فیلترهای بالاگذر (High-Pass Filter - HPF) و پایین‌گذر (Low-Pass Filter - LPF) از دسته مدارهای پردازش سیگنال هستند که برای عبور یا حذف فرکانس‌های خاص در سیگنال‌ها استفاده می‌شوند.
---
۱. فیلتر پایین‌گذر (LPF - Low-Pass Filter)
عبور فرکانس‌های پایین، حذف فرکانس‌های بالا
فیلتر پایین‌گذر، فرکانس‌های پایین‌تر از یک مقدار مشخص (فرکانس قطع - Cutoff Frequency) را عبور می‌دهد و فرکانس‌های بالاتر را تضعیف یا حذف می‌کند.
کاربردها:
✔ حذف نویز‌های فرکانس بالا از سیگنال‌های صوتی
✔ نرم کردن تصاویر دیجیتال در پردازش تصویر
✔ کاهش نویز در سنسورها و مدارهای مخابراتی
نمونه مدار فیلتر پایین‌گذر (RC ساده):
یک مقاومت (R) و یک خازن (C) به صورت سری با خروجی
فرکانس قطع:
f_c = \frac{1}{2\pi RC}
۲. فیلتر بالاگذر (HPF - High-Pass Filter)
عبور فرکانس‌های بالا، حذف فرکانس‌های پایین
فیلتر بالاگذر، فرکانس‌های بالاتر از مقدار مشخصی را عبور می‌دهد و فرکانس‌های پایین‌تر را تضعیف می‌کند.
کاربردها:
✔ حذف نویز‌های کم‌فرکانس (مثل نویز DC یا نوسانات کند)
✔ تشخیص لبه‌ها در پردازش تصویر
✔ پردازش صوتی برای حذف فرکانس‌های پایین (مانند حذف نویز باد در میکروفون‌ها)
نمونه مدار فیلتر بالاگذر (RC ساده):
یک خازن (C) و یک مقاومت (R) به صورت سری با ورودی
فرکانس قطع مشابه فیلتر پایین‌گذر:
f_c = \frac{1}{2\pi RC}
نتیجه: فیلترهای بالاگذر و پایین‌گذر ابزارهای مهمی در مهندسی الکترونیک، پردازش سیگنال، مخابرات و حتی پردازش تصویر هستند.
عبور فرکانس‌های پایین، حذف فرکانس‌های بالا
