سلام جمیعاً
شاید ظاهراً واسه نوشتن این مطلب یه خورده دیر شده (حدود 4 ماه)؛ ولی یاد گرفتن خیلی از چیزا کاری به زمان نداره.
توی ایام عید تصمیم گرفته بودیم که به همراه خانواده بریم سینما و بفهمیم قضیهء این همه تعریف و تمجید این فیلم چیه و ببینیم آقا مسعود چیکار کرده.
خلاصه به هر دلیل فرصت نشد سینما بریم ...
گذشت ... تا اینکه نسخهء VCDش گیرم اومد.
بعد از دیدن فیلم، یه نفس راحتی کشیدم و خدا رو شکر کردم که
سینما نرفتم و پول و وقتم رو صرف همچین چیزی نکردم.
راستش اصلاً نمی خواستم چیزی درمورد این فیلم بنویسم (چون واقعاً هم چیزی واسه نوشتن نداره)، ولی پیش خودم گفتم وقتی صحبت از یه همچین فیلمی (که تقریباً همه اونو دیدن) به میون میاد، فرصت خوبیه واسه آموزش ...
آموزش فیلم دیدن.
بله ... درست خوندید ... آموزش فیلم دیدن.
وقتی یه بیننده بدونه چه جور یه فیلم رو ببینه و در حد خودش تجزیه و تحلیلش کنه، هم خیلی بیشتر لذت می بره و هم کلی چیز یاد می گیره.
ولی خب ... هنوز اون مطلب کامل نشده که براتون بذارم ... واسه همین می رم سراغ یه بحث دیگه.
اگه بخوایم از "اخراجی ها 2" یه درس خوب بگیریم، می شه گفت:
وقتتون رو واسه دیدن هر فیلمی تلف نکنید.
قسمت قبلی این فیلم تا حدی قابل قبول بود؛ به عنوان اولین تجربهء سازنده و اینکه سعی کرده یه داستان واقعی (سرگذشت مجید سوزوکی) رو پایهء داستان فیلمش قرار بده و به این بهونه، قدری مایهء طنز رو به
ژانر دفاع مقدس وارد کنه که هم عموم مردم خوششون بیاد و هم (واقعاً می تونم بگم) نظرات شخصی خودش رو منتقل کنه (بگذریم).
نقد (!) اخراجی ها
هیچی ...
نقد کردن یه فیلم واسه موقعیه که یه حرفی واسه گفتن داشته باشه.
نه داستانی ... نه روندی ... نه حرفی ... و بازی خوبی ... نه شخصیتی ... نه توجیهی برای کاری ... نه انسجامی ...
فقط از این
نه ها تا دلتون بخواد زیاد داشت.
یه اثر قابل قبول، اثریه که چندین جنبهء خوب بشه ازش دید و هر جنبه بتونه خودش به تنهایی یه معنایی به کار ببخشه.
-
اگه اون تیکه ها و شوخی ها رو از این فیلم بگیریم، دیگه چی براش می مونه؟
- اگه اون چند دقیقهء اول فیلم رو (که مثلاً بخشی از خط مقدم جبهه رو نشون می ده) ازش حذف کنیم، کجای فیلم بهمون ثابت می کنه با یه اثر جنگی روبرو هستیم؟
- واقعاً به کدوم قسمتش می شد گفت داستان؟ داستانش چی بود؟
- کدوم از بازیگرا واقعاً دارای شخصیت بودن؟ اگه نقش چند نفر با هم یکی می شدن، فرقی می کرد؟
...
بعد از قسمت اول فیلم، خب مسلمه توقع بیننده بالاتر می ره و مسلمه توی کارهای بعدی باید انسجام بیشتری دیده بشه.
ولی اصلاً این طور نشد.
مهمترین چیزی که اصلاً دیده نشد (چون وجود نداشت) داستان بود.
هیچ کدوم از بازیگرها دارای شخصیت نبودن و صرفاً جلوی دوربین اومده بودن تا دیالوگشون رو بگن و برن.
توی طول فیلم، هیچ دلیل و توجیه قابل قبولی برای اتفاق ها دیده نمی شد ... به خصوص قضیه هواپیماربایی.
"
استفاده از داستان کلیشه ای" حداقل کاریه که سازنده می تونه انجام بده تا فیلمش موفق بشه ... حالا وای به روزی که از همین حداقل هم به درستی استفاده نشه و ما توی فیلمی از ژانر دفاع مقدس، شاهد مسابقهء فوتبال بین زندانی ها و زندان بان ها باشیم ... چیزی که فقط توی فیلم های خارجی دیده می شه و اصلاً با فیلم های ایرانی جور درنمیاد.
اینا از نظر داستان بود ... هیچ کدوم از اصول هم رعایت نشده بود.
شروع فیلم از خط مقدم جبهه اس و با ریتم تندی ما رو درگیر جبهه و جنگ (که برای همهء ما آشناس) می کنه.
شاید بشه گفت تنها سکانس قابل قبول، همین چند دقیقهأ اوله که درگیری ها رو تا حدی خوب نشون داده.
بعدش بیننده خودش رو آمادهء دیدن یه فیلم درست و حسابی می کنه (البته نه در سطح "نجات سرباز رایان" ... بلکه توی حد خودمون)؛ ولی در کمال تعجب می بینه که باید شاهد توجیه های غیر منطقی واسه اسیر شدن اون رزمنده ها باشه.
یهو گرمی ابتدای فیلم تبدیل به سردی می شه و بیننده با چشم های متعجب، دنبال یه منطق می گرده تا دیالوگ ها و اتفاق ها رو به هم مربوط کنه (که پیدا نمی کنه).
توی همون دقایق اول کاملاً می شه فهمید که واقعاً نویسنده چقدر وقت واسه تنظیم دیالوگ ها گذاشته!
بعد از یه ربع (که حالا خودمون توجیه می کنیم چه اتفاقاتی در حال افتادنه) تازه یادمون می افته تیتراژ ابتدایی رو ندیدیم ... اون وقته که مجبور می شیم چند دقیقه هم اون تیتراژ مسخره و ابتدایی رو (با زمینهء ثابت که فقط اسامی میان و می رن) تحمل کنیم.
بعد از 2 ساعت کات های عجیب و غریب و تحمل سکانس هایی که بدون توجیه و ربط، پشت سر هم چیده شده بودن، با یه جملهء مفتضحانه روبرو می شیم که عمق فاجعهء بی سر و ته بودن فیلم رو نشون می ده:
این داستان ادامه دارد ...
...
مگه الان چی دیدیم که حالا بخوایم بقیه رو بعداً ببینیم!
...
چرا اخراجی ها این قدر فروش کرد؟
- بهترین زمان پخش شد ... تعطیلات عید ... واقعاً هیچ رقیبی نداشت.
- به خاطر جنجال ها و خبرها و مسائلی که موقع پخش شمارهء اول به وجود اومد، همه مشتاق بودن ببین دومین تجربهء این کارگردان تازه کار جنجالی چیه.
- شمارهء قبلی تا حدی قابل قبول بود؛ ولی اشکالات بارزی هم داشت که می شد به خاطر بی تجربگی سازنده توجیه کرد ... امید می رفت که اون اشکالات برطرف شده باشه.
- واقعاً جلوی تکثیر غیرمجاز فیلم گرفته شد.
- تبلیغاتش واقعاً خوب و گسترده بود.
- (همون طور که دوستان گفتن) به خاطر کمبود فضای طنز توی سینما، وجود همچین فیلمی خیلی طرفدار داره.
...
اصولاً از مقایسه خوشم نمیاد ... ولی می شه هر چیزی رو با خودش یا چیزای مشابهش سنجید.
لابد خیلی ها می گن نمی شه بیشتر از این از کارهای داخلی انتظار داشت ... ولی این حرف کاملاً اشتباهه.
گفتم که شمارهء قبلش خیلی بهتر از این بود.
خیلی کارهای تولید داخل توی همین ژانر دفاع مقدس هست که در جای خودشون کارهای خیلی خوبی هستن.
مثلاً چند سال پیش یه سریال پخش شد با عنوان "
بهترین تابستان من" با بازی علی صادقی ...
همونی که یه پسر نوجوون یزدی می خواد بره جبهه ولی پدرش درسشو بهونه می کنه و نمی ذاره بره ... تا اینکه تعطیلات تابستون از راه می رسه و پسره به زور رضایت پدر و مادر رو می گیره و عازم جبهه می شه.
سرتاسر این سریال پر بود از طنز و تیکه و خنده و کمدی ... به خصوص با لهجهء شیرین یزدی و دیوونه بازی های معروف علی صادقی ... و به خصوص ذوق و سلیقهء سازنده ها.
اون سریال که چند سال پیش با امکانات اون زمان و با هزینهء در حد خودش که هنوزم اگه پخش بشه مشتری داره ... و این فیلم با این هزینهء سنگین و بازیگرهای سرشناس و این همه دبدبه و کبکبه که یه بار دیدنش هم زیادیه!
همین دو تا کار رو با هم مقایسه کنیم متوجه اوج فاجعهء اخراجی ها 2 می شیم.
ببخشید طولانی شد.
منتظر اون مطالبی که قولش رو دادم باشید.
التماس دعا
یا علی
