یکی از مراحل مهم برای هر شرکتی که در زمینه صادرات و واردات کالا فعالیت می کند، ترخیص کالا از گمرک است. بساری از مردم به دلیل نداشتن شناخت کافی از پروسه ترخیص کالا از انجام آن واهمه دارند. اما ترخیص کالا در واقعیت تا این حد ترسناک نیست. به همین دلیل برای اینکه بدانید ترخیص کالا چیست و مراحل آن چگونه انجام می شود در این مطلب با ما همراه باشید.
ترخیص کالا چیست ؟
به طور کلی می توان گفت ترخیص کالا به معنای انجام کلیه اقداماتی است که شما برای آزاد کردن کالاهای وارداتی و صادراتی خود از گمرک انجام می دهید. اقدامات ترخیص کالا به طور معمول توسط صاحبان کالا و یا نماینده قانونی آن ها انجام می شود.
در طی پروسه ترخیص کالا از گمرک باید اسناد و مدارک به صورت فیزیکی یا الکترونیکی تهیه ، آماده‌سـازی و ثبت شده و هزینه‌های آن که شامل مالـیات ، حقوق گـمرکی، سود بازرگانی و و دیگر تسهیلات ارائه شده به واردکنندگان و صادرکنندگان است ارائه یا اظهارشود. از آنجایی که انجام این اقدامات یک کار تخصصی و پیچیده و نیازمند آشنایی کامل با پروسه آن است، معمولا فرآیند ترخیص کالا از گمرک را به فردی به نام ترخیص کار می سپارند.
ترخیص کار با تسلط به فوت و فن های قانونی ترخیص کالا، می تواند پروسه انجام آن کار را با صرف کمترین وقت انجام و کالای شما را ترخیص کند. اگر دانش و تجربه کافی در این زمینه نداشته باشید و خودتان قصد دارید ترخیص کالا از گمرک را پیگیری کنید این کار در نهایت منجر به اتلاف غير ضروري وقت و پول شما می شود.
برای اینکه اقدام به ترخیص کالا از گمرک کنید لازم است با توجه به نوع کالایی که در گمرک دارید مجوزهای لازم را از سازمان های مربوطه اخذ کنید. ازجمله این سازمان ها می توان به سازمان فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان مبارزه با مواد مخدر، سازمان بهداشت برای مجوز استاندارد، کانون پرورش فکری کودکان و ... اشاره کرد. سپس به شعب مختلف گمرک مراجعه نموده و برای ترخیص کالای خود اقدام کنید.
یکی از موارد مهم در ترخیص کالا که برای تاجران بسیار اهمیت دارد، ارزش گذاری کالایی است که در گمرک وجود دارد.در تمام دفاتر گمرکی کالای موجود به صورت متفاوتی ارزشگذاری می شود و این تسلط ترخیص کار و سابقه تاجران است که می تواند ارزش کالا را به صورت واقعی اعلام نماید.
( ارزش کالای خود را در سامانه TSC مشخص می شود)
مراحل ترخیص کالا
1. ثبت اظهار در سامانه EPL
اولین مرحله ترخیص کالا از گمرک، تکمیل اظهارنامه در سامانه EPL و ورود اطلاعات مربوط به کالا در این سیستم و به صورت آنلاین است. انجام این مزحله آنلاین بوده و نیازی بهمراجعه حضوری نیست.طبق دستورالعملی که در سایت رسمی گمرک(irica.gov.ir) برای ترخیص کالا بیان شده است، ارائه اظهارنامه گمرکی و کلیه اطلاعات مربوط به کالا برای ترخیص آن لازم و ضروری است.
مدارک لازم برای اظهار کالا
لازم به ذکر است که برای تکمیل فرم در سامانه الکترونیکی دقت بسیاری لازم است. شما می توانید به عنوان مالک کالا یا نماینده قانونی آن این فرم را تکمیل کنید اما به خاطر داشته باشید،مبلغی که شما برای حقوق ورودی پرداخت می کنید، یکی از اطلاعات ضروری و در عین حال با اهمیت در اظهارنامه است که در مرحله تکمیل اظهارنامه محاسبه می شود. بنابراین در تکمیل فرم اظهارنامه نهایت دقت را به خرج دهید تا بدون اشتباه پروسه تکمیل آن طی شود و دچار ضرر و زیان مالی نشوید. در انتها این سامانه به شما یک شماره سریال و یک شماره عطف می دهد. از آن پرینت گرفته و برای مراحل بعد آن را نکهدارید.
2. احراز هویت و تعیین مسیر
در این مرحله دایره احراز هویت که دایره فنی گمرک است، اسناد شما را بررسی کرده و در صورتی که تایید کند برای شما یک شماره ثبت یا کوتاژ اختصاص می دهد. دریافت کوتاژ به این معنی است که اظهارنامه واردات یا صادرات کالای شما با یک شماره اختصاصی ثبت شده است و سپس مهر می شود.
3. کنترل کالا
کالای شما در روند ترخیص کالا لازم است یکی از سه مسیر سبز، زرد و قرمز را برای ارزیابی طی کند. قرار گرفتن در مسیر زرد و قرمز به تین معنی است که کالای شما نیا به کنترل دارد که توسط کارشناسان و بازرسان این امر صورت می گیرد تا با اسنادی که شما ارائه کردهاید مقایسه و مطابقت داده شود.پس از طی کردن این ارزیابی کالای شما در بخش دایره ارزش، ارزش اظهاری، سوابق گمرکی و ... بررسی می شود.
4. اخذ مجوزهای لازم
در صورتی که کالای شما نیازمند مجوز ها و گواهی نامه های تعیین شده توسط کارشناسان باشد، در این مرحله باید تکمیل شود.گواهی هایی از قبیل استاندارد، بهداشت، مخابرات ، قرنطینه، انرژی اتمی، تجهیزات پزشکی، جهاد، ، وزارت راه، مالیات و … از جمله آن ها هستند.
5. بررسی تعرفه و تطبیق کالا توسط کارشناس
در این مرحله کارشناسان سرویس تعرفه کالا را بررسی آن را با اسناد کالا مطابقت می دهند. همچنین کارشناسان نظارت دوباره ای به مجوزهای مرحله قبل انداخته و ان را بررسی و مطابقت می دهند و در صورتی که مشکلی وجود نداشته باشد آن را امضاء و تایید می کنند.
6. صندوق و صدور سند ترخیص
صاحب کالا باید پس از تایید نهایی، هزینه ای که از جانب گمرک تعیین شده است را به صورت نقدی پرداخت کرده و پس از دریافت فیش پروانه سبز گمرک باری وی صادر می شود. و صاحب کالا می تواند اقدامات لازم برای خروج کالا از گمرک را شروع کند.
7. انبارداری و اجازه بارگیری
پس از صدور سند ترخیص، زمانی که با شرکت حمل و نقل تسویه انجام می شود، بعد از دریافت قبض انبار و مدارک مورد نیاز آن ، مجوز بارگیری از گمرک صادر می شود و باید هزینه انبارداری پرداخت شود. این هزینه در گمرکات مختلف ، متفاوت استو موارد زیر را شامل می شود: هزینه تخلیه و بارگیری، بیمه کالا، مدت زمان رسوب کالا در انبار و غیره
8. خروج کالا از گمرک
پس از طی نمودن تمامی مراحل فوق صاحب کالا می تواند بیجک انبار را از انبار دار گمرک دریافت کند. در واقع انباردار پس از کنترل پروانه سبز گمرکی مهر درب خروج، بیجک انبار را صادر می کند و صاحب کالا می تواند برای بارگیری کالا ، وسیله نقلیه مورد نظر خود را را وارد گمرک کند .در این مرحله نیز ، محموله دوباره بررسی شده و سپس اجازه خروج کالا داده خواهد شد.
منبع : بازرگانی طاها خلیج
ترخیص کالا چیست ؟
به طور کلی می توان گفت ترخیص کالا به معنای انجام کلیه اقداماتی است که شما برای آزاد کردن کالاهای وارداتی و صادراتی خود از گمرک انجام می دهید. اقدامات ترخیص کالا به طور معمول توسط صاحبان کالا و یا نماینده قانونی آن ها انجام می شود.
در طی پروسه ترخیص کالا از گمرک باید اسناد و مدارک به صورت فیزیکی یا الکترونیکی تهیه ، آماده‌سـازی و ثبت شده و هزینه‌های آن که شامل مالـیات ، حقوق گـمرکی، سود بازرگانی و و دیگر تسهیلات ارائه شده به واردکنندگان و صادرکنندگان است ارائه یا اظهارشود. از آنجایی که انجام این اقدامات یک کار تخصصی و پیچیده و نیازمند آشنایی کامل با پروسه آن است، معمولا فرآیند ترخیص کالا از گمرک را به فردی به نام ترخیص کار می سپارند.
ترخیص کار با تسلط به فوت و فن های قانونی ترخیص کالا، می تواند پروسه انجام آن کار را با صرف کمترین وقت انجام و کالای شما را ترخیص کند. اگر دانش و تجربه کافی در این زمینه نداشته باشید و خودتان قصد دارید ترخیص کالا از گمرک را پیگیری کنید این کار در نهایت منجر به اتلاف غير ضروري وقت و پول شما می شود.
برای اینکه اقدام به ترخیص کالا از گمرک کنید لازم است با توجه به نوع کالایی که در گمرک دارید مجوزهای لازم را از سازمان های مربوطه اخذ کنید. ازجمله این سازمان ها می توان به سازمان فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان مبارزه با مواد مخدر، سازمان بهداشت برای مجوز استاندارد، کانون پرورش فکری کودکان و ... اشاره کرد. سپس به شعب مختلف گمرک مراجعه نموده و برای ترخیص کالای خود اقدام کنید.
یکی از موارد مهم در ترخیص کالا که برای تاجران بسیار اهمیت دارد، ارزش گذاری کالایی است که در گمرک وجود دارد.در تمام دفاتر گمرکی کالای موجود به صورت متفاوتی ارزشگذاری می شود و این تسلط ترخیص کار و سابقه تاجران است که می تواند ارزش کالا را به صورت واقعی اعلام نماید.
( ارزش کالای خود را در سامانه TSC مشخص می شود)
مراحل ترخیص کالا
1. ثبت اظهار در سامانه EPL
اولین مرحله ترخیص کالا از گمرک، تکمیل اظهارنامه در سامانه EPL و ورود اطلاعات مربوط به کالا در این سیستم و به صورت آنلاین است. انجام این مزحله آنلاین بوده و نیازی بهمراجعه حضوری نیست.طبق دستورالعملی که در سایت رسمی گمرک(irica.gov.ir) برای ترخیص کالا بیان شده است، ارائه اظهارنامه گمرکی و کلیه اطلاعات مربوط به کالا برای ترخیص آن لازم و ضروری است.
مدارک لازم برای اظهار کالا
- اظهارنامه واردات قطعی
- کپی کارت بازرگانی معتبر قبض انبار
- بارنامه
- ترخیصیه
- گواهی مبدأ
- فاکتور یا سیاهه خرید
- اعلامیه تأمین ارز یا نامه برات
- پروفورما ( پیش فاکتور )
- مجوز ثبت سفارش
- لیست عدلبندی
- بیمه نامه
- پروانه بهره برداری
- کاتالوگ و بروشور
- مجوزهای قانونی جهت ترخیص کالا از قبیل گواهی بهداشت، استاندارد، انرژی اتمی، قرنطینه نباتی و سایر
- وکالتنامه رسمی، کارت حق العملکاری
- پروانه صادراتی
لازم به ذکر است که برای تکمیل فرم در سامانه الکترونیکی دقت بسیاری لازم است. شما می توانید به عنوان مالک کالا یا نماینده قانونی آن این فرم را تکمیل کنید اما به خاطر داشته باشید،مبلغی که شما برای حقوق ورودی پرداخت می کنید، یکی از اطلاعات ضروری و در عین حال با اهمیت در اظهارنامه است که در مرحله تکمیل اظهارنامه محاسبه می شود. بنابراین در تکمیل فرم اظهارنامه نهایت دقت را به خرج دهید تا بدون اشتباه پروسه تکمیل آن طی شود و دچار ضرر و زیان مالی نشوید. در انتها این سامانه به شما یک شماره سریال و یک شماره عطف می دهد. از آن پرینت گرفته و برای مراحل بعد آن را نکهدارید.
2. احراز هویت و تعیین مسیر
در این مرحله دایره احراز هویت که دایره فنی گمرک است، اسناد شما را بررسی کرده و در صورتی که تایید کند برای شما یک شماره ثبت یا کوتاژ اختصاص می دهد. دریافت کوتاژ به این معنی است که اظهارنامه واردات یا صادرات کالای شما با یک شماره اختصاصی ثبت شده است و سپس مهر می شود.
3. کنترل کالا
کالای شما در روند ترخیص کالا لازم است یکی از سه مسیر سبز، زرد و قرمز را برای ارزیابی طی کند. قرار گرفتن در مسیر زرد و قرمز به تین معنی است که کالای شما نیا به کنترل دارد که توسط کارشناسان و بازرسان این امر صورت می گیرد تا با اسنادی که شما ارائه کردهاید مقایسه و مطابقت داده شود.پس از طی کردن این ارزیابی کالای شما در بخش دایره ارزش، ارزش اظهاری، سوابق گمرکی و ... بررسی می شود.
4. اخذ مجوزهای لازم
در صورتی که کالای شما نیازمند مجوز ها و گواهی نامه های تعیین شده توسط کارشناسان باشد، در این مرحله باید تکمیل شود.گواهی هایی از قبیل استاندارد، بهداشت، مخابرات ، قرنطینه، انرژی اتمی، تجهیزات پزشکی، جهاد، ، وزارت راه، مالیات و … از جمله آن ها هستند.
5. بررسی تعرفه و تطبیق کالا توسط کارشناس
در این مرحله کارشناسان سرویس تعرفه کالا را بررسی آن را با اسناد کالا مطابقت می دهند. همچنین کارشناسان نظارت دوباره ای به مجوزهای مرحله قبل انداخته و ان را بررسی و مطابقت می دهند و در صورتی که مشکلی وجود نداشته باشد آن را امضاء و تایید می کنند.
6. صندوق و صدور سند ترخیص
صاحب کالا باید پس از تایید نهایی، هزینه ای که از جانب گمرک تعیین شده است را به صورت نقدی پرداخت کرده و پس از دریافت فیش پروانه سبز گمرک باری وی صادر می شود. و صاحب کالا می تواند اقدامات لازم برای خروج کالا از گمرک را شروع کند.
7. انبارداری و اجازه بارگیری
پس از صدور سند ترخیص، زمانی که با شرکت حمل و نقل تسویه انجام می شود، بعد از دریافت قبض انبار و مدارک مورد نیاز آن ، مجوز بارگیری از گمرک صادر می شود و باید هزینه انبارداری پرداخت شود. این هزینه در گمرکات مختلف ، متفاوت استو موارد زیر را شامل می شود: هزینه تخلیه و بارگیری، بیمه کالا، مدت زمان رسوب کالا در انبار و غیره
8. خروج کالا از گمرک
پس از طی نمودن تمامی مراحل فوق صاحب کالا می تواند بیجک انبار را از انبار دار گمرک دریافت کند. در واقع انباردار پس از کنترل پروانه سبز گمرکی مهر درب خروج، بیجک انبار را صادر می کند و صاحب کالا می تواند برای بارگیری کالا ، وسیله نقلیه مورد نظر خود را را وارد گمرک کند .در این مرحله نیز ، محموله دوباره بررسی شده و سپس اجازه خروج کالا داده خواهد شد.
منبع : بازرگانی طاها خلیج
