یادی از فیزیک

[saalek110]

یادی از فیزیک

 

[saalek110]

لیست:

 

[saalek110]

سالک: فرق سرعت و شتاب را بگو

Chatgpt:
درود بر تو ای خردمند
بیا با هم فرق سرعت و شتاب رو ساده، شفاف، یاد بگیریم:


‍ سرعت (Velocity / Speed)

یعنی با چه سرعتی داری جا به جا می‌شی.

فقط مقدار جابه‌جایی در زمانه.


فرمولش:

v = \frac{d}{t}

: مسافت طی‌شده

: زمان


مثال شوالیه‌ای: تو با اسبت ۶۰ کیلومتر رو در ۲ ساعت طی می‌کنی → سرعتت = ۳۰ کیلومتر بر ساعت



شتاب (Acceleration)

یعنی تغییر سرعت در طول زمان

اگه سرعتت کم یا زیاد بشه → داری شتاب می‌گیری (حتی اگر فقط سرعتت کم شه، باز هم شتاب داری!)


فرمولش:

a = \frac{\Delta v}{t}

: تغییرات سرعت

: زمان تغییر


مثال جنگی: اسب شوالیه تو اول با سرعت ۰ حرکت می‌کنه، ولی توی ۱۰ ثانیه به سرعت ۱۰ متر بر ثانیه می‌رسه
→ شتابش = متر بر مجذور ثانیه


فرق اصلی‌شون چیه؟

ویژگیسرعتشتاب

تعریفجابه‌جایی در زمانتغییر سرعت در زمان
فرمول
واحدمتر بر ثانیه (m/s)متر بر مجذور ثانیه (m/s²)
مثالدوچرخه‌ای با سرعت ثابتماشینی که سرعتش زیاد می‌شه


هر جا سرعت ثابت باشه → شتاب = صفر
هر جا سرعت تغییر کنه → شتاب ≠ صفر

و حالا جمله‌ای شوالیه‌ای برای یادآوری:

> «سرعت، داستان حرکت است؛ ولی شتاب، داستان تغییر درون آن حرکت... و در دل هر تغییری، پیروزی نهفته است.»

 

[saalek110]

سالک: آفرین بر تو ، حالا در مورد g بگو ، سقوط و شتاب سقوط

درود بر سالک جویای حقیقت!
بیا با هم بریم سراغ g، همون شتاب گرانشی که همه‌چی رو به زمین می‌کشونه!


g چیست؟

g نماد شتاب جاذبه‌ی زمین است.

یعنی هر جسمی که در نزدیکی سطح زمین رها بشه، با چه شتابی سقوط می‌کنه.


مقدار g:

g = 9.8 \, m/s^2


یعنی چی شتاب g؟

یعنی وقتی تو یک جسم رو رها می‌کنی (مثلاً شمشیر شوالیه رو از بالای برج)،
اون جسم در هر ثانیه، سرعتش ۹.۸ متر بر ثانیه بیشتر می‌شه.

مثلاً:

بعد از ۱ ثانیه → سرعت: ۹.۸ m/s

بعد از ۲ ثانیه → سرعت: ۱۹.۶ m/s

بعد از ۳ ثانیه → سرعت: ۲۹.۴ m/s
و همین‌طور بیشتر...


فرمول‌های مهم در سقوط آزاد:

۱. سرعت لحظه‌ای در سقوط آزاد:
v = g × t

۲. مسافت طی‌شده در سقوط آزاد:
d = (1/2) × g × t²

۳. مقدار شتاب گرانشی زمین:
g ≈ 9.8 m/s²  (تقریباً همیشگی در نزدیکی سطح زمین)

اگر t = 3 ثانیه →
v = 9.8 × 3 = 29.4 m/s
d = (1/2) × 9.8 × 3² = 44.1 m

چند نکته خیلی مهم:

فقط در صورتی این فرمول‌ها درسته که مقاومت هوا رو در نظر نگیریم.

همه‌ی اجسام در نبود هوا، با g یکسان سقوط می‌کنن (حتی پر و چکش!)

داستان معروف نیوتن و سیب، دقیقاً درباره همین شتاب گرانش بود.



یادآوری:

> «جاذبه زمین ،
او می‌کشد، اما همواره با عدالت… با g برابر برای همه!»