اصولا در کار آهنگسازي ، صدابرداري ، تنظيم ، ميکسينگ و مسترينگ ، اون هم در منزل ، نبايد از امکانات موجود انتظار معجزه داشت !
يعني شما وقتي با ساند کارت آنبورد ، يک ميکروفن خازني ضعيف ، اسپيکر معمولي و فضاي غير آکوستيک ؛ وکال(صدا) و يا صداي ساز ميگيريد و مي شنويد ؛ نبايد انتظار داشته باشيد که صدايي نزديک به واقعيت داشته باشيد !
به دليل عدم وجود امکانات ذيل :
1. فضاي آکوستيک و عايق کاري ، جهت جلوگيري از ورود و خروج صدا
2. آديو اينتر فيس ( کارت صداهاي اکسترنال)
3. سيستم مانيتورينگ صدا (اسپيکرها و هدفن ها)
4. ميکروفن هاي ضبط صدا
5. ميکسرها
حال به توضيح موارد بالا مي پردازيم و حدود قيمت آنها رو هم بررسي ميکنيم :
1. فضاي آکوستيک و عايق کاري ، جهت جلوگيري از ورود و خروج صدا
فضاي اکوستيک به فضايي گفته ميشود که توسط ورق عايق صوتي ، کاملا عايق کاري شده باشه.
بطور مثال اتاقي که توي اون ميخواهيد ريکورد کنيد ، بخوانيد ، صداي ساز بگيريد ؛ بايد طوري عايق کاري بشه که ، وقتي بيرون از اتاق هستيد ؛ صدايي از داخل اتاق خارج نشه ، و وقتي هم داخل اتاق هستيد ؛ صدايي از بيرون اتاق ، وارد اتاق نشود.
- مزاياي آکوستيک کردن فضا:
وقتي شما از ورود و خروج صدا جلوگيري ميکنيد ، اون پيچش صدايي رو نخواهيد داشت که صدا در فضا پخش بشه ، در نتيجه صدا فقط در محدودهء اتاق شنيده ميشه و شما صداي ناب ميشنويد (که البته به موارد ديگر هم بستگي دارد)
در يک کلام ، جلوگيري از هدر رفتن صدا.
امروزه در ايران شرکت هايي هستند که آکوستيک کردن فضاي ساختمان را انجام ميدهند که البته اين کار هزينه بالايي بالغ بر چندين ميليون ميبرد.
- چگونه خودمان فضا را آکوستيک کنيم؟
اگر بخواهيد به شخصه اينکار رو بکنيد ، به کيفيت مطلوب خواهيد رسيد در حاليکه در هزينه هم تا حدودي صرفه جويي کرده ايد.
- - اگر کار گويندگي ميکنيد :
ميتوانيد اتاق رو بوسيله ادوات زير عايق کاري کنيد:
شانه تخم مرغ ، پشم شيشه ، فوم يا يونوليت ، ورق عايق صوتي ؛ را بترتيب به در و ديوار و سقف داخل اتاق بزنيد.
اگر اتاق داراي پنجره است ، بوسيله درزگير و ابر شکاف ها رو بپوشانيد ، شکاف هاي در اتاق هم به همين طريق!
اگر در آپارتمان هاي شلوغ زندگي ميکنيد ، بنده توصيه عايق کاري نميکنم و مسئوليت مشکلات را بايد عهده دار باشيد ، ولي براي جلوگيري از ايجاد مزاحمت براي ساکنين ، ميتوانيد علاوه بر ادوات ذکر شده سقف را بوسيله چندين لايه گوني (کنفي) ضخيم و محکم بپوشانيد!!
در نهايت براي زيبا شدن فضا ميتوانيد از طرح هاي مختلف کاغذ رنگي ، ام دي اف و يا لترون (روکش ام دي اف) استفاده کنيد.
اين کار دست کم حدود 400 الي 500 هزار تومان هزينه ميبرد !
- - اگر کار تنطيم و آهنگسازي انجام ميدهيد :
علاوه بر عايق کاري قسمت کنترل(داخل اتاق) ، بايد باکس آکوستيک (اتاقکي که خواننده و يا نوازنده در آن ميخواند يا مينوازد) ببنديد.
به اين ترتيب که ، به نجار سفارش ساخت اتاقکي رو ميدهيد و... ساير موارد که در مبحثي جداگانه طريقه ساخت باکس آکوستيک رو توضيح خواهم داد.
اين کار هم حدود 400 الي 500 هزار تومان هزينه ميبرد !
2. آديو اينتر فيس (کارت صداهاي اکسترنال) :
همانطور که از اسمشان پيداست اکسترنال هستند که در مدل هاي مختلف از طريق يو اس بي و يا فاير واير به سيستم وصل ميشن.
- مزيت هاي کارت صداهاي اکسترنال :
مزيتي که اين ساند کارت ها نسبت به ساند کارت هاي آنبورد دارند اينست که : در مدل هاي مختلف داراي ورودي و خروجي زيادتري هستند.
به شکلي که در آن واحد ميتوانيد از اسپيکر ، هدفن ، ميکروفن و ساز استفاده کنيد.
بطور کلي اگر ساند کارتي که انتخاب ميکنيد داراي فانتوم پاور باشد ؛ شما را از ميکسر بي نياز خواهد کرد.
مزيت بعدي ، کيفيت بالاي ضبط و پخش اين ساند کارت ها نسبت به ساند کارت هاي آنبورد است .
قيمت اين نوع ساند کارت ها از 100 هزار تومان شروع ميشود تا بالاي 1 ميليون تومان !
3. سيستم مانيتورينگ صدا (اسپيکرها و هدفن ها) :
همانطور که از اسم آنها پيداست ، مانيتورهاي صدا ، نمايشگرهاي صدا هستند.
همانگونه که يک نمايشگر تصوير براي اينکه تصوير مطلوبي به ما بدهد بايد داراي رنگ و کنتراست و رزولوشن بالايي باشد ، مانيتور صدا هم بايد ويژگي هايي داشته باشد که صدايي با کيفيت و نزديک به واقعيت به ما بدهد.
- اسپيکر مانيتور ها از دو قسمت تشکيل ميشوند:
1. تيـوتـر : فرکانس هاي بالا بوسيلهء تيـوتـر پخش ميشوند.
2. ووفــر : فرکانس هاي پايين بوسيلهء ووفـــر پخش ميشوند.
مانيتور هايي که در فرکانس هاي پايين بتونن فرکانس نزديک 20 هرتز رو پخش کنند ، مانيتور هاي خوبي بحساب ميان.
براي مثال محدودهء پخش فرکانسي اسپيکر مانيتور YAMAHA مدل HS80 M ، بين 42 هرتز و 20 کيلوهرتز است که نشون دهندهء کيفيت خوب اين اسپيکر مانيتور است (چون در فرکانس پايين به فرکانس 20 هرتز نزديک است).
متاسفانه اسپيکرهايي که الان در بازار موجود هستند به هيچ عنوان مانيتور صدا بحساب نميآن و فقط بدرد گيم و فيلم ديدن ميخورن !
ميتوانيد اسپيکر هاي خود رو تست کنيد :
آهنگي که کيفيت بالايي دارد ، پلي کنيد .
ولوم رو آرام آرام زياد کنيد و صدا رو از حد وسط خودش يعني 4 دِسي بل ، بالا ببريد .
وقتي فرکانس امواج صدا از محدوده اي بالاتر رفت ، تداخل فرکانسي صورت ميگيره و بعضي ازصداها که بسامد کمي دارند ، در صداي بالا حذف ميشوند.
در نهايت اُفت کيفيت به وضوح شنيده ميشه تا جايي که ووفر شروع به خِر خِر کردن ميکنه و گوش شما رو اذيّت ميکند !!
اين در حاليست که در اسپيکر مانيتور هاي حرفه اي ، در ولوم هاي بالا به هيچ عنوان اُفت کيفيت و تداخل فرکانسي بوجود نمياد و برعکس صداهايي که بسامد کمي دارن بخوبي شنيده ميشوند !
در بحث هدفن هاي مانيتورينگ هم ، دقيقا روال به همين شيوه است.
چه بسا در کارهايي که از صداهاي ريز استفاده ميشود ، فرآيند مسترينگ با هدفن انجام ميشود که شايد ما اون صداها رو در کار اصلي نمي شنويم !
معمولا تنظيم کننده هاي موسيقي و کساني که فرآيند ميکسينگ و مسترينگ انجام ميدهند ، بايد داراي سيستم مانيتورينگ فوق حرفه اي باشند که در تنظيم و ميکس کردن صداها با مشکل مواجه نشوند !
( در مبحثي جداگانه به فرآيند ميکسينگ و مسترينگ خواهم پرداخت. )
و اما قيمت ها :
قيمت اسپيکر مانيتورهاي خوب از يک جفت 300 هزار تومان شروع ميشه تا 60 ميليون تومان !!
کمپاني Genelec بهترين اسپيکر ها رو ميزنه که از جفتي 1.5 ميليون شروع ميشه تا جفتي 60 ميليون که اون مدل هاي نجومي در داخل ديوار نصب ميشن !!!
من کلمهء "جفت" رو بکار ميبرم چون اسپيکر مانيتور ها براي سيستم هاي دالبي ساند ، بصورت تکي هم خريداري ميشوند.
مثلا ، قيمت هر باند YAMAHA مدل HS80 M ، حدود 350 هزار تومان است.
4. ميکروفن هاي ضبط صدا
ميکروفن ها در انواع مختلف و بالغ بر 10 نوع هستند :
ميكروفن هاي ذغالي- فيبري - ليزري - کارديوئيد - الکترو ديناميكي - الكترومغناطيسي - پيزوالكتريك - نواري - خازني(الكترواستاتيك) و يا (الكتروكاندستور) و . . .
که براي صدابرداري در استديو اکثرا از ميکروفن هاي الكتروكاندستور استفاده ميکنند.
وقتي در عمل صدابرداري كيفيت بهتر مورد نظر باشد، مي توان از ميكروفن هاي الكترواستاتيكي يا الكتروكاندنستور (Condenser) استفاده نمود.
حركت ديافراگم آن با جرم بسيار كم مي تواند در برابر کوچکترين حرکت و صدا پاسخ سريع (Transienty Response) بدهد.
حتي اين ميكروفن ها مي توانند صداي يك جرقه را ضبط کند که اين يكي از دلايل برتري ميكروفن هاي الكترواستاتيك بر ساير ميکروفن هاست.
اين ميکروفن ها احتياج به يك پيش تقويت كننده Pre Amplifire دارند ( که بيش از اين وارد مبحث ساختار آن نميشويم)
- محاسن ميكروفن هاي الكترواستاتيك
1. پهناي باند وسيع.
2. پهناي باند خطي.
3. پاسخ سريع در برابر کوچکترين ضربه و صدا.
4. پايين بودن مقدار نويز ( نويز يك ميكروفن از الكترونهايي كه در اثر برخورد به يكديگر در ميكروفون ايجاد مي شود نشأت مي گيرد).
5. ديستورشن (Distortion) محکم و مقاوم.
- معايب ميکروفن هاي الکترو استاتيک
1. آسيب پذير بودن در برابر ضربه (حتماً بايد در جعبه نگهداري و حمل و نقل شوند)
2. آسيب پذير بودن در برابر حرارت ، دود ، گرد و غبار ، رطوبت.
3. جهت شارژ خازن ها و انتقال سيگنال به منبع تغذيه احتياج دارند.
و اما قيمت ها :
قيمت ميكروفن هاي استديويي از 80 هزار تومان شروع ميشه تا بالاي 2 ميليون تومان !!
براي مثال قيمت ميکروفن Behringer مدل C1 حدود 80 هزار تومان و ميکروفن Neumann مدل U87 حدود 2 ميليون تومان است.
5. ميکسرها :
قطعا" اکثر دوستاني که سر رشته اي در ميکس و مونتاژ دارند و يا با نرم افزارهاي ميکس صدا و آهنگسازي کار کردند ، با اين ابزار آشنايي دارند.
ميکسرها surface هايي هستند که روي آنها انواع و اقسام level ها و دستگيره هاي کنترل صدا وجود دارد.
volume level ، که در راستاي قائم جابجا ميشود و صدا رو کم و زياد ميکند
pan level ، که بوسيلهء آن شما صدا رو به باند هاي چپ يا راست انتقال ميدهيد
و ساير تنظيمات که بستگي داره ميکسر شما چه امکاناتي رو پشتيباني ميکند.
اين رو اشاره کنم که اگر شما ساند کارتي تهيه کنيد که داراي فانتوم پاور باشد و ورودي و خروجي هاي متعددي داشته باشد ، شما را از ميکسر بي نياز خواهد کرد.
اکثرا کساني که کار لايو انجام ميدهند از ميکسر استفاده ميکنند چون داراي ورودي و خروجي ها زياديست !
براي مثال در کنسرت ها از ميکسر به اين شکل که ، صداي تک تک ميکروفن ها ، باند ها ، سازها قابل کنترل است که مثلا صداي خواننده با صداي سازها بالانس باشد و ناهماهنگي بوجود نياد.
در فيلم برداري ها و ميکس هاي سر صحنه هم از ميکسر استفاده ميشود که دوستان هرکدام به نوبه خود يک mixer man هستند !
و اما قيمت ها :
قيمت ميکسرها از 40-50 هزار تومان شروع ميشود تا surface هاي 4-5 ميليون توماني به بالا !!
________________
بسيار خب ، همونطور که ديديد ، شما با هزينهء نه چندان بالا ميتوانيد به تجهيزات نيمه حرفه اي و بعضاً حرفه اي ، مجهز بشويد و براي خود يک Home Studio داشته باشيد !!!
حال ، انتخاب با شماست ؛ ميتوانيد با همين امکانات ابتدايي ، غرق نويز و کيفيت پايين شويد ؛ و يا ميتوانيد با صرف هزينه در حرفهء خود حرفه اي شويد !!!
با وجود اينکه اين بحث بسيار گسترده ست و از اينجا به بعد با عنوان انجمن همخواني موضوعي ندارد ، از ادامه آن صرفه نظر ميکنيم !
دوستان ، سوالات و نظرات خودشون رو در همين تاپيک عنوان کنند تا در مورد آنها تبادل نظر بشود.
با احترام
استفاده از مطالب فوق ، با ذکر منبع بلا مانع است.
