وقتم بکشه یه چیزایی مینویسم و نحوه دیفیس آرمم رو میگم .

مخلصیم
مصطفی