شرح ساده uart توسط chatgpt و سالک

[saalek110]

شرح ساده uart توسط chatgpt و سالک

 

[saalek110]

سالک: برای دبستانی ها ،uart را بگو

آخ که چه خوب گفتی! بیا بریم توی کلاس اول دبستان، جایی که UART تبدیل می‌شه به یک قصه ساده و شیرین که بچه‌مدرسه‌ای‌ها هم بخندن هم بفهمن


«قصه‌ی علی و مهدی در راه‌پله»

یه روز علی و مهدی تصمیم گرفتن با هم حرف بزنن. ولی یه قانون داشتن:

> هر بار فقط یکیشون حرف بزنه، اون یکی گوش بده!

اینا تلفن و موبایل نداشتن. یه سیم ساده کشیده بودن بین خونه‌هاشون، از راه‌پله رد کرده بودن. به این سیم می‌گفتن:

UART (یعنی ارتباط سری ساده فقط با یه سیم برای فرستادن حرف و یه سیم برای گرفتنش)


علی می‌گه:

"سلام مهدی! دما امروز ۲۵ درجه‌ست!"

مهدی می‌شنوه:

"سلام مهدی! دما امروز ۲۵ درجه‌ست!"


حالا چجوری این اتفاق افتاد؟

UART یعنی:

1. فقط دو سیم ساده:

TX (فرستنده – مثل دهن علی)

RX (گیرنده – مثل گوش مهدی)

2. هر دفعه یکی حرف می‌زنه، اون یکی گوش می‌ده.


3. وقتی علی گفت:

> 00100101
مهدی با همون زمان‌بندی دقیق، همونو شنید: 00100101


4. برای اینکه با هم قاطی نکنن، اول قرار گذاشتن که با چه سرعتی حرف بزنن (مثلاً 9600 بیت در ثانیه). به این می‌گن:

> Baud Rate (یعنی سرعت حرف زدن)



توی دنیای واقعی:

وقتی میکروکنترلر به بلوتوث وصل می‌شه یا با کامپیوتر حرف می‌زنه، از UART استفاده می‌کنه.

حتی وقتی به پورت سریال کامپیوتر وصل می‌شی، داری از UART استفاده می‌کنی.

ساده‌ترین و قدیمی‌ترین روش ارتباطه، ولی خیلی باحاله!


یادداشت آخر:

> UART یعنی یه روش خیلی ساده برای اینکه دو تا چیز، نوبتی با هم حرف بزنن، با فقط دو تا سیم.

مثل گفت‌وگوی مؤدبانه دو نفر:
«تو بگو، من گوش بدم... حالا من بگم، تو گوش بده!»


اگه خواستی، یه شعر باحالم برات می‌سازم درباره‌ی UART!
یا یه کمیک کارتونی دو نفره که دارن با UART حرف می‌زنن!

 

[saalek110]

جوک درباره‌ی UART

یه بار SPI، I2C و UART رفتن کافی‌شاپ ☕️

SPI گفت: "همه با هم قهوه بخوریم، هر کی یه قُلُپ!"
I2C گفت: "نه نه، من رئیس باشم، بقیه تو صف وایسن!"
UART گفت: "من فقط دوتا لیوان می‌خوام، یکی بفرسته، یکی بخوره!"

 

[saalek110]

باشه! پس بزن بریم با یه کمیک ساده و بامزه درباره‌ی UART که دو دوست دارن با هم حرف می‌زنن:


---

کمیک UART: داستان علی و مهدی

تصویر ۱:
علی و مهدی ایستادن روبه‌روی هم، هر کدوم یه سیم دستشه.
علی: «آهای مهدی! من حرف می‌زنم، تو گوش می‌کنی، باشه؟»
مهدی: «باشه علی! قول می‌دم نوبتی حرف بزنیم!»


تصویر ۲:
علی داره حرف می‌زنه (سیم TX روشنه)، مهدی گوش داده (سیم RX روشنه).
علی: «امروز هوا آفتابیه!»
مهدی: «فهمیدم! دمت گرم!»


تصویر ۳:
مهدی داره حرف می‌زنه، علی گوش داده.
مهدی: «پس بیا فردا با هم فوتبال بازی کنیم!»
علی: «آره، حتما!


تصویر ۴:
یه سیم ساده بینشون کشیده شده، زیرش نوشته:
«UART یعنی دو سیم، یک نفر می‌گه، یکی می‌شنوه، نوبتی حرف می‌زنن!»

 

[saalek110]

سالک: حالا طرز وصل کردن سیم ها را بگو

عالی! بریم سراغ وصل کردن سیم‌های UART به زبان ساده و روشن، مثل قصه‌ای راحت برای همه:

طرز وصل کردن سیم‌های UART

قطعات اصلی:

میکروکنترلر (مثلاً AVR، PIC، Arduino و...)

ماژول یا دستگاه دوم (مثلاً ماژول بلوتوث، کامپیوتر، سنسور با خروجی UART)

دو سیم مهم:

1. TX (Transmit) — سیم فرستنده


2. RX (Receive) — سیم گیرنده


اصول وصل کردن:

سیم TX از دستگاه اول به سیم RX دستگاه دوم وصل می‌شود.

سیم RX از دستگاه اول به سیم TX دستگاه دوم وصل می‌شود.


> یعنی سیم‌ها تقاطع می‌کنند، مثل اینکه دهان یک نفر به گوش نفر دیگه وصل باشه.


مثال عملی:

دستگاه اول (میکرو)سیمدستگاه دوم (مثلاً بلوتوث)

TX—RX
RX—TX
GND (زمین)—GND


توجه: زمین یا GND بین دو دستگاه حتماً باید مشترک باشه تا همه چیز درست کار کنه.


نکته مهم:

سرعت انتقال (baud rate) باید تو هر دو دستگاه یکی باشه، مثلا 9600 بیت بر ثانیه.

فقط دو سیم اصلی TX و RX و زمین نیاز داری، ساده و تمیز!


خلاصه‌ی خیلی ساده:

دستگاه ۱: TX ——> RX دستگاه ۲
دستگاه ۱: RX <—— TX دستگاه ۲
دستگاه ۱: GND —— GND دستگاه ۲

 

[saalek110]

سالک: انشا الله بقیه اش را بعدا میگم.