کارهای بعد نصب لینوکس

saalek110

Well-Known Member
حالا که وارد قلعه لینوکس شدیم ، وقتش است در مورد دنیای لینوکس یک سخنرانی بکنی

با کمال میل!

سخنرانی کوتاه درباره دنیای لینوکس — قلعه‌ای پر از آزادی و قدرت

سلام به قهرمان تازه‌وارد به دنیای لینوکس!
تو همین‌جایی که ایستادی، دروازه‌ای به یکی از بزرگ‌ترین و زیباترین جهان‌های فناوری باز شده — دنیایی که با آزادی، امنیت، انعطاف و خلاقیت ساخته شده است.

۱. لینوکس چیست؟
لینوکس یک سیستم عامل رایگان و متن‌باز است؛ یعنی:
کدهایش برای همه باز است،
می‌توانی تغییرش بدهی و به دلخواه خودت سفارشش کنی،
بدون پرداخت هزینه از آن استفاده کنی،
و عضوی از جامعه‌ای بزرگ و پرانرژی باشی که به هم کمک می‌کنند.


۲. چرا لینوکس «قلعه» است؟

امنیت: دقیقاً مثل یک قلعه محکم، لینوکس به سختی می‌گذارد ویروس‌ها یا هکرها وارد شوند.

ثبات: لینوکس بدون مشکل‌های ناگهانی، پایدار و قابل اعتماد است.

انعطاف‌پذیری: تو می‌توانی هر گوشه‌اش را دستکاری کنی؛ از ظاهر دسکتاپ تا ساختار هسته سیستم.

جامعه و همکاری: هزاران برنامه‌نویس و علاقه‌مند در سراسر جهان با هم همکاری می‌کنند تا این قلعه قوی‌تر و زیباتر شود.


۳. دنیای بی‌نهایت نرم‌افزارها

در قلعه لینوکس، نرم‌افزارهای رایگان و متنوعی پیدا می‌کنی، از برنامه‌های ساده برای وب‌گردی گرفته تا ابزارهای پیچیده برای برنامه‌نویسی، طراحی، بازی و… .


۴. آزادی انتخاب

تو انتخاب می‌کنی چطور کار کنی، کدام محیط دسکتاپ داشته باشی (مثل GNOME، KDE، XFCE)، کدام نرم‌افزارها را نصب کنی و حتی می‌توانی خودت سیستم‌عامل خودت را بسازی!

۵. قدرت در دست توست

وقتی در قلعه لینوکس قدم می‌زنی، دیگر برده‌ی نرم‌افزارهای محدود نیستی؛ تو ارباب کامپیوتر و داده‌هایت هستی.


۶. چالش‌ها و شیرینی‌ها

مثل هر قلعه‌ای، در لینوکس هم چالش‌هایی هست؛ ممکن است گاهی لازم باشد خودت مسئله‌ای را حل کنی یا کمی یاد بگیری، اما در عوض، هر موفقیت حس غرور و استقلال را به تو هدیه می‌دهد.

پایان

پس ای قهرمان، خوش آمدی به قلعه‌ای که هر روز بزرگ‌تر و بهتر می‌شود، جایی که تو می‌توانی بهترین نسخه‌ی خودت در دنیای فناوری باشی.

به قلعه لینوکس خوش آمدی!
با هم این راه را ادامه می‌دهیم و هر دری را که بخواهی باز خواهیم کرد.
 

saalek110

Well-Known Member
برنامه های نصب شده داخل لینوکس را معرفی کن مثل آفیس

برنامه‌های کاربردی‌:

بسته به توزیع و انتخاب کاربر، برنامه‌های پیش‌فرض متفاوت‌اند، اما این‌ها از رایج‌ترین برنامه‌هایی هستند که معمولا همراه یک توزیع لینوکس نصب میشن یا به‌راحتی نصب میشن:

برنامه‌های اداری (Office):

LibreOffice: جایگزین قوی و رایگان مایکروسافت آفیس (ورد، اکسل، پاورپوینت)

OpenOffice: مشابه LibreOffice، یک مجموعه آفیس متن‌باز


مرورگر وب:

Firefox: مرورگر محبوب و متن‌باز

Chromium یا Google Chrome (قابل نصب جداگانه)


نرم‌افزارهای ایمیل:

Thunderbird: برنامه مدیریت ایمیل

Evolution: برنامه ایمیل و تقویم


نرم‌افزارهای چندرسانه‌ای:

VLC: پخش‌کننده ویدئو و صدا با پشتیبانی از اکثر فرمت‌ها

Rhythmbox یا Clementine: پخش‌کننده موزیک


ویرایشگر متن و کد:

Gedit: ویرایشگر متن ساده

Visual Studio Code (قابل نصب جداگانه)

Vim یا Nano: ویرایشگرهای متنی قدرتمند در ترمینال


نرم‌افزارهای گرافیکی:

GIMP: ویرایشگر تصاویر مشابه فتوشاپ

Inkscape: نرم‌افزار طراحی برداری (vector graphics)

Krita: نرم‌افزار طراحی دیجیتال و نقاشی


ابزارهای مدیریت فایل:

Nautilus (فایل منیجر GNOME)

Dolphin (فایل منیجر KDE)


نرم‌افزارهای فشرده‌سازی:

File Roller یا Ark: ابزارهای مدیریت فایل‌های فشرده (zip, tar, rar و...)


اگر می‌خوای معرفی برنامه‌های تخصصی‌تر یا برای کار خاصی، بگو بگم.
 
آخرین ویرایش:

saalek110

Well-Known Member
sudo apt update
sudo apt install arduino

این سودو اپت آپدیت قبلش برای چیه؟

سؤال خیلی خوبی پرسیدی!

وقتی می‌نویسی sudo apt update، یعنی به سیستم می‌گی:
«هی! آخرین فهرست بسته‌های نرم‌افزاری موجود رو از مخازن اینترنتی دانلود کن و به‌روزرسانی کن.»

این کار باعث میشه که سیستم اطلاعات جدیدترین نسخه‌ها و بسته‌ها رو داشته باشه و وقتی بخوای چیزی نصب کنی، مطمئن باشی که آخرین فهرست رو استفاده می‌کنی.

پس اول sudo apt update اجرا می‌کنی تا فهرست بسته‌ها تازه بشه، بعد sudo apt install arduino که خود نرم‌افزار Arduino رو نصب کنه.

این ترتیب باعث میشه نصب به‌روز و بدون مشکل انجام بشه.

اگر دوست داری، بیشتر درباره این دستورات و چگونگی کارشون برات توضیح بدم!
 
آخرین ویرایش:

saalek110

Well-Known Member
من اگر openconnect را روشن کنم ، می تونم به سرور خود ابونتو وصل بشم؟

آره، دقیقاً! وقتی OpenConnect روشن باشه و ازش درست استفاده کنی (یعنی به یه VPN مناسب وصل بشی)، اون موقع:

> ✅ به‌طور کامل به سرورهای اصلی اوبونتو (در خارج کشور) وصل می‌شی
مثل:

archive.ubuntu.com

security.ubuntu.com

snapcraft.io

ppa.launchpad.net


چرا این اتفاق می‌افته؟

وقتی OpenConnect وصله، یعنی ترافیک اینترنتت از یه تونل رمزگذاری‌شده رد میشه و دیگه فیلتر، محدودیت یا تغییر مسیر نداره.

بنابراین:

DNS‌ت واقعی میشه (مقصد رو درست پیدا می‌کنی)

سرورهای اصلی اوبونتو که شاید قبلاً محدود بودن، الان در دسترس هستن


✅ چه کارهایی بعد از اتصال OpenConnect ممکن میشه؟

آپدیت کامل از سرورهای اصلی Ubuntu

دسترسی به بسته‌هایی که در مخازن ایرانی نیستن

نصب از PPAها و Snap و Flatpak (که گاهی فیلترن)

اتصال راحت به GitHub، GitLab و سایر سرویس‌های فنی

دانلود مستقیم از سایت‌های رسمی نرم‌افزارها


️ تست کن که از کدوم سرور داری آپدیت می‌گیری

در ترمینال بزن:

apt update

و ببین خط‌هایی مثل این نمایش داده می‌شن یا نه:

Get:1 Index of /ubuntu jammy InRelease [270 kB]

یا مثلاً:

Get:1 http://mirror.sharif.edu/ubuntu jammy InRelease [270 kB]

اگر مورد اول (archive.ubuntu.com) بود، یعنی داری از سرور اصلی می‌گیری.


اگر خواستی حتی با روشن بودن OpenConnect هم همیشه از سرورهای اصلی استفاده کنی، می‌تونیم sources.list رو برات تنظیم کنیم. فقط بگو
 
آخرین ویرایش:

saalek110

Well-Known Member
سالک:من یه جای pip3 نوشتم pip تفاوتش چیه میشه؟

سؤال بسیار خوبی پرسیدی، چون فرق کوچیکی دارن ولی توی پروژه‌ها خیلی مهمه!

تفاوت pip و pip3 چیه؟

فرمانبرای کدوم پایتون نصب می‌کنه؟

pipمعمولاً برای Python 2.x هست
pip3مخصوص Python 3.x هست


اما چرا گاهی به نظر یکی هستن؟

در بعضی نسخه‌های لینوکس (مخصوصاً جدید)، چون Python 2 دیگه منقرض شده،
فرمان pip هم به‌صورت خودکار به pip3 اشاره می‌کنه.
مثلاً وقتی تو می‌زنی:

pip install numpy

در واقع داره همون کاری رو می‌کنه که این دستور می‌کنه:

pip3 install numpy


چطور بفهمم دقیقاً کدوم پایتون پشتشه؟

تو ترمینال بزن:

pip --version

یا

which pip

اون وقت بهت می‌گه داره برای کدوم پایتون و کجا نصب می‌کنه.


نتیجه:

برای اطمینان، همیشه از pip3 استفاده کن چون پایتون نسخه ۳ روی سیستمت فعاله و پروژه‌هات هم با اون کار می‌کنن.

هر موقع خواستی، با هم چک می‌کنیم بسته‌ها دقیقاً برای کدوم پایتون نصب شدن
 
آخرین ویرایش:

saalek110

Well-Known Member
در سایت بالا چطوری باید جستجو کنیم؟

سایت Ubuntu – Ubuntu Packages Search یکی از قوی‌ترین ابزارهای جستجو برای بررسی بسته‌های نرم‌افزاری اوبونتو هست. بیایید مرحله‌به‌مرحله یاد بگیریم چطور ازش استفاده کنیم:


مرحله ۱: ورود به سایت

برو به آدرس:
Ubuntu – Ubuntu Packages Search

صفحه‌ای شبیه این می‌بینی:

Ubuntu Packages
Search the contents of packages
Browse packages by Ubuntu version
...


مرحله ۲: جستجوی ساده

در بالای صفحه دو فرم جستجو وجود دارد:

✴️ گزینه اول: Search package directories

در این بخش، می‌تونی اسم یک بسته (package) رو وارد کنی.
مثلاً: supertux

بعد انتخاب کن:

توی کدوم نسخه‌ی اوبونتو (مثلاً jammy = 22.04)

بخش کدام مخزن (main، universe و...)


و بعد روی Search کلیک کن.


نتیجه:

اگر بسته وجود داشته باشه، صفحه‌ای نشون داده میشه که مثلاً می‌گه:

Package: supertux (0.6.3+dfsg-1) [universe]

و پایین اون، اطلاعاتی مثل:

نسخه دقیق

معماری (amd64، i386 و...)

لینک به دانلود .deb فایل

وابستگی‌ها (Dependencies)


مرحله ۳: جستجو در محتوای داخل بسته‌ها

اگر نمی‌دونی اسم دقیق بسته چیه ولی مثلاً می‌دونی یه فایل خاصی توی اون بسته هست (مثلاً /usr/bin/supertux)،
از فرم دوم استفاده کن:

✴️ گزینه دوم: Search the contents of packages

در بخش keyword مثلاً بنویس: supertux

و انتخاب کن "Packages that contain files named like this"


این خیلی برای برنامه‌نویس‌ها و کارهای سیستمی مفیده.


✅ مثال کاربردی

اگر بخوای ببینی بسته‌ی nano در اوبونتو 22.04 هست یا نه:

1. در فرم اول، بنویس: nano


2. نسخه‌ی jammy رو انتخاب کن


3. روی Search بزن


نتیجه:

Package: nano (6.2-1) [main]

یعنی وجود داره و در مخزن main هست.


️ نکته حرفه‌ای:

در صفحه بسته‌ها، لینک .deb مستقیم هست. یعنی می‌تونی:

1. بسته رو بدون apt و بدون اینترنت بین‌المللی، با VPN دانلود کنی


2. بعداً با sudo dpkg -i package.deb نصبش کنی


اگر خواستی یک بسته خاص رو جستجو کنیم یا روش نصب آفلاین یاد بگیری، بگو تا با مثال واقعی برات انجام بدم ✨
 

saalek110

Well-Known Member
ما چه چیزی را روی شریف تنظیم کرده ایم و چه چیزهایی دیگری هنوز تنظیم نشده؟

سؤال خیلی خوبی پرسیدی! بیایید با هم بررسی کنیم چه چیزهایی الان روی سرور شریف تنظیم شده و چه بخش‌هایی هنوز می‌تونه تنظیم بشه تا اوبونتوی تو از شریف استفاده کنه به‌جای سرورهای خارجی:


✅ چیزهایی که احتمالاً هم‌اکنون روی سرور شریف تنظیم شده‌اند:

وقتی تو اوبونتو نصب می‌کنی یا در زمان نصب گزینه "Iran" رو انتخاب می‌کنی، این‌ها معمولاً خودکار تنظیم می‌شن:

1. مخزن اصلی APT
در فایل زیر قرار می‌گیره:


/etc/apt/sources.list

و آدرس‌هاش چیزی شبیه اینه:


یعنی:

وقتی sudo apt update بزنی

یا sudo apt install packagename
→ از سرور شریف دانلود می‌کنه.


چیزهایی که هنوز روی شریف تنظیم نشده‌اند یا باید دستی تنظیم شوند:

1. ‌❌ Snap packages → نمی‌ره به سرور شریف

مثل: نصب snap install code یا snap install chromium

Snap فقط از سرور اصلی (snapcraft.io) کار می‌کنه

یعنی یا باید از چیزبردار استفاده کنی یا معادل .deb نصب کنی


2. ❌ Flatpak → جداست و اصلاً از APT نیست

اگر بخوای بازی‌ها و برنامه‌های جدید از flathub.org نصب کنی، این هم به اینترنت بین‌المللی نیاز داره


3. ❌ PPAها و Launchpad → این‌ها هم مستقل‌اند

مثلاً اگر بزنی:

sudo add-apt-repository ppa:graphics-drivers/ppa

باید به سرور ppa.launchpad.net وصل بشی، که معمولاً فیلتره


4. ❌ منابع امنیتی یا بک‌آپ → مثل security.ubuntu.com

بسته‌های امنیتی گاهی از security.ubuntu.com میان

اگه شریف این‌ها رو Mirror نکرده باشه، باید خودت دستی به سرور اصلی وصل شی یا چیزبردار روشن کنی


چطور بفهمی چی از کجا میاد؟

در ترمینال بزن:

cat /etc/apt/sources.list

اگر آدرس‌ها همه شبیه زیر بودن، یعنی از شریف می‌گیری:


اما اگر مثلاً دیدی archive.ubuntu.com یا security.ubuntu.com نوشته، یعنی هنوز کامل روی شریف نیستی.


✅ راهکار پیشنهادی

اگر بخوای کامل فقط از سرور شریف استفاده کنی، می‌تونم:

فایل sources.list رو برات بازنویسی کنم

بسته‌های Snap یا Flatpak رو طوری برات مدیریت کنم که با چیزبردار کار کنه یا معادل .deb بگیری

یه اسکریپت ساده بنویسم که همیشه بررسی کنه کدوم بسته‌ها از کجا میان


فقط بگو چه سبکی رو ترجیح می‌دی


اگر اجازه بدی، الان فایل sources.list فعلی سیستم رو با هم بررسی کنیم (یا من یه نسخه کامل بر پایه شریف برات بسازم). دوست داری؟
 

saalek110

Well-Known Member
اگر می خواهی چک کنی نصب شده یا نه ،
دوباره دستور نصب را بزن ، اگر نصب باشد خودش میگه.
 
آخرین ویرایش:

saalek110

Well-Known Member
سالک: انتهای پست لینک بازی ولفنشتاین هست.نتوانستم نصبش کنم
سالک به chatgpt: دارم به آخر دانلودش می رسم


Chatgpt:
عالیه که داری آخرای دانلودش می‌رسی!

معمولاً فایل‌های دانلود شده کجا میرن؟

اگر از مرورگر دانلود کردی، معمولاً تو پوشه‌ی Downloads (دانلودها) داخل پوشه‌ی خانگی‌ات ذخیره می‌شه:
~/Downloads

اگر با دستور wget یا مشابهش دانلود کردی، معمولاً همانجا که دستور رو زدی فایل میره یا می‌تونی مسیر ذخیره رو مشخص کنی.


چطور نصب کنیم؟

احتمالا فایل یه بسته‌ی deb. هست (مثلاً: steam_latest.deb) یا یه فایل آرشیو.

اگر فایل .deb هست:

۱. به ترمینال برو
۲. وارد پوشه‌ی دانلودها شو:

cd ~/Downloads

۳. دستور نصب رو اجرا کن:

sudo dpkg -i اسم_فایل.deb

مثلاً:

sudo dpkg -i steam_latest.deb

۴. اگر ارورهای وابستگی داد، دستور زیر رو بزن تا رفعش کنه:

sudo apt-get install -f


---

اگر فایل فشرده (مثل tar.gz یا zip) هست:

بگو تا راهنمایی کنم چطوری استخراج و نصبش کنی.


اگر نام فایل یا فرمتش رو بگی، دقیق‌تر راهنمایی می‌کنم.
همچنین بگو اگر دوست داری با رابط گرافیکی نصب کنیم یا ترمینال.


بازی ولفن اشتاین یکی از معروف ترین بازی های کامپیوتری است


 
آخرین ویرایش:

saalek110

Well-Known Member
ادامه پست قبل....

سالک:پسوند run داره

Chatgpt:
پسوند .run یعنی یه فایل نصب یا اسکریپت اجرایی هست که معمولاً به صورت مستقیم اجرا می‌شه.


برای نصب فایل .run در اوبونتو مراحل زیر رو انجام بده:

۱. برو به پوشه‌ای که فایل دانلود شده:
مثلاً اگر در پوشه Downloads هست:

cd ~/Downloads

۲. اجازه اجرا بده به فایل:

chmod +x اسم_فایل.run

۳. فایل رو اجرا کن:

./اسم_فایل.run


مثال:
اگر اسم فایل steam_installer.run بود:
کد:
cd ~/Downloads
chmod +x steam_installer.run
./steam_installer.run
cd ~/Downloads
chmod +x steam_installer.run
./steam_installer.run


اگر بعد اجرا خطایی دیدی یا درخواست نصب پیش‌نیاز داشت، بگو که راهنمایی کنم.
آماده‌ام تا با هم پیش بریم!

سالک: اول cd بزنید بعدش بنویسید Downloads حرف اولش بزرگه و آخرش s جمع داره.
برای اجرا هم اول نقطه بزارید بعدش ممیز بزارید ، بعد اسم فایل را بنویسید.

سالک: اجرا نشد گفت دیالوگ را نصب کن که الان من نمی تونم با مخزن کار کنم.
 
آخرین ویرایش:

saalek110

Well-Known Member
ادامه پست قبل:

سالک: هر روشی را می زنیم میگه دیالوگ را نصب کن

Chatgpt:
دقیقاً رسیدیم به نکتهٔ حساس ماجرا!
وقتی همه روش‌ها رو امتحان کردی و باز می‌گه:

> Please install using the installer dialog

یا مشابه اون، یعنی اون فایل .run که داری در واقع یه لانچر ناقص یا ناقابل استفاده در اوبونتو فعلی هست و دنبال یه installer dialog خاص خودش می‌گرده که در سیستم فعلیت وجود نداره.


نتیجه:

این فایل برای اجرا توی لینوکس آماده نیست یا ناقصه.
احتمالاً از ویندوز استخراج شده، یا از یه پکیج نصب‌کننده خاص که روی سیستم عامل دیگه‌ای باید اجرا بشه.


چی کار کنیم حالا؟ دو راه داری:

✅ راه ۱: نسخه‌ی معتبر لینوکسی نصب کن (پیشنهادی)

می‌تونم بهت یه نسخه‌ی واقعی و سالم برای لینوکس از Steam یا بازی 0 A.D. یا هر چی خواستی معرفی کنم که به راحتی با یه فایل deb یا flatpak نصب می‌شه.
حتی اگر نتونی از مخزن نصب کنی، از سایت‌های ایرانی یا مستقیم می‌تونی بگیری.

✅ راه ۲: امتحانش توی Wine

اگر اصرار داری همین فایل .run رو نصب کنی و مشکوک به ویندوزی بودنه، می‌تونیم با برنامه‌ای به نام Wine اونو در محیط شبیه‌سازی ویندوز اجرا کنیم.


خلاصه:

این فایل .run فعلی واقعاً قابل نصب نیست، داره دنبال یه چیزی می‌گرده که نیست
بگو دقیقاً دنبال کدوم برنامه‌ای (مثلاً Steam؟ بازی 0 A.D.؟) تا نسخه درست لینوکسی‌شو بدم که راحت اجرا شه.

تو خیلی جلو اومدی، الان وقتشه یه مسیر درست بریم که زحمتت به نتیجه برسه

سالک: نمی دونم chatgpt درست میگه یا نه، فعلا مخزن ها نمی دونم چرا وصل نمیشه.
ولی بهرحال اگر بازی هم مصب نشد ، تمرینی کردیم.
 
آخرین ویرایش:

جدیدترین ارسال ها

بالا