چاپ سنگی
با سلام به دوستان عزیز
امید وارم با استفاده از مطالبی همچون مطالب زیر علاقه شما به صنعت چاپ افزایش یافته و از ترکیب
تکنیکهای مختلف چاپ بتوانیم هنرمندانه و خلالقانه تر از قبل با تر کیب این روشها روشهای بهتر و زیباتر ی را به وجو بیاوریم.
قسمت اول
چاپ سنگی نخستين بار در سال 1250 قمری در تبريز داير شد . عباس ميرزا نايب السلطنه محمدصالح شيرازی که به ميرزا صالح تبريزی معروف بوده به روسيه برای فراگرفتن هنرهای جديده می رود وی با خود دستگاه چاپ سنگی را به تبريز می آورد چاپخانه سنگی تهران نيز ده سال بعد در سال 1260 قمری داير شد.
در صورتی که چاپخانه سربی 17 سال قبل از چاپخانه سنگی در ايران تاسيس شده است .
رواج چاپ سنگی 22 سال طول کشيد تا دوباره چاپ سربی در ايران احيا شود . در سال 1290 قمری ناصرالدين شاه در سفر خود به فرنگ از استانبول يک دستگاه چاپخانه سربی با حروف عربی و لاتين به قيمت پانصد ليره عثمانی خريده و دستگاه مزبور را با يک نفر حروف چين راهی تهران کرد .
استاد محيط طباطبائی در مقاله چاپ سربی و سنگی ذکر می کند
تا بازگشت ناصرالدين شاه از سفر اول اروپا کسی در صدد احيای صنعت چاپ سربی برنيامد چاپخانه سربی جديد عهد ناصری را هم که برای چاپ روزنامه سربی ايران آورده بودند به زودی شکست و از کار افتاد و بار ديگر اين کار تا سفر مضفرالدين شاه به فرنگ و خريد چاپخانه موسوم به شاهنشاهی موقوف ماند.
آقای حسين محبوبی اردکانی در کتاب تاريخ مؤسسات تمدنی جديد در ايران مطالبی چون دو مقاله ديگر می گويد و در دنباله آن می افزايد . . .
. . . چاپخانه سربی و آخرين بار در حدود سال 1296 قمری در تهران داير و س از مدتی تعطيل شد و آخرين بار در حدود سال 1314 قمری چاپخانه سربی در تهران تاسيس گشت و دنباله آن تا امروز ادامه يافت .
در چاپ سنگی هر 700 عدد چاپ را یک سنگ چاپ می نامند و در اصل ملاک دور چاپ 700 عددی م باشد مثلا اگر کسی بخواهد 1400 نسخه برگ را چاپ کند می گوئیم دو سنگ چاپ.
دستگاههای چاپ سنگی شامل چهارنفرخدمه بودند
1- کسی که کاغذ را به پنجه های دستگاه می دهد.
2- کسی که کاغذ چاپ شده را از روی سنگ چاپ بر می دارد .
3- کسی که با قدرت زیاد خود به عنوان موتور دستکاه دسته دستگاه را می چرخواند تا دستگاه کاربکند.
4- ناظر چاپ کسی که مواظب کیفیت کار می باشد و کنترل مرکب دستگاه و مواظب از بین نرفتن سمغ مو جود بر روی سنگ چاپ می شود .
بجز افراد فوق برخی از افراد نیز وظیفه لیتروگرافی چاپ سنگی را به عهده دارند.
مراحل کار در چاپ سنگی به این صورت است که ابتدا بر روی یک کاغذ نسبتا کلفت با استفاده از ترکیباتی همچون زعفران نشاسته و سمغ کاغذ را پوشش داده و سپس طراح و خطاط بر روی این کاغذ هنر مندانه تصاویر خود را ایجاد کرده و بعد این کاغذ را روی یک سنگ کلفت و ساف که روی ان را با سمغ اندود کرده اند می چسبانند و پس از برداشتن کاغذ از روی این سنگ تصاویر و نوشته ها بر روی سنگ به صورت برجسته منتقل می شود .
در هر چاپخانه سنگی تعدادی سنگ چاپ مو جود می بوده است که پس از استفاده شسته , و برای استفاده مجدد یک ادم پر قدرت ان را بعد از لیترو گرافی دو باره بر روی ذستگاه نسب می کرد.
ادامه دارد .
با ذکر منبع استفاده بلا مانع است .