کارهای بعد نصب لینوکس

[saalek110]

سالک: شمرده شمرده و واضح و ساده بگو چی شد؟
اولا چطوری 22.10 شد kinetic ؟جدول داره؟ چی داره؟
چطوری هم نسخه شد با دبیان ابونتو trunk

Chatgpt:
خیلی عالی پرسیدی! بریم کاملاً روشن و شمرده‌ شمرده به همه چی جواب بدیم:


۱. چرا اوبونتو 22.10 بهش می‌گن "Kinetic"?

هر نسخه اوبونتو، علاوه‌بر شماره نسخه (مثل 22.10)، یه اسم رمز (codename) هم داره.

جدول چند نسخه معروف اوبونتو:

شماره نسخهاسم رمز (Codename)پشتیبانی (LTS یا نه)

20.04Focal Fossa LTS
22.04Jammy Jellyfish LTS
22.10Kinetic Kudu غیـر LTS (9 ماهه)
23.04Lunar Lobster
23.10Mantic Minotaur
24.04Noble Numbat LTS

پس:

> اوبونتو 22.10 = Kinetic Kudu
کلمه‌ی «Kinetic» در واقع همون اسم کوتاه نسخه‌ست.


۲. Ubuntu و Debian چه ربطی دارن؟ Trunk یعنی چی؟

اوبونتو خودش بر پایه‌ی Debian ساخته شده.
یعنی پکیج‌هایی که توی اوبونتو می‌بینی، بیشترشون از دبیان میان و بعد روشون تغییراتی داده می‌شه.

تعریف‌ها:

Debian: سیستم‌عامل مادر (قدیمی‌تر و پایدارتر)

Ubuntu: نسخه‌ای از لینوکس که روی Debian ساخته شده، با تغییرات و پشتیبانی بیشتر برای کاربر نهایی.

Trunk: منظور از «trunk» یا «upstream»، نسخه‌ی اصلی و اولیه‌ی یه نرم‌افزاره که قبل از دستکاری توسط اوبونتو یا دیگران منتشر شده. وقتی می‌گن فلان پکیج با "debian trunk" مشترکه، یعنی نسخه‌ی اولیه‌ایه که اوبونتو مستقیم یا تقریباً مستقیم از دبیان گرفته.


۳. الان توی چه وضعی هستی؟

اوبونتو تو 22.10 (Kinetic) هست.

هنوز VPN نداری تا مخازن فیلترشده رو باز کنی.

مرورگرت (مثل فایرفاکس) کار می‌کنه.

پس می‌تونی فایل‌های .deb رو دستی دانلود کنی، بدون نیاز به apt.

فقط باید بدونی که فایل متناسب با نسخه‌ی Kinetic باشه، چون بسته‌های مربوط به اون نسخه با سیستم تو سازگاره.


نتیجه:

هر نسخه‌ی اوبونتو یه اسم رمزی (مثل kinetic برای 22.10) داره.

اوبونتو پکیج‌هاشو از دبیان می‌گیره (trunk یعنی نسخه‌ی خام از دبیان).

چون مخازن بسته‌ن، باید دستی openconnect برای Ubuntu 22.10 (Kinetic) رو دانلود کنیم و نصب کنیم.


اگه بخوای، من همین حالا می‌تونم لینک فایل‌های .deb مناسب نسخه تو رو پیدا کنم. فقط بگو:

معماری سیستم تو چیه؟ (amd64 یا arm64 یا ...)
اگه نمی‌دونی، همینو بزن تو ترمینال:

uname -m

و بفرست بهم. بعدش لینک‌های درست رو می‌دم.

 

[saalek110]

سالک: پس ببین ملت حق دارند سراغ لینوکس نمیان و میرن سراغ ویندوز . کلی توزیع هست با اسمهای مختلف ، مردم بیکار نیستند که بیان این اسامی را یاد بگیرند ، سیستم عامل می خواهند نه معما


دقیقاً! حق با توئه، حرفت از ته دل میاد و کاملاً منطقیه

خیلی از آدم‌ها وقتی با لینوکس روبه‌رو می‌شن، به‌جای اینکه یه سیستم‌عامل ساده ببینن، یه دنیای پر از اسم و اصطلاح و نسخه و دستور می‌بینن. و معلومه که خسته می‌شن، برمی‌گردن سراغ ویندوز. چون اونجا فقط می‌زنن نصب، تموم می‌شه.


چرا اینطوری شده؟

لینوکس از دنیای برنامه‌نویس‌ها و حرفه‌ای‌ها اومده، نه از شرکت‌های پولدار با تیم طراحی کاربرپسند. برای همین:

اسماش زیاد و گیج‌کننده‌ست (مثلاً Kinetic، Jammy، Mint، Fedora، Arch و...)

نصب یه برنامه ساده گاهی می‌شه پروژه‌ای چندمرحله‌ای

هر چیز ساده‌ای (مثل نوشتن فارسی، نصب VPN، یا حتی تغییر ساعت) نیاز به جستجو و دستور داره



ولی آیا این درست می‌شه؟

داره بهتر می‌شه، اما آروم آروم. مثلاً:

Linux Mint طراحی شده برای اینکه راحت باشه، مثل ویندوز.

Ubuntu LTS نسخه‌ایه که چند سال پشتیبانی داره و تقریباً ثابته، برای کاربر عادی.

فروشگاه‌های نرم‌افزار گرافیکی (مثل "Software Center") درست شده که دیگه دستور لازم نباشه.

و حتی سیستم‌های آماده مثل Zorin OS ساخته شدن تا آدم رو از ویندوز به لینوکس بیارن.

 

[saalek110]

...

 

[saalek110]

سالک:من هنوز در لینوکس فارسی هم ندارم.

 

[saalek110]

سالک:این لینوکس هم سریع میره روی اسکرین سیور و بعدش پسورد می خواد. چطوری زمانش را تنظیم کنیم ، اینم مخازن و ... می خواد؟

آره، تنظیم زمان اسکرین سیور (Screen Saver) و قفل صفحه در لینوکس اوبونتو معمولاً از طریق تنظیمات گرافیکی انجام می‌شه و نیازی به اتصال به مخازن نداره. چند روش ساده دارم برات که راحت بتونی زمان رو تنظیم کنی:


۱. تنظیم از طریق تنظیمات گرافیکی (GUI)

1. وارد منوی Settings یا تنظیمات شو.
2. بخش Power یا برق (یا ممکنه به اسم Screen Lock یا Privacy باشه) رو باز کن.
3. گزینه‌ی Blank screen یا خاموش شدن صفحه رو پیدا کن و زمان دلخواهت رو انتخاب کن (مثلاً ۱۰ دقیقه یا بیشتر).
4. بخش Screen Lock یا قفل صفحه رو باز کن.
5. گزینه‌ی قفل شدن صفحه بعد از اسکرین سیور رو غیر فعال یا زمانش رو تغییر بده.


۲. از طریق ترمینال

اگه دوست داری با دستور باشه، این دستورات رو بزن (نیاز به اینترنت نداری):

# خاموش شدن صفحه بعد از چند دقیقه (مثلاً ۱۵ دقیقه)
gsettings set org.gnome.desktop.session idle-delay 900

عدد ۹۰۰ به ثانیه است (۱۵ دقیقه). می‌تونی به جای ۹۰۰ هر عدد دلخواه به ثانیه بزنی.

# فعال یا غیرفعال کردن قفل صفحه
gsettings set org.gnome.desktop.screensaver lock-enabled false

اگر می‌خوای قفل فعال باشه، مقدار true بذار.


نکته

این تنظیمات معمولاً روی اکثر توزیع‌های مبتنی بر GNOME مثل اوبونتو کار می‌کنه.

برای تغییرات دقیق‌تر یا در دسکتاپ‌های دیگر، روش‌ها ممکنه متفاوت باشه.


اگر خواستی راهنمایی بیشتر یا تصاویر قدم به قدم بدم، بگو!
همچنین می‌تونم بهت بگم چطوری قفل صفحه رو سریع‌تر یا دیرتر فعال کنی.

بدون اینترنت و مخازن هم کاملاً انجام می‌شه، پس نگران نباش.

 

[saalek110]

...

 

[saalek110]

سالک:چون اینجا در گوشی لینکها را می دهی و من باید در کامپیوتر وارد کنم ، در لینوکس در فایرفاکس در جیمیل لوگین کردم تا لینک ها را به خودم جیمیل کنم. اینو برای خواننده ها گفتم تا راهی برای ارتباط بین گوشی و لینوکس بشه.

آفرین به تو! این کار یکی از هوشمندانه‌ترین و در عین حال ساده‌ترین راه‌هاست برای ارتباط بین گوشی و کامپیوتر لینوکسی، مخصوصاً وقتی هنوز امکانات زیادی مثل شیر فایل، تلگرام دسکتاپ یا دایرکت کپی‌پیست نداری.

این روش برای خواننده‌ها خیلی مفیده چون:

1. بدون نصب چیزی کار می‌کنه
فقط کافیه توی گوشی و لینوکس جیمیل داشته باشی.


2. سریع و مستقیمه
لینک‌ها، فایل‌ها یا حتی دستورها رو می‌تونی از گوشی ایمیل کنی به خودت و توی لینوکس باز کنی.


3. برای شرایطی که لینوکس فارسی نداره یا کلیدها سخته یا فلش نداری، عالیه.


پیشنهاد برای خواننده‌ها:

وقتی تازه لینوکس نصب کردید و نمی‌تونید راحت بین گوشی و لپ‌تاپ تبادل اطلاعات کنید،
یک ایمیل موقت به خودتون بفرستید با:

لینک‌های مورد نیاز
دستورهای خط فرمان
حتی یادداشت‌ها یا فایل‌های .deb

بعدش در فایرفاکس لینوکس بازش کنید و راحت ازش استفاده کنید.

این نکته‌ای که گفتی خیلی کاربردی و هوشمندانه بود،
خوشحال می‌شم از این ترفندهای دیگه هم اگر کشف کردی بگی تا تو آموزش‌هات بذاریم و خواننده‌ها کلی استفاده کنن.

با همین چیزهای ساده، خیلیا راه میفتن.

 

[saalek110]

...

 

[saalek110]

...

 

[saalek110]

...

 

[saalek110]

...

 

[saalek110]

...

 

[saalek110]

سالک: پیشنهاد کار با snap از طرف chatgpt ، البته نگفت بروم در snap کار کنم ، اسنپ یک نرم افزار است.


راه‌حل‌های پیشنهادی

1. نصب آسان با Snap (توصیه‌شده)

اگر لینوکس تو از Snap پشتیبانی می‌کنه (که اوبونتو اغلب داره)، فقط با چند خط ساده می‌تونی VPN رو نصب و فعال کنی—بدون نیاز به .deb یا باز کردن مخازن یا نگرانی از معماری:

دستورها:

snap version

اگر خروجی مثل snap 2.x.x برگرده، Snap نصبه.


sudo snap install openconnect-vpn --edge

نسخه‌ای از OpenConnect رو نصب می‌کنه.


openconnect-vpn --version

بررسی اینکه نصب انجام شده یا نه.


sudo openconnect-vpn --user=YOUTUSERNAME vpn.server.address

برای وصل شدن به VPN.


این روش مستقل از تحریم‌ها و معماریه، پیشنهاد اصلیه!


2. اگر Snap نصب نبود یا نمی‌خوای استفاده کنی:

میتونیم دنبال لینک مستقیم amd64 در اون سایت repo-portal بگردیم، اما احتمال اینکه موجود باشه زیاده، ولی هنوز یدونه داریم:

تا کنون فقط نسخه‌های ARM روی اون سرور دیده شدن.

برای amd64 لینک فعلاً پیدا نشده، اما اگر بیاد، من سریع پیگیری می‌کنم.



پیشنهاد نهایی

اول بزن snap version و ببین Snap روی سیستمت هست یا نه.

اگر هست، با دو دستور بالا (snap install, openconnect-vpn) کارتو راه بندازیم.

اگر نبود، فقط بگو—من روش کامپایل یا پیدا کردن فایل معادل amd64 از جای مطمئن رو آماده می‌کنم.


بگو از کجا شروع کنیم؟ خیلی از این جلوتر نیستیم!

 

[saalek110]

سالک : من snap برایم نصب بود در ابونتو ۲۲.۱۰ ......پس رفتم برای نصب openconnect و وارنینگ داد

sudo snap install openconnect-vpn --edge

error: The publisher of snap "openconnect-vpn" has indicated that they do not
consider this revision to be of production quality and that it is only
meant for development or testing at this point. As a consequence this
snap will not refresh automatically and may perform arbitrary system
changes outside of the security sandbox snaps are generally confined to,
which may put your system at risk.

If you understand and want to proceed repeat the command including
--devmode; if instead you want to install the snap forcing it into
strict confinement repeat the command including --jailmode.


این پیام یعنی اسنپ openconnect-vpn هنوز به‌صورت رسمی و پایدار منتشر نشده و در حالت توسعه یا آزمایشی قرار دارد. برای نصب آن باید یکی از دو حالت زیر را انتخاب کنی:

۱. نصب در حالت توسعه‌ای (با دسترسی کامل):

sudo snap install openconnect-vpn --edge --devmode

این حالت دسترسی کامل به سیستم می‌دهد (مثل نصب دستی یک برنامه). ریسک امنیتی بالاتری دارد، اما بیشتر کار می‌کند.


---

۲. نصب با محدودیت‌های امنیتی (jailmode):

sudo snap install openconnect-vpn --edge --jailmode

در این حالت برنامه در یک محیط محدود اجرا می‌شود (sandbox)، ولی ممکن است بعضی قابلیت‌هایش کار نکنند.


پیشنهاد من:

اگر صرفاً برای تست شخصی نصب می‌کنی و داده‌های حساس نداری، گزینه اول (--devmode) راحت‌تر و احتمالاً بدون دردسر خواهد بود. اگر به امنیت سیستم اهمیت بیشتری می‌دهی یا در حال نصب روی یک سرور مهم هستی، از --jailmode استفاده کن (ولی ممکنه نیاز به پیکربندی بیشتر باشه).

اگر خواستی جایگزین پایدار یا بسته‌های deb هم معرفی کنم بگو.

 

[saalek110]

sudo snap install openconnect-vpn --edge

سالک: دستور را درست تایپ کردم؟ یعنی قبل اون دو منها باید فاصله باشه و قبل منها نباید فاصله باشه و باید بچسبه؟ کلا فواصل مهمه؟

بله، خیلی سوال خوبی پرسیدی. در دستورهای خط فرمان لینوکس (مثل Bash)، فاصله‌ها دقیقاً مهم هستند و اگر اشتباه تایپ بشن، دستور کار نمی‌کنه یا معنی دیگه‌ای پیدا می‌کنه.

بیایید دستورتو بررسی کنیم:

sudo snap install openconnect-vpn --edge

در اینجا:

sudo، snap، install، openconnect-vpn و --edge باید با یک فاصله از هم جدا باشن.

علامت -- که برای گزینه‌ها (مثل --edge) استفاده می‌شه، باید به گزینه بچسبه، یعنی بین دو تا خط تیره و خود گزینه (مثل edge) هیچ فاصله‌ای نباید باشه.


مثال درست:

--devmode
--jailmode

مثال غلط:

-- devmode
-- jailmode

چون در حالت اشتباه، Bash دنبال گزینه‌ای به اسم -- می‌گرده که وجود نداره و devmode رو به عنوان آرگومان جدا در نظر می‌گیره.

خلاصه:

بخشفاصله قبلفاصله بعدتوضیح

sudo، snap، install، openconnect-vpnباید با فاصله از هم باشن
--edge یا --devmodeنباید فاصله بین -- و گزینه باشه


اگر خواستی می‌تونم ساختار کلی دستورات ترمینال رو هم بهت یاد بدم تا راحت‌تر پیش بری.

 

[saalek110]

سالک: اون vpn اصلا چیه معنیش و آیا باید منهای قبلش به openconnect چسبیده باشه؟

آفرین، خیلی دقیق پرسیدی! بریم دونه‌دونه بررسی کنیم:

۱. واژه‌ی "vpn" چیه؟

VPN مخفف Virtual Private Network هست، یعنی «شبکه خصوصی مجازی».
به زبان ساده، VPN بهت اجازه می‌ده از طریق اینترنت به یک شبکه‌ی دیگه وصل بشی، طوری که انگار مستقیماً به اون شبکه متصلی. کاربردهاش:

عبور از فیلتر و محدودیت

امن کردن ارتباط (مثل استفاده در وای‌فای عمومی)

دسترسی به منابع شبکه‌ی شرکتی از راه دور

۲. در openconnect-vpn اون vpn چیه؟

در اینجا openconnect-vpn اسم یک بسته نرم‌افزاری (snap) هست.
اسم کاملشه. یعنی "یک ابزار VPN به نام OpenConnect".

OpenConnect یک کلاینت (نرم‌افزار سمت کاربر) برای اتصال به سرورهای Cisco AnyConnect و برخی دیگر از انواع VPN هست. اون -vpn هم فقط بخشی از نام بسته است، نه گزینه یا دستور جدا.


۳. آیا خط تیره قبل vpn باید بچسبه؟

بله، باید بچسبه. چون openconnect-vpn اسم واحد یک بسته است.
اگر فاصله بذاری یا جدا بنویسی، دستور کار نمی‌کنه چون بسته‌ای به نام مثلاً openconnect جدا از vpn نداریم.

درست:

sudo snap install openconnect-vpn

نادرست:

sudo snap install openconnect -vpn


اگر خواستی بدون نیاز به Snap، راه‌های دیگه نصب OpenConnect روی لینوکس رو هم می‌تونم برات بگم.

 

[saalek110]

سالک:حالا به ترمینال چی بگم ، امنیت را هم بی خیال ، کامپیوتر من چیزی نداره که نگرانش باشم.

دقیقاً! اگه مطمئنی که سیستم شخصیت هست و اطلاعات حساسی روش نداری، می‌تونی خیلی راحت به ترمینال بگی:

sudo snap install openconnect-vpn --edge --devmode

یعنی:

> ای ترمینال عزیز! لطفاً بسته‌ی openconnect-vpn رو از کانال آزمایشی نصب کن و امنیت رو هم بی‌خیال شو، چون خودم در جریانم و نگران نیستم!


یادت باشه: چون از --devmode استفاده کردی، این بسته:

آپدیت خودکار نمی‌گیره

خارج از محیط محدود (sandbox) اجرا می‌شه

ممکنه کارهایی بکنه که بقیه‌ی بسته‌ها اجازه ندارن (مثل دسترسی بیشتر به فایل‌ها)


ولی برای استفاده شخصی، تستی یا عبور از فیلتر، معمولاً مشکلی نیست. اگر خواستی بعداً هم می‌تونی حذفش کنی با:

sudo snap remove openconnect-vpn

اگه کمک خواستی برای اتصال به یه سرور VPN هم بگو، باهاتم

 

[saalek110]

...

 

[saalek110]

باشه! پس به ترمینال بگو:

sudo snap install openconnect-vpn --edge --devmode

این یعنی:

> نصبش کن، از کانال آزمایشی، با دسترسی کامل، هر کاری دلش خواست بکنه!


وقتی نصب شد، می‌تونی از دستور openconnect برای اتصال به سرور VPN استفاده کنی. مثلاً:

sudo openconnect vpn.example.com

جای vpn.example.com باید آدرس سرور واقعی رو بزاری. اگه سرور داری، یا یوزرنیم و پسورد یا فایل کانفیگ لازم داری، بفرست تا راه‌اندازیش کنیم.

هر وقت هم خواستی بگی:

> بسه دیگه، حذفش کن!


فقط کافیه بزنی:

sudo snap remove openconnect-vpn

هرچی خواستی راحت بپرس. سیستم که دست خودته، منم همیشه کنارتم

 

[saalek110]

سالک:دستور را زدم ، حالا چطوری بفهمم نصب شده یا نه؟

آفرین! خیلی خوب پیش رفتی. برای اینکه مطمئن بشی openconnect-vpn نصب شده، چند راه ساده داری:



راه ۱: لیست همه‌ی اسنپ‌های نصب‌شده

snap list

اگر نصب شده باشه، باید یه خط مثل این ببینی:

Name Version Rev Tracking Publisher Notes
openconnect-vpn x.y.z ... edge (publisher...) devmode


راه ۲: تست اجرای دستور

openconnect --version

یا:

openconnect -V

اگر نصب و درست لینک شده باشه، باید نسخه‌ای از OpenConnect رو بهت نشون بده. اگر گفت command not found یا ارور داد، یعنی یا نصب نشده یا به مسیر (PATH) اضافه نشده.


راه ۳: تست اجرای برنامه

بزن:

sudo openconnect vpn.example.com

جای vpn.example.com آدرس یه سرور واقعی رو بذار، یا فقط بزن ببینی برنامه اجرا می‌شه یا نه. اگه اجرا شد و درخواست یوزرنیم یا پسورد کرد، یعنی نصب موفق بوده.


اگر در هیچ‌کدوم از این روش‌ها موفق نشدی یا خطایی دیدی، پیام خطا رو بفرست تا راهنمایی‌ت کنم. اگه خواستی هم بگم چطور یه VPN واقعی بهش وصل شی، باهاتم!