توسعه صنایع مختلف و ورود فناوری ها و تکنولوژی های جدید به صنایع خطر بالقوه انواع آسیب را افزایش می دهد. حریق و انفجار از مهمترین آسیب هایی است که ممکن است در هر صنعتی رخ دهد. برای مقابله با آسیب ها پیشگیری بسیار مهم است. پیش از هرگونه آسیبی، مناطق مختلف باید با توجه به احتمال ایجاد حریق و انفجار در آن ها بررسی شوند و در هر زون یا منطقه، نکات پیشگیرانه و خاصی می بایست مورد استفاده و توجه قرار گیرند. برای مثال استفاده از تجهیزات ضد انفجار در مناطقی که احتمال حریق و انفجار در آن بالاتر است از الزامات به شمار می رود.
زون بندی مناطق خطرناک بر اساس استاندارد معتبر بین‌المللی، مانند ATEX، NFPA و IEC/EN 60079، یکی از مهمترین اقدامات ایمنی در صنایع مختلف است. این فرآیند نه تنها به شناسایی و تفکیک مناطق مختلف بر اساس سطح خطر احتمالی کمک می‌کند، بلکه پایه و اساس طراحی، نصب و بهره‌برداری از تجهیزات و سیستم‌های ایمنی را فراهم می‌آورد.
در مناطق خطرناک غلظت گازهای قابل اشتعال بالا است، همچنین بخارات و غبار قابل اشتعال در این مناطق بسیار است. پتانسیل انفجار در مناطق خطرناک به دلیل شرایط موجود در این مناطق بسیار بالا است. به منظور زون بندی یا طبقه بندی مناطق خطرناک از لحاظ شدت خطر و قابلیت بالقوه انفجار و حریق در آن ها می توان از استانداردهای مختلفی استفاده کرد. برخی از استانداردهای زون بندی مناطق خطرناک را در ادامه بررسی می کنیم. گلند ضد انفجار (Explosion-proof gland) به گونه‌ای طراحی شده است که از ورود جرقه‌ها یا شعله‌های داخلی به محیط خارجی جلوگیری کند و به این ترتیب از انفجار یا آتش‌سوزی در مناطق خطرناک جلوگیری می‌کند.
زون بندی مناطق خطرناک بر اساس استاندارد معتبر بین‌المللی، مانند ATEX، NFPA و IEC/EN 60079، یکی از مهمترین اقدامات ایمنی در صنایع مختلف است. این فرآیند نه تنها به شناسایی و تفکیک مناطق مختلف بر اساس سطح خطر احتمالی کمک می‌کند، بلکه پایه و اساس طراحی، نصب و بهره‌برداری از تجهیزات و سیستم‌های ایمنی را فراهم می‌آورد.
مناطق خطرناک چه مناطقی هستند؟
در مناطق خطرناک غلظت گازهای قابل اشتعال بالا است، همچنین بخارات و غبار قابل اشتعال در این مناطق بسیار است. پتانسیل انفجار در مناطق خطرناک به دلیل شرایط موجود در این مناطق بسیار بالا است. به منظور زون بندی یا طبقه بندی مناطق خطرناک از لحاظ شدت خطر و قابلیت بالقوه انفجار و حریق در آن ها می توان از استانداردهای مختلفی استفاده کرد. برخی از استانداردهای زون بندی مناطق خطرناک را در ادامه بررسی می کنیم. گلند ضد انفجار (Explosion-proof gland) به گونه‌ای طراحی شده است که از ورود جرقه‌ها یا شعله‌های داخلی به محیط خارجی جلوگیری کند و به این ترتیب از انفجار یا آتش‌سوزی در مناطق خطرناک جلوگیری می‌کند.
- افزایش ایمنی کارکنان و تجهیزات:
- با شناسایی دقیق مناطق خطرناک و اجرای تدابیر ایمنی متناسب، می‌توان از سلامت کارکنان و تجهیزات محافظت کرد و از وقوع حوادث جبران‌ناپذیر جلوگیری کرد.
- کاهش هزینه‌های بیمه و خسارت:
- زون‌بندی صحیح و رعایت استانداردها می‌تواند به کاهش هزینه‌های بیمه و کاهش احتمالی خسارت‌های مالی ناشی از حوادث کمک کند.
- تضمین تطابق با قوانین و مقررات:
- استفاده از استانداردهای بین‌المللی در زون‌بندی، تضمین می‌کند که سازمان‌ها با قوانین و مقررات ایمنی و محیط‌زیستی محلی و جهانی هماهنگ هستند.
- بهبود فرآیندهای عملیاتی:
- با شناسایی مناطق خطرناک و استفاده از تجهیزات مناسب، می‌توان عملکرد سیستم‌ها و فرآیندهای صنعتی را بهبود بخشید و از بروز وقفه‌های ناخواسته در تولید جلوگیری کرد.
- افزایش اعتماد عمومی و سازمانی:
- رعایت استانداردهای ایمنی و انجام زون‌بندی دقیق می‌تواند اعتماد عمومی، سهامداران و کارکنان را به سطح بالایی از ایمنی و مسئولیت‌پذیری سازمانی افزایش دهد.
