ساختار سي دي
سي دي يك قطعه پلاستيك بسيار ساده است كه ۲/۱ ميلي متر قطر دارد و به روش قالبگيري تزريقي ساخته مي شود و جنس آن پلاستيك محتوي پلي كربنات است. در فرآيند توليد آن پلاستيك به كار رفته طوري فشرده مي شود كه در آن برآمدگي و فرورفتگي ميكروسكوپي به وجود مي آيد.
وقتي پلاستيك پلي كربنات شكل گرفت روي آن لايه بسيار نازكي از آلومينيوم پاشيده مي شود تا برآمدگي هاي به وجود آمده در مرحله قبل را بپوشاند. روي لايه آلومينيومي را هم يك لايه اكريلي مي پوشاند. اين پوشش اكريلي محافظ آلومينيوم به حساب مي آيد. ليبل (برچسب) روي همين لايه اكريلي چاپ مي شود بدون آنكه آسيبي به آلومينيوم زير آن وارد آيد. برآمدگي و فرورفتگي كه در پلاستيك به وجود مي آيد به شكل حلزوني مطابق شكل زير در كنار هم قرار مي گيرد. نقطه آغاز آن از مركز سي دي شروع مي شود و به سمت خارج سي دي ادامه مي يابد.
حتماً سي دي هايي را ديده ايد كه بريده شده و كوچك شده اند اما بر اساس استاندارد سي دي ها را ۱۲ سانتي متري مي سازند. كارت هاي تجاري كه اين روزها مي سازند ساختاري شبيه به سي دي دارد تا امكان خواندن اطلاعات از آن توسط سي دي درايوها ممكن باشد. بنابراين اين شكل حلزوني متشكل از برآمدگي ها و فرورفتگي هايي است كه اطلاعات در آن ذخيره مي شوند درواقع هر قطعه نيم ميكروني [هر ميكرون يك ميليونيم متر است] را يك «رد» يا «اثر» [track] مي گويند بين هر دو track ۶/۱ ميكرون فاصله است. اگر قرار بود اين trackها روي خط مستقيم قرار مي گرفتند نياز به ۵ كيلومتر فضا بود اما چون روي خطوط دايره وار حلزوني قرار گرفته اند ۱۲ سانتي متر جا بيشتر نمي گيرند. وقتي سي دي در سي دي پلير قرار مي گيرد نور ليزري روي سي دي تابيده مي شود. لايه آلومينيومي بر اساس داده هايي كه روي آن ذخيره شده نور ليزري را منعكس مي كند، ابزار الكترونيكي كه به نور حساس است دريافت و عدم دريافت نور را به صورت بيت هايي تفسير مي كند كه هر بايت را تشكيل مي دهند (موضوع Bits و Bytes بحث پيچيده اي است). از اين جا به بعد وظايف بر عهده يك پردازشگر است كه اين بايت ها را پردازش كرده و به خروجي متناسب با آن فرستاده تا وظيفه مورد نظر به اجرا درآيد.
اگر روي سي دي موسيقي ضبط شده باشد توسط بايت هاي تشكيل شده به بلندگوها فرستاده مي شود و به امواج صوتي تبديل مي شوند. وظيفه سي دي رام يا سي دي پلير پيدا كردن و خواندن داده هاي ذخيره شده (به صورت برجستگي و فرورفتگي) روي trackهاي سي دي است.
[align=center:91eed24fef]
[/align:91eed24fef]
طرز كار سي‌دي و سي‌دي رام هر سي دي رام سه بخش عمده دارد:
1- موتور درايو كه سي دي را مي چرخاند. سرعت گردش اين سي دي ها ۲۰۰ تا ۵۰۰ دور در دقيقه است (بسته به محل track سرعت متفاوت است)
۲ - نور ليزري كه بر روي سي دي تابيده مي شود تا محل قرار گرفتن فرورفتگي و برآمدگي ها را مشخص كند.
۳ - مكانيسم ردگيري (tracking mechanism) اين مكانيسم هدايت كننده مجموعه نور ليزري است كه مسير حلزوني trackها را دنبال مي كند. اينجا يك موضوع پيچيده وجود دارد چون شعاع دواير مسير trackها از مركز به خارج يكنواخت نيست سرعت گردش سي دي هنگام خواندن اطلاعات يكنواخت نيست. متناسب عمل كردن مكانيسم ردگيري با سرعت موتور درايو از پيچيدگي هاي خاص خود برخوردار است. زماني كه نور ليزري به بخش هاي بيروني تر (دورتر از مركز سي دي) تابيده مي شود وظيفه موتور درايو اين است كه سرعت گردش سي دي را كندتر كند. به عبارت ديگر براي آنكه مكانيسم ردگيري با سرعت يكنواخت عمل كند لازم است كه سرعت چرخش سي دي متغير باشد.
نرم افزارها كار كردن با سي دي را آسان كرده اند. موقع كار كردن از شما مي پرسند كه آنچه مي خواهيد ضبط كنيد موسيقي است؟ عكس و تصوير است؟ نرم افزار يا متن است؟ آنگاه بقيه كار را خود به عهده مي گيرند. دو فرمت اصلي ضبط داده ها روي سي دي عبارتند از CD-DA مخصوص اصوات و CD-ROM مخصوص داده هاي كامپيوتر از جمله نرم افزارها. فرمت داده ها روي سي دي مبحث بسيار پيچيده و تخصصي دانشجويان و فارغ التحصيلان اين رشته است.
تاكنون روش هاي مختلف رمزنويسي و رمزنگاري ابداع شده است. از آنجا كه ساختار فرورفتگي و برآمدگي ها روي سي دي يكنواخت است نمي توان ميان آنها فاصله اي بيشتر از ۶/۱ ميكرون در نظر گرفت براي همين رمزنويسي از روش EFM يا Eight-Fourteen Modulation انجام مي شود كه در آن بايت هاي ۸ بيتي به ۱۴ بيتي تبديل شده است.
از سويي براي آنكه امكان انتخاب راحت آهنگ ها روي trackها فراهم شود از فناوري Subcode data استفاده مي شود كه كار «مكانيسم ردگيري» را تنظيم مي كند. هر چه زمان مي گذرد امكانات بهتر و دقيق تري به اين مجموعه اضافه مي شود از جمله: error correcting codes (كدهاي تصحيح كننده اشتباه ها) interleaving (ذخيره تصادفي و غيرسلسله اي داده ها براي جلوگيري از اشتباه خوانده شدن بايت ها).
تفاوت سي دي هاي ضد خش با ساير سي دي ها در چيست؟
از نظر فناوري و سيستم توليد ،تفاوتي ميان سي دي هاي معمولي و ضد خش وجود ندارد. بيشترين آسيبي كه به سي دي ها وارد مي شود، متوجه لايه پلي كربنات است. اين لايه شفاف كه ضخيم ترين لايه نيز هست، در صورت تماس با سطوح زبر براحتي خش بر مي دارد. البته اين خشها تا وقتي خيلي عميق نباشند و يا سطح سي دي را كدر نكرده باشند، مشكلي ايجاد نمي كنند. به هر حال هنگاميكه اين خشها مشكل ايجاد كردند، راهي قطعي براي رفع آنها وجود ندارد و متاسفانه اطلاعات غير قابل دستيابي مي شوند.
[align=center:91eed24fef]
[/align:91eed24fef]
بعضي سازندگان سي دي خام با توجه به همين موضوع و براي جلوگيري از خش برداشتن لايه پلي كربنات به 2 روش متوسل شده اند، اول اين كه اندكي فرمول اين لايه را تغيير داده اند تا آسيب پذيري ان كمتر شود و ديگر اينكه با اضافه كردن يك لايه شفاف و مقاوم به روي لايه حساس جلوي برخورد مستقيم اجسام با آن را بگيرند. هر دو راه مؤثر و مفيد است، اما نمي تواند ميزان آسيب پذيري سي دي را به صفر برساند، پس در استفاده و نگهداري سي دي دقت بيشتري به خرج بدهيد.
ميني سي‌دي
ميني سي‌دي ها كه براي اطلاعات با حجم كم ساخته شده‌اند و بازار طرح‌هاي مختلف آنها هم داغ است دقيقا ساختار مشابه سي‌دي هاي معمولي دارند ولي در ابعاد و حجم كمتر ارائه ميشودند... البته قيمت آنها بيشتر از سي‌دي معمولي هست!! كه به دليل نوظهور بودن آنها ميباشد و مطمئنا به زودي قيمت كمتري خواهند داشت....
[align=center:91eed24fef]
biz card cd
[/align:91eed24fef]
منابع:
مهندس عليرضا عبادتي + اطلاعات خودم + روزنامه جام‌جم
[/align:91eed24fef]
[/align:91eed24fef]
