HamidBN
مدیر انجمن فیلمسازی
پنج سال وقت صرف آن شد، خطوطی از کد که برای چندین بار پوشاندن کره خاکی کافی است، هزاران ساعت از وقت توسعه دهندگان، و ساخت‌ها، بتاها، و کاندیداهای عرضه فراوانی که برای نگهداری و بررسی همه آنها به یک سوپرکامپیوتر مبتنی بر کلاستر نیاز خواهید داشت – اما بالاخره ویندوز ویستا (Vista) به صورت کامل ارائه گردید.
توسعه ویستا، که با هسته ویندوز سرور 2003 آغاز شد، که آن نیز به نوبه خود با هسته ویندوز XP SP2 شروع شد، در رده یکسانی از تلاش ویندوز 95 مایکروسافت قرار دارد، و نه چندان دور از کار انجام شده بر روی ویندوز NT غول‌پیکر. چه شما ویندوز را دوست داشته باشید چه نداشته باشید، چه به توانایی مایکروسافت در نوآوری ایمان داشته باشید چه نداشته باشید، نمی‌توانید تلاش‌های R&D غول نرم‌افزاری را در مورد ویندوز نادیده بگیرید.
سوال این است، همه این کارها برای شما و برای مراکز تجاری سرتاسر دنیا چه مفهومی در بر دارد؟ مزایای آن چیست؟ معایب آن چیست؟ هیچ شکی نیست که ویستا دارای جنبه‌های مثبت و منفی می‌باشد، از نصب و مدیریت ساده‌تر تا ویژگی‌های ضد سرقت سخت‌گیرانه، از گرافیک‌های سه بعدی ویدیویی پیشرفته تا یک پیشرفت قابل توجه در نیازهای سخت‌افزاری ویدیویی، از هزاران پیشرفت امنیتی تا تجربه کاربر User Account Control مایوس کننده.
در حالی که ویندوز ویستا یک تجدید نظر کلی بلند پروازانه در ویندوز XP است، در نهایت هیچ ویژگی یا کارکرد بزرگی در آن وجود ندارد که احساس کنید باید آن را داشته باشید، مگر آنکه یک طرفدار پر و پا قرص Aero باشید، رابط شیک‌تر آن که به میزان قابل توجهی پیشرفت نموده است. از دیدگاه کاربر، هزاران پیشرفت کوچک در آن به وجود آمده است، اما تغییرات به وجود آمده در مقایسه با کل مجموعه چشمگیر نیست. در هر حال ویستا آشکارا یک سیستم عامل بهتر از XP است.
اما یک نسخه جدید عمده از ویندوز مایکروسافت چگونه می‌تواند قابل اجتناب باشد؟ این معمای ویندوز ویستا است. دورنمای ویستا ایجاد زیربنایی برای آینده بود. پس می‌توان انتظار داشت که مزایای آن در طی زمان آشکار گردند. در حال حاضر، دو ویژگی بارز عبارتند از امنیت و ظاهر آن.
ویندوز ویستا باید در آینده شما حضور داشته باشد؟ برای کمک به شما در جهت ارزیابی این پرسش، این مقاله بر روی بزرگترین نقاط قوت و ضعف محصول مذکور تمرکز می‌کند. شما قاضی باشید. در انتها، ما به شما خواهیم گفت که روی هم رفته نظرمان چیست.
ظاهر دیداری
بسیاری از منتقدان نرم‌افزار کلا تصور نادرستی در مورد رابط جدید Aero و زیرسیستم گرافیکی Windows Presentation Foundation (یا WPF، با نام مستعار Avalon) ویستا داشته‌اند.
به Aero اغلب به عنوان یک تزئین غیر کارکردی بیهوده نگریسته شده است، چیزی زیبا برای پوشاندن رابط کاربر. افرادی که در مورد این که منوی گرافیکی باید عمودی حرکت کند یا افقی بیخود بحث می‌کنند همان‌هایی هستند که توان به نمایش گذاشته شده از سوی Avalon برای انتقال برنامه‌های آینده ویندوز را نادیده می‌گیرند. موضوع کاری نیست که مایکروسافت با رابط ویستا انجام می‌دهد، موضوع مفهومی است که می‌تواند با وجود همه این توان در دستان طراحان و توسعه دهندگان برنامه‌های کاربردی با نرم‌افزار شما تحقق یابد.
رابط Aero، و رابط‌های کاربر برنامه‌های کاربردی که از WPF در آینده به صورت کامل بهره خواهند برد، می‌توانند از این افکت‌های گرافیکی استفاده کنند: 2D، 3D، انیمیشن 3D، مقیاس‌بندی آسان، متن مبتنی بر بردار و حرکت و رندر شکل، شفافیت، بلور کردن، سایه‌های حرکت، حرکت‌های شیء و موارد بسیار زیاد دیگر. به عبارت ساده‌تر، مایکروسافت توان گرافیکی بی سابقه‌ای را اقتباس نموده که پیش از این فقط در سیستم‌های بازی رده بالا یافت می‌شد و اکنون آن را به عنوان بخشی از هسته سیستم عامل فعال ساخته است.
به منظور همراهی با پشتیبانی داخلی برای 3D کامل، WPF همچنین یک زبان markup کاربردی جامع جدید به نام XAML را پشتیبانی می‌نماید که باید کار طراحان برنامه‌های کاربردی در جهت تست و ایجاد رابط‌های کاربر برای برنامه‌هایشان را بسیار تسهیل نماید برنامه‌هایی که با کارآیی برنامه‌ای ایجاد شده توسط برنامه‌نویسانشان مرتبط می‌باشند.
همه چیز به برنامه‌های کاربردی بستگی دارد. و از آنجایی که ما هنوز بسیاری از آنها را در اختیار نداریم، بیان مزیت‌ها دشوار است. اما اشتباه نکنید، Windows Presentation Foundation یک دلیل قدرتمند برای ترجیح دادن ویستا است.
رابط کاربر ارتقا یافته ویستا
رابط کاربر Aero یک نمایش کمینه از برخی از چیزهایی است که سازندگان برنامه‌های کاربردی می‌توانند با استفاده از WPF از آنها بهره ببرند. مشخص است که مایکروسافت عمدا طراحان خود را از تبدیل سیستم عامل به یک گردشگاه theme باز داشته است. به هر حال، استفاده از شفافیت در Sidebar ویندوز تصوری از چیزهای ممکن به شما می‌دهد. آیکون‌های قابل تغییر (از نظر اندازه) Windows Explorer نشانه دیگری هستند. Photo Gallery ویندوز یک ابزار عالی برای مدیریت تصاویر است، که تا حد زیادی به توان WPF وابسته است.
شفافیت (Transparency) یک دسک‌تاپ درهم و برهم را به نمایش می‌گذارد. معتادان HGTV خاطرنشان می‌کنند که آن همانند افزودن یک آینه، پنجره، یا یک نورگیر به یک اتاق است. هیچ چیز مانند احساس آزار دهنده تلاش برای یافتن یک پنجره در میان 20 پنجره باز نیست. و هنوز بسیاری از کاربران قدرتمند به این صورت کار می‌کنند.
استفاده مایکروسافت از شفافیت در ویستا ظریف و ماهرانه است، نه آشکارا و خودنمایانه. آن چیزی نیست که هنگامی که به ویستا نگاه می‌کنید ببینید – چیزی است که در هنگام استفاده از آن احساس خواهید نمود. هر چه حس زیبایی شناسی شما قوی‌تر باشد، بهتر و بیشتر آن را احساس خواهید نمود. شما می‌دانید که پنجره در پشت پنجره فعلی قرار دارد. شما قادر به مشاهده آن هستید و آن را گم نکرده‌اید.
دسک‌تاپ، منوی Start، نوارابزار Quick Launch (کنار دکمه Start)، taskbar، و ناحیه آگاه‌سازی (notification area) ویستا کم و بیش از نسخه‌های قبلی ویندوز اقتباس شده‌اند. تغییرات کمتری در کنترل‌های آنها ایجاد شده است. منوی Start بهتر از قبل کار اداره زیرمنوهای طولانی را انجام می‌دهد، اما این تغییر اساسا تکاملی است.
اما یک تغییر مهم در منوی Start، ارائه جستجوی مبتنی بر متن به صورت یک هم‌آیی رابط است. این ایده از وب گرفته شده است. هنگامی که شما برای اجرا کردن یک برنامه اقدام می‌کنید و نمی‌دانید که کجای منوی Start قرار دارد، فقط کافی است نام برنامه را درون جستجوی یکپارچه منوی Start تایپ کنید. Control Panel بر روی برخی سیستم‌ها حدود 50 اپلت دارد. تایپ کردن نام اپلت مورد نظرتان در فیلد جستجوی یکپارچه Control Panel بسیار ساده‌تر از آن است که بخواهید مستقیما سراغ آن بروید.
بررسی ویژگی‌ها
یافتن راه خود در ویندوز همیشه آسان نبوده است. اما مایکروسافت ویژگی‌های متعدد کلیدی به ویستا افزوده است که مدیریت پنجره‌ها و یافتن فایل‌ها را بسیار ساده‌تر کرده است.
Thumbnail زنده، Flip، و Flip 3D
Taskbar ویندوز هنوز یکی از بهترین ابزارهای رابط کاربر است که مایکروسافت تا کنون ابداع کرده است، پیشرفت بزرگی که در مدیریت پنجره ویندوز 95 حاصل گردید. آن برای هر برنامه، فولدر، یا شیء دیگری که شما گشوده باشید دکمه‌‌ای را بر روی taskbar قرار می‌دهد. مشکلی که در مورد taskbar خودنمایی می‌کند این است که محتویات پنجره‌ها به سادگی فراموش می‌شوند، از این رو یافتن پنجره‌های مورد نظر کار دشواری است. اما این مسئله را با thumbnailهای زنده حل کرده است – برگه‌های thumbnail به صورت pop-up که محتویات پنجره را نمایش می‌دهند. برای آنکه ظاهر شوند، شما باید اشاره‌گر ماوس را بر روی دکمه taskbar نگه دارید.
دو ویژگی مدیریت پنجره دیگر عبارتند از Flip و Flip 3D. Flip یک نسخه ارتقا یافته از Alt-Tab Task Switcher موجود در نسخه‌های قبلی ویندوز است. Alt-Tab یک جدول شامل تمامی برنامه‌های گشوده شده به شما نمایش می‌دهد – شما کلید Alt را پایین نگه داشته و با استفاده از کلید Tab در میان برنامه‌های مذکور جابجا می‌شوید. برنامه‌ای که شما با رها کردن کلید Alt بر روی آن انتخاب می‌کنید در مرکز صفحه نمایش گشوده خواهد شد. چیزی که متفاوت است این است که به جای نام برنامه‌ها با آیکون‌های ایستا، Flip از thumbnailهای زنده برای این برنامه‌ها استفاده می‌کند، که این امر موجب تسهیل در یافتن برنامه مورد نظر می‌گردد.
Flip 3D یک رندرینگ 3D از تمامی پنجره‌های باز شما فراهم می‌نماید. آن آنها را در یک صف مرتب می‌کند و از یک زاویه یک-چهارم نمایش می‌دهد. Flip 3D از کلید ویندوز و دکمه Tab استفاده می‌کند، و هنگامی که شما کلید ویندوز را رها می‌کنید پنجره را در بالا فعال می‌کند. مایکروسافت آیکون Switch between windows را به منوی Quick Launch افزوده است، که امکان فعال ساختن Flip 3D را کاملا توسط ماوس به شما می‌دهد. شما می‌توانید حتی از scroll wheel برای جلو و عقب رفتن در بین پنجره‌ها استفاده کنید. هنگامی که شما پنجره مورد نظرتان را انتخاب کردید، کلیک بر روی دکمه اصلی ماوس آن را جلو می‌آورد.
بازشناسی Windows Explorer
پنجره مهجور Windows Explorer در ویندوز ویستا دستخوش یک تغییر بسیار خوب شده است. یکی از بهترین ویژگی‌های فولدر جدید در ویستا breadcrumbهای گرافیکی نام دارند، یک ابزار پیمایشی مفید.
بر روی وب، اصطلاح breadcrumbs به مسیر قابل کلیکی اطلاق می‌شود که همچان که شما به درون وب‌سایت پیش می‌روید سطح‌هایی که شما در آنها پیش رفته‌اید را نشان می‌دهد. سطوح در breadcrumbهای وب اغلب توسط کاراکتر | یا نماد بزرگتر از (>) از یکدیگر تفکیک می‌شوند. هایپرلینک‌ها کار شما برای بازگشت سریع به صفحات خاصی که قبلا بازدید کرده‌اید را ساده می‌کنند.
مایکروسافت این تکنیک رابط کاربر را برای نوار پیمایش، یا آدرس، در پنجره‌های Windows Explorer به کار برده است. breadcrumbs گرافیکی یک نسخه برنامه‌ای از سیستم‌های پیمایشی ابرمتن پیش رونده به درون است که معمولا در وب مورد استفاده قرار می‌گیرند. بنابراین، برای مثال، هنگامی که شما در Computer (چیزی که در XP تحت عنوان My Computer شناخته می‌شود) هستید، و به Local Disk (C
> Program Files > Macromedia > HomeSite 5 می‌روید، نوار Address نسبت به نمایش breadcrumbs اقدام می‌کند، که هر سطح را به این صورت نمایش می‌دهد: هر سطح، همچون Program Files، قابل کلیک است. و هنگامی که شما آن را کلیک می‌نمایید، آن فولدر را می‌گشایید. آن کار پشتیبان‌گیری، رفتن به یک مسیر دیگر، و مواردی از این دست را تسهیل می‌نماید. فرض کنید شما در Drive C: به دنبال چیزی بودید و اکنون متوجه شده‌اید که بر روی Drive D: قرار دارد، مشکلی نیست – فقط کافی است یک مرحله قبل‌تر از Local Disk (C را کلیک نمایید، که معمولا Computer است، و Local Disk (D را از منوی ظاهرشونده برگزینید.
یا حتی بهتر از این، پیکان‌های میان فولدرها نیز قابل کلیک هستند. هنگامی که شما یکی را کلیک می‌کنید، یک منوی drop-down گشوده می‌شود که تمامی فولدرها و فایل‌های دیگری که حاوی آنهاست را نشان می‌دهد. بنابراین اگر شما پیکان قرار گرفته در سمت راست فولدر Program Files را کلیک کنید، یک منوی drop-down خواهید دید که همه فولدرهای برنامه نصب شده شما را نمایش می‌دهد.
این یک رابط کاربر بسیار ساده است که پیمایش گرافیکی را بسیار سریع‌تر از این عمل در نسخه‌های قبلی ویندوز می‌کند، که معمولا به صورت پیش‌فرض شامل ویرایش مسیر در نوار Address یا گشودن یک پنجره جدید بود. حالا که صحبت از آن به میان آمد، باید بگوییم که هنوز می‌توانید این کار را انجام دهید. فقط آیکونی را که درون نوار Address سمت چپ قرار دارد کلیک نمایید (اگر Computer اولین آیتم موجود بر روی نوار باشد، آن یک بازگردانی کوچک از آیکون Computer را ایجاد خواهد کرد). با انجام این کار، شما متن خط آدرس را قابل ویرایش می‌کنید، و می‌توانید هر مسیر سنتی دلخواه‌تان را درون آن تایپ کنید، با استفاده از ممیزهای برعکس به عنوان جدا کننده. یک ویژگی پیش-تایپ به شما در تایپ املای دقیق و صحیح کمک می‌کند یا به شما این امکان را می‌دهد که برای پیش رفتن کلیک کنید. تنها اشکال این ویژگی آن است که مشخص نیست شما چگونه می‌توانید به حالت breadcrumbs گرافیکی باز گردید. ما راهی به جز توسل به کلید Escape نیافتیم. آن حتی در منوی محیطی وجود ندارد.
چیز دیگری که ما فقدان آن را احساس کردیم یک دکمه بازگشت به سطح بالاتر بود. دکمه جدید Back شما را به جایی باز می‌گرداند که بوده‌اید. اما ورود به یک مکان در breadcrumbs گرافیکی که یک سطح بالاتر را نشان نمی‌دهد، همانند Desktop یا Computer امکان‌پذیر است. راهکار مایکروسافت برای این کار یک ابزار بسیار ظریف است. یک ناحیه‌ی کوچک که بین نوار گرافیکی bookmarks و دکمه Forward قرار گرفته است. هنوز فرض بر این است که شما از Computer یا جایی شبیه به این شروع کرده‌اید، که همیشه ممکن است به این صورت نباشد. اما با فرض این که شما در این وضعیت قرار دارید، این پیکان اشاره کننده به سمت پایین Recent Pages را بر روی یک منوی drop-down نمایش می‌دهد. این در مقایسه با نمایش همیشگی یک سطح بالای پیش‌فرض در مسیر بهتر نیست؟
سایر تغییرات اعمال شده بر روی پنجره‌های فولدر آنها را هوشمندتر و حساس‌تر به محیط نموده است. نوارابزار کمینه اصلا قابل سفارشی‌سازی نیست. آن حساس به محیط است، به گونه‌ای که کارکردها یا drop-down متفاوتی را بر اساس محتویات فولدری که مشغول مشاهده آن هستید یا آن را انتخاب نموده‌اید نمایش می‌دهد.
یک پنجره فولدر در ویستا پنجره‌ای دو تکه‌ای از نوع Explorer است. Windows Explorer جدید ناحیه Favorite Links را در بالای تکه سمت چپ نمایش می‌دهد. Favorite Links می‌تواند از سوی کاربر به صورت سفارشی در آید. شما می‌توانید فولدرها یا اشیاء را از تکه سمت راست به درون ناحیه Favorite Links درگ نمایید، جایی که آنها به عنوان میانبرهایی به فولدرهایی که مکررا از سوی شما مورد دسترسی قرار می‌گیرند عمل می‌کنند. شما می‌توانید حتی نام آنها را تغییر دهید همان گونه که می‌توانید با shortcutها این کار را انجام دهید. سفارشی‌سازی‌های اعمال شده از سوی شما در Favorite Links در تمامی پنجره‌های فولدر شما ظاهر خواهند شد. آن یک ویژگی بسیار مفید است.
شما همچنین می‌توانید یک منو از سلسله مراتب فولدر واقعی خودتان را در سمت چپ پنجره Folder مورد دسترسی قرار دهید، که تعاملی را برای شما فراهم می‌کند که Explorer Windows دو تکه‌ای را محبوب نموده است. شما می‌توانید در میان ساختار فولدر خود جابجا شوید و محتویات چیزی را که بر روی آن کلیک کرده‌اید به سرعت در تکه سمت راست ببینید.
سلسله مراتب فولدر تکه سمت چپ به صورت عمودی قابل تغییر اندازه است که این کار با drag و drop نوار نام آن (که Folders خوانده می‌شود) صورت می‌پذیرد. یک روش خوب برای کار با Explorer جدید درگ کردن نوار Folders به بالا است. از این طریق شما می‌توانید هنگامی که در ساختار فولدرتان پیش می‌روید آن را برای گشودنش دابل کلیک کنید. هنگامی که چیزی را که می‌خواستید یافتید، آن را مجددا دابل کلیک کنید تا بسته شود، و Favorite Links آشکار می‌گردد. این جنبه از Windows Explorer جدید کاملا سنجیده شده و متفکرانه است.
منوی Views، که تکه سمت راست را کنترل می‌نماید، اشیاء فایل و فولدر را از بسیار کوچک تا بسیار بزرگ تغییر اندازه می‌دهد. همراه با این کار، آن همچنین همان دیدهایی را که انتظار دارید در پنجره فولدر ببینید را ارائه می‌کند، مانند Details، List، و Tiles، و سه اندازه متفاوت از آیکون‌ها در آنجا وجود دارد. از آنجایی که آیکون‌ها محتویات فایل‌ها و فولدرهایی را که ارائه می‌دهند به نمایش می‌گذارند، آیکون‌های بزرگتر واقعا برای شما با ارزش خواهند بود.
تنها جنبه‌های جدید دیگر عبارتند از کارکرد جستجو (که بعدا در این مقاله مورد بحث قرار می‌گیرد) و قطعه اطلاعات که در امتداد انتهای Explorer جدید اجرا می‌گردد. آن اطلاعات متنی را در مورد شیئی که در حال حاضر انتخاب شده است فراهم می‌سازد.
روی هم رفته، Windows Explorer یک ارتقاء هوشمندانه است که کار با فایل‌ها و فولدرهای شما را بسیار ساده‌تر می‌کند.
جستجو
در اولین روزهای ارائه ویندوز ویستا، مایکروسافت هدف بلندپروازانه انتقال سیستم فایل به یک پایگاه داده واقعی را در دستور کار خود قرار داد، تا از این طریق قادر به انجام جستجو در همه بخش‌های سیستم عامل باشد. انجام این کار فوق‌العاده دشوار بود، و مایکروسافت این هدف را رها کرد. اما با وجود این، جستجو همچنان تقریبا در هر سطحی از سیستم عامل ایجاد گردید، و یکی از بزرگترین توانایی‌های مایکروسافت ویستا محسوب می‌گردد – هر چند که یک سری ناسازگاری‌های جدی در روش کار آن وجود دارد.
راه‌‌های متفاوت بسیاری برای جستجو وجود دارد: مستقیما از جعبه‌ی جستجو در انتهای منوی Strat، در جعبه جستجوی موجود در گوشه بالایی سمت راست Windows Explorer و از طریق Start > Search.
جستجو به نحوی غیر قابل باور سریع است زیرا آن از indexing استفاده می‌نماید. جستجوهای کند ویندوز XP را فراموش کنید؛ شما همواره از جستجو در مایکروسافت ویستا استفاده خواهید کرد، به دلیل سرعت بالایی که دارد. آن همچنان که شما تایپ می‌کنید به صورت لفظ به لفظ جستجو می‌کند، به گونه‌ای که هر حرف جدید تایپ شده از سوی شما باعث محدودتر شدن نتایج جستجو می‌شود.
اما سرعت فقط بخشی از چیزی است که جستجو را در ویندوز ویستا عالی می‌سازد. ابزار جستجوی پیشرفته بسیار عالی عمل می‌کند. شما می‌توانید جستجوی خود را بر اساس تاریخ، اندازه فایل، مالک، برچسب‌ها، مکان و غیره محدود نمایید. شما می‌توانید جستجوهای Boolean را انجام دهید. شما می‌توانید سایر کامپیوترهای موجود بر روی شبکه‌تان را نیز جستجو کنید. اساسا، تا آنجا که من دیده‌ام جستجوی پیشرفته بهترین روش گرافیکی برای استفاده از جستجوهای Boolean است.
علاوه بر این، شما می‌توانید جستجوهای خود را ذخیره کنید تا ناچار نباشید هر بار آنها را انجام دهید. اساسا، آن به شما امکان ایجاد فولدرهای ویژوال با دیدهای متفاوت به درون داده‌تان را می‌دهد.
اما یک سری مشکلات و ناسازگاری‌ها در جستجو وجود دارد. اول این که نتایج جستجویی که شما دریافت خواهید کرد بر اساس جایی که آن را انجام می‌دهید متفاوت است. شما یک نوع از نتایج را از جعبه جستجوی موجود بر روی منوی Start دریافت می‌کنید، و نوع دیگری از نتایج را با استفاده از جستجوی پیشرفته.
به علاوه، کل هارد دیسک شما index نشده است، و از این رو برای شما مجهول می‌باشد، جستجو ممکن است بخش‌های وسیعی از داده‌تان را نادیده بگیرد. به صورت پیش‌فرض، آن اساسا فولدر \Users را index می‌کند، اما بسیاری از فولدرهای دیگر موجود بر روی هارد دیسک شما را نادیده می‌گیرد. چرا این کار را می‌کند؟ مایکروسافت در حال تلاش برای وادار ساختن مردم برای ذخیره‌سازی تمامی داده‌هایشان تحت فولدر \Users خودشان است. اما افراد بسیار کمی واقعا این کار را انجام می‌دهند، و اگر شما یکی از افرادی باشید که این کار را انجام نمی‌دهند، از جستجو راضی نخواهید بود
برنامه‌های همراه
یک سیستم عامل به خودی خود یک چیز تنها است – فقط گشودن و بستن پنجره‌ها و دستکاری سیستم‌تان که بعد از چند وقت قدیمی می‌شود. از این رو ویندوز ویستا شامل گروهی از برنامه‌های کاربردی درونی است که در مقایسه با ویندوز XP تعداد آنها بیشتر است. شما بسیاری از موارد قبلی را خواهید یافت، از قبیل، Notepad، WordPad، و Paint، و آنها اغلب بدون تغییر مانده‌اند. اگر شما آنها را در ویندوز XP دیده باشید، در ویندوز ویستا نیز می‌بینید. اما تعداد زیادی برنامه جدید نیز در آن وجود دارد. در ادامه به مهمترین آنها اشاره می‌کنیم.
Sidebar و gadgetها
gadgetها برنامه‌های کوچکی هستند که می‌توانند اطلاعات را از اینترنت، از یک شبکه، یا از کامپیوتر شما دریافت نموده و نمایش دهند. آنها می‌توانند وضعیت بازار بورس، آب و هوا، میزان استفاده شما از رم در حال حاضر، و غیره را نمایش دهند. آنها تقلید مستقیمی از widgetهای Mac OS X هستند. حرفی نیست اگر شما قصد دارید چیزی را بدزدید، چرا بهترین را انتخاب نکنید؟
gadgetها در Sidebar ویندوز مستقر هستند، گوشه سمت راست صفحه، هر چند که شما می‌توانید آنها را به هر جایی از دسک‌تاپ که می‌خواهید drag کنید. ده یا کمی بیش از ده gadget عرضه شده به همراه ویندوز ویستا چندان آش دهن سوزی نیستند. همان گونه که احتمالا انتظار دارید، یک ساعت، دنبال کننده اخبار بورس، دنبال کننده وضعیت آب و هوا، یادداشت‌گیر، و مواردی از این دست را شامل می‌شوند.
اما دو تا از آنها بسیار مفید هستند -- CPU Meter که میزان استفاده از CPU و RAM شما را نمایش می‌دهد، و یک gadget بسیار خوب Feed Headlines که تمامی feed های RSS را که شما اشتراک‌شان را دارید در Internet Explorer گردآوری می‌نماید و همچنان که وارد می‌شوند آنها را حرکت می‌دهد. RSS gadget به خصوص یک gadget عالی است. نیازی نیست برای دریافت جدیدترین اخبار و پست‌های بلاگ کاری انجام دهید؛ آنها در طی روز از جلوی چشمان شما عبور می‌کنند. هر کدام را که می‌خواهید برای مشاهده یک خلاصه مطلب در موردش کلیک نمایید؛ و برای رفتن به وب سایت مرجع و مشاهده مطلب کامل بر روی آن مجددا کلیک کنید.
برخی مردم ممکن است این گونه تصور کنند که چون چند gadget مفید با ویندوز ویستا عرضه شده است، این بدان معنی است که هر کدام از آنها یک بمب هستند. نه این درست نیست. شما می‌توانید برای دریافت gadget های بیشتر به اینترنت مراجعه کنید، و در طی زمان، به احتمال قریب به یقین یک انجمن عظیم را مشاهده خواهید نمود که به ایجاد آنها اختصاص یافته است. طی یک سال پس از تاریخ عرضه ویستا، اگر gadgetهای بسیاری را دیدید که به انتظار شما نشسته‌اند غافلگیر نشوید.
تقویم ویندوز
این احتمالا بهترین برنامه کاربردی جدیدی است که با ویندوز ویستا عرضه می‌گردد. استفاده از آن به نحوی قابل توجه ساده است، و در عین حال ویژگی‌های پیشرفته غافلگیر کننده‌ای را ارائه می‌کند، شامل توانایی ارسال دعوتنامه به جلسات مستقیما از درون برنامه، تنظیم یادآورها، ایجاد to-do ها، و سایر nice-to-haveها. شما می‌توانید تقویم‌های گروهی را برای به اشتراک گذاشتن با سایر افرادی که از همان کامپیوتر شما استفاده می‌کنند ایجاد نمایید، و شما می‌توانید تقویم‌تان را بر روی وب نیز انتشار دهید. بهتر از همه این که آن با iCalendar (استاندارد اصلی تقویم گروهی) سازگار است. بنابراین هنگامی که شما دعوتنامه‌هایی را ارسال یا دریافت می‌نمایید، می‌توانید به صورت خودکار تقویم‌تان را با دیگران همگام‌سازی کنید، و تقویم‌های ارسال شده بر روی وب را مشترک شوید.
Windows Mail
Outlook Express به Windows Mail تغییر نام یافته است. رابط آن واضح‌تر است و بسیار چشم‌نوازتر، و یک نوار ابزار جدید انجام کارهای معمولی از قبیل ایجاد، ارسال، و پاسخ‌دهی به نامه را ساده‌تر می‌سازد. اما به غیر از این، تفاوت چندانی وجود ندارد. چرا، فقط یک سورپریز هست؛ شما نمی‌توانید از Windows Mail برای ارسال و دریافت نامه از یک اکانت Hotmail استفاده نمایید، قابلیتی که در Outlook Express وجود داشت.
Backup and Restore Center
برنامه پشتیبان‌گیری قدیمی در XP را یادتان می‌آید؟ آن عموما مورد اعتراض قرار می‌گرفت، به یک دلیل موجه. شما نمی‌توانستید کاری به سادگی پشتیبان‌گیری در یک فولدر شبکه یا یک درایو CD انجام دهید.
خب، برنامه پشتیبان‌گیری موجود در ویندوز ویستا موجبات دلتنگی شما را برای پشتیبان‌گیری موجود در XP فراهم می‌کند. اگر بخواهید کار پشتیبان‌گیری داده را در ویندوز ویستا انجام دهید، به دنبال یک برنامه جانبی خواهید رفت.
ما به سراغ همه جزئیات نمی‌رویم، اما خلاصه مطلب اینکه: شما نمی‌توانید توسط Backup and Restore Center از فایل‌های خاص پشتیبان‌گیری کنید... یا فولدرهای خاص، یا حتی نوع‌های فایل خاص. مثلا اگر بخواهید از 40 یا 50 مگابایت فایل .doc، و فایل .zip پشتیبان‌گیری نمایید، قادر به انجام این کار نخواهید بود. در عوض، ناچارید از هر فایل داده واحد، هر فایل گرافیکی واحد، و هر فایل فشرده واحد بر روی کل هارد دیسک خود پشتیبان‌گیری نمایید. بنابراین شما مجبورید از چند صد مگابایت فایل که هرگز آنها را مورد استفاده قرار نخواهید داد و هرگز خواهان پشتیبان‌گیری از آنها نبوده‌اید پشتیبان تهیه کنید.
Windows Movie Maker و Windows DVD Maker
Windows Movie Maker ضعیف ویندوز XP را به یاد می‌آورید؟ آن را فراموش کنید – نسخه‌ای که به همراه ویندوز ویستا ارائه می‌شود ممکن است با آن هم نام باشد، اما یک ابزار چند رسانه‌ای بسیار مفید است که ایجاد ویدیو و سپس انتقال آنها بر روی DVD را برای هر کسی آسان می‌کند. شما می‌توانید مدیا را به صورت مستقیم از دوربین‌های ویدیویی دیجیتالی، دوربین‌های دیجیتالی یا سایر ابزارها وارد نمایید، یا به جای آن از روی یک هارد دیسک به عنوان منبع استفاده کنید. ایجاد یک ویدیو به سادگی drag و drop کلیپ‌ها بر روی یک timeline و سپس افزودن افکت و گذار، تراک‌های صوتی، و غیره به آن است.
آنگاه شما می‌توانید از Windows DVD Maker برای قرار دادن آنها بر روی DVD هایی که می‌توانند بر روی هر پخش‌کننده DVD نمایش داده شوند استفاده کنید. ممکن است این ابزار از شما یک Martin Scorsese نسازد، اما اگر بخواهید ویدیوهایی را برای ارسال به YouTube ایجاد کنید، یک ابزار مجانی مطلوب انتخاب کرده‌اید.
Windows Photo Gallery
این برنامه باعث نمی‌شود شما یک ویرایشگر عکس کاملا قدرتمند را به فراموشی بسپرید، اما اگر به دنبال یک راه ساده برای سازماندهی و مشاهده تصاویر و سایر رسانه‌ها هستید، و همچنین ویرایش سریع و نه چندان حرفه‌ای عکس، رضایتتان جلب خواهد شد. شما می‌توانید تصاویرتان را برچسب بزنید و درجه‌بندی نمایید، که این امر موجب ساده‌تر شدن کار سازماندهی و یافتن آنها خواهد شد؛ همینطور در مورد حرکت سریع در بین thumbnailها؛ پخش یک slide show از آنها؛ و غیره. ابزار ویرایش سریع عکس مواردی از قبیل تنظیم نوردهی و رنگ، چیدن عکس، و رفع مشکل قرمزی چشم را شامل می‌شود. همچنین یک دکمه تنظیم خودکار در این ابزار وجود دارد که یک عکس را با یک کلیک ساده تمیز و واضح می‌کند.
Windows Meeting Space
آیا به دنبال یک روش خوب به منظور برگزاری جلسات مجازی بر روی یک شبکه هستید، تا بتوانید اسناد را با یکدیگر به اشتراک بگذارید، markupهای هر کس را ببینید، و هنگامی که همگی در مکان‌های مختلف هستید به گفتگو و چت با یکدیگر بپردازید؟
پس امیدتان به Windows Meeting Space نباشد.
هدف این برنامه فراهم نمودن امکان ایجاد جلسات مجازی غیر عمومی بر روی یک شبکه برای اشخاص است، شامل آنهایی که در hot spotهای Wi-Fi قرار دارند. اما آن فاقد بسیاری از ویژگی‌های اساسی می‌باشد. هیچ وایت‌برد مشترکی در آن وجود ندارد، همینطور در مورد ویژگی VoIP درونی، و ماژول چت آن کاملا به درد نخور است. ممکن است بپرسید و پس فایده آن چیست؟ راستش را بخواهید این سوال ما هم هست.
امنیت
اگر شما همه نیروهای صرف شده برای تحقق اهداف طراحی ویندوز ویستا را در نظر بگیرید جوهره آن می‌تواند در یک کلمه خلاصه شود: امنیت. بسیاری از تصمیماتی که مایکروسافت در جنبه‌های مختلف ویستا اتخاذ نمود به دلایل امنیتی مبهم گرفته شدند. همچنان که شما ویستا را بهتر می‌شناسید، برخی از تغییرات هنگامی که از این منشور دیده شوند مفهوم بهتری برای شما پیدا می‌کنند. اما در نگاه اول، تغییرات متعدد و ویژگی‌های جدیدی را آشکارا در حوزه امنیت مشاهده می‌کنید.
امنیت Internet Explorer
Internet Explorer برای مدت زمان مدیدی هدف مورد علاقه هکرها بود، و در ویندوز ویستا، مایکروسافت حفاظ‌های مختلفی را برای کمک به حفظ ایمنی IE و در نتیجه کامپیوترتان ایجاد نموده است.
در وهله نخست Protected Mode قرار دارد، که سیستم عامل را از اعمالی که توسط Internet Explorer یا ماژول الحاقی به آن صورت می‌پذیرند در امان نگه می‌دارد. بنابراین اگر حتی برنامه مخرب ویژگی‌های امنیتی Internet Explorer را خنثی نماید، آن نباید قادر به آسیب‌رسانی به PC شما باشد، زیرا Protected Mode اساسا Internet Explorer را درون یک جعبه امن قفل می‌کند. Protected Mode در IE7 در ویندوز XP وجود ندارد و فقط در نسخه ویستا ویندوز کار می‌کند. Internet Explorer در ویندوز ویستا همچنین از همان ویژگی‌های امنیتی که درون نسخه XP ویندوز وجود داشت بهره می‌برد. فیلتر ضد phishing یک کار حفاظتی عالی در برابر حملات phishing انجام می‌دهد، و این مرورگر همچنین بر روی از بین بردن کنترل‌های ActiveX بالقوه خطرناک و الحاق‌های خطرناک متمرکز است.
Windows Firewall
آنهایی که آرزوی یک فایروال درست و حسابی را برای ویندوز داشتند حتما از شنیدن این خبر خوشحال خواهند شد که ویندوز ویستا یک فایروال دو سویه درون خود دارد. فایروال موجود در ویندوز XP فقط اتصالات ورود‌ی خطرناک را مسدود می‌کند، اما هیچ حفاظتی در مقابل اتصالات خروجی خطرناک فراهم نمی‌سازد. بنابراین اگر PC شما مورد حمله یک تروآ یا spyware قرار می‌گرفت، برنامه‌های مذکور امکان ایجاد اتصالات خروجی نامحدود را در اختیار داشتند. ویندوز ویستا این وضعیت را تغییر داد، و Windows Firewall حفاظت خروجی را نیز در بر می‌گیرد.
همانند ویندوز XP، شما می‌توانید نحوه عمل حفاظت درونی را با گشودن و بستن پورت‌ها، مسدود و نامسدود کردن برنامه‌ها، و غیره از طریق Windows Firewall Settings به دلخواه خود تغییر دهید، که این گزینه از طریق Control Panel > Security >Allow قابل دستیابی است.
اما به شکلی غیر معمول، ابتدا به نظر می‌رسد که شما نمی‌توانید همین کار را برای اتصالات خروجی انجام دهید. در واقع، شما امکان انجام این کار را دارید، اما باید برای آکاهی از نحوه انجام این کار به کنجکاوی در آن بپردازید. شما باید Windows Firewall را با Advanced Security اجرا نمایید. برای انجام این کار، در خط فرمان، wf.msc را تایپ کنید و Enter را فشار دهید.
با وجود این Windows Firewall که دارای فیلترینگ خروجی است، انگیزه چندانی برای اغلب افراد به منظور استفاده از یک فایروال جانبی از قبیل ZoneAlarm باقی نمی‌ماند.
Windows Defender
ضد spyware ویندوز ویستا که تحت عنوان Windows Defender شناخته می‌شود فرقی با ضد spyware مجانی قابل دانلود برای ویندوز XP ندارد، یا ضد spyware موجود در Windows Live OneCare. آن یک ضد spyware به درد بخور است که شامل حفاظت زنده به اضافه اسکن خودکار spyware می‌باشد.
بهترین نکته در مورد Windows Defender این است که آن عمدا به گونه‌ای طراحی شده است که مدام برای تصمیم‌گیری کاربر pop up نشود. بدترین نکته در مورد آن این است که در مقایسه با محصولاتی از قبیل Spy Sweeper محصول شرکت Webroot یا Spybot Search & Destroy محصول Safer Networking، حفاظت محدودی را ارائه می‌نماید.
یکی از ویژگی‌های مفیدتر Defender، Software Explorer آن است، که کمکی فراتر از spyware را فراهم می‌سازد. Software Explorer به شما این امکان را می‌دهد که برنامه‌های در حال اجرا بر روی PC خود را در دسته‌های مختلف شامل Startup Programs و Currently Running Programs مشاهده نمایید. اطلاعات مفصلی را در مورد هر برنامه شامل نام آن، فایل اجرایی‌اش، انتشار دهنده آن، مسیرش، سایز فایل آن و اطلاعات دیگر ارائه می‌کند. شما می‌توانید هر برنامه‌ای را فعال، غیر فعال یا حذف نمایید.
Windows Defender در مورد تصمیم‌گیری برای انتخاب برنامه‌هایی که باید اجازه اجرا را به آنها بدهید کمک زیادی به شما نمی‌کند – اما از سوی دیگر، اگر Windows Defender اجازه اجرا را به یک برنامه بدهد، آن ایمنی برنامه را مد نظر قرار می‌دهد. شما همواره می‌توانید یک جستجوی گوگل را برای یافتن هر برنامه‌ای که به آن مظنون هستید انجام دهید، و Windows Defender اطلاعات زیادی در مورد هر برنامه به شما می‌دهد، از این رو انجام یک جستجو باید ساده باشد.
چی؟ هیچ آنتی ویروسی وجود ندارد؟
همانند نسخه‌های قبلی ویندوز، ویندوز ویستا هیچ نرم‌افزار آنتی ویروسی ندارد. چرا؟ یکی از دلایل آن می‌تواند نگرانی در مورد anti-trust باشد، به خصوص در اروپا. قرار دادن آنتی ویروس در سیستم عامل مطمئنا می‌تواند به صورت ضد-رقابتی استنباط شود، و می‌تواند مایکروسافت را برای سال‌ها درگیر دعاوی حقوقی نماید. در واقع، مایکروسافت مشاجره‌هایی با فروشندگان امنیتی که خواهان دسترسی به Security Center بوده‌اند (تا ساده‌تر بتوانند با آن یکپارچه شوند) داشته است. عامل بالقوه دیگر این است که مایکروسافت در صدد فروش یک محصول آنتی ویروس در مجموعه Windows Live OneCare خود است. اگر آنتی ویروس در ویندوز ویستا قرار داده می‌شد، انگیزه خریداران برای خریدن OneCare کاهش می‌یافت.
در مورد آنتی ویروس باید چه کار کرد؟ شما ناچار خواهید بود یک برنامه جانبی را خریداری یا دانلود کنید. هنوز همه نرم‌افزارهای آنتی ویروس با ویستا کار نمی‌کنند، و مشخص نیست که کدام یک کار خواهند کرد، بنابراین این ممکن است برای هر شخصی که به ویندوز و�
کنترل‌های مربوط به والدین
اگر شما یک پدر یا مادر هستید، در مورد نحوه استفاده فرزندانتان از کامپیوتر و اینترنت نگران هستید، و اعتقاد دارید که یک ابزار نرم‌افزاری برای مسدود نمودن دسترسی بخشی از پاسخ نگرانی‌هایتان است، از وجود ویژگی Parental Controls درون ویندوز ویستا خوشحال خواهید شد.
مایکروسافت تمام کوشش خود را به کار بسته است تا حد ممکن کنترل تمامی جنبه‌های چگونگی مورد استفاده قرار گرفتن کامپیوتر را به شما بسپرد، از دسترسی اینترنت گرفته تا بازی‌ها، حتی تا زمان‌ها و روزهای دقیقی که کامپیوتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. و آن سعی کرده تا این کار را در یک رابط سهل الاستفاده انجام دهد.
چهار دسته از کنترل‌ها وجود دارند: برای فیلترینگ استفاده از وب، کنترل زمانی که یک کودک می‌تواند از PC استفاده نماید، کنترل بازی‌ها بر مبنای یک سیستم رتبه‌بندی، و مسدود و نامسدود کردن برنامه‌های معین. هر کنترل نسبتا ساده و بصری است؛ دیگر لازم نیست والدین نگرانی در مورد آموزش کودکان‌شان برای استفاده از کنترل‌ها داشته باشند، امری که مطمئنا همان ابتدای کار هدف Parental Controls را خنثی می‌سازد.
برای والدینی که خواهان نظارت یک چشم مجازی بر فرزندان‌شان هستند، گزارش‌های فعالیت می‌توانند به صورت خودکار تولید و مشاهده گردند. این گزارش‌ها در بر دارنده 10 وب سایت نخست بازدید شده، 10 وب سایت نخست مسدود شده، برنامه‌های کاربردی مورد استفاده قرار گرفته و اطلاعات مشابه هستند (هنگامی که هر کودک بر روی PC وارد شده است).
UAC و مجوزهای فایل
شاید بحث‌انگیزترین ویژگی امنیتی در ویندوز ویستا Account Control (UAC) باشد، که قبل از آن که اجازه گشوده شدن برنامه‌ها و پنجره‌های مختلف را بدهد منتظر تصدیق شما می‌ماند.
هدف UAC آگاه ساختن کاربران ویندوز (به عنوان آخرین خط دفاعی) از فعالیت‌های بالقوه خطرناک است که در آستانه اجرا شدن بر روی کامپیوترهایشان هستند. تهدید بالقوه آن است که یک برنامه مخرب (یا شاید یک هکر) بتواند یک مجموعه اسکریپت شده از مراحل را انجام دهد که به یک رویداد منفی (مثل از دست دادن داده یا آسیب به نصب ویندوزتان) بر روی کامپیوترتان ختم خواهد شد. خلاصه این که سوالی که UAC می‌پرسد این است: آیا فرایندی که قرار است اجرا شود را شما آغاز کرده‌اید؟ هنگامی که پاسخ بله باشد، شما باید OK یا Allow را برای صدور اجازه انجام عمل کلیک کنید. هنگامی که پاسخ خیر باشد، توجه شما در صدور مجوز برای مسدود شدن آن عمل از سوی UAC می‌تواند شما را از یک تجربه بسیار بد نجات دهد.
UAC به هر حال هوشمند نیست. آن در جهت تشخیص چیزی که ممکن است یک تهدید واقعی باشد تلاش نمی‌کند. آن فقط یک اعلان در مورد چیزی که ممکن است به شکلی قابل تصور مورد سوء استفاده قرار گیرد نمایش می‌دهد. آن همچنین هرگز آرام نمی‌گیرد. شما می‌توانید System Control Panel (که در برخی از بخش‌های ویستا تحت عنوان Advanced System Settings نیز شناخته می‌شود) را 75 بار مکررا کلیک نمایید، و آن با جمله Windows needs your permission to continue هر بار منتظر پاسخ شما می‌ماند. بنابراین اساسا، آن یک ایده جدید نیست، آن یک کلیک اضافی را به فرایند دسترسی به این ابزار می‌افزاید.
این رویکرد که از سوی سایر سیستم‌های عامل پیش از این مورد استفاده قرار گرفته است ذاتا مشکلی ندارد. آن یک ایده جدید نیست، و یک ایده بد هم نیست. اما مشکل در جزئیات پیاده‌سازی آن است. مایکروسافت مانند کسی که اندکی دیر به قافله امنیت رسیده است اصول امنیت را با حرارت در آغوش گرفته است. این بدان معنی است که اگر حتی یک احتمال ضعیف وجود داشته باشد که گشوده شدن یک پنجره تنظیمات، اجرا شدن یک اپلت، یا اجرا شدن یک برنامه نصب بتواند بیانگر حتی یک ریسک ناچیز امنیتی باشد، ویندوز ویستا مبادرت به درخواست مجوز (در قالب یک پنجره UAC) از شما برای ادامه کار می‌نماید.
این لیست کوتاهی از فقط چند فرایند است که نیازمند تصدیق برای آغاز شدن هستند:
-- Opening Disk Defragmenter، System Restore، Task Scheduler یا Windows Easy Transfer
-- تنظیم سایز فونت، اتصال به یک Network Projector (دو پنجره به صورت متوالی می‌گشاید) یا دسترسی به تنظیمات Remote
-- گشودن این پانل‌های کنترل: Add Hardware، BitLocker، Device Manager، iSCSI Initiator، Parental Controls، Advanced System Settings، System Protection یا Remote Settings
به علاوه، بسیاری از فرایندهایی که از شما در هنگام اجرا شدن چیزی نمی‌خواهند، از قبیل Windows Defender، Windows Firewall، Ease of Access، Internet Options و یک لیست طولانی از دیگر فرایندها، مستلزم مجوز شما برای تنظیمات خاص هستند. اگر به صورت تک به تک در نظر بگیریم، اغلب فرایندهایی که توسط UAC کنترل می‌شوند بسیار منطقی به نظر می‌رسند. مایکروسافت محدودیت‌های بسیاری را در نظر گرفته که میان ویستا بتا 2 و RC1 تفاوت چندانی ندارند. اما اگر به صورت کلی در نظر بگیریم، UAC به نظر می‌رسد باری بر دوش بسیاری از کاربرانی باشد که از مایکروسافت و سایر سازندگان نرم‌افزاری که ما را در برابر خودمان محافظت می‌کنند خسته شده‌اند.
مقامات مسئول UAC مدعی‌اند که بعد از نخستین روزها یا هفته‌های پس از اولین نصب ویستا، تجربه مواجهه دائمی با پنجره‌های UAC کند می‌شود. اما برای برخی افراد، حالت بی‌حسی UAC به سرعت احساس می‌شود. پیش از این آنها چه مدت خواندن پیغام‌های ظاهر شده را متوقف کردند یا توجه چندانی به مفهوم آنها نداشتند و فقط هر بار OK را کلیک می‌نمودند؟ کاربر معمولی ویستا درک چندانی از منطق پشت درخواست‌های UAC از کاربر ندارد. برای چنین شخصی، UAC ممکن است در ابتدا ترسناک به نظر آید اما به سرعت به یک آزار کوچک تبدیل می‌شود. چقدر طول می‌کشد تا کاربران متوجه شوند که می‌توانند UAC را در User Account Control Panel غیر فعال نمایند؟
این بدترین مسئله در رابطه با UAC است. آیا مایکروسافت آن را از حالت تعادل خارج نموده است، و آن را به چیزی که واقعا هدفش را با شکست مواجه می‌کند تبدیل کرده است؟ احتمال آن بسیار قوی است.
در نهایت، هر چند که مشکلات مجوزهای فایل مرتبط با UAC از پس از RC2 رفع شده است، اشخاصی که ویستا را به صورت بوت دو گانه نصب می‌نمایند ممکن است با این مسئله مواجه شوند که برخی از فولدرهایی که بر روی درایوهای XP خود ایجاد کرده‌اند از درون ویستا بدون تغییرات پیچیده مجوزهای امنیتی فایل و فولدر قابل دستیابی نباشند.
به خصوص، اگر شما فایل‌های کاربر (از قبیل دانلودها، برنامه‌ها، یا درایورهای سیستم) را درون فولدرهای ایجاد شده توسط کاربر ذخیره نمایید – به جای این که آنها را جایی در فولدرهای کاربر تعیین شده از سوی ویندوز قرار دهید، مانند Program Files یا My Documents – شما در خواهید یافت که سیستم عامل شما را از گشودن فایل‌ها یا فولدرها منع خواهد کرد. در نسخه پیش-عرضه ویستا که برای این مقاله مورد تست قرار گرفت، نخستین نشانه مبنی بر این که مایکروسافت ممکن است این مشکل را کاهش داده باشد آشکار گردید. چون یک مشکل ظاهرا تصادفی در نسخه‌های قبلی بود، دشوار است که با اطمینان حرف بزنیم. اما خوشبختانه، این مسئله برطرف شده است.
شبکه
مایکروسافت یک تاریخچه طولانی و اندوهناک در عرصه شبکه دارد.
تا ویندوز ویستا وضعیت این گونه بود. سیستم عامل جدید در حوزه شبکه یک پیشرفت جدی را ارائه می‌کند. برای نخستین بار، مشاهده یک نمای مختصر و سریع از شبکه‌تان، مدیریت چندین شبکه بیسیم، ایجاد اتصالات جدید شبکه، راه‌اندازی اشتراک فایل و غیره ساده شده است.
در مرکز تمامی اینها Network and Sharing Center قرار دارد. آن مهمترین ویژگی‌های شبکه‌ای را درون یک رابط یکپارچه قرار می‌دهد که به سادگی قابل تنظیم است. برای مثال، راه‌اندازی اشتراک فایل در ویندوز XP کاری دشوار بود اما اکنون فقط با چند کلیک ماوس امکان‌پذیر می‌باشد. و هر چیز دیگری نیز به سادگی قابل دستیابی است، شامل اتصال به یک شبکه، راه‌اندازی یک شبکه جدید، مدیریت اتصالات شبکه‌تان، و تشخیص و رفع مشکلات شبکه.
یکی از بهترین ابزارهای شبکه‌ای جدید ویندوز ویستا Network Map است. View Full Map در Network and Sharing Center را کلیک نمایید، و یک نقشه زنده از تمامی ابزارها و PCهای موجود بر روی شبکه‌تان ترسیم می‌گردد. ماوس را بر روی یک ابزار نگه دارید یا بر روی آن کلیک کنید، و جزئیات بیشتری را در مورد آن ابزار دریافت خواهید کرد. به عنوان مثال ماوس را بر روی یک گیت‌وی نگه دارید و آدرس IP و آدرس MAC آن را مشاهده خواهید کرد. بر روی یک PC کلیک کنید، و فولدرها و فایل‌های اشتراکی شبکه موجود بر روی آن را خواهید دید.
به هر حال، اگر شما دارای یک شبکه با PCهایی هستید که نسخه‌های قبلی ویندوز را بر روی خود دارند، با یک سری مسائل روبرو خواهید شد. ویندوز ویستا از پروتکل جدید Link Layer Topology Discovery (LLTD) استفاده می‌کند، که یافتن و نمایش ابزارهای شبکه را سرعت می‌بخشد، ضمن آن که به ویندوز ویستا این امکان را می‌دهد که به گردآوری اطلاعات در مورد آنها بپردازد.
نسخه‌های قبلی ویندوز در بر دارنده‌ی LLTD نیستند، و از این رو شما پشتیبانی شبکه برای آنها را غیر قابل اعتماد خواهید یافت. گاهی اوقات آنها بر روی Network Map نمایش داده می‌شوند، گاه اوقات نه، و آنها به صورت تصادفی و به دفعات ظاهر و ناپدید می‌گردند. مایکروسافت اعلام کرده است که در هنگام عرضه ویندوز ویستا یک الحاق LLTD را برای PCهای ویندوز XP عرضه خواهد نمود، بنابراین احتمالا مشکل حل خواهد شد.
شبکه‌های بیسیم
پشتیبانی شبکه‌های بیسیم نیز به میزان قابل توجهی بهبود یافته است. ویندوز ویستا برای دنیایی طراحی شده که به شکلی روز افزون بیسیم می‌گردد، و افراد حاضر در آن به شبکه‌های متعدد در خانه، محل کار و در اماکن عمومی متصل می‌گردند.
صفحه اتصال نه تنها این امکان را برای شما فراهم می‌سازد که تمامی شبکه‌های بیسیم مجاور را ببینید، بلکه اگر ماوس خود را بر روی یکی از آنها نگه دارید، تمامی آمارهای مهم شبکه را خواهید دید، شامل نوع شبکه، (802.11b، 802.11g، و غیره)، و این که آیا امنیت در آن لحاظ شده است و اگر این طور است کدام نوع.
هنگامی که شما از ابتدا یک اتصال ایجاد می‌کنید، می‌توانید هر اتصال جدید بیسیم را نامگذاری کرده و آن را ذخیره نمایید. ویستا سپس به صورت خودکار به آن شبکه متصل خواهد شد (هنگامی که درون محدوده باشید). ویستا همچنین اطلاعات امنیتی شبکه را ذخیره می‌کند – چه آن یک شبکه عمومی باشد و چه خصوصی – و تنظیمات امنیتی شما را برای بازتاب دادن آن تغییر می‌دهد. اگر شما در محدوده دو شبکه بیسیم قرار داشته باشید که آنها را ذخیره کرده‌اید، می‌توانید اتصال‌های بیسیم خود را تنظیم نمایید تا یک اتصال بیسیم از اولویت بالاتری نسبت به سایرین برخوردار گردد. ویندوز XP به صورت خودکار به قدرتمندترین شبکه مجاور متصل می‌شود، که اگر قدرتمندترین شبکه همانی نباشد که شما خواهان اتصال به آن هستید مشکلاتی بروز خواهد کرد. با ویستا، شما ابتدا ناچارید یک اتصال بیسیم را به عنوان یکی از اتصال‌های دائمی خود برگزینید قبل از آن که به صورت خودکار متصل شود. در این حالت، شما به صورت خودکار فقط به شبکه‌هایی متصل می‌شوید که می‌خواهید، حتی اگر شبکه‌های قدرتمندتری در همسایگی شما وجود داشته باشند.
یک نکته جالب دیگر: اگر شما به صورت بیسیم و هم چنین از طریق Ethernet به یک شبکه متصل شوید، ویندوز ویستا به صورت خودکار متوجه می‌شود که این همان شبکه است. آن حتی هر دو آداپتور را بر روی یک نقشه شبکه می‌گنجاند. و به صورت خودکار اتصال Ethernet شما را به جای اتصال بی‌سیم‌تان به کار می‌برد تا از سرعت بالای Ethernet بهره ببرد.
این بدان معنی نیست که شبکه در ویستا نقص ندارد. Sync Center که می‌تواند برای همگام‌سازی فولدرهای شبکه بر روی یک شبکه مورد استفاده قرار گیرد، دارای یک رابط بسیار پیچیده است. و به طور کلی، در آنجا لینک‌های متفاوت بسیاری وجود دارد که همگی به یک مکان ختم می‌شوند. اما اینها کنایه‌های کوچکی هستند؛ در مجموع، پشتیبانی شبکه یکی از بزرگترین توانایی‌های ویندوز ویستا محسوب می‌گردد.
ویژگی‌های سازمانی
ویندوز ویستا در بر دارنده گروهی از ویژگی‌هاست که برای دپارتمان‌های IT سازمانی در نظر گرفته شده‌اند. در ادامه خلاصه‌ای از اطلاعات برخی از پیشرفت‌های چشمگیر را مشاهده می‌کنید.
تنظیمات Expanded Group Policy (شامل قفل دستگاه USB)
پشتیبانی Group Policy در ویستا تعبیه شده است، و آن با صدها تنظیم جدید عرضه می‌شود که می‌تواند برای تنظیم محدودیت‌ها و بهبود بخشیدن به سیستم عامل برای محیط‌های سازمانی خاص به کار برده شود. برای مثال، می‌توانید هنگامی که خواهان استفاده از پورت‌های USB برای اهداف دیگری هستید از اتصال حافظه‌های USB به این پورت‌ها ممانعت به عمل آورید. همچنین تنظیمات و محدودیت‌های بی شماری برای مدیریت انرژی، شبکه‌های بیسیم، چاپ، مرورگری و بسیاری از حوزه‌های دیگر در آن وجود دارد.
تصویرسازی مبتنی بر فایل برای نصب و نگهداری ویستا
ویستا به همراه تکنولوژی جدید Windows Imaging (WIM) عرضه می‌گردد، یک فرمت فایل تصویر سیستم مستقل از سخت‌افزار که امکان نگهداری تصاویر دسک‌تاپ کمتری را برای شرکت‌ها فراهم می‌سازد. رویکرد ماژولار فشرده مایکروسافت امکان وجود تنوع‌هایی از قبیل گزینه‌های زبانی درون یک تصویر را فراهم می‌سازد.
اگر یک شرکت نیازمند چندین تصویر باشد – برای نمونه، اگر بیش از یک ویرایش از ویستا پیاده‌سازی شده باشد – آن تصاویر می‌توانند درون یک فایل WIM واحد ذخیره شوند تا از این طریق در مصرف فضا صرفه‌جویی شود. دست‌اندرکاران IT همچنین می‌توانند تغییراتی را به صورت offline در تصویر به وجود آورند، بدون راه‌اندازی هر دسک‌تاپ با هدف ایجاد یک تصویر جدید.
برنامه‌های تصویر غیر مخرب برای ارتقاءهای ویندوز
هنگام انجام یک ارتقاء در-محل از یک نسخه قبلی ویندوز ابزار جدید User State Migration Tool (USMT) این اجازه را به شما می‌دهد که هنگام نصب ویستا داده و اطلاعات پروفایل/وضعیت کاربر را بر روی هارد دیسک کاربر حفظ کنید، آنگاه داده و تنظیمات کاربر موجود را به ویستا اعمال نمایید. چه شما یک ارتقاء در-محل انجام دهید یا به یک PC جدید مهاجرت کنید، قابلیت‌های درونی مهاجرت ویستا به صورت خودکار فایل‌ها و تنظیمات کاربر مشخص شده را از ویندوز 2000 یا XP وارد می‌نماید.
Preinstall Environment ویندوز (Windows PE)
Windows PE داس را به عنوان یک محیط پیش-نصب جایگزین می‌سازد، و انواعی از ابزارها و ویژگی‌ها را که پیاده‌سازی ویندوز ویستا را تسهیل می‌نمایند شامل می‌شود. آن از اجزاء ویندوز ویستا تشکیل شده، و از این رو می‌تواند به صورت گرافیکی اجرا شود، و بسیاری از برنامه‌های کاربردی ویستا را اجرا کند. آن امکان یک فرایند پیاده‌سازی کاملا خودکار را فراهم می‌نماید، و می‌تواند همراه با WIM برای کمک به سازمان‌ها در پیاده‌سازی ویندوز ویستا کار کند. تحت ویندوز XP، Windows PE فقط برای مشتریان Microsoft Software Assurance در دسترس بود، اما تحت ویستا آن برای تمامی مشتریان سازمانی قابل دستیابی است.
Application Compatibility Toolkit (ACT) 5.0
یکی از دشوارترین کارها برای شرکت‌ها اداره همه برنامه‌های نصب شده‌شان است. ACT 5.0 ویستا برای کمک به سازمان‌ها در جهت گردآوری این دسته ابزارها به منظور شناسایی برنامه‌های نصب شده، گردآوری اطلاعات سیستم و یافتن مشکلات سازگاری با User Account Control مفید واقع می‌شود.
بهبود هشداردهی، تشخیص و بازیابی اشکال‌ها
ویستا تکنولوژی‌های زیرین متعددی را با نرم‌افزاری پیوند داده است که اگر آن گونه که اعلام شده کار کند می‌تواند مسائل پشتیبانی help-desk را کاهش دهد. سیستم عامل ویستا تشخیص و بازیابی خودکار پیشرفته را ارائه می‌کند، یک محیط بازیابی جدید با یک ابزار تعمیر start-up و سیستم‌های مانیتورینگ-آگاه‌سازی که شرکت‌ها می‌توانند آنها را به منظور ارسال یک SOS به عملیات�
قابلیت اطمینان و کارآیی
ویندوز XP و ویندوز 2000 هر دو از لحاظ قابلیت اطمینان دستاوردهای بزرگی را در مقایسه با نسخه‌های قبلی ویندوز 9x و ME ارائه نمودند. هر چند که کارآیی ویندوز – که زمان‌های startup و shutdown، سرعت بارگذاری برنامه‌ها، و crispness اجرای پنجره‌ها، منوها، و اپلت‌ها را شامل می‌شود – هرگز به شکلی محسوس افزایش نیافته است. مایکروسافت سعی نموده مدعی پیشرفت‌های کارآیی در هر نسخه جدید ویندوز باشد، اما در دنیای واقعی، اغلب ما هرگز شاهد چنین پیشرفت‌هایی نبوده‌ایم. در واقع، شما می‌توانید حالتی را به وجود آورید که ویندوز 98 در برخی آیتم‌ها (نه زمان startup) سریع‌تر از ویندوز 2000 ظاهر شود.
مایکروسافت مجددا یک بار دیگر در این وضعیت قرار گرفته، یعنی ادعای پیشرفت‌های قابلیت اطمینان کارآیی برای ویستا. اما آن دلیل محکمی برای این ادعاها ارائه نکرده است. بر طبق گفته Jim Allchin، نائب رئیس گروه پلاتفرم ویندوز، ”هیچ شکی نیست که ویندوز ویستا قابل اعتمادتر از هر نسخه‌ای از ویندوز است که تا به حال عرضه شده.“ او بر تست جامعی که مایکروسافت انجام داده تاکید می‌نماید (و آن تعداد بسیار بیشتری بتای عمومی در مقایسه با نسخه‌های قبلی ویندوز عرضه نموده است). Allchin همچنین به تست فشار خودکاری اشاره می‌کند که در مقایسه با تست نسخه‌های قبلی ویندوز دو برابر سخت‌تر بوده است.
سوال این است که، میلیون‌ها کاربر ویندوز که همه نسخه‌های آن را تجربه کرده‌اند خریدار آن هستند؟ نظر منتقدان این است: شش ماه استفاده، نصب و uninstall کردن برنامه‌های کاربردی ویندوز و وب – به طور خلاصه، زندگی با نسخه تمام شده سیستم عامل جدید -- لازم است تا واقعا مشخص آیا ویستا سریع‌تر است. حرف هیچ کس دیگری را که می‌گوید چیز دیگری می‌داند باور نکنید. این تنها تستی است که قابل قبول است.
چیزی که ما می‌توانیم بگوییم این است: هنگامی که ویستا بر روی یک ماشین نصب شد که کاملا رابط Aero را پشتیبانی می‌کرد، این سیستم عامل فایل‌ها، فولدرها، منوها و پنجره‌ها را سریع‌تر از نسخه‌های قبلی خود می‌گشود. کارآیی بارگذاری برنامه به نظر بهبود یافته است (به خصوص در گشودن‌های بعدی در یک جلسه)، اگر آنی نباشد. زمان shutdown ویندوز (نه Sleep) نیز به میزان قابل ملاحظه‌ای سریع‌تر شده، اما آیا شش ماه دیگر هم وضعیت به همین صورت خواهد بود؟ به نظر نمی‌رسد زمان بوت سرد ویندوز بهبودی یافته باشد.
بر اساس شواهد تجربی ما که از استفاده گسترده از ویستا تا الان استنباط می‌شود ما با Allchin موافقیم. چرا که ویندوز ویستا بتا 2 بسیار با ثبات‌تر از ویندوز 2000 و XP است، و حداقل به با ثباتی ویندوز سرور 2003، که هسته آن مبتنی بر این نسخه است.
یک پیشرفت کارآیی صریح در عمل مزایای قابلیت اطمینان را نیز به دنبال دارد. کارکرد جدید مایکروسافت تحت عنوان Sleep در واقع بر روی اغلب PC ها کار می‌کند و سرعت آن بالا است (برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد Sleep به قسمت مدیریت Power مراجعه نمایید).
چیز دیگری که تا کنون در نتایج تست‌ها مبهم است این است که آیا دستاورد محسوسی در کارآیی دو تکنیک تسریع بارگذاری برنامه یعنی SuperFetch و ReadyBoost وجود دارد. SuperFetch یک ارتقاء در قابلیت‌های پیش-واکشی نسخه‌های قبلی ویندوز است. آن tabهای دقیقی را بر روی برنامه‌هایی که اغلب استفاده می‌کنید نگهداری می‌کند، و آنها را درون حافظه پیش-بارگذاری می‌نماید. SuperFetch آگاه از زمان است، و حتی قادر به تشخیص برنامه‌های اجرا شده در روزهای کاری هفته و روزهای تعطیل آخر هفته است. هدف، تسریع زمان‌های start-up برای برنامه‌هایی است که اغلب مورد استفاده قرار می‌دهید. ReadyBoost یک حافظه به SuperFetch می‌افزاید، آن این کار را با استفاده از کلیدهای USB 2.0 یا سایر حافظه مبتنی بر فلاش (مانند کارت‌های SD یا CF) تامین شده از سوی کاربر انجام می‌دهد.
این دو ویژگی ممکن است جذاب‌تر از آنچه که هستند به نظر آیند. تا الان، ما تفاوت اندکی در استفاده از این ابزارها مشاهده کرده‌ایم. اما اگر شما به صورت مکرر اتوکد یا فتوشاپ را اجرا کنید، آن ممکن است محسوس‌تر باشد.
ما ناچاریم به انتظار بمانیم تا ببینیم که واقعیت چیست، اما حداقل یک احتمال خوب وجود دارد که مایکروسافت در برخی از جنبه‌های ادعاهای خود در مورد کارآیی و قابلیت اطمینان ویستا درست گفته باشد. یکی از نکات قابل توجه در مورد کارآیی Windows System Registry است، که در بین سایر آیتم‌ها، از سوی هر برنامه‌ای که شما نصب می‌کنید مورد ویرایش قرار می‌گیرد، که این امر آن را مستعد نقص و خرابی می‌کند.
مایکروسافت تا حد زیادی به دلایل امنیتی و سازگاری برنامه‌ها اقدام به ارائه یک تکنیک مجازی‌سازی Registry نموده است که دسترسی برنامه‌های در حال نصب را به Registry محدود می‌سازد اما این گونه وانمود می‌کند که آنها واقعا Registry را ویرایش کرده‌اند.
پشت صحنه
علاوه بر تغییرات آشکار دیگر، ویستا در بر دارنده تعدادی تغییر پشت صحنه است. که برخی از آنها مفیدند و بقیه نه چندان.
معیار جدید ضد سرقت مایکروسافت: SPP
یکی از بحث‌انگیزترین تغییرات پشت صحنه در ویستا سیستم جدید ضد سرقت آن است، که Software Protection Platform (SPP) نامیده می‌شود. به طور خلاصه، اگر سیستم شما فکر کند که کپی ویستای شما معتبر نیست، هشدارهای بی شماری را ارسال می‌کند و یک مهلت محدود را برای رفع این مسئله در اختیار شما قرار می‌دهد. در انتهای این مهلت، سیستم شما به حالت کارکرد کاهش یافته (RFM) وارد می‌شود، که در آن هر چیزی به جز مرورگر وب شما از کار می‌افتد.
نظر ما در مورد SPP: مایکروسافت واقعا اهمیت نمی‌دهد که درصدی از مشتریانی که SPP نصب‌های ویندوزشان سرقتی تشخیص داده می‌شود ممکن است نادرست تشخیص داده شده باشند. این افراد هیچ منبعی ندارند مگر تماس با شماره تلفن پشتیبانی WPA مایکروسافت، و آنها ممکن است گوش شنوایی نیابند. همه ما می‌دانیم که نرم‌افزار کامل نیست. همچنان سیاست مایکروسافت در مورد چگونگی برخورد با این نقصان راهکاری ندارد.
گروه بزرگتری از افرادی که از سوی SPP به دام افتاده‌اند، در واقع ممکن است کپی‌های مسروقه‌ای از ویندوز را داشته باشند بدون آن که از کار خود آگاه باشند. سه سناریوی معمول اینها هستند: خرید ویستا از یک خرده فروش بی‌پروای آن‌لاین، خریداری آن از یک سازنده OEM PC که مجوزهای محصول را مورد استفاده مجدد قرار می‌دهد، و تحویل دادن سیستم حاوی ویستای خود به یک تعمیرکار که ویندوز ویستا را با ID محصول خود نه ID محصول شما مجددا نصب نماید.
در این سناریوها هیچ ارفاقی به کاربر نهایی نمی‌شود. شما ممکن است یک ID محصول معتبر را برای کپی ویندوز خود داشته باشید، اما باید خودتان قادر به تعیین آن باشید. و در اغلب این سناریوها، ID محصول شما ممکن است در واقع سرقت شده باشد. شما ویستا را با نیت خوب خریداری نموده‌اید – و مایکروسافت شما را تحت تعقیب قرار می‌دهد، نه شخصی را که مرتکب سرقت شده است.
از دیدگاه مایکروسافت، هدف قرار دادن کاربر نهایی مانع از سرقت‌ها خواهد شد – و به مشتریان ویستا خواهد آموخت که در مورد شخصی که از آن خرید می‌کنند محتاط‌تر باشند. اما آیا تاثیر منفی این امر بر روی مشتریان کم اهمیت‌تر از درآمد بیشتری است که عاید مایکروسافت خواهد شد؟
مدیریت انرژی
مایکروسافت مدیریت انرژی را در ویندوز ویستا مورد تجدید نظر قرار داده است. مایکروسافت مدعی است که حالت جدید Sleep در ویستا نرخ ادامه (resume) سریع حالت Standby ویندوز XP را با حفاظت داده و مصرف پایین انرژی حالت Hibernate در XP ترکیب می‌نماید. چنان که Hibernate عمل می‌کرد، آن محتویات حافظه سیستم و همچنین وضعیت حافظه را برای یک دوره زمانی را در هارد دیسک نگهداری می‌کند، و سپس تحت امر شارژ باتری یا تنظیمات به صورت خودکار وارد حالت Hibernate می‌شود.
مایکروسافت این گذار به hibernation را Hybrid Sleep می‌نامد. با بالا نگه داشتن حافظه حداقل برای اجرای کوتاه، Sleep یک رفتار ادامه سریع‌تر را تسهیل می‌کند – آن تقریبا به صورت آنی وارد حالت فعال می‌شود، تقریبا در عرض یک ثانیه. متاسفانه، Hybrid Sleep در تمامی پلان‌های انرژی بر روی لپ‌تاپ‌ها غیر فعال است و Hibernate به گونه‌ای تنظیم شده که تنها پس از 18 ساعت فعال شود. این بدان معنی است که شارژ باتری شما سریع‌تر از حد انتظارتان تخلیه می‌شود.
نکته: شما می‌توانید پیش‌فرض‌ها را برای Hybrid Sleep و Hibernate تغییر دهید تا عمر باتری لپ‌تاپ خود را طولانی کنید. آیکون انرژی را کلیک کنید، سپس More power options>Change when the computer sleeps>Change advanced power settings را برگزینید. در قسمت Sleep، تنظیمات خود برای Allow hybrid sleep و Hibernate after را برگزینید.
ذخیره‌سازی
در پشت پرده، اقدامات جدید خوبی در رابطه با ذخیره‌سازی صورت گرفته است. سیستم فایل جدید ویستا، Transactional NTFS، جامعیت داده را حفظ می‌کند و خرابی فایل را متوقف می‌سازد، حتی اگر یک برنامه در زمان ذخیره‌سازی داده crash شود. پشتیبانی بومی هارد دیسک‌های ترکیی (H-HDD)، که مایکروسافت آنها را ReadyDrive می‌نامد، دستاورد فوری نخواهد داشت اما اگر مایکروسافت بر این عقیده باشد در نهایت از سوی دارندگان لپ‌تاپ مورد استقبال قرار خواهد گرفت. بر طبق ادعاهای مایکروسافت، درایوهای ترکیبی startup را سریع‌تر کرده و ادامه از hibernation را تسریع می‌بخشند، و ReadyDrive میزان زمانی که یک درایو ترکیبی خواهد چرخید را به حداقل می‌رساند. این باید موجب صرفه‌جویی در استفاده از باتری شود و عمر هارد دیسک را افزایش دهد. هر چند که چندان مشخص نیست که آیا سایر ویژگی‌های جدید ذخیره‌سازی از قبیل اولویت‌بندی I/O و Volume Shrink منافعی را در پی خواهند داشت.
داده‌ی پیکربندی بوت
یکی از تغییرات فراوان ویستا که چندان شناخته شده نیستند بازنگری گزینه‌های بوت چند سیستم عاملی است. تا کنون هنگامی که شما نسخه‌های بعدی ویندوز را در volumeهای جدید بر روی یک کامپیوتر واحد نصب می‌کردید آن به صورت خودکار قادر به تنظیم گزینه‌های بوت چند گانه بود. بنابراین شما می‌توانید ویندوز 98 را بر روی درایو C:، ویندوز 2000 را بر روی درایو D:، و ویندوز XP را بر روی درایو E: نصب نمایید. هنگامی که شما این کار را انجام دادید، یک منوی مبتنی بر کاراکتر در زمان بوت باز می‌شود و امکان انتخاب سیستم عامل مورد نظرتان را برای اجرا فراهم می‌کند. همچنین در این نسخه‌های ویندوز یک ابزار تنظیمات وجود دارد که به شما اجازه می‌دهد OS پیش‌فرض (و یک سری کنترل‌ها برای منوی بوت که بیشتر جنبه‌ی تزئینی دارند) را برای بوت شدن انتخاب کنید.
تا قبل از ویستا، این اطلاعات ویستا درون یک فایل متنی ساده به نام boot.ini ذخیره می‌شد. ویستا همه اینها را تغییر داده است. هر چند که نتیجه نهایی به همان صورت عمل می‌کند، ویندوز ویستا اطلاعات بوت را درون یک مخزن ایمن‌تر Boot Configuration Data (BCD) ذخیره می‌نماید، که داده راه‌اندازی سیستم Extensible Firmware Interface (EFI) را بهتر پشتیبانی می‌کند.
درون خصوصیات سیستم در ویستا، در پنجره Startup and Recovery (همانند XP و برخی نسخه‌های قبلی ویندوز)، کنترل‌های اساسی برای انتخاب سیستم عامل پیش‌فرض وجود دارد. اما توجه به این نکته اهمیت دارد که Vista BCD جایگزین فایل boot.ini و Bootmgr موجود در XP شده است. شما نمی‌توانید شیوه بوت شدن ویستا از boot.ini را کنترل نمایید. برای مثال، اگر شما ویندوز XP را به نحوی تنظیم کنید که به صورت پیش‌فرض به ویستا بوت شود، و سپس پارتیشن ویندوز ویستای خود را حذف نمایید، می‌توانید در یک وضعیت Catch-22 به این امر پایان دهید. چرا؟ زیرا ویستا داده‌های BCD را درون یک فولدر به نام boot که در دایرکتوری ریشه درایو سیستمی شما نصب شده است نگهداری می‌کند. BCD به تلاش خود در جهت بارگذاری ویستا ادامه خواهد داد، و ممکن است هرگز به شما اجازه دسترسی به XP یا سایر نصب‌های قبلی ویندوز را ندهد.
شما چگونه می‌توانید BCD را ویرایش کنید؟ در ویستا یک ابزار کمکی خط فرمان به نام BCDEdit.exe وجود دارد که این کار را انجام می‌دهد. BCD بسیار قدرتمندتر از Bootmgr موجود در XP است، از این رو چیزهای فراوان دیگری وجود دارد که شما می‌توانید با آن انجام دهید. اما درک BCDEdit و استفاده از آن دشوار است. و قواعدی که داده‌های بوت را درون BCD مدیریت می‌کنند پیچیده‌تر از انتظار شما هستند.
به عنوان بخشی از تلاش‌های صورت گرفته در راه تست بتا، یک ابزار کمکی مجانی به نام VistaBootPro توسعه داده شد، که یک رابط گرافیکی را برای مدیریت مخزن BCD فراهم می‌سازد. استفاده از آن بسیار ساده‌تر از ویرایشگر خط فرمان است.
اما افرادی که معمولا ویستا را در یک پارتیشن دیگر نصب می‌کنند همچنان در هنگام حذف ویستا از یک پارتیشن نیازمند کمک هستند. مشکل، دایرکتوری بوت BCD بر روی درایو سیستمی است. آن توسط مجوزهای فایل و فولدر اضافی محافظت می‌شود. حذف این فولدر می‌تواند یک مشکل آشکار باشد. اگر شما درک درستی از مجوزهای فایل در ویستا دارید، یک راه پیچیده برای به دست آوردن مالکیت فولدر بوت ویستا و سپس حذف آن وجود دارد. VistaBootPro این جادو را در نسخه‌های قبلی انجام داده است، اما این کارکرد از نسخه 3.1 به بعد وجود دارد.
نکته: اما یک راه ساده برای حل این مسئله وجود دارد. بر روی DVD نصب ویستا یک فولدر به نام Boot وجود دارد که حاوی یک فایل به نام bootsect.exe است. با استفاده از Command Prompt، به این دایرکتوری بروید و این دستور را برای دستیابی به اطلاعات مفصل در مورد چگونگی استفاده از این ابزار تایپ کنید:
bootsect /help
در تست‌های انجام شده با ویندوز XP (نصب شده بر روی درایو C و ویندوز ویستا، این دستور مجوزهای فایل موجود در فولدر بوت BCD را ارائه می‌نماید:
bootsect /nt52 c:
(توجه: c: را با حرف درایوی که فولدر بوت بر روی آن نصب شده است جایگزین کنید.)
پس از اجرای این دستور، شما باید قادر به انتخاب و حذف فولدر بوت BCD در Windows Explorer باشید.
مطلب فوق توسط حمید آقا مدیریت سایت آفتابگردان نوشته شده است
توسعه ویستا، که با هسته ویندوز سرور 2003 آغاز شد، که آن نیز به نوبه خود با هسته ویندوز XP SP2 شروع شد، در رده یکسانی از تلاش ویندوز 95 مایکروسافت قرار دارد، و نه چندان دور از کار انجام شده بر روی ویندوز NT غول‌پیکر. چه شما ویندوز را دوست داشته باشید چه نداشته باشید، چه به توانایی مایکروسافت در نوآوری ایمان داشته باشید چه نداشته باشید، نمی‌توانید تلاش‌های R&D غول نرم‌افزاری را در مورد ویندوز نادیده بگیرید.
سوال این است، همه این کارها برای شما و برای مراکز تجاری سرتاسر دنیا چه مفهومی در بر دارد؟ مزایای آن چیست؟ معایب آن چیست؟ هیچ شکی نیست که ویستا دارای جنبه‌های مثبت و منفی می‌باشد، از نصب و مدیریت ساده‌تر تا ویژگی‌های ضد سرقت سخت‌گیرانه، از گرافیک‌های سه بعدی ویدیویی پیشرفته تا یک پیشرفت قابل توجه در نیازهای سخت‌افزاری ویدیویی، از هزاران پیشرفت امنیتی تا تجربه کاربر User Account Control مایوس کننده.
در حالی که ویندوز ویستا یک تجدید نظر کلی بلند پروازانه در ویندوز XP است، در نهایت هیچ ویژگی یا کارکرد بزرگی در آن وجود ندارد که احساس کنید باید آن را داشته باشید، مگر آنکه یک طرفدار پر و پا قرص Aero باشید، رابط شیک‌تر آن که به میزان قابل توجهی پیشرفت نموده است. از دیدگاه کاربر، هزاران پیشرفت کوچک در آن به وجود آمده است، اما تغییرات به وجود آمده در مقایسه با کل مجموعه چشمگیر نیست. در هر حال ویستا آشکارا یک سیستم عامل بهتر از XP است.
اما یک نسخه جدید عمده از ویندوز مایکروسافت چگونه می‌تواند قابل اجتناب باشد؟ این معمای ویندوز ویستا است. دورنمای ویستا ایجاد زیربنایی برای آینده بود. پس می‌توان انتظار داشت که مزایای آن در طی زمان آشکار گردند. در حال حاضر، دو ویژگی بارز عبارتند از امنیت و ظاهر آن.
ویندوز ویستا باید در آینده شما حضور داشته باشد؟ برای کمک به شما در جهت ارزیابی این پرسش، این مقاله بر روی بزرگترین نقاط قوت و ضعف محصول مذکور تمرکز می‌کند. شما قاضی باشید. در انتها، ما به شما خواهیم گفت که روی هم رفته نظرمان چیست.
ظاهر دیداری
بسیاری از منتقدان نرم‌افزار کلا تصور نادرستی در مورد رابط جدید Aero و زیرسیستم گرافیکی Windows Presentation Foundation (یا WPF، با نام مستعار Avalon) ویستا داشته‌اند.
به Aero اغلب به عنوان یک تزئین غیر کارکردی بیهوده نگریسته شده است، چیزی زیبا برای پوشاندن رابط کاربر. افرادی که در مورد این که منوی گرافیکی باید عمودی حرکت کند یا افقی بیخود بحث می‌کنند همان‌هایی هستند که توان به نمایش گذاشته شده از سوی Avalon برای انتقال برنامه‌های آینده ویندوز را نادیده می‌گیرند. موضوع کاری نیست که مایکروسافت با رابط ویستا انجام می‌دهد، موضوع مفهومی است که می‌تواند با وجود همه این توان در دستان طراحان و توسعه دهندگان برنامه‌های کاربردی با نرم‌افزار شما تحقق یابد.
رابط Aero، و رابط‌های کاربر برنامه‌های کاربردی که از WPF در آینده به صورت کامل بهره خواهند برد، می‌توانند از این افکت‌های گرافیکی استفاده کنند: 2D، 3D، انیمیشن 3D، مقیاس‌بندی آسان، متن مبتنی بر بردار و حرکت و رندر شکل، شفافیت، بلور کردن، سایه‌های حرکت، حرکت‌های شیء و موارد بسیار زیاد دیگر. به عبارت ساده‌تر، مایکروسافت توان گرافیکی بی سابقه‌ای را اقتباس نموده که پیش از این فقط در سیستم‌های بازی رده بالا یافت می‌شد و اکنون آن را به عنوان بخشی از هسته سیستم عامل فعال ساخته است.
به منظور همراهی با پشتیبانی داخلی برای 3D کامل، WPF همچنین یک زبان markup کاربردی جامع جدید به نام XAML را پشتیبانی می‌نماید که باید کار طراحان برنامه‌های کاربردی در جهت تست و ایجاد رابط‌های کاربر برای برنامه‌هایشان را بسیار تسهیل نماید برنامه‌هایی که با کارآیی برنامه‌ای ایجاد شده توسط برنامه‌نویسانشان مرتبط می‌باشند.
همه چیز به برنامه‌های کاربردی بستگی دارد. و از آنجایی که ما هنوز بسیاری از آنها را در اختیار نداریم، بیان مزیت‌ها دشوار است. اما اشتباه نکنید، Windows Presentation Foundation یک دلیل قدرتمند برای ترجیح دادن ویستا است.
رابط کاربر ارتقا یافته ویستا
رابط کاربر Aero یک نمایش کمینه از برخی از چیزهایی است که سازندگان برنامه‌های کاربردی می‌توانند با استفاده از WPF از آنها بهره ببرند. مشخص است که مایکروسافت عمدا طراحان خود را از تبدیل سیستم عامل به یک گردشگاه theme باز داشته است. به هر حال، استفاده از شفافیت در Sidebar ویندوز تصوری از چیزهای ممکن به شما می‌دهد. آیکون‌های قابل تغییر (از نظر اندازه) Windows Explorer نشانه دیگری هستند. Photo Gallery ویندوز یک ابزار عالی برای مدیریت تصاویر است، که تا حد زیادی به توان WPF وابسته است.
شفافیت (Transparency) یک دسک‌تاپ درهم و برهم را به نمایش می‌گذارد. معتادان HGTV خاطرنشان می‌کنند که آن همانند افزودن یک آینه، پنجره، یا یک نورگیر به یک اتاق است. هیچ چیز مانند احساس آزار دهنده تلاش برای یافتن یک پنجره در میان 20 پنجره باز نیست. و هنوز بسیاری از کاربران قدرتمند به این صورت کار می‌کنند.
استفاده مایکروسافت از شفافیت در ویستا ظریف و ماهرانه است، نه آشکارا و خودنمایانه. آن چیزی نیست که هنگامی که به ویستا نگاه می‌کنید ببینید – چیزی است که در هنگام استفاده از آن احساس خواهید نمود. هر چه حس زیبایی شناسی شما قوی‌تر باشد، بهتر و بیشتر آن را احساس خواهید نمود. شما می‌دانید که پنجره در پشت پنجره فعلی قرار دارد. شما قادر به مشاهده آن هستید و آن را گم نکرده‌اید.
دسک‌تاپ، منوی Start، نوارابزار Quick Launch (کنار دکمه Start)، taskbar، و ناحیه آگاه‌سازی (notification area) ویستا کم و بیش از نسخه‌های قبلی ویندوز اقتباس شده‌اند. تغییرات کمتری در کنترل‌های آنها ایجاد شده است. منوی Start بهتر از قبل کار اداره زیرمنوهای طولانی را انجام می‌دهد، اما این تغییر اساسا تکاملی است.
اما یک تغییر مهم در منوی Start، ارائه جستجوی مبتنی بر متن به صورت یک هم‌آیی رابط است. این ایده از وب گرفته شده است. هنگامی که شما برای اجرا کردن یک برنامه اقدام می‌کنید و نمی‌دانید که کجای منوی Start قرار دارد، فقط کافی است نام برنامه را درون جستجوی یکپارچه منوی Start تایپ کنید. Control Panel بر روی برخی سیستم‌ها حدود 50 اپلت دارد. تایپ کردن نام اپلت مورد نظرتان در فیلد جستجوی یکپارچه Control Panel بسیار ساده‌تر از آن است که بخواهید مستقیما سراغ آن بروید.
بررسی ویژگی‌ها
یافتن راه خود در ویندوز همیشه آسان نبوده است. اما مایکروسافت ویژگی‌های متعدد کلیدی به ویستا افزوده است که مدیریت پنجره‌ها و یافتن فایل‌ها را بسیار ساده‌تر کرده است.
Thumbnail زنده، Flip، و Flip 3D
Taskbar ویندوز هنوز یکی از بهترین ابزارهای رابط کاربر است که مایکروسافت تا کنون ابداع کرده است، پیشرفت بزرگی که در مدیریت پنجره ویندوز 95 حاصل گردید. آن برای هر برنامه، فولدر، یا شیء دیگری که شما گشوده باشید دکمه‌‌ای را بر روی taskbar قرار می‌دهد. مشکلی که در مورد taskbar خودنمایی می‌کند این است که محتویات پنجره‌ها به سادگی فراموش می‌شوند، از این رو یافتن پنجره‌های مورد نظر کار دشواری است. اما این مسئله را با thumbnailهای زنده حل کرده است – برگه‌های thumbnail به صورت pop-up که محتویات پنجره را نمایش می‌دهند. برای آنکه ظاهر شوند، شما باید اشاره‌گر ماوس را بر روی دکمه taskbar نگه دارید.
دو ویژگی مدیریت پنجره دیگر عبارتند از Flip و Flip 3D. Flip یک نسخه ارتقا یافته از Alt-Tab Task Switcher موجود در نسخه‌های قبلی ویندوز است. Alt-Tab یک جدول شامل تمامی برنامه‌های گشوده شده به شما نمایش می‌دهد – شما کلید Alt را پایین نگه داشته و با استفاده از کلید Tab در میان برنامه‌های مذکور جابجا می‌شوید. برنامه‌ای که شما با رها کردن کلید Alt بر روی آن انتخاب می‌کنید در مرکز صفحه نمایش گشوده خواهد شد. چیزی که متفاوت است این است که به جای نام برنامه‌ها با آیکون‌های ایستا، Flip از thumbnailهای زنده برای این برنامه‌ها استفاده می‌کند، که این امر موجب تسهیل در یافتن برنامه مورد نظر می‌گردد.
Flip 3D یک رندرینگ 3D از تمامی پنجره‌های باز شما فراهم می‌نماید. آن آنها را در یک صف مرتب می‌کند و از یک زاویه یک-چهارم نمایش می‌دهد. Flip 3D از کلید ویندوز و دکمه Tab استفاده می‌کند، و هنگامی که شما کلید ویندوز را رها می‌کنید پنجره را در بالا فعال می‌کند. مایکروسافت آیکون Switch between windows را به منوی Quick Launch افزوده است، که امکان فعال ساختن Flip 3D را کاملا توسط ماوس به شما می‌دهد. شما می‌توانید حتی از scroll wheel برای جلو و عقب رفتن در بین پنجره‌ها استفاده کنید. هنگامی که شما پنجره مورد نظرتان را انتخاب کردید، کلیک بر روی دکمه اصلی ماوس آن را جلو می‌آورد.
بازشناسی Windows Explorer
پنجره مهجور Windows Explorer در ویندوز ویستا دستخوش یک تغییر بسیار خوب شده است. یکی از بهترین ویژگی‌های فولدر جدید در ویستا breadcrumbهای گرافیکی نام دارند، یک ابزار پیمایشی مفید.
بر روی وب، اصطلاح breadcrumbs به مسیر قابل کلیکی اطلاق می‌شود که همچان که شما به درون وب‌سایت پیش می‌روید سطح‌هایی که شما در آنها پیش رفته‌اید را نشان می‌دهد. سطوح در breadcrumbهای وب اغلب توسط کاراکتر | یا نماد بزرگتر از (>) از یکدیگر تفکیک می‌شوند. هایپرلینک‌ها کار شما برای بازگشت سریع به صفحات خاصی که قبلا بازدید کرده‌اید را ساده می‌کنند.
مایکروسافت این تکنیک رابط کاربر را برای نوار پیمایش، یا آدرس، در پنجره‌های Windows Explorer به کار برده است. breadcrumbs گرافیکی یک نسخه برنامه‌ای از سیستم‌های پیمایشی ابرمتن پیش رونده به درون است که معمولا در وب مورد استفاده قرار می‌گیرند. بنابراین، برای مثال، هنگامی که شما در Computer (چیزی که در XP تحت عنوان My Computer شناخته می‌شود) هستید، و به Local Disk (C
> Program Files > Macromedia > HomeSite 5 می‌روید، نوار Address نسبت به نمایش breadcrumbs اقدام می‌کند، که هر سطح را به این صورت نمایش می‌دهد: هر سطح، همچون Program Files، قابل کلیک است. و هنگامی که شما آن را کلیک می‌نمایید، آن فولدر را می‌گشایید. آن کار پشتیبان‌گیری، رفتن به یک مسیر دیگر، و مواردی از این دست را تسهیل می‌نماید. فرض کنید شما در Drive C: به دنبال چیزی بودید و اکنون متوجه شده‌اید که بر روی Drive D: قرار دارد، مشکلی نیست – فقط کافی است یک مرحله قبل‌تر از Local Disk (C را کلیک نمایید، که معمولا Computer است، و Local Disk (D را از منوی ظاهرشونده برگزینید.یا حتی بهتر از این، پیکان‌های میان فولدرها نیز قابل کلیک هستند. هنگامی که شما یکی را کلیک می‌کنید، یک منوی drop-down گشوده می‌شود که تمامی فولدرها و فایل‌های دیگری که حاوی آنهاست را نشان می‌دهد. بنابراین اگر شما پیکان قرار گرفته در سمت راست فولدر Program Files را کلیک کنید، یک منوی drop-down خواهید دید که همه فولدرهای برنامه نصب شده شما را نمایش می‌دهد.
این یک رابط کاربر بسیار ساده است که پیمایش گرافیکی را بسیار سریع‌تر از این عمل در نسخه‌های قبلی ویندوز می‌کند، که معمولا به صورت پیش‌فرض شامل ویرایش مسیر در نوار Address یا گشودن یک پنجره جدید بود. حالا که صحبت از آن به میان آمد، باید بگوییم که هنوز می‌توانید این کار را انجام دهید. فقط آیکونی را که درون نوار Address سمت چپ قرار دارد کلیک نمایید (اگر Computer اولین آیتم موجود بر روی نوار باشد، آن یک بازگردانی کوچک از آیکون Computer را ایجاد خواهد کرد). با انجام این کار، شما متن خط آدرس را قابل ویرایش می‌کنید، و می‌توانید هر مسیر سنتی دلخواه‌تان را درون آن تایپ کنید، با استفاده از ممیزهای برعکس به عنوان جدا کننده. یک ویژگی پیش-تایپ به شما در تایپ املای دقیق و صحیح کمک می‌کند یا به شما این امکان را می‌دهد که برای پیش رفتن کلیک کنید. تنها اشکال این ویژگی آن است که مشخص نیست شما چگونه می‌توانید به حالت breadcrumbs گرافیکی باز گردید. ما راهی به جز توسل به کلید Escape نیافتیم. آن حتی در منوی محیطی وجود ندارد.
چیز دیگری که ما فقدان آن را احساس کردیم یک دکمه بازگشت به سطح بالاتر بود. دکمه جدید Back شما را به جایی باز می‌گرداند که بوده‌اید. اما ورود به یک مکان در breadcrumbs گرافیکی که یک سطح بالاتر را نشان نمی‌دهد، همانند Desktop یا Computer امکان‌پذیر است. راهکار مایکروسافت برای این کار یک ابزار بسیار ظریف است. یک ناحیه‌ی کوچک که بین نوار گرافیکی bookmarks و دکمه Forward قرار گرفته است. هنوز فرض بر این است که شما از Computer یا جایی شبیه به این شروع کرده‌اید، که همیشه ممکن است به این صورت نباشد. اما با فرض این که شما در این وضعیت قرار دارید، این پیکان اشاره کننده به سمت پایین Recent Pages را بر روی یک منوی drop-down نمایش می‌دهد. این در مقایسه با نمایش همیشگی یک سطح بالای پیش‌فرض در مسیر بهتر نیست؟
سایر تغییرات اعمال شده بر روی پنجره‌های فولدر آنها را هوشمندتر و حساس‌تر به محیط نموده است. نوارابزار کمینه اصلا قابل سفارشی‌سازی نیست. آن حساس به محیط است، به گونه‌ای که کارکردها یا drop-down متفاوتی را بر اساس محتویات فولدری که مشغول مشاهده آن هستید یا آن را انتخاب نموده‌اید نمایش می‌دهد.
یک پنجره فولدر در ویستا پنجره‌ای دو تکه‌ای از نوع Explorer است. Windows Explorer جدید ناحیه Favorite Links را در بالای تکه سمت چپ نمایش می‌دهد. Favorite Links می‌تواند از سوی کاربر به صورت سفارشی در آید. شما می‌توانید فولدرها یا اشیاء را از تکه سمت راست به درون ناحیه Favorite Links درگ نمایید، جایی که آنها به عنوان میانبرهایی به فولدرهایی که مکررا از سوی شما مورد دسترسی قرار می‌گیرند عمل می‌کنند. شما می‌توانید حتی نام آنها را تغییر دهید همان گونه که می‌توانید با shortcutها این کار را انجام دهید. سفارشی‌سازی‌های اعمال شده از سوی شما در Favorite Links در تمامی پنجره‌های فولدر شما ظاهر خواهند شد. آن یک ویژگی بسیار مفید است.
شما همچنین می‌توانید یک منو از سلسله مراتب فولدر واقعی خودتان را در سمت چپ پنجره Folder مورد دسترسی قرار دهید، که تعاملی را برای شما فراهم می‌کند که Explorer Windows دو تکه‌ای را محبوب نموده است. شما می‌توانید در میان ساختار فولدر خود جابجا شوید و محتویات چیزی را که بر روی آن کلیک کرده‌اید به سرعت در تکه سمت راست ببینید.
سلسله مراتب فولدر تکه سمت چپ به صورت عمودی قابل تغییر اندازه است که این کار با drag و drop نوار نام آن (که Folders خوانده می‌شود) صورت می‌پذیرد. یک روش خوب برای کار با Explorer جدید درگ کردن نوار Folders به بالا است. از این طریق شما می‌توانید هنگامی که در ساختار فولدرتان پیش می‌روید آن را برای گشودنش دابل کلیک کنید. هنگامی که چیزی را که می‌خواستید یافتید، آن را مجددا دابل کلیک کنید تا بسته شود، و Favorite Links آشکار می‌گردد. این جنبه از Windows Explorer جدید کاملا سنجیده شده و متفکرانه است.
منوی Views، که تکه سمت راست را کنترل می‌نماید، اشیاء فایل و فولدر را از بسیار کوچک تا بسیار بزرگ تغییر اندازه می‌دهد. همراه با این کار، آن همچنین همان دیدهایی را که انتظار دارید در پنجره فولدر ببینید را ارائه می‌کند، مانند Details، List، و Tiles، و سه اندازه متفاوت از آیکون‌ها در آنجا وجود دارد. از آنجایی که آیکون‌ها محتویات فایل‌ها و فولدرهایی را که ارائه می‌دهند به نمایش می‌گذارند، آیکون‌های بزرگتر واقعا برای شما با ارزش خواهند بود.
تنها جنبه‌های جدید دیگر عبارتند از کارکرد جستجو (که بعدا در این مقاله مورد بحث قرار می‌گیرد) و قطعه اطلاعات که در امتداد انتهای Explorer جدید اجرا می‌گردد. آن اطلاعات متنی را در مورد شیئی که در حال حاضر انتخاب شده است فراهم می‌سازد.
روی هم رفته، Windows Explorer یک ارتقاء هوشمندانه است که کار با فایل‌ها و فولدرهای شما را بسیار ساده‌تر می‌کند.
جستجو
در اولین روزهای ارائه ویندوز ویستا، مایکروسافت هدف بلندپروازانه انتقال سیستم فایل به یک پایگاه داده واقعی را در دستور کار خود قرار داد، تا از این طریق قادر به انجام جستجو در همه بخش‌های سیستم عامل باشد. انجام این کار فوق‌العاده دشوار بود، و مایکروسافت این هدف را رها کرد. اما با وجود این، جستجو همچنان تقریبا در هر سطحی از سیستم عامل ایجاد گردید، و یکی از بزرگترین توانایی‌های مایکروسافت ویستا محسوب می‌گردد – هر چند که یک سری ناسازگاری‌های جدی در روش کار آن وجود دارد.
راه‌‌های متفاوت بسیاری برای جستجو وجود دارد: مستقیما از جعبه‌ی جستجو در انتهای منوی Strat، در جعبه جستجوی موجود در گوشه بالایی سمت راست Windows Explorer و از طریق Start > Search.
جستجو به نحوی غیر قابل باور سریع است زیرا آن از indexing استفاده می‌نماید. جستجوهای کند ویندوز XP را فراموش کنید؛ شما همواره از جستجو در مایکروسافت ویستا استفاده خواهید کرد، به دلیل سرعت بالایی که دارد. آن همچنان که شما تایپ می‌کنید به صورت لفظ به لفظ جستجو می‌کند، به گونه‌ای که هر حرف جدید تایپ شده از سوی شما باعث محدودتر شدن نتایج جستجو می‌شود.
اما سرعت فقط بخشی از چیزی است که جستجو را در ویندوز ویستا عالی می‌سازد. ابزار جستجوی پیشرفته بسیار عالی عمل می‌کند. شما می‌توانید جستجوی خود را بر اساس تاریخ، اندازه فایل، مالک، برچسب‌ها، مکان و غیره محدود نمایید. شما می‌توانید جستجوهای Boolean را انجام دهید. شما می‌توانید سایر کامپیوترهای موجود بر روی شبکه‌تان را نیز جستجو کنید. اساسا، تا آنجا که من دیده‌ام جستجوی پیشرفته بهترین روش گرافیکی برای استفاده از جستجوهای Boolean است.
علاوه بر این، شما می‌توانید جستجوهای خود را ذخیره کنید تا ناچار نباشید هر بار آنها را انجام دهید. اساسا، آن به شما امکان ایجاد فولدرهای ویژوال با دیدهای متفاوت به درون داده‌تان را می‌دهد.
اما یک سری مشکلات و ناسازگاری‌ها در جستجو وجود دارد. اول این که نتایج جستجویی که شما دریافت خواهید کرد بر اساس جایی که آن را انجام می‌دهید متفاوت است. شما یک نوع از نتایج را از جعبه جستجوی موجود بر روی منوی Start دریافت می‌کنید، و نوع دیگری از نتایج را با استفاده از جستجوی پیشرفته.
به علاوه، کل هارد دیسک شما index نشده است، و از این رو برای شما مجهول می‌باشد، جستجو ممکن است بخش‌های وسیعی از داده‌تان را نادیده بگیرد. به صورت پیش‌فرض، آن اساسا فولدر \Users را index می‌کند، اما بسیاری از فولدرهای دیگر موجود بر روی هارد دیسک شما را نادیده می‌گیرد. چرا این کار را می‌کند؟ مایکروسافت در حال تلاش برای وادار ساختن مردم برای ذخیره‌سازی تمامی داده‌هایشان تحت فولدر \Users خودشان است. اما افراد بسیار کمی واقعا این کار را انجام می‌دهند، و اگر شما یکی از افرادی باشید که این کار را انجام نمی‌دهند، از جستجو راضی نخواهید بود
برنامه‌های همراه
یک سیستم عامل به خودی خود یک چیز تنها است – فقط گشودن و بستن پنجره‌ها و دستکاری سیستم‌تان که بعد از چند وقت قدیمی می‌شود. از این رو ویندوز ویستا شامل گروهی از برنامه‌های کاربردی درونی است که در مقایسه با ویندوز XP تعداد آنها بیشتر است. شما بسیاری از موارد قبلی را خواهید یافت، از قبیل، Notepad، WordPad، و Paint، و آنها اغلب بدون تغییر مانده‌اند. اگر شما آنها را در ویندوز XP دیده باشید، در ویندوز ویستا نیز می‌بینید. اما تعداد زیادی برنامه جدید نیز در آن وجود دارد. در ادامه به مهمترین آنها اشاره می‌کنیم.
Sidebar و gadgetها
gadgetها برنامه‌های کوچکی هستند که می‌توانند اطلاعات را از اینترنت، از یک شبکه، یا از کامپیوتر شما دریافت نموده و نمایش دهند. آنها می‌توانند وضعیت بازار بورس، آب و هوا، میزان استفاده شما از رم در حال حاضر، و غیره را نمایش دهند. آنها تقلید مستقیمی از widgetهای Mac OS X هستند. حرفی نیست اگر شما قصد دارید چیزی را بدزدید، چرا بهترین را انتخاب نکنید؟
gadgetها در Sidebar ویندوز مستقر هستند، گوشه سمت راست صفحه، هر چند که شما می‌توانید آنها را به هر جایی از دسک‌تاپ که می‌خواهید drag کنید. ده یا کمی بیش از ده gadget عرضه شده به همراه ویندوز ویستا چندان آش دهن سوزی نیستند. همان گونه که احتمالا انتظار دارید، یک ساعت، دنبال کننده اخبار بورس، دنبال کننده وضعیت آب و هوا، یادداشت‌گیر، و مواردی از این دست را شامل می‌شوند.
اما دو تا از آنها بسیار مفید هستند -- CPU Meter که میزان استفاده از CPU و RAM شما را نمایش می‌دهد، و یک gadget بسیار خوب Feed Headlines که تمامی feed های RSS را که شما اشتراک‌شان را دارید در Internet Explorer گردآوری می‌نماید و همچنان که وارد می‌شوند آنها را حرکت می‌دهد. RSS gadget به خصوص یک gadget عالی است. نیازی نیست برای دریافت جدیدترین اخبار و پست‌های بلاگ کاری انجام دهید؛ آنها در طی روز از جلوی چشمان شما عبور می‌کنند. هر کدام را که می‌خواهید برای مشاهده یک خلاصه مطلب در موردش کلیک نمایید؛ و برای رفتن به وب سایت مرجع و مشاهده مطلب کامل بر روی آن مجددا کلیک کنید.
برخی مردم ممکن است این گونه تصور کنند که چون چند gadget مفید با ویندوز ویستا عرضه شده است، این بدان معنی است که هر کدام از آنها یک بمب هستند. نه این درست نیست. شما می‌توانید برای دریافت gadget های بیشتر به اینترنت مراجعه کنید، و در طی زمان، به احتمال قریب به یقین یک انجمن عظیم را مشاهده خواهید نمود که به ایجاد آنها اختصاص یافته است. طی یک سال پس از تاریخ عرضه ویستا، اگر gadgetهای بسیاری را دیدید که به انتظار شما نشسته‌اند غافلگیر نشوید.
تقویم ویندوز
این احتمالا بهترین برنامه کاربردی جدیدی است که با ویندوز ویستا عرضه می‌گردد. استفاده از آن به نحوی قابل توجه ساده است، و در عین حال ویژگی‌های پیشرفته غافلگیر کننده‌ای را ارائه می‌کند، شامل توانایی ارسال دعوتنامه به جلسات مستقیما از درون برنامه، تنظیم یادآورها، ایجاد to-do ها، و سایر nice-to-haveها. شما می‌توانید تقویم‌های گروهی را برای به اشتراک گذاشتن با سایر افرادی که از همان کامپیوتر شما استفاده می‌کنند ایجاد نمایید، و شما می‌توانید تقویم‌تان را بر روی وب نیز انتشار دهید. بهتر از همه این که آن با iCalendar (استاندارد اصلی تقویم گروهی) سازگار است. بنابراین هنگامی که شما دعوتنامه‌هایی را ارسال یا دریافت می‌نمایید، می‌توانید به صورت خودکار تقویم‌تان را با دیگران همگام‌سازی کنید، و تقویم‌های ارسال شده بر روی وب را مشترک شوید.
Windows Mail
Outlook Express به Windows Mail تغییر نام یافته است. رابط آن واضح‌تر است و بسیار چشم‌نوازتر، و یک نوار ابزار جدید انجام کارهای معمولی از قبیل ایجاد، ارسال، و پاسخ‌دهی به نامه را ساده‌تر می‌سازد. اما به غیر از این، تفاوت چندانی وجود ندارد. چرا، فقط یک سورپریز هست؛ شما نمی‌توانید از Windows Mail برای ارسال و دریافت نامه از یک اکانت Hotmail استفاده نمایید، قابلیتی که در Outlook Express وجود داشت.
Backup and Restore Center
برنامه پشتیبان‌گیری قدیمی در XP را یادتان می‌آید؟ آن عموما مورد اعتراض قرار می‌گرفت، به یک دلیل موجه. شما نمی‌توانستید کاری به سادگی پشتیبان‌گیری در یک فولدر شبکه یا یک درایو CD انجام دهید.
خب، برنامه پشتیبان‌گیری موجود در ویندوز ویستا موجبات دلتنگی شما را برای پشتیبان‌گیری موجود در XP فراهم می‌کند. اگر بخواهید کار پشتیبان‌گیری داده را در ویندوز ویستا انجام دهید، به دنبال یک برنامه جانبی خواهید رفت.
ما به سراغ همه جزئیات نمی‌رویم، اما خلاصه مطلب اینکه: شما نمی‌توانید توسط Backup and Restore Center از فایل‌های خاص پشتیبان‌گیری کنید... یا فولدرهای خاص، یا حتی نوع‌های فایل خاص. مثلا اگر بخواهید از 40 یا 50 مگابایت فایل .doc، و فایل .zip پشتیبان‌گیری نمایید، قادر به انجام این کار نخواهید بود. در عوض، ناچارید از هر فایل داده واحد، هر فایل گرافیکی واحد، و هر فایل فشرده واحد بر روی کل هارد دیسک خود پشتیبان‌گیری نمایید. بنابراین شما مجبورید از چند صد مگابایت فایل که هرگز آنها را مورد استفاده قرار نخواهید داد و هرگز خواهان پشتیبان‌گیری از آنها نبوده‌اید پشتیبان تهیه کنید.
Windows Movie Maker و Windows DVD Maker
Windows Movie Maker ضعیف ویندوز XP را به یاد می‌آورید؟ آن را فراموش کنید – نسخه‌ای که به همراه ویندوز ویستا ارائه می‌شود ممکن است با آن هم نام باشد، اما یک ابزار چند رسانه‌ای بسیار مفید است که ایجاد ویدیو و سپس انتقال آنها بر روی DVD را برای هر کسی آسان می‌کند. شما می‌توانید مدیا را به صورت مستقیم از دوربین‌های ویدیویی دیجیتالی، دوربین‌های دیجیتالی یا سایر ابزارها وارد نمایید، یا به جای آن از روی یک هارد دیسک به عنوان منبع استفاده کنید. ایجاد یک ویدیو به سادگی drag و drop کلیپ‌ها بر روی یک timeline و سپس افزودن افکت و گذار، تراک‌های صوتی، و غیره به آن است.
آنگاه شما می‌توانید از Windows DVD Maker برای قرار دادن آنها بر روی DVD هایی که می‌توانند بر روی هر پخش‌کننده DVD نمایش داده شوند استفاده کنید. ممکن است این ابزار از شما یک Martin Scorsese نسازد، اما اگر بخواهید ویدیوهایی را برای ارسال به YouTube ایجاد کنید، یک ابزار مجانی مطلوب انتخاب کرده‌اید.
Windows Photo Gallery
این برنامه باعث نمی‌شود شما یک ویرایشگر عکس کاملا قدرتمند را به فراموشی بسپرید، اما اگر به دنبال یک راه ساده برای سازماندهی و مشاهده تصاویر و سایر رسانه‌ها هستید، و همچنین ویرایش سریع و نه چندان حرفه‌ای عکس، رضایتتان جلب خواهد شد. شما می‌توانید تصاویرتان را برچسب بزنید و درجه‌بندی نمایید، که این امر موجب ساده‌تر شدن کار سازماندهی و یافتن آنها خواهد شد؛ همینطور در مورد حرکت سریع در بین thumbnailها؛ پخش یک slide show از آنها؛ و غیره. ابزار ویرایش سریع عکس مواردی از قبیل تنظیم نوردهی و رنگ، چیدن عکس، و رفع مشکل قرمزی چشم را شامل می‌شود. همچنین یک دکمه تنظیم خودکار در این ابزار وجود دارد که یک عکس را با یک کلیک ساده تمیز و واضح می‌کند.
Windows Meeting Space
آیا به دنبال یک روش خوب به منظور برگزاری جلسات مجازی بر روی یک شبکه هستید، تا بتوانید اسناد را با یکدیگر به اشتراک بگذارید، markupهای هر کس را ببینید، و هنگامی که همگی در مکان‌های مختلف هستید به گفتگو و چت با یکدیگر بپردازید؟
پس امیدتان به Windows Meeting Space نباشد.
هدف این برنامه فراهم نمودن امکان ایجاد جلسات مجازی غیر عمومی بر روی یک شبکه برای اشخاص است، شامل آنهایی که در hot spotهای Wi-Fi قرار دارند. اما آن فاقد بسیاری از ویژگی‌های اساسی می‌باشد. هیچ وایت‌برد مشترکی در آن وجود ندارد، همینطور در مورد ویژگی VoIP درونی، و ماژول چت آن کاملا به درد نخور است. ممکن است بپرسید و پس فایده آن چیست؟ راستش را بخواهید این سوال ما هم هست.
امنیت
اگر شما همه نیروهای صرف شده برای تحقق اهداف طراحی ویندوز ویستا را در نظر بگیرید جوهره آن می‌تواند در یک کلمه خلاصه شود: امنیت. بسیاری از تصمیماتی که مایکروسافت در جنبه‌های مختلف ویستا اتخاذ نمود به دلایل امنیتی مبهم گرفته شدند. همچنان که شما ویستا را بهتر می‌شناسید، برخی از تغییرات هنگامی که از این منشور دیده شوند مفهوم بهتری برای شما پیدا می‌کنند. اما در نگاه اول، تغییرات متعدد و ویژگی‌های جدیدی را آشکارا در حوزه امنیت مشاهده می‌کنید.
امنیت Internet Explorer
Internet Explorer برای مدت زمان مدیدی هدف مورد علاقه هکرها بود، و در ویندوز ویستا، مایکروسافت حفاظ‌های مختلفی را برای کمک به حفظ ایمنی IE و در نتیجه کامپیوترتان ایجاد نموده است.
در وهله نخست Protected Mode قرار دارد، که سیستم عامل را از اعمالی که توسط Internet Explorer یا ماژول الحاقی به آن صورت می‌پذیرند در امان نگه می‌دارد. بنابراین اگر حتی برنامه مخرب ویژگی‌های امنیتی Internet Explorer را خنثی نماید، آن نباید قادر به آسیب‌رسانی به PC شما باشد، زیرا Protected Mode اساسا Internet Explorer را درون یک جعبه امن قفل می‌کند. Protected Mode در IE7 در ویندوز XP وجود ندارد و فقط در نسخه ویستا ویندوز کار می‌کند. Internet Explorer در ویندوز ویستا همچنین از همان ویژگی‌های امنیتی که درون نسخه XP ویندوز وجود داشت بهره می‌برد. فیلتر ضد phishing یک کار حفاظتی عالی در برابر حملات phishing انجام می‌دهد، و این مرورگر همچنین بر روی از بین بردن کنترل‌های ActiveX بالقوه خطرناک و الحاق‌های خطرناک متمرکز است.
Windows Firewall
آنهایی که آرزوی یک فایروال درست و حسابی را برای ویندوز داشتند حتما از شنیدن این خبر خوشحال خواهند شد که ویندوز ویستا یک فایروال دو سویه درون خود دارد. فایروال موجود در ویندوز XP فقط اتصالات ورود‌ی خطرناک را مسدود می‌کند، اما هیچ حفاظتی در مقابل اتصالات خروجی خطرناک فراهم نمی‌سازد. بنابراین اگر PC شما مورد حمله یک تروآ یا spyware قرار می‌گرفت، برنامه‌های مذکور امکان ایجاد اتصالات خروجی نامحدود را در اختیار داشتند. ویندوز ویستا این وضعیت را تغییر داد، و Windows Firewall حفاظت خروجی را نیز در بر می‌گیرد.
همانند ویندوز XP، شما می‌توانید نحوه عمل حفاظت درونی را با گشودن و بستن پورت‌ها، مسدود و نامسدود کردن برنامه‌ها، و غیره از طریق Windows Firewall Settings به دلخواه خود تغییر دهید، که این گزینه از طریق Control Panel > Security >Allow قابل دستیابی است.
اما به شکلی غیر معمول، ابتدا به نظر می‌رسد که شما نمی‌توانید همین کار را برای اتصالات خروجی انجام دهید. در واقع، شما امکان انجام این کار را دارید، اما باید برای آکاهی از نحوه انجام این کار به کنجکاوی در آن بپردازید. شما باید Windows Firewall را با Advanced Security اجرا نمایید. برای انجام این کار، در خط فرمان، wf.msc را تایپ کنید و Enter را فشار دهید.
با وجود این Windows Firewall که دارای فیلترینگ خروجی است، انگیزه چندانی برای اغلب افراد به منظور استفاده از یک فایروال جانبی از قبیل ZoneAlarm باقی نمی‌ماند.
Windows Defender
ضد spyware ویندوز ویستا که تحت عنوان Windows Defender شناخته می‌شود فرقی با ضد spyware مجانی قابل دانلود برای ویندوز XP ندارد، یا ضد spyware موجود در Windows Live OneCare. آن یک ضد spyware به درد بخور است که شامل حفاظت زنده به اضافه اسکن خودکار spyware می‌باشد.
بهترین نکته در مورد Windows Defender این است که آن عمدا به گونه‌ای طراحی شده است که مدام برای تصمیم‌گیری کاربر pop up نشود. بدترین نکته در مورد آن این است که در مقایسه با محصولاتی از قبیل Spy Sweeper محصول شرکت Webroot یا Spybot Search & Destroy محصول Safer Networking، حفاظت محدودی را ارائه می‌نماید.
یکی از ویژگی‌های مفیدتر Defender، Software Explorer آن است، که کمکی فراتر از spyware را فراهم می‌سازد. Software Explorer به شما این امکان را می‌دهد که برنامه‌های در حال اجرا بر روی PC خود را در دسته‌های مختلف شامل Startup Programs و Currently Running Programs مشاهده نمایید. اطلاعات مفصلی را در مورد هر برنامه شامل نام آن، فایل اجرایی‌اش، انتشار دهنده آن، مسیرش، سایز فایل آن و اطلاعات دیگر ارائه می‌کند. شما می‌توانید هر برنامه‌ای را فعال، غیر فعال یا حذف نمایید.
Windows Defender در مورد تصمیم‌گیری برای انتخاب برنامه‌هایی که باید اجازه اجرا را به آنها بدهید کمک زیادی به شما نمی‌کند – اما از سوی دیگر، اگر Windows Defender اجازه اجرا را به یک برنامه بدهد، آن ایمنی برنامه را مد نظر قرار می‌دهد. شما همواره می‌توانید یک جستجوی گوگل را برای یافتن هر برنامه‌ای که به آن مظنون هستید انجام دهید، و Windows Defender اطلاعات زیادی در مورد هر برنامه به شما می‌دهد، از این رو انجام یک جستجو باید ساده باشد.
چی؟ هیچ آنتی ویروسی وجود ندارد؟
همانند نسخه‌های قبلی ویندوز، ویندوز ویستا هیچ نرم‌افزار آنتی ویروسی ندارد. چرا؟ یکی از دلایل آن می‌تواند نگرانی در مورد anti-trust باشد، به خصوص در اروپا. قرار دادن آنتی ویروس در سیستم عامل مطمئنا می‌تواند به صورت ضد-رقابتی استنباط شود، و می‌تواند مایکروسافت را برای سال‌ها درگیر دعاوی حقوقی نماید. در واقع، مایکروسافت مشاجره‌هایی با فروشندگان امنیتی که خواهان دسترسی به Security Center بوده‌اند (تا ساده‌تر بتوانند با آن یکپارچه شوند) داشته است. عامل بالقوه دیگر این است که مایکروسافت در صدد فروش یک محصول آنتی ویروس در مجموعه Windows Live OneCare خود است. اگر آنتی ویروس در ویندوز ویستا قرار داده می‌شد، انگیزه خریداران برای خریدن OneCare کاهش می‌یافت.
در مورد آنتی ویروس باید چه کار کرد؟ شما ناچار خواهید بود یک برنامه جانبی را خریداری یا دانلود کنید. هنوز همه نرم‌افزارهای آنتی ویروس با ویستا کار نمی‌کنند، و مشخص نیست که کدام یک کار خواهند کرد، بنابراین این ممکن است برای هر شخصی که به ویندوز و�
کنترل‌های مربوط به والدین
اگر شما یک پدر یا مادر هستید، در مورد نحوه استفاده فرزندانتان از کامپیوتر و اینترنت نگران هستید، و اعتقاد دارید که یک ابزار نرم‌افزاری برای مسدود نمودن دسترسی بخشی از پاسخ نگرانی‌هایتان است، از وجود ویژگی Parental Controls درون ویندوز ویستا خوشحال خواهید شد.
مایکروسافت تمام کوشش خود را به کار بسته است تا حد ممکن کنترل تمامی جنبه‌های چگونگی مورد استفاده قرار گرفتن کامپیوتر را به شما بسپرد، از دسترسی اینترنت گرفته تا بازی‌ها، حتی تا زمان‌ها و روزهای دقیقی که کامپیوتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. و آن سعی کرده تا این کار را در یک رابط سهل الاستفاده انجام دهد.
چهار دسته از کنترل‌ها وجود دارند: برای فیلترینگ استفاده از وب، کنترل زمانی که یک کودک می‌تواند از PC استفاده نماید، کنترل بازی‌ها بر مبنای یک سیستم رتبه‌بندی، و مسدود و نامسدود کردن برنامه‌های معین. هر کنترل نسبتا ساده و بصری است؛ دیگر لازم نیست والدین نگرانی در مورد آموزش کودکان‌شان برای استفاده از کنترل‌ها داشته باشند، امری که مطمئنا همان ابتدای کار هدف Parental Controls را خنثی می‌سازد.
برای والدینی که خواهان نظارت یک چشم مجازی بر فرزندان‌شان هستند، گزارش‌های فعالیت می‌توانند به صورت خودکار تولید و مشاهده گردند. این گزارش‌ها در بر دارنده 10 وب سایت نخست بازدید شده، 10 وب سایت نخست مسدود شده، برنامه‌های کاربردی مورد استفاده قرار گرفته و اطلاعات مشابه هستند (هنگامی که هر کودک بر روی PC وارد شده است).
UAC و مجوزهای فایل
شاید بحث‌انگیزترین ویژگی امنیتی در ویندوز ویستا Account Control (UAC) باشد، که قبل از آن که اجازه گشوده شدن برنامه‌ها و پنجره‌های مختلف را بدهد منتظر تصدیق شما می‌ماند.
هدف UAC آگاه ساختن کاربران ویندوز (به عنوان آخرین خط دفاعی) از فعالیت‌های بالقوه خطرناک است که در آستانه اجرا شدن بر روی کامپیوترهایشان هستند. تهدید بالقوه آن است که یک برنامه مخرب (یا شاید یک هکر) بتواند یک مجموعه اسکریپت شده از مراحل را انجام دهد که به یک رویداد منفی (مثل از دست دادن داده یا آسیب به نصب ویندوزتان) بر روی کامپیوترتان ختم خواهد شد. خلاصه این که سوالی که UAC می‌پرسد این است: آیا فرایندی که قرار است اجرا شود را شما آغاز کرده‌اید؟ هنگامی که پاسخ بله باشد، شما باید OK یا Allow را برای صدور اجازه انجام عمل کلیک کنید. هنگامی که پاسخ خیر باشد، توجه شما در صدور مجوز برای مسدود شدن آن عمل از سوی UAC می‌تواند شما را از یک تجربه بسیار بد نجات دهد.
UAC به هر حال هوشمند نیست. آن در جهت تشخیص چیزی که ممکن است یک تهدید واقعی باشد تلاش نمی‌کند. آن فقط یک اعلان در مورد چیزی که ممکن است به شکلی قابل تصور مورد سوء استفاده قرار گیرد نمایش می‌دهد. آن همچنین هرگز آرام نمی‌گیرد. شما می‌توانید System Control Panel (که در برخی از بخش‌های ویستا تحت عنوان Advanced System Settings نیز شناخته می‌شود) را 75 بار مکررا کلیک نمایید، و آن با جمله Windows needs your permission to continue هر بار منتظر پاسخ شما می‌ماند. بنابراین اساسا، آن یک ایده جدید نیست، آن یک کلیک اضافی را به فرایند دسترسی به این ابزار می‌افزاید.
این رویکرد که از سوی سایر سیستم‌های عامل پیش از این مورد استفاده قرار گرفته است ذاتا مشکلی ندارد. آن یک ایده جدید نیست، و یک ایده بد هم نیست. اما مشکل در جزئیات پیاده‌سازی آن است. مایکروسافت مانند کسی که اندکی دیر به قافله امنیت رسیده است اصول امنیت را با حرارت در آغوش گرفته است. این بدان معنی است که اگر حتی یک احتمال ضعیف وجود داشته باشد که گشوده شدن یک پنجره تنظیمات، اجرا شدن یک اپلت، یا اجرا شدن یک برنامه نصب بتواند بیانگر حتی یک ریسک ناچیز امنیتی باشد، ویندوز ویستا مبادرت به درخواست مجوز (در قالب یک پنجره UAC) از شما برای ادامه کار می‌نماید.
این لیست کوتاهی از فقط چند فرایند است که نیازمند تصدیق برای آغاز شدن هستند:
-- Opening Disk Defragmenter، System Restore، Task Scheduler یا Windows Easy Transfer
-- تنظیم سایز فونت، اتصال به یک Network Projector (دو پنجره به صورت متوالی می‌گشاید) یا دسترسی به تنظیمات Remote
-- گشودن این پانل‌های کنترل: Add Hardware، BitLocker، Device Manager، iSCSI Initiator، Parental Controls، Advanced System Settings، System Protection یا Remote Settings
به علاوه، بسیاری از فرایندهایی که از شما در هنگام اجرا شدن چیزی نمی‌خواهند، از قبیل Windows Defender، Windows Firewall، Ease of Access، Internet Options و یک لیست طولانی از دیگر فرایندها، مستلزم مجوز شما برای تنظیمات خاص هستند. اگر به صورت تک به تک در نظر بگیریم، اغلب فرایندهایی که توسط UAC کنترل می‌شوند بسیار منطقی به نظر می‌رسند. مایکروسافت محدودیت‌های بسیاری را در نظر گرفته که میان ویستا بتا 2 و RC1 تفاوت چندانی ندارند. اما اگر به صورت کلی در نظر بگیریم، UAC به نظر می‌رسد باری بر دوش بسیاری از کاربرانی باشد که از مایکروسافت و سایر سازندگان نرم‌افزاری که ما را در برابر خودمان محافظت می‌کنند خسته شده‌اند.
مقامات مسئول UAC مدعی‌اند که بعد از نخستین روزها یا هفته‌های پس از اولین نصب ویستا، تجربه مواجهه دائمی با پنجره‌های UAC کند می‌شود. اما برای برخی افراد، حالت بی‌حسی UAC به سرعت احساس می‌شود. پیش از این آنها چه مدت خواندن پیغام‌های ظاهر شده را متوقف کردند یا توجه چندانی به مفهوم آنها نداشتند و فقط هر بار OK را کلیک می‌نمودند؟ کاربر معمولی ویستا درک چندانی از منطق پشت درخواست‌های UAC از کاربر ندارد. برای چنین شخصی، UAC ممکن است در ابتدا ترسناک به نظر آید اما به سرعت به یک آزار کوچک تبدیل می‌شود. چقدر طول می‌کشد تا کاربران متوجه شوند که می‌توانند UAC را در User Account Control Panel غیر فعال نمایند؟
این بدترین مسئله در رابطه با UAC است. آیا مایکروسافت آن را از حالت تعادل خارج نموده است، و آن را به چیزی که واقعا هدفش را با شکست مواجه می‌کند تبدیل کرده است؟ احتمال آن بسیار قوی است.
در نهایت، هر چند که مشکلات مجوزهای فایل مرتبط با UAC از پس از RC2 رفع شده است، اشخاصی که ویستا را به صورت بوت دو گانه نصب می‌نمایند ممکن است با این مسئله مواجه شوند که برخی از فولدرهایی که بر روی درایوهای XP خود ایجاد کرده‌اند از درون ویستا بدون تغییرات پیچیده مجوزهای امنیتی فایل و فولدر قابل دستیابی نباشند.
به خصوص، اگر شما فایل‌های کاربر (از قبیل دانلودها، برنامه‌ها، یا درایورهای سیستم) را درون فولدرهای ایجاد شده توسط کاربر ذخیره نمایید – به جای این که آنها را جایی در فولدرهای کاربر تعیین شده از سوی ویندوز قرار دهید، مانند Program Files یا My Documents – شما در خواهید یافت که سیستم عامل شما را از گشودن فایل‌ها یا فولدرها منع خواهد کرد. در نسخه پیش-عرضه ویستا که برای این مقاله مورد تست قرار گرفت، نخستین نشانه مبنی بر این که مایکروسافت ممکن است این مشکل را کاهش داده باشد آشکار گردید. چون یک مشکل ظاهرا تصادفی در نسخه‌های قبلی بود، دشوار است که با اطمینان حرف بزنیم. اما خوشبختانه، این مسئله برطرف شده است.
شبکه
مایکروسافت یک تاریخچه طولانی و اندوهناک در عرصه شبکه دارد.
تا ویندوز ویستا وضعیت این گونه بود. سیستم عامل جدید در حوزه شبکه یک پیشرفت جدی را ارائه می‌کند. برای نخستین بار، مشاهده یک نمای مختصر و سریع از شبکه‌تان، مدیریت چندین شبکه بیسیم، ایجاد اتصالات جدید شبکه، راه‌اندازی اشتراک فایل و غیره ساده شده است.
در مرکز تمامی اینها Network and Sharing Center قرار دارد. آن مهمترین ویژگی‌های شبکه‌ای را درون یک رابط یکپارچه قرار می‌دهد که به سادگی قابل تنظیم است. برای مثال، راه‌اندازی اشتراک فایل در ویندوز XP کاری دشوار بود اما اکنون فقط با چند کلیک ماوس امکان‌پذیر می‌باشد. و هر چیز دیگری نیز به سادگی قابل دستیابی است، شامل اتصال به یک شبکه، راه‌اندازی یک شبکه جدید، مدیریت اتصالات شبکه‌تان، و تشخیص و رفع مشکلات شبکه.
یکی از بهترین ابزارهای شبکه‌ای جدید ویندوز ویستا Network Map است. View Full Map در Network and Sharing Center را کلیک نمایید، و یک نقشه زنده از تمامی ابزارها و PCهای موجود بر روی شبکه‌تان ترسیم می‌گردد. ماوس را بر روی یک ابزار نگه دارید یا بر روی آن کلیک کنید، و جزئیات بیشتری را در مورد آن ابزار دریافت خواهید کرد. به عنوان مثال ماوس را بر روی یک گیت‌وی نگه دارید و آدرس IP و آدرس MAC آن را مشاهده خواهید کرد. بر روی یک PC کلیک کنید، و فولدرها و فایل‌های اشتراکی شبکه موجود بر روی آن را خواهید دید.
به هر حال، اگر شما دارای یک شبکه با PCهایی هستید که نسخه‌های قبلی ویندوز را بر روی خود دارند، با یک سری مسائل روبرو خواهید شد. ویندوز ویستا از پروتکل جدید Link Layer Topology Discovery (LLTD) استفاده می‌کند، که یافتن و نمایش ابزارهای شبکه را سرعت می‌بخشد، ضمن آن که به ویندوز ویستا این امکان را می‌دهد که به گردآوری اطلاعات در مورد آنها بپردازد.
نسخه‌های قبلی ویندوز در بر دارنده‌ی LLTD نیستند، و از این رو شما پشتیبانی شبکه برای آنها را غیر قابل اعتماد خواهید یافت. گاهی اوقات آنها بر روی Network Map نمایش داده می‌شوند، گاه اوقات نه، و آنها به صورت تصادفی و به دفعات ظاهر و ناپدید می‌گردند. مایکروسافت اعلام کرده است که در هنگام عرضه ویندوز ویستا یک الحاق LLTD را برای PCهای ویندوز XP عرضه خواهد نمود، بنابراین احتمالا مشکل حل خواهد شد.
شبکه‌های بیسیم
پشتیبانی شبکه‌های بیسیم نیز به میزان قابل توجهی بهبود یافته است. ویندوز ویستا برای دنیایی طراحی شده که به شکلی روز افزون بیسیم می‌گردد، و افراد حاضر در آن به شبکه‌های متعدد در خانه، محل کار و در اماکن عمومی متصل می‌گردند.
صفحه اتصال نه تنها این امکان را برای شما فراهم می‌سازد که تمامی شبکه‌های بیسیم مجاور را ببینید، بلکه اگر ماوس خود را بر روی یکی از آنها نگه دارید، تمامی آمارهای مهم شبکه را خواهید دید، شامل نوع شبکه، (802.11b، 802.11g، و غیره)، و این که آیا امنیت در آن لحاظ شده است و اگر این طور است کدام نوع.
هنگامی که شما از ابتدا یک اتصال ایجاد می‌کنید، می‌توانید هر اتصال جدید بیسیم را نامگذاری کرده و آن را ذخیره نمایید. ویستا سپس به صورت خودکار به آن شبکه متصل خواهد شد (هنگامی که درون محدوده باشید). ویستا همچنین اطلاعات امنیتی شبکه را ذخیره می‌کند – چه آن یک شبکه عمومی باشد و چه خصوصی – و تنظیمات امنیتی شما را برای بازتاب دادن آن تغییر می‌دهد. اگر شما در محدوده دو شبکه بیسیم قرار داشته باشید که آنها را ذخیره کرده‌اید، می‌توانید اتصال‌های بیسیم خود را تنظیم نمایید تا یک اتصال بیسیم از اولویت بالاتری نسبت به سایرین برخوردار گردد. ویندوز XP به صورت خودکار به قدرتمندترین شبکه مجاور متصل می‌شود، که اگر قدرتمندترین شبکه همانی نباشد که شما خواهان اتصال به آن هستید مشکلاتی بروز خواهد کرد. با ویستا، شما ابتدا ناچارید یک اتصال بیسیم را به عنوان یکی از اتصال‌های دائمی خود برگزینید قبل از آن که به صورت خودکار متصل شود. در این حالت، شما به صورت خودکار فقط به شبکه‌هایی متصل می‌شوید که می‌خواهید، حتی اگر شبکه‌های قدرتمندتری در همسایگی شما وجود داشته باشند.
یک نکته جالب دیگر: اگر شما به صورت بیسیم و هم چنین از طریق Ethernet به یک شبکه متصل شوید، ویندوز ویستا به صورت خودکار متوجه می‌شود که این همان شبکه است. آن حتی هر دو آداپتور را بر روی یک نقشه شبکه می‌گنجاند. و به صورت خودکار اتصال Ethernet شما را به جای اتصال بی‌سیم‌تان به کار می‌برد تا از سرعت بالای Ethernet بهره ببرد.
این بدان معنی نیست که شبکه در ویستا نقص ندارد. Sync Center که می‌تواند برای همگام‌سازی فولدرهای شبکه بر روی یک شبکه مورد استفاده قرار گیرد، دارای یک رابط بسیار پیچیده است. و به طور کلی، در آنجا لینک‌های متفاوت بسیاری وجود دارد که همگی به یک مکان ختم می‌شوند. اما اینها کنایه‌های کوچکی هستند؛ در مجموع، پشتیبانی شبکه یکی از بزرگترین توانایی‌های ویندوز ویستا محسوب می‌گردد.
ویژگی‌های سازمانی
ویندوز ویستا در بر دارنده گروهی از ویژگی‌هاست که برای دپارتمان‌های IT سازمانی در نظر گرفته شده‌اند. در ادامه خلاصه‌ای از اطلاعات برخی از پیشرفت‌های چشمگیر را مشاهده می‌کنید.
تنظیمات Expanded Group Policy (شامل قفل دستگاه USB)
پشتیبانی Group Policy در ویستا تعبیه شده است، و آن با صدها تنظیم جدید عرضه می‌شود که می‌تواند برای تنظیم محدودیت‌ها و بهبود بخشیدن به سیستم عامل برای محیط‌های سازمانی خاص به کار برده شود. برای مثال، می‌توانید هنگامی که خواهان استفاده از پورت‌های USB برای اهداف دیگری هستید از اتصال حافظه‌های USB به این پورت‌ها ممانعت به عمل آورید. همچنین تنظیمات و محدودیت‌های بی شماری برای مدیریت انرژی، شبکه‌های بیسیم، چاپ، مرورگری و بسیاری از حوزه‌های دیگر در آن وجود دارد.
تصویرسازی مبتنی بر فایل برای نصب و نگهداری ویستا
ویستا به همراه تکنولوژی جدید Windows Imaging (WIM) عرضه می‌گردد، یک فرمت فایل تصویر سیستم مستقل از سخت‌افزار که امکان نگهداری تصاویر دسک‌تاپ کمتری را برای شرکت‌ها فراهم می‌سازد. رویکرد ماژولار فشرده مایکروسافت امکان وجود تنوع‌هایی از قبیل گزینه‌های زبانی درون یک تصویر را فراهم می‌سازد.
اگر یک شرکت نیازمند چندین تصویر باشد – برای نمونه، اگر بیش از یک ویرایش از ویستا پیاده‌سازی شده باشد – آن تصاویر می‌توانند درون یک فایل WIM واحد ذخیره شوند تا از این طریق در مصرف فضا صرفه‌جویی شود. دست‌اندرکاران IT همچنین می‌توانند تغییراتی را به صورت offline در تصویر به وجود آورند، بدون راه‌اندازی هر دسک‌تاپ با هدف ایجاد یک تصویر جدید.
برنامه‌های تصویر غیر مخرب برای ارتقاءهای ویندوز
هنگام انجام یک ارتقاء در-محل از یک نسخه قبلی ویندوز ابزار جدید User State Migration Tool (USMT) این اجازه را به شما می‌دهد که هنگام نصب ویستا داده و اطلاعات پروفایل/وضعیت کاربر را بر روی هارد دیسک کاربر حفظ کنید، آنگاه داده و تنظیمات کاربر موجود را به ویستا اعمال نمایید. چه شما یک ارتقاء در-محل انجام دهید یا به یک PC جدید مهاجرت کنید، قابلیت‌های درونی مهاجرت ویستا به صورت خودکار فایل‌ها و تنظیمات کاربر مشخص شده را از ویندوز 2000 یا XP وارد می‌نماید.
Preinstall Environment ویندوز (Windows PE)
Windows PE داس را به عنوان یک محیط پیش-نصب جایگزین می‌سازد، و انواعی از ابزارها و ویژگی‌ها را که پیاده‌سازی ویندوز ویستا را تسهیل می‌نمایند شامل می‌شود. آن از اجزاء ویندوز ویستا تشکیل شده، و از این رو می‌تواند به صورت گرافیکی اجرا شود، و بسیاری از برنامه‌های کاربردی ویستا را اجرا کند. آن امکان یک فرایند پیاده‌سازی کاملا خودکار را فراهم می‌نماید، و می‌تواند همراه با WIM برای کمک به سازمان‌ها در پیاده‌سازی ویندوز ویستا کار کند. تحت ویندوز XP، Windows PE فقط برای مشتریان Microsoft Software Assurance در دسترس بود، اما تحت ویستا آن برای تمامی مشتریان سازمانی قابل دستیابی است.
Application Compatibility Toolkit (ACT) 5.0
یکی از دشوارترین کارها برای شرکت‌ها اداره همه برنامه‌های نصب شده‌شان است. ACT 5.0 ویستا برای کمک به سازمان‌ها در جهت گردآوری این دسته ابزارها به منظور شناسایی برنامه‌های نصب شده، گردآوری اطلاعات سیستم و یافتن مشکلات سازگاری با User Account Control مفید واقع می‌شود.
بهبود هشداردهی، تشخیص و بازیابی اشکال‌ها
ویستا تکنولوژی‌های زیرین متعددی را با نرم‌افزاری پیوند داده است که اگر آن گونه که اعلام شده کار کند می‌تواند مسائل پشتیبانی help-desk را کاهش دهد. سیستم عامل ویستا تشخیص و بازیابی خودکار پیشرفته را ارائه می‌کند، یک محیط بازیابی جدید با یک ابزار تعمیر start-up و سیستم‌های مانیتورینگ-آگاه‌سازی که شرکت‌ها می‌توانند آنها را به منظور ارسال یک SOS به عملیات�
قابلیت اطمینان و کارآیی
ویندوز XP و ویندوز 2000 هر دو از لحاظ قابلیت اطمینان دستاوردهای بزرگی را در مقایسه با نسخه‌های قبلی ویندوز 9x و ME ارائه نمودند. هر چند که کارآیی ویندوز – که زمان‌های startup و shutdown، سرعت بارگذاری برنامه‌ها، و crispness اجرای پنجره‌ها، منوها، و اپلت‌ها را شامل می‌شود – هرگز به شکلی محسوس افزایش نیافته است. مایکروسافت سعی نموده مدعی پیشرفت‌های کارآیی در هر نسخه جدید ویندوز باشد، اما در دنیای واقعی، اغلب ما هرگز شاهد چنین پیشرفت‌هایی نبوده‌ایم. در واقع، شما می‌توانید حالتی را به وجود آورید که ویندوز 98 در برخی آیتم‌ها (نه زمان startup) سریع‌تر از ویندوز 2000 ظاهر شود.
مایکروسافت مجددا یک بار دیگر در این وضعیت قرار گرفته، یعنی ادعای پیشرفت‌های قابلیت اطمینان کارآیی برای ویستا. اما آن دلیل محکمی برای این ادعاها ارائه نکرده است. بر طبق گفته Jim Allchin، نائب رئیس گروه پلاتفرم ویندوز، ”هیچ شکی نیست که ویندوز ویستا قابل اعتمادتر از هر نسخه‌ای از ویندوز است که تا به حال عرضه شده.“ او بر تست جامعی که مایکروسافت انجام داده تاکید می‌نماید (و آن تعداد بسیار بیشتری بتای عمومی در مقایسه با نسخه‌های قبلی ویندوز عرضه نموده است). Allchin همچنین به تست فشار خودکاری اشاره می‌کند که در مقایسه با تست نسخه‌های قبلی ویندوز دو برابر سخت‌تر بوده است.
سوال این است که، میلیون‌ها کاربر ویندوز که همه نسخه‌های آن را تجربه کرده‌اند خریدار آن هستند؟ نظر منتقدان این است: شش ماه استفاده، نصب و uninstall کردن برنامه‌های کاربردی ویندوز و وب – به طور خلاصه، زندگی با نسخه تمام شده سیستم عامل جدید -- لازم است تا واقعا مشخص آیا ویستا سریع‌تر است. حرف هیچ کس دیگری را که می‌گوید چیز دیگری می‌داند باور نکنید. این تنها تستی است که قابل قبول است.
چیزی که ما می‌توانیم بگوییم این است: هنگامی که ویستا بر روی یک ماشین نصب شد که کاملا رابط Aero را پشتیبانی می‌کرد، این سیستم عامل فایل‌ها، فولدرها، منوها و پنجره‌ها را سریع‌تر از نسخه‌های قبلی خود می‌گشود. کارآیی بارگذاری برنامه به نظر بهبود یافته است (به خصوص در گشودن‌های بعدی در یک جلسه)، اگر آنی نباشد. زمان shutdown ویندوز (نه Sleep) نیز به میزان قابل ملاحظه‌ای سریع‌تر شده، اما آیا شش ماه دیگر هم وضعیت به همین صورت خواهد بود؟ به نظر نمی‌رسد زمان بوت سرد ویندوز بهبودی یافته باشد.
بر اساس شواهد تجربی ما که از استفاده گسترده از ویستا تا الان استنباط می‌شود ما با Allchin موافقیم. چرا که ویندوز ویستا بتا 2 بسیار با ثبات‌تر از ویندوز 2000 و XP است، و حداقل به با ثباتی ویندوز سرور 2003، که هسته آن مبتنی بر این نسخه است.
یک پیشرفت کارآیی صریح در عمل مزایای قابلیت اطمینان را نیز به دنبال دارد. کارکرد جدید مایکروسافت تحت عنوان Sleep در واقع بر روی اغلب PC ها کار می‌کند و سرعت آن بالا است (برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد Sleep به قسمت مدیریت Power مراجعه نمایید).
چیز دیگری که تا کنون در نتایج تست‌ها مبهم است این است که آیا دستاورد محسوسی در کارآیی دو تکنیک تسریع بارگذاری برنامه یعنی SuperFetch و ReadyBoost وجود دارد. SuperFetch یک ارتقاء در قابلیت‌های پیش-واکشی نسخه‌های قبلی ویندوز است. آن tabهای دقیقی را بر روی برنامه‌هایی که اغلب استفاده می‌کنید نگهداری می‌کند، و آنها را درون حافظه پیش-بارگذاری می‌نماید. SuperFetch آگاه از زمان است، و حتی قادر به تشخیص برنامه‌های اجرا شده در روزهای کاری هفته و روزهای تعطیل آخر هفته است. هدف، تسریع زمان‌های start-up برای برنامه‌هایی است که اغلب مورد استفاده قرار می‌دهید. ReadyBoost یک حافظه به SuperFetch می‌افزاید، آن این کار را با استفاده از کلیدهای USB 2.0 یا سایر حافظه مبتنی بر فلاش (مانند کارت‌های SD یا CF) تامین شده از سوی کاربر انجام می‌دهد.
این دو ویژگی ممکن است جذاب‌تر از آنچه که هستند به نظر آیند. تا الان، ما تفاوت اندکی در استفاده از این ابزارها مشاهده کرده‌ایم. اما اگر شما به صورت مکرر اتوکد یا فتوشاپ را اجرا کنید، آن ممکن است محسوس‌تر باشد.
ما ناچاریم به انتظار بمانیم تا ببینیم که واقعیت چیست، اما حداقل یک احتمال خوب وجود دارد که مایکروسافت در برخی از جنبه‌های ادعاهای خود در مورد کارآیی و قابلیت اطمینان ویستا درست گفته باشد. یکی از نکات قابل توجه در مورد کارآیی Windows System Registry است، که در بین سایر آیتم‌ها، از سوی هر برنامه‌ای که شما نصب می‌کنید مورد ویرایش قرار می‌گیرد، که این امر آن را مستعد نقص و خرابی می‌کند.
مایکروسافت تا حد زیادی به دلایل امنیتی و سازگاری برنامه‌ها اقدام به ارائه یک تکنیک مجازی‌سازی Registry نموده است که دسترسی برنامه‌های در حال نصب را به Registry محدود می‌سازد اما این گونه وانمود می‌کند که آنها واقعا Registry را ویرایش کرده‌اند.
پشت صحنه
علاوه بر تغییرات آشکار دیگر، ویستا در بر دارنده تعدادی تغییر پشت صحنه است. که برخی از آنها مفیدند و بقیه نه چندان.
معیار جدید ضد سرقت مایکروسافت: SPP
یکی از بحث‌انگیزترین تغییرات پشت صحنه در ویستا سیستم جدید ضد سرقت آن است، که Software Protection Platform (SPP) نامیده می‌شود. به طور خلاصه، اگر سیستم شما فکر کند که کپی ویستای شما معتبر نیست، هشدارهای بی شماری را ارسال می‌کند و یک مهلت محدود را برای رفع این مسئله در اختیار شما قرار می‌دهد. در انتهای این مهلت، سیستم شما به حالت کارکرد کاهش یافته (RFM) وارد می‌شود، که در آن هر چیزی به جز مرورگر وب شما از کار می‌افتد.
نظر ما در مورد SPP: مایکروسافت واقعا اهمیت نمی‌دهد که درصدی از مشتریانی که SPP نصب‌های ویندوزشان سرقتی تشخیص داده می‌شود ممکن است نادرست تشخیص داده شده باشند. این افراد هیچ منبعی ندارند مگر تماس با شماره تلفن پشتیبانی WPA مایکروسافت، و آنها ممکن است گوش شنوایی نیابند. همه ما می‌دانیم که نرم‌افزار کامل نیست. همچنان سیاست مایکروسافت در مورد چگونگی برخورد با این نقصان راهکاری ندارد.
گروه بزرگتری از افرادی که از سوی SPP به دام افتاده‌اند، در واقع ممکن است کپی‌های مسروقه‌ای از ویندوز را داشته باشند بدون آن که از کار خود آگاه باشند. سه سناریوی معمول اینها هستند: خرید ویستا از یک خرده فروش بی‌پروای آن‌لاین، خریداری آن از یک سازنده OEM PC که مجوزهای محصول را مورد استفاده مجدد قرار می‌دهد، و تحویل دادن سیستم حاوی ویستای خود به یک تعمیرکار که ویندوز ویستا را با ID محصول خود نه ID محصول شما مجددا نصب نماید.
در این سناریوها هیچ ارفاقی به کاربر نهایی نمی‌شود. شما ممکن است یک ID محصول معتبر را برای کپی ویندوز خود داشته باشید، اما باید خودتان قادر به تعیین آن باشید. و در اغلب این سناریوها، ID محصول شما ممکن است در واقع سرقت شده باشد. شما ویستا را با نیت خوب خریداری نموده‌اید – و مایکروسافت شما را تحت تعقیب قرار می‌دهد، نه شخصی را که مرتکب سرقت شده است.
از دیدگاه مایکروسافت، هدف قرار دادن کاربر نهایی مانع از سرقت‌ها خواهد شد – و به مشتریان ویستا خواهد آموخت که در مورد شخصی که از آن خرید می‌کنند محتاط‌تر باشند. اما آیا تاثیر منفی این امر بر روی مشتریان کم اهمیت‌تر از درآمد بیشتری است که عاید مایکروسافت خواهد شد؟
مدیریت انرژی
مایکروسافت مدیریت انرژی را در ویندوز ویستا مورد تجدید نظر قرار داده است. مایکروسافت مدعی است که حالت جدید Sleep در ویستا نرخ ادامه (resume) سریع حالت Standby ویندوز XP را با حفاظت داده و مصرف پایین انرژی حالت Hibernate در XP ترکیب می‌نماید. چنان که Hibernate عمل می‌کرد، آن محتویات حافظه سیستم و همچنین وضعیت حافظه را برای یک دوره زمانی را در هارد دیسک نگهداری می‌کند، و سپس تحت امر شارژ باتری یا تنظیمات به صورت خودکار وارد حالت Hibernate می‌شود.
مایکروسافت این گذار به hibernation را Hybrid Sleep می‌نامد. با بالا نگه داشتن حافظه حداقل برای اجرای کوتاه، Sleep یک رفتار ادامه سریع‌تر را تسهیل می‌کند – آن تقریبا به صورت آنی وارد حالت فعال می‌شود، تقریبا در عرض یک ثانیه. متاسفانه، Hybrid Sleep در تمامی پلان‌های انرژی بر روی لپ‌تاپ‌ها غیر فعال است و Hibernate به گونه‌ای تنظیم شده که تنها پس از 18 ساعت فعال شود. این بدان معنی است که شارژ باتری شما سریع‌تر از حد انتظارتان تخلیه می‌شود.
نکته: شما می‌توانید پیش‌فرض‌ها را برای Hybrid Sleep و Hibernate تغییر دهید تا عمر باتری لپ‌تاپ خود را طولانی کنید. آیکون انرژی را کلیک کنید، سپس More power options>Change when the computer sleeps>Change advanced power settings را برگزینید. در قسمت Sleep، تنظیمات خود برای Allow hybrid sleep و Hibernate after را برگزینید.
ذخیره‌سازی
در پشت پرده، اقدامات جدید خوبی در رابطه با ذخیره‌سازی صورت گرفته است. سیستم فایل جدید ویستا، Transactional NTFS، جامعیت داده را حفظ می‌کند و خرابی فایل را متوقف می‌سازد، حتی اگر یک برنامه در زمان ذخیره‌سازی داده crash شود. پشتیبانی بومی هارد دیسک‌های ترکیی (H-HDD)، که مایکروسافت آنها را ReadyDrive می‌نامد، دستاورد فوری نخواهد داشت اما اگر مایکروسافت بر این عقیده باشد در نهایت از سوی دارندگان لپ‌تاپ مورد استقبال قرار خواهد گرفت. بر طبق ادعاهای مایکروسافت، درایوهای ترکیبی startup را سریع‌تر کرده و ادامه از hibernation را تسریع می‌بخشند، و ReadyDrive میزان زمانی که یک درایو ترکیبی خواهد چرخید را به حداقل می‌رساند. این باید موجب صرفه‌جویی در استفاده از باتری شود و عمر هارد دیسک را افزایش دهد. هر چند که چندان مشخص نیست که آیا سایر ویژگی‌های جدید ذخیره‌سازی از قبیل اولویت‌بندی I/O و Volume Shrink منافعی را در پی خواهند داشت.
داده‌ی پیکربندی بوت
یکی از تغییرات فراوان ویستا که چندان شناخته شده نیستند بازنگری گزینه‌های بوت چند سیستم عاملی است. تا کنون هنگامی که شما نسخه‌های بعدی ویندوز را در volumeهای جدید بر روی یک کامپیوتر واحد نصب می‌کردید آن به صورت خودکار قادر به تنظیم گزینه‌های بوت چند گانه بود. بنابراین شما می‌توانید ویندوز 98 را بر روی درایو C:، ویندوز 2000 را بر روی درایو D:، و ویندوز XP را بر روی درایو E: نصب نمایید. هنگامی که شما این کار را انجام دادید، یک منوی مبتنی بر کاراکتر در زمان بوت باز می‌شود و امکان انتخاب سیستم عامل مورد نظرتان را برای اجرا فراهم می‌کند. همچنین در این نسخه‌های ویندوز یک ابزار تنظیمات وجود دارد که به شما اجازه می‌دهد OS پیش‌فرض (و یک سری کنترل‌ها برای منوی بوت که بیشتر جنبه‌ی تزئینی دارند) را برای بوت شدن انتخاب کنید.
تا قبل از ویستا، این اطلاعات ویستا درون یک فایل متنی ساده به نام boot.ini ذخیره می‌شد. ویستا همه اینها را تغییر داده است. هر چند که نتیجه نهایی به همان صورت عمل می‌کند، ویندوز ویستا اطلاعات بوت را درون یک مخزن ایمن‌تر Boot Configuration Data (BCD) ذخیره می‌نماید، که داده راه‌اندازی سیستم Extensible Firmware Interface (EFI) را بهتر پشتیبانی می‌کند.
درون خصوصیات سیستم در ویستا، در پنجره Startup and Recovery (همانند XP و برخی نسخه‌های قبلی ویندوز)، کنترل‌های اساسی برای انتخاب سیستم عامل پیش‌فرض وجود دارد. اما توجه به این نکته اهمیت دارد که Vista BCD جایگزین فایل boot.ini و Bootmgr موجود در XP شده است. شما نمی‌توانید شیوه بوت شدن ویستا از boot.ini را کنترل نمایید. برای مثال، اگر شما ویندوز XP را به نحوی تنظیم کنید که به صورت پیش‌فرض به ویستا بوت شود، و سپس پارتیشن ویندوز ویستای خود را حذف نمایید، می‌توانید در یک وضعیت Catch-22 به این امر پایان دهید. چرا؟ زیرا ویستا داده‌های BCD را درون یک فولدر به نام boot که در دایرکتوری ریشه درایو سیستمی شما نصب شده است نگهداری می‌کند. BCD به تلاش خود در جهت بارگذاری ویستا ادامه خواهد داد، و ممکن است هرگز به شما اجازه دسترسی به XP یا سایر نصب‌های قبلی ویندوز را ندهد.
شما چگونه می‌توانید BCD را ویرایش کنید؟ در ویستا یک ابزار کمکی خط فرمان به نام BCDEdit.exe وجود دارد که این کار را انجام می‌دهد. BCD بسیار قدرتمندتر از Bootmgr موجود در XP است، از این رو چیزهای فراوان دیگری وجود دارد که شما می‌توانید با آن انجام دهید. اما درک BCDEdit و استفاده از آن دشوار است. و قواعدی که داده‌های بوت را درون BCD مدیریت می‌کنند پیچیده‌تر از انتظار شما هستند.
به عنوان بخشی از تلاش‌های صورت گرفته در راه تست بتا، یک ابزار کمکی مجانی به نام VistaBootPro توسعه داده شد، که یک رابط گرافیکی را برای مدیریت مخزن BCD فراهم می‌سازد. استفاده از آن بسیار ساده‌تر از ویرایشگر خط فرمان است.
اما افرادی که معمولا ویستا را در یک پارتیشن دیگر نصب می‌کنند همچنان در هنگام حذف ویستا از یک پارتیشن نیازمند کمک هستند. مشکل، دایرکتوری بوت BCD بر روی درایو سیستمی است. آن توسط مجوزهای فایل و فولدر اضافی محافظت می‌شود. حذف این فولدر می‌تواند یک مشکل آشکار باشد. اگر شما درک درستی از مجوزهای فایل در ویستا دارید، یک راه پیچیده برای به دست آوردن مالکیت فولدر بوت ویستا و سپس حذف آن وجود دارد. VistaBootPro این جادو را در نسخه‌های قبلی انجام داده است، اما این کارکرد از نسخه 3.1 به بعد وجود دارد.
نکته: اما یک راه ساده برای حل این مسئله وجود دارد. بر روی DVD نصب ویستا یک فولدر به نام Boot وجود دارد که حاوی یک فایل به نام bootsect.exe است. با استفاده از Command Prompt، به این دایرکتوری بروید و این دستور را برای دستیابی به اطلاعات مفصل در مورد چگونگی استفاده از این ابزار تایپ کنید:
bootsect /help
در تست‌های انجام شده با ویندوز XP (نصب شده بر روی درایو C
و ویندوز ویستا، این دستور مجوزهای فایل موجود در فولدر بوت BCD را ارائه می‌نماید:bootsect /nt52 c:
(توجه: c: را با حرف درایوی که فولدر بوت بر روی آن نصب شده است جایگزین کنید.)
پس از اجرای این دستور، شما باید قادر به انتخاب و حذف فولدر بوت BCD در Windows Explorer باشید.
مطلب فوق توسط حمید آقا مدیریت سایت آفتابگردان نوشته شده است
