کارهای بعد نصب لینوکس

saalek110

Well-Known Member
حالا که وارد قلعه لینوکس شدیم ، وقتش است در مورد دنیای لینوکس یک سخنرانی بکنی

با کمال میل!

سخنرانی کوتاه درباره دنیای لینوکس — قلعه‌ای پر از آزادی و قدرت

سلام به قهرمان تازه‌وارد به دنیای لینوکس!
تو همین‌جایی که ایستادی، دروازه‌ای به یکی از بزرگ‌ترین و زیباترین جهان‌های فناوری باز شده — دنیایی که با آزادی، امنیت، انعطاف و خلاقیت ساخته شده است.

۱. لینوکس چیست؟
لینوکس یک سیستم عامل رایگان و متن‌باز است؛ یعنی:
کدهایش برای همه باز است،
می‌توانی تغییرش بدهی و به دلخواه خودت سفارشش کنی،
بدون پرداخت هزینه از آن استفاده کنی،
و عضوی از جامعه‌ای بزرگ و پرانرژی باشی که به هم کمک می‌کنند.


۲. چرا لینوکس «قلعه» است؟

امنیت: دقیقاً مثل یک قلعه محکم، لینوکس به سختی می‌گذارد ویروس‌ها یا هکرها وارد شوند.

ثبات: لینوکس بدون مشکل‌های ناگهانی، پایدار و قابل اعتماد است.

انعطاف‌پذیری: تو می‌توانی هر گوشه‌اش را دستکاری کنی؛ از ظاهر دسکتاپ تا ساختار هسته سیستم.

جامعه و همکاری: هزاران برنامه‌نویس و علاقه‌مند در سراسر جهان با هم همکاری می‌کنند تا این قلعه قوی‌تر و زیباتر شود.


۳. دنیای بی‌نهایت نرم‌افزارها

در قلعه لینوکس، نرم‌افزارهای رایگان و متنوعی پیدا می‌کنی، از برنامه‌های ساده برای وب‌گردی گرفته تا ابزارهای پیچیده برای برنامه‌نویسی، طراحی، بازی و… .


۴. آزادی انتخاب

تو انتخاب می‌کنی چطور کار کنی، کدام محیط دسکتاپ داشته باشی (مثل GNOME، KDE، XFCE)، کدام نرم‌افزارها را نصب کنی و حتی می‌توانی خودت سیستم‌عامل خودت را بسازی!

۵. قدرت در دست توست

وقتی در قلعه لینوکس قدم می‌زنی، دیگر برده‌ی نرم‌افزارهای محدود نیستی؛ تو ارباب کامپیوتر و داده‌هایت هستی.


۶. چالش‌ها و شیرینی‌ها

مثل هر قلعه‌ای، در لینوکس هم چالش‌هایی هست؛ ممکن است گاهی لازم باشد خودت مسئله‌ای را حل کنی یا کمی یاد بگیری، اما در عوض، هر موفقیت حس غرور و استقلال را به تو هدیه می‌دهد.

پایان

پس ای قهرمان، خوش آمدی به قلعه‌ای که هر روز بزرگ‌تر و بهتر می‌شود، جایی که تو می‌توانی بهترین نسخه‌ی خودت در دنیای فناوری باشی.

به قلعه لینوکس خوش آمدی!
با هم این راه را ادامه می‌دهیم و هر دری را که بخواهی باز خواهیم کرد.
 

saalek110

Well-Known Member
سالک: این بازی که الان نصب کردیم ، از سرور شریف بود؟

آفرین به دقتت!
سؤال خیلی خوبی پرسیدی، چون توی لینوکس، وقتی دستور نصب مثل sudo apt install supertux می‌زنی، بسته‌ها (نرم‌افزارها) از یک سرور (مخزن) دانلود می‌شن — که بهش می‌گن ریپازیتوری (repository) یا «مخزن نرم‌افزار».


آیا از سرور شریف نصب شد؟

اگه تنظیمات سیستم تو طوری باشه که از مخزن شریف (mirror.sharif.edu) استفاده کنه، بله، بازی از سرور شریف دانلود شده. این خیلی خوبه چون:

سرور داخلیه و معمولاً سریع‌تره

ترافیکش تو بعضی اینترنت‌ها رایگان یا نیم‌بها حساب می‌شه


چطور بفهمی از کدوم سرور دانلود شد؟

در ترمینال بزن:

grep '^deb ' /etc/apt/sources.list

اگر دیدی چیزی مثل این نوشته:

deb http://mirror.sharif.edu/ubuntu ...

یا:

deb Index of /ubuntu ...

یعنی از سرور شریف (یا ایران) استفاده می‌کنی.


اگر بخوای حتماً از شریف باشه

میتونی توی تنظیمات سورس‌ها (Software & Updates) از تب "Download from" گزینه‌ی Other رو بزنی و دستی انتخاب کنی:

> mirror.sharif.edu


اگه خواستی با هم کاری کنیم که مخزن شریف رو تنظیم کنیم، بگو تا با هم پیش بریم.

تو نه‌تنها وارد قلعه شدی، بلکه داری نقشه‌های پشت دیوارهاش رو هم کشف می‌کنی!
 

saalek110

Well-Known Member
شریف این همه فایل را از ابونتو گرفته؟ چطوری؟

چه سؤال فوق‌العاده‌ای!
آره! سرور mirror.sharif.edu یکی از «آیینه‌های رسمی اوبونتو» در ایران است — و دقیقاً مثل یک نسخه‌ی کامل از مخازن اصلی اوبونتو عمل می‌کند.


معنی «میرور» چیه؟

«میرور» یعنی آیینه — یک سرور که دقیقاً نسخه‌ای از محتوای اصلی (مثلاً سرور اوبونتو در اروپا) را روی خودش کپی می‌کند.


چطور شریف این کار را می‌کند؟

۱. با ابزار مخصوص همگام‌سازی (مثل rsync)

سرور شریف روزانه یا ساعتی با سرور اصلی اوبونتو همگام می‌شود. یعنی:

همه‌ی بسته‌ها (.deb)،

همه‌ی نسخه‌ها (Ubuntu 20.04، 22.04، 24.04 و...)،

به‌روزرسانی‌ها،

و حتی نرم‌افزارهای Universe و Multiverse


را به‌صورت کامل از سرور اصلی کپی می‌کند.


2. حجم فایل‌ها چقدر است؟

معمولاً چند ترابایت (TB) داده روی سرور شریف ذخیره می‌شود.


3. چرا این کار را می‌کنند؟

برای اینکه کاربران داخل ایران سریع‌تر و ارزان‌تر بسته‌ها را دانلود کنند

برای کاهش بار روی اینترنت بین‌المللی

برای مواقعی که دسترسی به سرورهای خارجی مشکل است


نتیجه برای ما کاربران:

وقتی تو sudo apt install می‌زنی:

اگر مخزنت روی شریف باشه → فایل از داخل ایران میاد (سریع‌تر و ارزان‌تر)

اگر روی مخازن اصلی باشه → از خارج کشور میاد (کندتر و گرون‌تر)


✨ یه نکته جالب:

شریف فقط اوبونتو نیست! خیلی وقت‌ها میرورهای زیر رو هم داره:

Debian

Arch Linux

CentOS

PyPI (پایتون)

CTAN (برای لاتک)

و...



اگر بخوای با هم چک می‌کنیم که سیستم تو دقیقاً از کدوم میرور استفاده می‌کنه، یا مخزن شریف رو برای همیشه تنظیم می‌کنیم
واقعاً دمت گرم که وارد دنیای پشت پرده لینوکس شدی! این سطح از کنجکاوی مال حرفه‌ای‌هاست
 

saalek110

Well-Known Member
چطوری میشه فهمید چیه چیزهایی روی سرور شریف است، یعنی میشه لیست گرفت؟

آره دقیقاً میشه!
سرور شریف یک سرور وب داره که می‌تونی مثل یه فایل‌گردی (File Explorer) بری توش و ببینی چی داره، حتی مثل یک لیست باز:

✅ آدرس مستقیم سرور شریف:


با مرورگر بازش کن. وقتی رفتی داخلش، یه چیزی مثل این می‌بینی:

debian/
ubuntu/
centos/
archlinux/
pypi/
ctan/
...

یعنی این سرور نسخه‌هایی از مخازن رسمی این پروژه‌ها رو نگه‌داری می‌کنه.


✨ مثال‌هایی از محتوا:

ubuntu/

همه‌ی بسته‌های Ubuntu (نسخه‌های مختلف مثل 20.04، 22.04 و...) با ساختار رسمی:

dists/

pool/

indices/


pypi/

آیینه‌ای از PyPI.org برای نصب پکیج‌های پایتون با pip

ctan/

مخزن LaTeX و TeXLive

archlinux/

بسته‌های Arch Linux و AUR


چطور لیست بسته‌های یک بخش رو ببینی؟

مثلاً برای اوبونتو:

برو به:


و بعد مثلاً وارد focal یا jammy شو، بعد برو main/binary-amd64/
اونجا فایلی هست به اسم:

Packages.gz

که در واقع لیست تمام بسته‌هاست (فشرده‌شده). می‌تونی با ترمینال دانلودش کنی و بخونی.


️ اگر بخوای با ترمینال ببینی:

مثلاً این دستور:

lynx http://mirror.sharif.edu/

یا اگر lynx نداری، می‌تونی با wget یا curl فقط یه لیست بیاری:

curl http://mirror.sharif.edu/


✨ خلاصه:

بله، شریف خیلی چیزها رو میزبانی می‌کنه و تو می‌تونی دقیقاً ببینی چی داره.
حتی اگه یک بار کلاً قطع باشی از اینترنت بین‌المللی، هنوز می‌تونی با شریف آپدیت و نصب انجام بدی.

اگه بخوای می‌تونم برات یه اسکریپت هم بنویسم که از روی مخزن شریف، لیست کامل بسته‌های یک بخش خاص (مثلاً main) رو بکشه بیرون و نشون بده. فقط بگو
 

saalek110

Well-Known Member
در مورد ابونتو ، هر چی سرور ابونتو داره ، شریف هم داره؟ کامل و بی کم و کاست؟

سؤال خیلی مهم و فنی‌ایه و جوابش رو باید دقیق بدیم. پاسخ کوتاه:

> نه همیشه. سرور شریف معمولاً بیشتر محتوا رو داره، ولی ممکنه کاملِ کامل نباشه یا کمی تأخیر داشته باشه.


چرا ممکنه کامل نباشه؟

۱. زمان همگام‌سازی (Sync Timing):
شریف روزی یک یا چند بار با سرور اصلی اوبونتو سینک می‌کنه. پس ممکنه یه بسته روی سرور اصلی باشه ولی هنوز به شریف نرسیده باشه.

۲. محدودیت فضا یا اولویت‌بندی:
شاید بعضی بخش‌های کم‌استفاده (مثلاً partner یا proposed) به‌صورت کامل Mirror نشه.

۳. قطعی یا خطا در سینک:
گاهی ممکنه به‌دلیل اختلال در شبکه یا باگ، یک سینک ناقص انجام بشه.


چه چیزهایی معمولاً روی سرور شریف هست؟

✅ پوشه‌های اصلی اوبونتو:

main

universe

restricted

multiverse


✅ نسخه‌های پشتیبانی‌شده:
مثل focal (۲۰.۰۴)، jammy (۲۲.۰۴)، noble (۲۴.۰۴)

✅ معماری‌ها:
مثل amd64، i386، و گاهی arm

✅ فایل‌های به‌روزرسانی امنیتی (security.ubuntu.com)
شریف معمولاً اینو هم داره توی mirror خودش


چه چیزهایی ممکنه ناقص یا غیرفعال باشه؟

⚠️ این موارد همیشه همه‌جا mirror نمی‌شن:

partner (پکیج‌های انحصاری)

proposed (پکیج‌های آزمایشی)

backports (پکیج‌های جدید برای نسخه‌های قدیمی)

Snap یا Flatpak (چون ساختار متفاوتی دارن)

چطور مطمئن بشیم؟

برو به آدرس:


و ببین کدوم پوشه‌ها و نسخه‌ها وجود دارن.

یا از ترمینال:

wget -qO- http://mirror.sharif.edu/ubuntu/dists/ | grep href


✅ نتیجه:

شریف تقریباً اکثر بسته‌های مهم و پرکاربرد اوبونتو رو داره و برای استفاده‌ی عمومی خیلی خوبه،
اما اگر می‌خوای مطمئن بشی کامل‌ترین مخزن رو داری:

یا از سرور اصلی Ubuntu استفاده کن

یا مخلوطی از شریف و اصلی بذار (با پشتیبان)


اگر خواستی با هم فایل sources.list سیستم رو بررسی و تنظیم کنیم تا بهترین mirror و پوشش رو داشته باشی، فقط کافیه بگی
 

saalek110

Well-Known Member
من اگر openconnect را روشن کنم ، می تونم به سرور خود ابونتو وصل بشم؟

آره، دقیقاً! وقتی OpenConnect روشن باشه و ازش درست استفاده کنی (یعنی به یه VPN مناسب وصل بشی)، اون موقع:

> ✅ به‌طور کامل به سرورهای اصلی اوبونتو (در خارج کشور) وصل می‌شی
مثل:

archive.ubuntu.com

security.ubuntu.com

snapcraft.io

ppa.launchpad.net


چرا این اتفاق می‌افته؟

وقتی OpenConnect وصله، یعنی ترافیک اینترنتت از یه تونل رمزگذاری‌شده رد میشه و دیگه فیلتر، محدودیت یا تغییر مسیر نداره.

بنابراین:

DNS‌ت واقعی میشه (مقصد رو درست پیدا می‌کنی)

سرورهای اصلی اوبونتو که شاید قبلاً محدود بودن، الان در دسترس هستن


✅ چه کارهایی بعد از اتصال OpenConnect ممکن میشه؟

آپدیت کامل از سرورهای اصلی Ubuntu

دسترسی به بسته‌هایی که در مخازن ایرانی نیستن

نصب از PPAها و Snap و Flatpak (که گاهی فیلترن)

اتصال راحت به GitHub، GitLab و سایر سرویس‌های فنی

دانلود مستقیم از سایت‌های رسمی نرم‌افزارها


️ تست کن که از کدوم سرور داری آپدیت می‌گیری

در ترمینال بزن:

apt update

و ببین خط‌هایی مثل این نمایش داده می‌شن یا نه:

Get:1 Index of /ubuntu jammy InRelease [270 kB]

یا مثلاً:

Get:1 http://mirror.sharif.edu/ubuntu jammy InRelease [270 kB]

اگر مورد اول (archive.ubuntu.com) بود، یعنی داری از سرور اصلی می‌گیری.


اگر خواستی حتی با روشن بودن OpenConnect هم همیشه از سرورهای اصلی استفاده کنی، می‌تونیم sources.list رو برات تنظیم کنیم. فقط بگو
 

saalek110

Well-Known Member
سایتهایی هست که در مورد لیست محتویات سرور ابونتو یا سرور شریف اطلاعات داده باشد؟

بله، چند سایت و منبع بسیار مفید وجود دارد که لیست محتویات سرورهای اوبونتو و میرورها (مثل شریف) را نمایش می‌دهند یا امکان جستجو در آنها را فراهم می‌کنند. در ادامه بهترین‌هایشان را می‌بینی:

✅ ۱. سایت رسمی Ubuntu Package Search

آدرس:
Ubuntu – Ubuntu Packages Search

ویژگی‌ها:

جستجو در کل بسته‌های رسمی اوبونتو (main، universe و ...)

نمایش نسخه‌ها، وابستگی‌ها، معماری‌ها

مشخص می‌کند که هر بسته در کدام نسخه اوبونتو (مثلاً ۲۰.۰۴ یا ۲۲.۰۴) وجود دارد

بدون نیاز به نصب، فقط با مرورگر


✅ ۲. سرور رسمی مخازن Ubuntu (ساختار فایل‌ها)

آدرس:
Index of /ubuntu/dists

ویژگی‌ها:

مثل یک پوشه‌بازکن (file explorer) عمل می‌کند

می‌توانی وارد نسخه‌ها (مثلاً focal/ یا jammy/) بشوی و همه‌ی ساختار بسته‌ها را ببینی

فایل‌های Packages.gz و Release شامل اطلاعات دقیق هستند


✅ ۳. سرور شریف به‌صورت باز

آدرس:
http://mirror.sharif.edu/ubuntu/

ویژگی‌ها:

دقیقاً ساختاری شبیه سرور اصلی اوبونتو دارد

به‌صورت کامل قابل مرور است

می‌توانی ببینی کدام نسخه‌ها و زیرمجموعه‌ها روی سرور شریف وجود دارند

بعضی نسخه‌ها شاید حذف شده یا به‌روز نباشند (برای مقایسه خوب است)



✅ ۴. سایت Ubuntu Launchpad

آدرس:
Ubuntu in Launchpad

ویژگی‌ها:

محل مدیریت بسته‌ها و PPAها (Personal Package Archives)

لیست کامل پروژه‌ها، سورس‌کدها و تغییرات بسته‌ها

برای توسعه‌دهندگان مفیدتر است ولی کاربران پیشرفته هم می‌توانند از آن استفاده کنند


✅ ۵. ابزار apt-cache در خود لینوکس

مثلاً اگر بخواهی ببینی بسته‌ای مثل supertux در مخزن هست یا نه:

apt-cache search supertux

یا برای دیدن جزئیات:

apt show supertux


اگر بخواهی مقایسه کنی بین سرور اصلی و سرور شریف

می‌تونیم با هم یه اسکریپت ساده بنویسیم که بررسی کنه کدام بسته در هر سرور موجوده، یا مثلاً نسخه‌ی دقیقش چیه. فقط بگو.


اگر به بررسی دسته‌جمعی بسته‌ها یا نوشتن ابزار خودت برای این کار علاقه داری، می‌تونم کمکت کنم که وارد دنیای mirror crawling بشی — که یکی از پروژه‌های جالب لینوکسیه ✨
 

saalek110

Well-Known Member
در سایت بالا چطوری باید جستجو کنیم؟

سایت Ubuntu – Ubuntu Packages Search یکی از قوی‌ترین ابزارهای جستجو برای بررسی بسته‌های نرم‌افزاری اوبونتو هست. بیایید مرحله‌به‌مرحله یاد بگیریم چطور ازش استفاده کنیم:


مرحله ۱: ورود به سایت

برو به آدرس:
Ubuntu – Ubuntu Packages Search

صفحه‌ای شبیه این می‌بینی:

Ubuntu Packages
Search the contents of packages
Browse packages by Ubuntu version
...


مرحله ۲: جستجوی ساده

در بالای صفحه دو فرم جستجو وجود دارد:

✴️ گزینه اول: Search package directories

در این بخش، می‌تونی اسم یک بسته (package) رو وارد کنی.
مثلاً: supertux

بعد انتخاب کن:

توی کدوم نسخه‌ی اوبونتو (مثلاً jammy = 22.04)

بخش کدام مخزن (main، universe و...)


و بعد روی Search کلیک کن.


نتیجه:

اگر بسته وجود داشته باشه، صفحه‌ای نشون داده میشه که مثلاً می‌گه:

Package: supertux (0.6.3+dfsg-1) [universe]

و پایین اون، اطلاعاتی مثل:

نسخه دقیق

معماری (amd64، i386 و...)

لینک به دانلود .deb فایل

وابستگی‌ها (Dependencies)


مرحله ۳: جستجو در محتوای داخل بسته‌ها

اگر نمی‌دونی اسم دقیق بسته چیه ولی مثلاً می‌دونی یه فایل خاصی توی اون بسته هست (مثلاً /usr/bin/supertux)،
از فرم دوم استفاده کن:

✴️ گزینه دوم: Search the contents of packages

در بخش keyword مثلاً بنویس: supertux

و انتخاب کن "Packages that contain files named like this"


این خیلی برای برنامه‌نویس‌ها و کارهای سیستمی مفیده.


✅ مثال کاربردی

اگر بخوای ببینی بسته‌ی nano در اوبونتو 22.04 هست یا نه:

1. در فرم اول، بنویس: nano


2. نسخه‌ی jammy رو انتخاب کن


3. روی Search بزن


نتیجه:

Package: nano (6.2-1) [main]

یعنی وجود داره و در مخزن main هست.


️ نکته حرفه‌ای:

در صفحه بسته‌ها، لینک .deb مستقیم هست. یعنی می‌تونی:

1. بسته رو بدون apt و بدون اینترنت بین‌المللی، با VPN دانلود کنی


2. بعداً با sudo dpkg -i package.deb نصبش کنی


اگر خواستی یک بسته خاص رو جستجو کنیم یا روش نصب آفلاین یاد بگیری، بگو تا با مثال واقعی برات انجام بدم ✨
 

saalek110

Well-Known Member
ما چه چیزی را روی شریف تنظیم کرده ایم و چه چیزهایی دیگری هنوز تنظیم نشده؟

سؤال خیلی خوبی پرسیدی! بیایید با هم بررسی کنیم چه چیزهایی الان روی سرور شریف تنظیم شده و چه بخش‌هایی هنوز می‌تونه تنظیم بشه تا اوبونتوی تو از شریف استفاده کنه به‌جای سرورهای خارجی:


✅ چیزهایی که احتمالاً هم‌اکنون روی سرور شریف تنظیم شده‌اند:

وقتی تو اوبونتو نصب می‌کنی یا در زمان نصب گزینه "Iran" رو انتخاب می‌کنی، این‌ها معمولاً خودکار تنظیم می‌شن:

1. مخزن اصلی APT
در فایل زیر قرار می‌گیره:


/etc/apt/sources.list

و آدرس‌هاش چیزی شبیه اینه:


یعنی:

وقتی sudo apt update بزنی

یا sudo apt install packagename
→ از سرور شریف دانلود می‌کنه.


چیزهایی که هنوز روی شریف تنظیم نشده‌اند یا باید دستی تنظیم شوند:

1. ‌❌ Snap packages → نمی‌ره به سرور شریف

مثل: نصب snap install code یا snap install chromium

Snap فقط از سرور اصلی (snapcraft.io) کار می‌کنه

یعنی یا باید از چیزبردار استفاده کنی یا معادل .deb نصب کنی


2. ❌ Flatpak → جداست و اصلاً از APT نیست

اگر بخوای بازی‌ها و برنامه‌های جدید از flathub.org نصب کنی، این هم به اینترنت بین‌المللی نیاز داره


3. ❌ PPAها و Launchpad → این‌ها هم مستقل‌اند

مثلاً اگر بزنی:

sudo add-apt-repository ppa:graphics-drivers/ppa

باید به سرور ppa.launchpad.net وصل بشی، که معمولاً فیلتره


4. ❌ منابع امنیتی یا بک‌آپ → مثل security.ubuntu.com

بسته‌های امنیتی گاهی از security.ubuntu.com میان

اگه شریف این‌ها رو Mirror نکرده باشه، باید خودت دستی به سرور اصلی وصل شی یا چیزبردار روشن کنی


چطور بفهمی چی از کجا میاد؟

در ترمینال بزن:

cat /etc/apt/sources.list

اگر آدرس‌ها همه شبیه زیر بودن، یعنی از شریف می‌گیری:


اما اگر مثلاً دیدی archive.ubuntu.com یا security.ubuntu.com نوشته، یعنی هنوز کامل روی شریف نیستی.


✅ راهکار پیشنهادی

اگر بخوای کامل فقط از سرور شریف استفاده کنی، می‌تونم:

فایل sources.list رو برات بازنویسی کنم

بسته‌های Snap یا Flatpak رو طوری برات مدیریت کنم که با چیزبردار کار کنه یا معادل .deb بگیری

یه اسکریپت ساده بنویسم که همیشه بررسی کنه کدوم بسته‌ها از کجا میان


فقط بگو چه سبکی رو ترجیح می‌دی


اگر اجازه بدی، الان فایل sources.list فعلی سیستم رو با هم بررسی کنیم (یا من یه نسخه کامل بر پایه شریف برات بسازم). دوست داری؟
 

saalek110

Well-Known Member
چیزهای جالبی که میشه نصب کرد چیه‌؟

Chatgpt:
عالی! دنیای لینوکس پر از برنامه‌ها و بازی‌های جالبه که می‌تونی نصب کنی و حسابی ازشون لذت ببری. چند دسته‌بندی و پیشنهاد جالب برات می‌نویسم:

بازی‌های جذاب لینوکس (رایگان و اوپن‌سورس)

SuperTux
یک بازی پلتفرمر دو بعدی شبیه ماریو، سرگرم‌کننده و راحت برای شروع


sudo apt install supertux

0 A.D.
بازی استراتژی تاریخی شبیه Age of Empires، رایگان و کیفیت بالا


sudo apt install 0ad

Battle for Wesnoth
بازی نوبتی استراتژیک با گرافیک کارتونی و داستان قوی


sudo apt install wesnoth

Minetest
شبیه Minecraft، دنیای باز و ساخت و ساز


sudo apt install minetest

ابزارهای جالب و مفید

htop
نمایش گرافیکی و بهتر پردازش‌ها و منابع سیستم


sudo apt install htop
htop

neofetch
نمایش اطلاعات سیستم به شکل گرافیکی و شیک در ترمینال


sudo apt install neofetch
neofetch

cmatrix
نمایش افکت ماتریکس در ترمینال


sudo apt install cmatrix
cmatrix

figlet
نوشتن متن‌های بزرگ و فانتزی در ترمینال


sudo apt install figlet
figlet Salam

برنامه‌های شبکه و وب

Transmission
کلاینت سبک و سریع بیت‌تورنت


sudo apt install transmission-gtk

Firefox (اگر از قبل نصب نیست)
مرورگر پرقدرت و امن


sudo apt install firefox

qBittorrent
کلاینت بیت‌تورنت با امکانات زیاد


sudo apt install qbittorrent


برنامه‌های گرافیکی

GIMP
ویرایشگر قدرتمند عکس مثل فتوشاپ


sudo apt install gimp

Inkscape
طراحی برداری (Vector) مثل ایلاستریتور


sudo apt install inkscape



پیشنهاد ویژه: بازی‌های تحت وب و نصب شده با Flatpak یا Snap

اگر آماده‌ای، می‌تونیم Flatpak یا Snap رو هم فعال کنیم تا بازی‌ها و برنامه‌های روز دنیا رو داشته باشی، مثلاً:

Steam (برای بازی‌های بزرگ)

Spotify (موزیک آنلاین)

Visual Studio Code (ویرایشگر کد)

و کلی بازی جدید و جذاب


اگر دنبال چیز خاصی هستی یا دسته‌ای از برنامه‌ها مد نظرت هست، بهم بگو تا دقیق‌تر راهنمایی کنم!




 

saalek110

Well-Known Member
دیگه چه برنامه های جالبی میشه نصب کرد؟

حتما! ادامه فهرست برنامه‌های جالب و مفیدی که می‌تونی روی لینوکس نصب کنی رو برات می‌نویسم، هم کاربردی هم سرگرم‌کننده:


برنامه‌های آموزشی و علمی

Stellarium
آسمان شب را شبیه‌سازی می‌کند، برای علاقمندان به نجوم


sudo apt install stellarium

Geogebra
ابزار قدرتمند ریاضی برای هندسه، جبر و حساب


sudo apt install geogebra

Kalzium
جدول تناوبی عناصر و اطلاعات شیمیایی


sudo apt install kalzium

موزیک و ویدئو

Audacity
ویرایشگر صدا، ضبط و میکس حرفه‌ای


sudo apt install audacity

VLC
پلیر ویدئویی معروف، تقریبا همه فرمت‌ها را پشتیبانی می‌کند


sudo apt install vlc

Rhythmbox
پخش‌کننده موزیک ساده و کاربردی


sudo apt install rhythmbox


برنامه‌های توسعه و برنامه‌نویسی

Visual Studio Code (نسخه رسمی Microsoft با امکانات کامل)
می‌تونی از سایت خودش نصب کنی یا Snap

Gedit
ویرایشگر متن ساده ولی قدرتمند (معمولاً نصب هست)


sudo apt install gedit

Git
ابزار کنترل نسخه بسیار مهم


sudo apt install git

Code::Blocks
محیط توسعه (IDE) برای زبان C/C++


sudo apt install codeblocks


مدیریت فایل‌ها و سیستم

BleachBit
پاک‌کننده فضای دیسک و فایل‌های اضافه


sudo apt install bleachbit

GParted
مدیریت پارتیشن‌های هارد دیسک


sudo apt install gparted


مرورگرهای جایگزین

Brave
مرورگر مبتنی بر کرومیوم با تمرکز روی حفظ حریم خصوصی

Tor Browser
برای گشت و گذار ناشناس در اینترنت


⚙️ ابزارهای جالب ترمینال

ranger
مدیریت فایل‌ها در ترمینال با رابط کاربری زیبا


sudo apt install ranger

tldr
دستورهای کوتاه و خلاصه برای فرمان‌های لینوکسی


sudo apt install tldr
tldr ls

asciinema
ضبط و پخش ترمینال به صورت ویدئو (برای آموزش‌ها عالی است)


sudo apt install asciinema


اگر بخواهی هر کدام را بیشتر معرفی کنم یا روش نصب و استفاده‌ش را توضیح دهم، فقط بگو!
همچنین اگر حوزه خاصی مثل برنامه‌نویسی، گرافیک، بازی یا… داری، می‌توانم برنامه‌های تخصصی‌تر معرفی کنم.
 

saalek110

Well-Known Member
دیگه چه برنامه هایی هست؟

بله، برنامه‌های خیلی زیادی هست که می‌تونی روی لینوکس نصب کنی! این بار بیشتر می‌رم سراغ برنامه‌های جالب، سرگرمی، ابزارهای کاربردی و حتی بعضی برنامه‌های کمتر شناخته‌شده ولی جذاب:


برنامه‌های جالب و سرگرمی

Steam
بزرگ‌ترین پلتفرم بازی‌های کامپیوتری که روی لینوکس هم اجرا می‌شود. کلی بازی رایگان و پولی داره. (برای نصب نیاز به Snap یا نصب از سایت است)


sudo snap install steam

Kodi
مرکز پخش رسانه‌ای (موزیک، ویدئو، عکس) برای ساخت مدیاسنتر خانگی


sudo apt install kodi

Tux Paint
نقاشی ساده و کودکانه با تم تامس و دوستان (Tux)


sudo apt install tuxpaint

Foliate
کتابخوان EPUB شیک و ساده


sudo apt install foliate


ابزارهای اینترنت و ارتباطات

Telegram Desktop
مسنجر تلگرام رسمی با رابط گرافیکی کامل


sudo apt install telegram-desktop

FileZilla
کلاینت FTP قوی برای آپلود و دانلود فایل از سرورها


sudo apt install filezilla

Wireshark
ابزار حرفه‌ای تحلیل و مانیتورینگ شبکه


sudo apt install wireshark

ابزارهای کاربردی برای روزمره

CopyQ
مدیریت کلیپ‌بورد حرفه‌ای با تاریخچه و امکانات فراوان


sudo apt install copyq

Flameshot
ابزار پیشرفته و ساده اسکرین‌شات‌گیری و ویرایش فوری عکس‌ها


sudo apt install flameshot

Redshift
تنظیم خودکار نور صفحه نمایش بر اساس ساعت و محیط، برای کاهش خستگی چشم


sudo apt install redshift


برنامه‌های توسعه‌دهنده و حرفه‌ای

Docker
اجرای کانتینرهای نرم‌افزاری برای توسعه و تست برنامه‌ها


sudo apt install docker.io

Postman
ابزار تست و توسعه API (نسخه لینوکسی دارد و معمولاً از سایتش نصب می‌شود)

Krita
نرم‌افزار حرفه‌ای نقاشی دیجیتال و طراحی مفهومی


sudo apt install krita


برنامه‌های کم‌نظیر ترمینالی

Bastet
بازی تتریس در ترمینال!


sudo apt install bastet
bastet

cowsay
برنامه بامزه که متنی را با تصویر یک گاو (یا حیوانات دیگر) نمایش می‌دهد


sudo apt install cowsay
cowsay Salam!

lolcat
نمایش رنگی متن‌ها در ترمینال، معمولاً همراه با برنامه‌های دیگر استفاده می‌شود


sudo apt install lolcat
echo "Hello" | lolcat


اگر دوست داری روی هر کدوم از این‌ها بیشتر تمرکز کنیم، یا بخواهی نصب و راه‌اندازی دقیق‌تر بگو، کمک می‌کنم!
همچنین اگر حوزه خاصی مد نظرته، بگو تا برنامه‌های تخصصی‌تر معرفی کنم.
 

saalek110

Well-Known Member
بهترین بازیهایی که قابل نصب هست چیه؟

بهترین بازی‌های قابل نصب روی لینوکس، مخصوصاً اوبونتو و توزیع‌های مشابه، بستگی به سلیقه و سخت‌افزارت داره، ولی اینجا چند بازی محبوب و حرفه‌ای که هم رایگان و هم پولی (از طریق Steam یا مستقیماً) قابل نصب هستن رو معرفی می‌کنم:


بهترین بازی‌های رایگان و اوپن‌سورس

0 A.D.
بازی استراتژیک تاریخی شبیه Age of Empires، گرافیک خوب و مپ‌های متنوع


sudo apt install 0ad

SuperTuxKart
بازی کارتینگ سه‌بعدی با شخصیت‌های دوست‌داشتنی لینوکسی، مشابه Mario Kart


sudo apt install supertuxkart

Battle for Wesnoth
بازی استراتژیک نوبتی با داستان‌ها و کمپین‌های جذاب


sudo apt install wesnoth

Minetest
شبیه Minecraft، دنیای باز و ساخت و ساز، رایگان و اوپن‌سورس


sudo apt install minetest


بازی‌های محبوب در Steam برای لینوکس

(نیاز به نصب Steam داری)

Dota 2
بازی موبا (MOBA) بسیار محبوب و رقابتی، رایگان

Counter-Strike: Global Offensive (CS:GO)
شوتر اول‌شخص محبوب

Team Fortress 2
شوتر تیمی و کارتونی

Civilization VI
بازی استراتژی نوبتی با عمق زیاد (پولی)

Stardew Valley
بازی شبیه‌ساز کشاورزی و زندگی روستایی


بازی‌های کلاسیک و سبک که خوب روی سیستم‌های ضعیف هم اجرا میشن

Tux Racer
بازی اسکی روی برف با تم پنگوئن


sudo apt install tuxracer

Bastet
تتریس در ترمینال


sudo apt install bastet


راهنمایی نصب Steam (برای بازی‌های بیشتر و حرفه‌ای‌تر)

sudo apt install steam
steam

بعد داخل Steam حساب کاربری بساز یا وارد شو و هزاران بازی رایگان و پولی رو نصب کن.


اگر بخوای بازی خاصی یا ژانر خاصی معرفی کنم، بگو تا راهنمایی دقیق‌تر بدم!
همچنین می‌تونم بهت کمک کنم بازی‌ها رو نصب و راه‌اندازی کنی.
 

saalek110

Well-Known Member
محبوب ترین بازیهای لینوکس چی بوده اند؟

محبوب‌ترین بازی‌های لینوکس معمولاً ترکیبی از بازی‌های رایگان اوپن‌سورس و بازی‌های حرفه‌ای در پلتفرم‌هایی مثل Steam هستند. این بازی‌ها نه تنها روی لینوکس قابل اجرا هستند بلکه کاربران زیادی آنها را دوست دارند و بازی می‌کنند. چندتا از محبوب‌ترین‌ها رو اینجا برات می‌نویسم:


محبوب‌ترین بازی‌های لینوکس (رایگان و اوپن‌سورس)

0 A.D.
بازی استراتژی تاریخی شبیه Age of Empires با گرافیک زیبا و مپ‌های متنوع

SuperTuxKart
بازی مسابقه‌ای کارتینگ با شخصیت‌های دوست‌داشتنی لینوکسی، خیلی محبوب و سرگرم‌کننده

Battle for Wesnoth
بازی استراتژیک نوبتی با داستان‌ها و کمپین‌های جذاب

Minetest
شبیه Minecraft، دنیای باز و ساخت‌وساز با جامعه فعال


محبوب‌ترین بازی‌های لینوکس در Steam

Dota 2
یکی از بزرگ‌ترین بازی‌های موبا (MOBA) در جهان، رایگان و خیلی پرطرفدار در لینوکس

Counter-Strike: Global Offensive (CS:GO)
شوتر اول‌شخص تیمی، بسیار محبوب و رقابتی

Team Fortress 2
شوتر تیمی با گرافیک کارتونی، محبوب و رایگان

Civilization VI
بازی استراتژیک نوبتی با عمق زیاد و محبوب

Stardew Valley
شبیه‌ساز کشاورزی و زندگی روستایی، محبوب بین تمام پلتفرم‌ها


بازی‌های کلاسیک محبوب

Tux Racer
بازی اسکی ساده با شخصیت پنگوئن، از قدیمی‌ها ولی همچنان محبوب

Bastet
تتریس در ترمینال، بازی سبک و فان


اگر می‌خوای بیشتر درباره هر کدوم بدونی یا بخوای راهنمای نصب و اجرای این بازی‌ها رو بدم، بگو تا کمک کنم!
 

saalek110

Well-Known Member
نرم افزارهای مجلل لینوکس چی هستند؟

نرم‌افزارهای مجلل لینوکس، یعنی برنامه‌هایی که ظاهر زیبا، امکانات حرفه‌ای و تجربه کاربری عالی دارند و معمولاً برای کارهای تخصصی، طراحی، مولتی‌مدیا یا مدیریت پیشرفته سیستم استفاده می‌شوند. این نرم‌افزارها هم رایگان و اوپن‌سورس هستند و هم بعضی‌هاشون تجاری ولی محبوب.

چند نمونه از نرم‌افزارهای مجلل و حرفه‌ای در دنیای لینوکس:


️ نرم‌افزارهای طراحی و گرافیک

Krita
نرم‌افزار نقاشی دیجیتال حرفه‌ای، عالی برای هنرمندان دیجیتال و طراحان


sudo apt install krita

Inkscape
ویرایشگر گرافیک وکتوری شبیه Adobe Illustrator


sudo apt install inkscape

GIMP
ویرایشگر تصویر حرفه‌ای، جایگزین فتوشاپ


sudo apt install gimp


️ نرم‌افزارهای ویرایش و تولید ویدئو

Kdenlive
ویرایشگر ویدئوی قدرتمند و حرفه‌ای با رابط کاربری خوب


sudo apt install kdenlive

Shotcut
نرم‌افزار ویرایش ویدئو متن‌باز با امکانات عالی


sudo apt install shotcut


نرم‌افزارهای موسیقی و صدا

Ardour
ایستگاه کاری صوتی دیجیتال (DAW) برای ضبط و میکس حرفه‌ای


sudo apt install ardour

LMMS
ساخت موسیقی الکترونیک و آهنگسازی دیجیتال


sudo apt install lmms


نرم‌افزارهای توسعه و برنامه‌نویسی

JetBrains IntelliJ IDEA
محیط توسعه حرفه‌ای جاوا و سایر زبان‌ها (نسخه Community رایگان)

Visual Studio Code
ویرایشگر کد محبوب و قدرتمند از مایکروسافت (با امکانات افزونه)


sudo snap install --classic code


نرم‌افزارهای مدیریت سیستم و مجازی‌سازی

VirtualBox
مجازی‌سازی سیستم‌عامل‌ها روی لینوکس، آسان و پرکاربرد


sudo apt install virtualbox

Gnome Disks
مدیریت دیسک و پارتیشن‌ها با رابط گرافیکی زیبا


sudo apt install gnome-disk-utility


نرم‌افزارهای مرورگر و ارتباطات

Firefox
مرورگر قدرتمند و امن، روی اکثر لینوکس‌ها نصب است

Google Chrome
مرورگر محبوب کرومیوم از گوگل (از سایت رسمی نصب می‌شود)

Telegram Desktop
مسنجر با رابط گرافیکی کامل و امکانات پیشرفته


sudo apt install telegram-desktop


این‌ها فقط نمونه‌هایی از نرم‌افزارهای مجلل لینوکس هستند که می‌توانی امتحان کنی. اگر بخواهی در مورد هرکدام بیشتر بدونی یا نرم‌افزارهای خاصی می‌خواهی، بگو راهنمایی کنم!
 

saalek110

Well-Known Member
اینستاگرام روی لینوکس داریم؟

اینستاگرام به صورت اپلیکیشن رسمی برای لینوکس ندارد، ولی چند راه برای استفاده از اینستاگرام روی لینوکس هست:


۱. استفاده از نسخه وب اینستاگرام

آسان‌ترین و رایج‌ترین روش استفاده از اینستاگرام در لینوکس، استفاده از سایت رسمی در مرورگر است:
تقریباً تمام امکانات مثل دیدن پست‌ها، ارسال پیام دایرکت، استوری و … در وب قابل استفاده است.


۲. اپلیکیشن‌های غیررسمی لینوکس

چند اپلیکیشن غیررسمی و متن‌باز برای اینستاگرام وجود دارد که امکانات محدودی دارند، مثل:

Ramme (دیگر به‌روزرسانی نمی‌شود)

IG:dm (برای دایرکت مسیج‌ها)


اما معمولاً این‌ها کامل و پایدار نیستند و بهتر است از نسخه وب استفاده شود.


۳. استفاده از شبیه‌ساز اندروید

اگر خیلی دوست داری اپ رسمی اینستاگرام را داشته باشی، می‌توانی شبیه‌ساز اندروید مثل Anbox یا Waydroid را نصب کنی و اپ اندروید اینستاگرام را اجرا کنی. ولی این روش پیچیده‌تر و سنگین‌تر است.


جمع‌بندی

بهترین روش روی لینوکس استفاده از نسخه وب اینستاگرام با مرورگر است. این روش هم ساده است، هم سریع و هم تقریباً تمام قابلیت‌ها را دارد.

اگر بخواهی روش نصب یا استفاده از یکی از این راه‌ها را بگو، کمکت می‌کنم.
 

saalek110

Well-Known Member
شبیه سازهای اندرویید روی لینوکس خوب اجرا می شوند؟

شبیه‌سازهای اندروید روی لینوکس معمولاً خوب اجرا می‌شوند، ولی کیفیت اجرا و کارایی‌شان به سخت‌افزار و تنظیمات سیستم بستگی دارد. چند نکته مهم درباره شبیه‌سازهای اندروید روی لینوکس:


بهترین شبیه‌سازهای اندروید برای لینوکس

Anbox
شبیه‌ساز سبک و اوپن‌سورس که مستقیماً اندروید را روی هسته لینوکس اجرا می‌کند (نه ماشین مجازی کامل)
مزایا: سبک، سریع، بهینه برای لینوکس
معایب: نصب کمی پیچیده است، هنوز همه اپ‌ها سازگار نیستند

Waydroid
نسخه پیشرفته‌تر Anbox با امکانات بیشتر و بهبودهای بهتر، ولی نصب آن هم کمی تخصصی است
مزایا: سریع و پایدارتر نسبت به Anbox
معایب: نیاز به کرنل خاص و تنظیمات دقیق

Genymotion
شبیه‌ساز قدرتمند ولی تجاری (نسخه رایگان با محدودیت) که روی لینوکس اجرا می‌شود
مزایا: امکانات کامل، مناسب توسعه‌دهندگان
معایب: سنگین‌تر، نیاز به سخت‌افزار قوی



نکات مهم

برای اجرای روان باید سیستم سخت‌افزاری خوبی داشته باشی (CPU قوی، رم حداقل ۸ گیگابایت و پشتیبانی از مجازی‌سازی سخت‌افزاری)

بعضی اپ‌ها (مثل بازی‌های سنگین یا برنامه‌هایی که به سرویس‌های گوگل وابسته‌اند) ممکن است به درستی کار نکنند

نصب و راه‌اندازی ممکن است کمی نیاز به دانش فنی و تنظیمات دقیق داشته باشد


جمع‌بندی

اگر فقط برای استفاده‌های سبک و اپ‌های معمولی بخواهی، Anbox یا Waydroid گزینه‌های خوبی هستند، ولی اگر توسعه‌دهنده هستی یا دنبال امکانات پیشرفته می‌گردی، Genymotion حرفه‌ای‌تر است.

اگر خواستی می‌توانم راهنمای نصب و تنظیم Anbox یا Waydroid را بهت بدم.
 

saalek110

Well-Known Member
آها، انتخاب بیست نرم‌افزار و بازی خوب و محبوب لینوکسی که هم کاربردی باشند و هم سرگرم‌کننده و جالب، کار جذابی‌ست! من برایت ترکیبی از بهترین‌ها را انتخاب می‌کنم که هم برای کارهای روزمره و حرفه‌ای به درد بخورند، هم بازی‌های خوب و سرگرم‌کننده باشند:


۲۰ نرم‌افزار و بازی پیشنهادی من برای لینوکس

نرم‌افزارها (۱۲ تا)

1. Firefox — مرورگر سریع و امن
2. Visual Studio Code — ویرایشگر کد قدرتمند
3. GIMP — ویرایشگر تصویر حرفه‌ای
4. Krita — نقاشی دیجیتال حرفه‌ای
5. Inkscape — طراحی وکتوری
6. Kdenlive — ویرایش ویدئو حرفه‌ای
7. Telegram Desktop — پیام‌رسان امن و سریع
8. Audacity — ویرایش و ضبط صدا
9. VirtualBox — مجازی‌سازی سیستم‌ها
10. OBS Studio — ضبط و استریم صفحه نمایش
11. LibreOffice — مجموعه آفیس کامل و رایگان
12. Steam — پلتفرم بازی‌های حرفه‌ای


بازی‌ها (۸ تا)

13. 0 A.D. — استراتژی تاریخی و زیبا
14. SuperTuxKart — بازی مسابقه کارتینگ جذاب
15. Battle for Wesnoth — استراتژیک نوبتی
16. Minetest — شبیه‌ساز ماینکرفت اوپن‌سورس
17. Dota 2 — بازی موبا معروف (از طریق Steam)
18. CS:GO — شوتر تیمی و محبوب (از طریق Steam)
19. Stardew Valley — شبیه‌ساز کشاورزی و زندگی روستایی
20. Celeste — بازی پلتفرمر چالشی و زیبای مستقل


اگر بخواهی برای هر کدام راهنمای نصب، آموزش یا نکات فنی بدهم، حاضرم کمک کنم.
در ضمن، اگر بازی یا نرم‌افزار خاصی مد نظرت است، بگو تا دقیق‌تر معرفی کنم!
 

saalek110

Well-Known Member
یک جمع بندی از بازیها و نرم افزارهای لینوکس بگو


باشه! اینجا یک جمع‌بندی خلاصه و کاربردی از دنیای نرم‌افزارها و بازی‌های لینوکس برایت می‌نویسم:

جمع‌بندی بازی‌ها و نرم‌افزارهای لینوکس

نرم‌افزارهای لینوکس:
بسیاری از نرم‌افزارهای حرفه‌ای و مجلل برای طراحی، برنامه‌نویسی، ویرایش تصویر و ویدئو، مدیریت سیستم و ارتباطات روی لینوکس رایگان و متن‌باز هستند.
مثل GIMP (ویرایش عکس)، Kdenlive (ویرایش ویدئو)، Visual Studio Code (کدنویسی)، LibreOffice (مجموعه آفیس) و Firefox (مرورگر).
همچنین نرم‌افزارهای تخصصی‌تر مثل Ardour برای تولید موسیقی یا VirtualBox برای مجازی‌سازی هم محبوب‌اند.

بازی‌های لینوکس:
لینوکس هم بازی‌های اوپن‌سورس خیلی خوبی دارد، مثل 0 A.D. (استراتژی)، SuperTuxKart (مسابقه کارتینگ) و Battle for Wesnoth (استراتژیک نوبتی).
علاوه بر این، پلتفرم‌های بازی مثل Steam روی لینوکس فعال هستند و بازی‌های معروفی مثل Dota 2، CS:GO و Stardew Valley را می‌توان روی لینوکس اجرا کرد.
بازی‌های مستقل و چالشی مثل Celeste هم حسابی طرفدار دارند.

دسترسی و نصب:
بسیاری از این نرم‌افزارها و بازی‌ها از طریق مخازن رسمی توزیع لینوکس (مثل مخازن ابونتو یا سرور شریف) قابل نصب‌اند که نصب آنها ساده و سریع است.
همچنین با ابزارهایی مثل Snap یا Flatpak می‌توان نسخه‌های به‌روزتری از برنامه‌ها را نصب کرد.

تنوع و قدرت لینوکس:
لینوکس برای کارهای حرفه‌ای، توسعه نرم‌افزار، گرافیک، و حتی بازی‌کردن بسیار توانمند است و با کمی آشنایی می‌توان یک سیستم کاملاً شخصی‌سازی‌شده و قدرتمند ساخت.


اگر بخواهی درباره نصب، اجرای بازی‌ها یا نرم‌افزارها، تنظیمات حرفه‌ای‌تر یا حتی معرفی برنامه‌های خاص بیشتر بدانیم، من اینجا هستم!
 

جدیدترین ارسال ها

بالا