سطح سنج چیست ؟ انواع و کاربرد هر کدام

reza.fathi.m

New Member
سطح‌سنج (Level Sensor) چیست؟
سطح‌سنج‌ها دستگاه‌هایی هستند که برای اندازه‌گیری و کنترل سطح مواد مختلف در مخازن، سیلوها، لوله‌ها و سایر سیستم‌های ذخیره‌سازی استفاده می‌شوند. این مواد می‌توانند مایعات، گازها، پودرها یا مواد جامد باشند. سطح‌سنج‌ها در صنایع مختلف از جمله نفت و گاز، شیمیایی، غذایی، دارویی، آب و فاضلاب و بسیاری دیگر کاربرد دارند. این ابزارها کمک می‌کنند تا از تغییرات سطح مواد آگاهی پیدا کرده و سیستم‌ها را به صورت خودکار کنترل یا هشداردهی کنند.

انواع سطح‌سنج‌ها

سطح‌سنج‌ها به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند: سطح‌سنج‌های تماس و سطح‌سنج‌های غیرتماسی. هر کدام از این دسته‌ها بسته به نیاز و شرایط کاربردی، ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند.

1. سطح‌سنج‌های تماس (Contact Level Sensors)

سطح‌سنج‌های تماس به طور مستقیم با ماده‌ای که سطح آن باید اندازه‌گیری شود، در تماس هستند. این نوع سطح‌سنج‌ها معمولاً برای کاربردهایی که در آن‌ها مواد نمی‌توانند تماس مستقیم با دستگاه سطح‌سنج را محدود کنند یا آسیب رساندن به دستگاه غیرممکن است، استفاده می‌شوند.
  • سطح‌سنج‌های شناور (Float Level Sensors): این سطح‌سنج‌ها از یک شناور که به سطح ماده شناور می‌شود، استفاده می‌کنند. شناور می‌تواند بر روی سطح مایعات حرکت کند و تغییرات سطح را اندازه‌گیری کند. معمولاً از یک سیستم مکانیکی مانند آهنربا یا یک سوئیچ برای ارسال سیگنال به دستگاه کنترلی استفاده می‌شود. این سیستم‌ها در صنایع ساده‌تری که مایعات به راحتی حرکت می‌کنند، کاربرد دارند.
  • سطح‌سنج‌های خازنی (Capacitance Level Sensors): این سطح‌سنج‌ها با استفاده از تغییرات ظرفیت خازنی برای اندازه‌گیری سطح مایعات یا مواد جامد به کار می‌روند. این نوع سطح‌سنج‌ها به دلیل حساسیت بالا و دقت زیاد در اندازه‌گیری سطح مایعات، معمولاً در صنایع شیمیایی، غذایی و دارویی استفاده می‌شوند.
  • سطح‌سنج‌های راداری (Radar Level Sensors): این دستگاه‌ها از امواج راداری برای اندازه‌گیری سطح مواد استفاده می‌کنند. امواج راداری به سطح مواد برخورد کرده و پس از بازتاب به دستگاه بازمی‌گردند. این نوع سطح‌سنج‌ها برای اندازه‌گیری مواد جامد و مایعات با ویژگی‌های خاص (مثلاً مواد داغ یا خطرناک) مناسب هستند.

2. سطح‌سنج‌های غیرتماسی (Non-contact Level Sensors)

سطح‌سنج‌های غیرتماسی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که هیچ‌گاه با مواد در تماس نیستند و از فناوری‌هایی مانند امواج اولتراسونیک، لیزر یا رادار استفاده می‌کنند.
  • سطح‌سنج‌های اولتراسونیک (Ultrasonic Level Sensors): این سطح‌سنج‌ها با استفاده از امواج اولتراسونیک که به سمت سطح مواد ارسال می‌شوند، سطح ماده را اندازه‌گیری می‌کنند. زمان بازگشت امواج به دستگاه به سرعت حرکت سیال بستگی دارد. این سطح‌سنج‌ها به دلیل عدم تماس با ماده، در صنایع مختلف کاربرد دارند و برای مایعات و مواد جامد مناسب هستند. مزیت اصلی آن‌ها این است که به راحتی می‌توانند در محیط‌های خشن و داغ استفاده شوند.
  • سطح‌سنج‌های لیزری (Laser Level Sensors): در این سیستم‌ها، لیزر به سمت سطح ماده ارسال می‌شود و فاصله آن تا سطح اندازه‌گیری می‌شود. این سیستم‌ها دقت بسیار بالایی دارند و معمولاً برای مواد با ویژگی‌های خاص یا در محیط‌هایی که نیاز به دقت زیاد است، استفاده می‌شوند. همچنین این نوع سطح‌سنج‌ها معمولاً برای مواد جامد و مواد با سطح صاف کاربرد دارند.
  • سطح‌سنج‌های راداری (Radar Level Sensors): سطح‌سنج‌های راداری غیرتماسی به دلیل استفاده از امواج راداری برای اندازه‌گیری سطح مواد، بدون نیاز به تماس فیزیکی با ماده می‌توانند به دقت سطح را اندازه‌گیری کنند. این سیستم‌ها برای کاربردهایی مانند اندازه‌گیری سطح مواد خطرناک یا مواد داغ بسیار مناسب هستند. سطح‌سنج‌های راداری معمولاً به عنوان یک گزینه کارآمد و دقیق در محیط‌های صنعتی استفاده می‌شوند.

اصول عملکرد سطح‌سنج‌ها

  1. مکانیزم شناوری: در سطح‌سنج‌های شناور، شناور به سطح مایع می‌رسد و به طور معمول در داخل لوله‌ای که سیال جریان دارد حرکت می‌کند. تغییر در موقعیت شناور نشان‌دهنده تغییر سطح مایع است و این تغییرات می‌تواند به وسیله سوئیچ یا سنسور اندازه‌گیری شود.
  2. امواج راداری یا اولتراسونیک: در سطح‌سنج‌های راداری و اولتراسونیک، دستگاه سیگنالی به سمت سطح ماده ارسال می‌کند و زمان بازگشت این سیگنال‌ها به دستگاه، مقدار فاصله را محاسبه می‌کند. این اطلاعات به دستگاه اصلی ارسال می‌شود تا میزان سطح مشخص شود.
  3. خازن‌سنجی: در سطح‌سنج‌های خازنی، با تغییرات ظرفیت خازن بین دو الکترود اندازه‌گیری می‌شود. هنگامی که سطح مایع تغییر می‌کند، فاصله بین الکترودها یا ویژگی‌های دیگر دستگاه تغییر می‌کند که این تغییرات به دقت سطح را نشان می‌دهد.

کاربردهای سطح‌سنج‌ها

سطح‌سنج‌ها در صنایع مختلف کاربرد دارند که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:
  • صنایع نفت و گاز: در این صنایع، سطح‌سنج‌ها برای اندازه‌گیری سطح مواد در مخازن نفت و گاز استفاده می‌شوند. این اندازه‌گیری‌ها برای مدیریت ذخیره‌سازی، فرآیند تولید و همچنین جلوگیری از مشکلات احتمالی در سیستم‌های فشار بالا مهم هستند.
  • صنایع شیمیایی و دارویی: در این صنایع به دلیل ویژگی‌های خاص مواد، دقت در اندازه‌گیری سطح اهمیت زیادی دارد. سطح‌سنج‌های خازنی و راداری به دلیل دقت بالا و قابلیت اندازه‌گیری دقیق مواد شیمیایی و دارویی در این صنایع به کار می‌روند.
  • صنایع غذایی: در فرآوری مواد غذایی و نوشیدنی‌ها، کنترل دقیق سطح مایعات یا پودرها بسیار مهم است. سطح‌سنج‌های اولتراسونیک و شناوری در این صنایع به‌ویژه در فرآیندهای بسته‌بندی و نگهداری کاربرد دارند.
  • آب و فاضلاب: در صنایع مرتبط با تصفیه آب و فاضلاب، سطح‌سنج‌ها برای کنترل سطح مایعات در مخازن ذخیره‌سازی و همچنین سیستم‌های تصفیه به کار می‌روند. این سیستم‌ها به جلوگیری از سرریز یا خشکی مخازن کمک می‌کنند.
  • صنایع خودروسازی: در این صنعت، سطح‌سنج‌ها در سیستم‌های سوخت‌رسانی، روغن‌کاری و حتی سیستم‌های کنترل مصرف سوخت خودروها استفاده می‌شوند.

ویژگی‌ها و مزایای سطح‌سنج‌ها

  • دقت بالا: بسیاری از سطح‌سنج‌ها قادرند با دقت‌های بالا و در محدوده‌های مختلف اندازه‌گیری، سطح مواد را محاسبه کنند.
  • تنوع در اندازه‌گیری: بسته به نوع و خصوصیات مواد، سطح‌سنج‌ها می‌توانند برای اندازه‌گیری مایعات، گازها یا مواد جامد استفاده شوند.
  • مقاومت در برابر شرایط سخت: برخی از سطح‌سنج‌ها می‌توانند در دماهای بسیار بالا یا پایین، فشارهای بالا و حتی در محیط‌های خورنده کار کنند.
  • عملکرد بدون تماس: بسیاری از مدل‌ها، به‌ویژه سطح‌سنج‌های اولتراسونیک و راداری، بدون تماس با ماده سطح آن را اندازه‌گیری می‌کنند که این ویژگی از نظر بهداشتی و ایمنی بسیار مهم است.
  • مانیتورینگ و کنترل از راه دور: بسیاری از سطح‌سنج‌ها به سیستم‌های مانیتورینگ از راه دور متصل می‌شوند که این امر مدیریت و کنترل فرآیندها را آسان‌تر می‌کند.

نتیجه‌گیری

سطح‌سنج‌ ها ابزارهایی حیاتی در صنایع مختلف هستند که با استفاده از تکنولوژی‌های متفاوت می‌توانند به دقت سطح مواد مختلف را اندازه‌گیری کنند. انتخاب نوع مناسب سطح‌سنج بستگی به ویژگی‌های ماده، شرایط محیطی و نیاز به دقت اندازه‌گیری دارد. سطح‌سنج‌ها با بهبود دقت و کارایی در سیستم‌های صنعتی، می‌توانند به مدیریت بهتر فرآیندها و افزایش ایمنی کمک کنند.

منبع: سطح سنج چیست | کاربرد | ویژگی ها و مشخصات فنی
https://aramakco.com/ArticlesDetails/111/سطح-سنج-چیست-و-انواع-آن-کدامند؟
https://aramakco.com/ArticlesDetails/111/سطح-سنج-چیست-و-انواع-آن-کدامند؟
 

جدیدترین ارسال ها

بالا