سلام جمیعاً
هورا ... بالاخره موفق شدم آواتارو ببینم.
خب بعد از این همه پست که توی این تاپیک داده شد، بهتره یه راست برم سر اصل مطلب.
هر بار که یه همچین کاری می بینم، پیش خودم می گم: "یعنی پیشرفته تر و واقعی تر از این هم چیزی ساخته می شه؟"
ولی با دیدن هر اثر جدیدی، بازم به فکر خودم می خندم و دوباره این سوالو تکرار می کنم.
آواتار حقیقتاً فیلم
مسخ کنندهای بود؛ آخر شب شروع کردم به دیدنش و وقتی تموم شد و یه نیگا به ساعت انداختم، باورم نمی شد که ساعت 3 نصفه شب شده. واقعاً گذشت زمانو حس نکردم.
اون قدر گیرایی تصاویر زیاده که باورمون نمی شه ساختگیه ...
با وجود همهء این تعاریف (که واستون آشناس و زیاد شنیدید) می رم سراغ نقد محتوایی فیلم.
(درمورد نقد فنی هم قبلاً عرض کردم که هر کسی می تونه بنویسه، خوشحال می شیم.)
وقتی داستان آواتار رو برای یکی از همکارا تعریف کردم، واقعاً براش عجیب بود که چرا اساس همچین فیلمی رو روی یه داستان بیش از حد کلیشه ای و نخ نما شده می ذارن؟!
شاید توی این پست تا به جواب این سوال برسیم (البته اگه حوصله شو دارید).
نبرد خیر و شر، یکی از ساسی ترین موضوعات داستانیه که سبک خاص خودش رو داره و معمولاً با پیروزی خیر با پایان می رسه. البته به این نمی شه گفت کلیشه؛ یه نوع موضوعه. مهم اینه که چه جوری روایت بشه و چه چیزایی خیر و چه چیزایی شر نشون داده بشن.
داستان فیلمو دیگه تقریباً همه می دونن ... اینکه زمینی ها توی یه سیاره مشغول استخراج منابع معدنی هستن و همین کار، زندگی موجودات سیاره رو به خطر می ندازه و یکی از سربازهای زمینی (با کمک چند تا از دوستاش) به کمک موجودات بومی می ره و با نظامی ها می جنگه ...
ما توی خونه هر از گاهی یه وعدهء غذایی داریم که مادرم بهش می گه "رویدادهای هفته"
... غذاهایی رو که توی این هفته مقداریش توی یخچال مونده، همه رو با هم گرم می کنه و توی یه سفرهء رنگ و وارنگ، برامون آماده می کنه (که انصافاً بعضی وقتا خیلی مزه می ده
).
فیل آواتار هم عین همین رویدادهای هفته هست؛ یه تیکه از هر فیلمی رو می شه توش دید:
- سکانس های ابتدایی فیلم، ما رو یاد فیلم "
لشگریان فضاپیما" و اعزام نیروی نظامی به یه سیارهء دیگه و احداث پایگاه و این چیزا می ندازه.
- روش ارتباط برقرار کردن انسان ها با بومی های سیاره، دقیقاً یادآور فیلم
ماتریکسه.
- وقتی بومی های سیاره، این غریبه رو بین خودشون راه دادن و دستوراتشو قبول کردن، یاد فیلم
لورنس عربستان افتادم.
- بعدش همین سرباز، عین فیلم "
آخرین سامورایی" با همکارای خودش می جنگه.
- سکانس حملهء حیوانات وحشی سیاره هم خیلی شبیه سکانس جنگ فیلم "
افسانهء نارنیا" بود.
- حتی نمای اولین پرواز سرباز زمینی و همراهی زن فضایی با اون، کپی برداری از همچین سانکسی از انیمیشن
WALL-E بود.
اگه فیلمی از قلم افتاد شما ببخشید.
خب ... آخرش چی؟ ... کجاش بد بود؟
اگه یه مقایسهء کوچیک بین داستان این فیلم و اتفاقات اخیر جهان انجام بدیم، متوجه شباهت های زیادی می شیم.
نظامی هایی که سرزمینی رو اشغال کردن (مثل و عراق و فلسطین) و ادعا می کنن و دنبال منافع خودشون هستن (مثل نفت و یا سرزمینی برای سکونت و حکومت) و با هیچ کس دشمنی ندارن، مگه اینکه کسی با اونا دشمن باشه.
بومی های سیاره، اهل دعا و نیایشن (عین مسلمونا) و هنوز سوار اسب می شن و با تیر و کمون می جنگن (یعنی بدوی و عقب مونده هستن)؛ و البته قابل دلسوزی و ترحم. ولی به هر حال بازم
بیگانه به حساب میان.
یه
سرباز با وجدان آمریکایی پیدا می شه که حاضره به خاطر اونا جونشو از دست بده. و در نهایت این سرباز غریبهء تازه وارد، هدایت و رهبری بومی ها رو به دست می گیره.
البته این بومی ها برای اون سرباز چندان ارزشی ندارن؛ چرا که اگه عاشق اون زن فضایی نمی شد، شاید به اونا کمک نمی کرد.
خلاصه تمام سعی فیلم آواتار روی این بوده که قومی رو با مشخصاتی که گفتم معرفی کنه و یه آمریکایی اونا رو نجات بده. خب هر کسی از شباهت های این فیلم و واقعیت های روز متوجه می شه که منظور از اون سیاره و ساکنانش کجا و کیا هستن ...
خبری توی اینترنت دیدم که نوشته بود یه سری از فلسطینی ها، خودشون رو شبیه موجودات سیارهء فیلم آواتار درآوردن و به نشانهء اعتراض به اشغال کشورشون راهپیمایی کردن.
باورم نمی شد که این فیلم تا این حد تونسته اثر بذاره و افکار خودش رو به ذهن مخاطب تزریق کنه!
چرا؟
پر واضحه که هدف سازنده های آواتار همین بوده ... شاید حتی دقیقاً منتظر همچین خبری بودن ... خبری که خیلی به سودشون تموم می شه.
...
واقعاً باید به سازندگان آواتار احسنت گفت که انصافاً خوب تونستن از قدرت رسانه برای القای افکار خودشون استفاده کنن.
شرمنده که بازم نقدم سیاسی شد.
دو سه تا فیلم غیر سیاسی خیلی پرمحتوا هم توی دستور کار هست که ان شاءالله یه نقد خوب براش بنویسم؛ ولی خب مسئله اینه که خود فیلما یوخده مشکل اخلاقی دارن. :دی
التماس دعا
یا علی
