بله، از اول دستهبندی حروف بیصدا (व्यंजन / Vyanjan) رو برات ساده و خطی میگم، بدون جدول، فقط به ترتیب گروهها.
در الفبای هندی (देवनागरी) حروف بیصدا اصلی به ۵ گروه اصلی (वर्ग / varg) تقسیم میشن که هر گروه ۵ حرف داره و بر اساس جای تولید صدا در دهان مرتب شدن (از گلو به سمت لبها).
گروه اول: क वर्ग (k varg) – صدای گلو (कण्ठ्य)
क ख ग घ ङ
(ka, kha, ga, gha, nga)
گروه دوم: च वर्ग (ch varg) – صدای کام / سقف دهان (तालव्य)
च छ ज झ ञ
(cha, chha, ja, jha, nya)
گروه سوم: ट वर्ग (ṭ varg) – صدای نوک زبان به سقف دهان (مूर्धन्य / retroflex)
ट ठ ड ढ ण
(ṭa, ṭha, ḍa, ḍha, ṇa)
گروه چهارم: त वर्ग (t varg) – صدای دندانها (दन्त्य)
त थ द ध न
(ta, tha, da, dha, na)
گروه پنجم: प वर्ग (p varg) – صدای لبها (ओष्ठ्य)
प फ ब भ म
(pa, pha, ba, bha, ma)
بعد از این ۵ گروه اصلی (که ۲۵ حرف میشن)، حروف نیمهصدا و سایشی میان:
حروف نیمهصدا (अन्तःस्थ / antastha)
य र ल व
(ya, ra, la, va)
حروف سایشی و ه (ऊष्म / ūṣma)
श ष स ह
(sha, ṣa, sa, ha)
حروف ترکیبی رایج (که جداگانه نوشته میشن ولی مهماند)
क्ष त्र ज्ञ श्र
(kṣa, tra, gya, shra)
حروف خاص یا اضافی (در هندی روزمره کمتر یا فقط در بعضی کلمات)
ड़ ढ़ (ṛa, ṛha – retroflex ر و ढ با نقطه)
این تقریباً کل حروف بیصدا اصلی هستن (حدود ۳۳-۳۵ تا بسته به شمارش).
سالک: شاید از این نوع دسته بندی خوشتان نیامده باشد ، ولی فعلا کمی با حروف آشنا شوید.