فيلم شاهزاده ايران: شن‌هاي زمان

[reza_1001]

نگاهي به فيلم شاهزاده ايران: شن‌هاي زمان

هاليوود سال‌هاست كه در باره شرق فيلم هاي حماسي، تاريخي و فانتزي مي سازد اما به ندرت مي توان فيلمي در اين سينما يافت كه تصوير نسبتا دقيق و نزديك به واقعيت از شرق ارائه داده باشد.

شايد بتوان اهداف و انگيزه هاي سياسي هاليوود از ساختن اين گونه فيلم ها را ناديده گرفت اما از جنبه سرگرمي سازي محض آن نمي توان گذشت.
براي هاليوود، داستان هاي هزار و يكشب و شرق دور، دستمايه هاي خوبي براي ساختن فيلم هاي سرگرم كننده با مايه هاي اگزوتيك بوده و هست.
تئوري اورينتاليسم ادوارد سعيد، بيشتر از هرجا، در مورد سينماي هاليوود صادق است.
شرق در سينماي هاليوود خيلي وقت ها يا سرزميني افسانه اي و دست نيافتني با كاخ هاي عظيم و باشكوه و حرمسراها و جادوگران، يا سرزميني خشك و برهوت با مردماني عقب مانده، بدوي، غيرمتمدن و بي رحم بوده است.
بنابراين وقتي فيلمي چون شاهزاده ايران به نمايش درمي آيد، اصلا نبايد انتظار داشت كه اين فيلم، داستاني تاريخي در باره فرهنگ، تمدن و مردمي واقعي يعني ايرانيان باشد.

فيلم ها و بازي ها

شاهزاده ايران: شن‌هاي زمان به دنبال موفقيت يك مجموعه سه گانه از بازي هاي ويدئويي به همين نام ساخته شد.
امروزه سينما و بازي هاي ويدئويي (كامپيوتري) ارتباط تنگاتنگي با هم دارند و دائما از همديگر تغذيه مي شوند.
پدرخوانده، جيمزباند، صورت زخمي و اواتار، حالا ديگر تنها نام فيلم هاي معروف سينمايي نيستند بلكه امروز نام بازي هاي ويدئويي محبوب و پرفروشي هستند كه بر مبناي داستان‌ها و شخصيت‌هاي همان فيلم ها ساخته شده‌اند.
از آن طرف، سينما نيز تنها منبع الهام بخش براي بازي هاي ويدئويي نبوده، بلكه خود از نمونه هاي موفق آن الهام گرفته و با مقداري تغييرات، آنها را دوباره در سينما بازسازي كرده است. فيلم‌هاي مكس پين، هيت من و شاهزاده پارسي از اين دسته دومند.
طبيعتا كسي انتظار ندارد كه فيلمي كه والت ديسني بر اساس يك بازي پرفروش كامپيوتري ساخته، فيلمي در باره گذشته واقعي ايران و قهرمانان افسانه اي پارسي (ايراني) كه ما وصف آنها را در شاهنامه يا داستان هاي اساطيري و افسانه هاي كهن ايراني خوانده‌ايم، باشد.
شاهزاده ايران همانند سيصد يا اسكندر و فيلم هاي ديگري كه در هاليوود در باره ايران يا شخصيت هاي ايراني ساخته شده، بيشتر از آنكه بر پايه تاريخ و واقعيت‌هاي تاريخي باشد، مبنايي فانتزي و تخيلي دارد هر چند ممكن است از شخصيت‌ها و رويدادهاي واقعي و تاريخي الهام گرفته باشد.
همين ساختار فانتزي به فيلمساز (و نويسنده فيلم) اين امكان را مي‌دهد كه در چهارچوب منطق داستان و ساختار علت و معلولي آن، به هر شكلي كه مي‌پسندند، شخصيت‌ها و رويدادها را ترسيم كند.

بي ارتباط با سرزمين پارس


در فيلم از حرمسراهايي سخن گفته مي شود كه باز هم مربوط به ايران بعد از اسلام و خلافت عباسي (يا امپراتوري عثماني) است


مايك نيول كارگردان شاهزاده ايران، بسياري از واقعيت هاي تاريخي، مكاني و زماني امپراتوري ايران قديم را ناديده گرفته يا وارونه ترسيم كرده است. نوع آرايش افراد، طرز پوشش آنها، مكان ها و و رابطه بين برادران و پدر و فرزند، هيچ ارتباطي با فرهنگ پارسي (ايراني) ندارد.
از همان اولين نماي فيلم كه فيلم با تصويري از كاخ ها و بناهاي باشكوه سرزميني خيالي به نام پارس (پرشيا) شروع مي شود، از نوع معماري اسلامي و مربوط به سده‌هاي ميانه اين كاخ ها مي توان پي برد كه اين سرزمين، ربطي به ايران باستان (پرشيا) ندارد بلكه ساخته و پرداخته ذهن كارگردان و نويسنده هاليوودي آن است. يا در فيلم از حرمسراهايي سخن گفته مي شود كه باز هم مربوط به ايران بعد از اسلام و خلافت عباسي (يا امپراتوري عثماني) است.
دستان، قهرمان اصلي فيلم (با بازي جيك جيلنهال)، تنها نامش برگرفته از نام قهرمانان شاهنامه است و از نظر ويژگي هاي فيزيكي و ظاهري و از نظر رفتار و خصلت هاي اخلاقي مثل جوانمردي شباهت چنداني به قهرمانان شاهنامه يا قهرمانان آشناي ادبيات كلاسيك فارسي ندارد.
از طرف ديگر داستان برادري كه به طمع تاج و تخت، عليه برادر سلطانش توطئه مي كند، اگرچه در ادبيات فارسي وجود دارد اما مختص ايران نيست. در هملت هم كلاديوس (عموي هملت) برادرش را كه پادشاه دانمارك است، از بين مي برد و تاج و تخت او و حتي همسرش (گرترود) را صاحب مي شود.
حشاشين (حشيشيون) نيز از نظر تاريخي مربوط به دوره پس از اسلام اند و به حسن صباح و فدائيان اسماعيليه ارتباط دارند. ( اتفاقا بهترين قسمت هاي فيلم از لحاظ جذابيت هاي داستاني و بصري، قسمت‌هاي مربوط به نبرد دستان با حشيشيون است. آنها نه تنها به اندازه كافي مرموز و اسرارآميزند بلكه مثل شبح ظاهر مي شوند و در سايه مي جنگند).
مشكل فيلم شاهزاده پارسي اين نيست كه چرا دقت تاريخي ندارد و چرا پارسي‌ها (ايراني‌ها) را اين‌گونه ترسيم كرده است بلكه اين است كه بسياري از صحنه‌هاي فيلم و آدم‌هاي آن با اصول و قواعدي كه فيلم بر اساس آنها بنا شده، نمي‌خواند.
جيك جيلنهال نه تنها از نظر فيزيكي مناسب اين نقش نيست بلكه فاقد كاريزماي لازم براي جلب توجه تماشاگر است.

نظام (با بازي بن كينگزلي)، عموي خائن و شيطان صفت دستان، يك شخصيت كاملا كليشه اي است و هيچ ويژگي منحصر به فرد و هويت مستقلي ندارد.
با اين حال اگر هدف فيلم را تنها سرگرمي و ايجاد لذت و هيجان فرض كنيم، نبايد چندان نگران تحريف تاريخ يا اين شبيه سازي ها باشيم و به خاطر رويكرد هاليوودي فيلمساز به ايران باستان و اساطير كهن آن، سازنده‌اش را سرزنش كنيم.
شاهزاده ايراني نشان مي‌دهد كه داستان‌هاي اساطيري و تاريخي ايراني چه دستمايه‌هاي خوبي مي‌تواند براي سينما باشد به شرط اينكه كمي دقت و وجدان تاريخي نيز ضميمه‌اش باشد.
پرويز جاهد - منتقد فيلم

 

[shirani]

من فکر میکنم این بیشتر شروعی باشه برای ساخت داستانهای حماسی ایرانی که خودمون عرضه ساختش نداریم

 

[Ultra3D]

نمی دونم چرا ولی به این شاهزاده ایرانی گیر دادن !
می دونید که بازی شاهزاده ایرانی یکی از بهترین و گرافیکی ترین و فکری ترین بازی های موجود در بازار هست!

 

[ArefGod]

من هنوز اين فيلم رو نديدم ولي چند تا سوال داشتم
چرا اين فيلم داخل مراكش درست شده؟
چرا اين فيلم داخل صحرا درست شده؟ آخه براي يه فيلم در اين سطح نبايد تحقيق كنند كه سرتاسر ايران رو رشته كوه هاي زاگرس و البرز پوشونده؟
اين فيلم بر ضد عرب هاست؟ اگه اينطوره چرا بناها و ساختمان ها رو اسلامي ساختن؟ و زن ها با حجاب اسلامي ديده مي شوند؟

حالا ما ميگيم اين يه فيلم افسانه اي و تخيليه... ولي شما اسكندر رو نگاه كنيد باز هم به شرق توجه اي نشده و اصلا مثل اينكه وجود نداره و تمام محوره تفكر خودشون رو به غرب چسبوندن

البته بعضي ها ميگن تو فيلم اسكندر ايراني ها رو خوب نشون دادن
واقعا براشون متاسفم آخه اگه ايراني ها رو خوب نشون مي دادند دختر داريوش رقص مصري بلد بود؟ اصلا انگار عرب بود! { اون زمان عرب وجود نداشته } هاليوود خاورميانه رو عرب مي بينه. البته گناهي هم نداره با اين سياستي كه ما داريم!

نمي دونم براي فيلم سازان مملكت خودمون تاسف بخورم يا هاليوودي

 

[G.E.E.k]

به نظر من هم نقد خوب و بسیار ریز بینانه ای هست.
از اون جایی که سالهاست دیگه سینما دیگه فقط یک تفریح و سرگرمی نیست و به وسیله ای اون مقاصد سیاسی و فرهنگی و اقتصادی خودشون رو به دیگر مردم دنیا الغا و به قول معروف بدون جنگ دروازه های شهر ها وی که میخوان بهش تجاوز کنن رو به تعریفی برای خوشون باز می کنند که بر این روش اون ها خرد ه ای نمیشه گرفت چون تئوریسین هاشون درک صحیحی از زمان و مکان پیدا کردن پــــــــــــس نمیشه به دید سرگرمی صِرف بهش نگاه کرد.
امیدوارم هر چه زودتر اهالی هنر و فرهنگ و تصمیم گیران این حوزه ها از خواب ناز زود تر بیدار بشن و یه مقدار به غیرتشون بر بخوره تا شایــــد بتونن از هویت ایرانی اسلامی خودمون دفاع کنیم(حمله پیش کش!!)
البته میدونم دست کشیدن از ساخت فیلم های فوق العاده ای چون(عشق+2+3+4+5و.... و آواز الاغ ، شاخه گلی برای مادر زن و از این دست)کاره سختیه!!!

 

[VirtualSaeed]

منم یه نظر کوچیک دارم فک کنم به خوندنش بعرضه

من یکی از طرفدارای بازی شاهزاده پارس یا ایران هستم مخصوصا این آخریه ، شنهای فراموش شده ، تو فیلم ما ترکیب چند افسانه و داستان ایرانیو داریم که من و البته همه ایرانیا اینارو دوس داریم ولی خب به قول یارو گفتنی تجزیه بد نبود ولی مرده شور ترکیبتو ببره عناصری که من تو این بازی دوس داشتم یکی قضیه جن و انس بود و دیگری نیروهایی که در طی بازی شاهزاده بهشون میرسید که اگه دقت کنیم 4 عنصر مقدس ایرانیان ، آب - آتش - خاک و باد بودن و چنتا عنصر دیگه؛

ولی فیلم شاهزاده ایرانی شنهای زمان رو من نه داستانشو پسندیدم نه ساختارشو داستان بازی شنهای زمانش بهتر بود

بله به قول همتون ما باید بیدار بشیمو یه فیلم خفن ایرانی بسازیم درست ولی کی میخاد بیدار شه ؟ فیلمسازای فعلیه ما هرگز نمیتونن همچین کاری کنن انتظار داشتن این کار از اونها انتظار بیجاییه و همه میدونیم ، چرا ؟ چون چندین ساله که دارن اینجوری زندگی میکنن ؛
به نظر من خودمون من و تو باید شروع به کار کنیم ، من هم نمیخام بندازم رو دوش تو من خودم شوروع کردم ایده های نابی دارم برا فیلمای سینمایی و حتی سریالای بلند که به نظر من اگه به اجرا برسن از همشون سر میشن ، لاست یا ارباب حلقه ها و ...
از نظر اجرایی هم من عقیده دارم همین الان با همین ابزاری که داریم میتونیم یه فیلم بهتر از هالیوود بسازیم مخصوصا الان که ایران نقطه تمرکز همس و چهره کشور خوبی تو دنیا داره ما همین من و تو میتونیم نه تنها فیلمایی بسازیم که تو دنیا حرفی برا گفتن داشته باشه بلکه آینده ایران خودمونم عوض کنیم .... ت

 

[alirezak4]

با سلام و عرض خسته نباشید به آقای rezahttp://forum.majidonline.com/member.php?u=140955 به خاطر نقد فیلمی که از طرف پرويز جاهد گذاشتن.
نکاتی رو لازم دونستم درباره نقد شما بیان کنم و بعضی از قسمت های نقد شما رو رد کنم.
با اولین جمله از نقد شما موافق هستم و دلیل اون رو هم ضعف صنعت سینمای شرق در ارائه فیلم های کامل از هر نظر میدونم.

شايد بتوان اهداف و انگيزه هاي سياسي هاليوود از ساختن اين گونه فيلم ها را ناديده گرفت

به هیچ عنوان نمیتونیم اهداف سیاسی هالیوود رو نادیده بگیریم چون این سنما بیشتر از اون که سرگرم کننده باشه ،سیاسی است.تو همین فیلم هم دستمایه های سیاسی بسیاری رو میتونیم پیدا کنیم.
تصویر هالیوود از سینمای شرق دقیقا چیزی است که شما شرح اون رو گفتید البته ذکر این نکته لازم هست که فیلم هایی داریم که شرق رو به خوبی به تصویر کشیدن و نمونه عالی اون آخرین سامورایی است که فرهنگ سامورایی رو به زیبایی به تصویر میکشد.
اما در مورد حرم سرا ،جادوگران باید واقعیت را قبول کنیم که زندگی شاهانه همین بوده است.و انکار این مطلب بی فایده است.

بنابراين وقتي فيلمي چون شاهزاده ايران به نمايش درمي آيد، اصلا نبايد انتظار داشت كه اين فيلم، داستاني تاريخي در باره فرهنگ، تمدن و مردمي واقعي يعني ايرانيان باشد.

کسی هم چنین انتظاری نداشته.فیلم از روی بازی به همین نام ساخته شده که قصد اون فقط طرح یک داستان فانتزی و سرگرم کننده بوده است.و اساسا داشتن چنین انتظاری بچه گانه خواهد بود.فرهنگ غنی ایران زمین (یا شرق) بقدری زیبا ،سنگین و گیرا است که شاید به جرأت بتوان گفت وحشت سیاستمداران غربی از ترویج این فرهنگ ها در میان غربیان است.و شاید به همین دلیل باشد که ما از دوران معاصر که پای استعمار به ایران باز شد دچار فقر فرهنگی وحشتناکی شدیم.
این داستان از ابتدا هم در دوران بعد از اسلام اتفاق افتاده است.و فیلم نامه نویس و کارگردان هم اصراری بر این که این داستان در عهد باستان روی میدهد ندارند.
شما نباید انتظار داشته باشید که کمپانی بیاد و 300 میلیون دلار هزینه کنه و دستانی بسازه که تو فیلم با سیبیلی از بنا گوش در رفته شروع به رجز خوانی های شاهنامه بکنه.فرهنگ عام غرب چیزیه که اگه تو شخصیت های یک فیلم فانتزی وجود نداشته باشه اون فیلم رو در گیشه موفق نمیکنه.و به قول خودتون هالیوود هیچ وقت نمیاد فرهنگ اصلی ایران رو تو فیلم نشون بده .چون هم از نظر سیاسی و هم از نظر روانشناسی این کار غیر ممکن هستش.
کارگردان یا فیلم نامه نویس هم هیچ وقت بر این اصرار نداشتن که برادر کشی فقط تو ایران بوده یا اساسا شرق!
در مورد انتخاب بازیگر با شما موافق هستم.اما بودجه این فیلم رو هم باید در نظر گرفت که طبق گفته کارگردان فیلم به خاطر بودجه از خیلی افکت های گرافیکی گذشتیم.
بله درست است.داستان های ایرانی با غنایی که دارن میتونن دستمایه خوبی برای سینما باشن.اما تا وقتی که ما سینما یا تلویزیونی داریم که سریالهایی مثل 40 سرباز،و یا فلیم هایی مثل ناسپاس میسازد باید منتظر باشیم تا با تحریف های هالیوود خودمون رو ارضی کنیم.