ساخت موج مربعی‌ساز با آیسی ۵۵۵ یکی از کاربردی‌ترین و ساده‌ترین پروژه‌هاست. آیسی ۵۵۵ در مد آستابل (AstableMode) کار می‌کنه و بدون نیاز به ورودی خارجی، خودش به طور پیوسته موج مربعی تولید می‌کنه.
قطعات مورد نیاز:
1. آیسی NE555
2. مقاومت:
R1 = 1 kΩ
R2 = 10 kΩ (یا مقدار قابل تنظیم با پتانسیومتر)
3. خازن:
C = 10 µF (یا هر مقدار دلخواه برای تغییر فرکانس)
4. بردبرد و سیم رابط
5. منبع تغذیه 5 تا 15 ولت (مثل باتری 9 ولت)
نحوه اتصال:
در مد آستابل:
پین 1 → GND
پین 2 → به پین 6 وصل شود
پین 3 → خروجی موج مربعی
پین 4 → Vcc (مثلاً 9V)
پین 5 → یک خازن 10nF به زمین (اختیاری ولی بهتره)
پین 6 → به پین 2 وصل شود
پین 7 → به محل بین R1 و R2
پین 8 → Vcc (مثلاً 9V)
مدار شامل مقاومت‌های R1 و R2 بین پین 8 و 7 و 6 هست، و خازن بین پین 6/2 و زمین قرار می‌گیره.
---
فرمول محاسبه فرکانس موج مربعی:
f = \frac{1.44}{(R1 + 2R2) \times C}
و duty cycle تقریباً می‌شه:
\text{Duty Cycle} = \frac{R1 + R2}{R1 + 2R2}
اگه خواستی می‌تونم همین حالا نقشه شماتیک‌شو برات بکشم یا طراحی‌شو برای بردبُرد آماده کنم. فقط بگو با چه منبع تغذیه‌ای کار می‌کنی و ترجیح می‌دی خروجی چند هرتز باشه؟
کنترل دور موتور میزان روشنایی LED دیمر الکترونیکی با آی سی تایمر 555 تحلیل و برررسی مدار دخلی تراشه NE555 چیست pwm مد کاری استابل astable دیوتی سایکل آستابل
blog.microele.com
تحلیل مدار
روند کار به این شکل است که خازن C1 از مسیر R2،R1 و C1 با ثابت زمانی T به میزان Vcc شارژ می‌شود.
وضعیت 1 (شارژ شدن خازن C1)
در این حالت ولتاژ پایه 2 و 6 برابر با ولتاژ خازن که به اندازه Vcc شارژ شده است خواهد شد. در نتیجه باعث می‌شود ولتاژ ورودی مثبت آپ امپ که برابر VCC است بیشتر از ورودی منفی آن است خواهد شد. در نتیجه خروجی آپ امپ برابر 1 شده و وردی R فلیپ فلاپ نیز 1 خواهد شد. همین تحلیل برای آپ امپ پایین نیز صدق میکند. یعنی ولتاژ پایه ورودی آپ امپ بیشتر از ورودی مثب آن که برابر Vcc/3 اس خواهد شد و خروجی آپ امپ برابر صفر شده و وردی S فلیپ فلاپ نیز 0 خواهد شد. طبق جدول صحت فلیپ فلاپ RS با داشتن R=1 و S=0 مقدار Q=0 شده و Q نات برابر 1 خواهد شد. با 1 شدن Q نات، وضعیت پایه خروجی آیسی برابر صفر خوئاهد شد.
چون یک بافر نات سر راه Q نات به پایه خروجی قرار داد. پایه Q نات به پایه بیس یکم ترانزیستور NPN وصل است. با یک شدن این پایه ترانزیتسور فعال شده و باعث می‌شود پایه شماره 7 یا DisCharge از داخل به GND وصل شود. در این وضعیت حال دشارژ خازن رخ خواهد داد.
وضعیت 2 (دشارژ شدن خازن C1)
در این حالت خازن از مسیر C1 و R2 با ثابت زمانی T شروع به دشارژ میکند. در این حالت ولتاژ خازن نزدیک صفر خواهد شد. در نتیجه ولتاژ پایه های 6 و 2 که به ترتیب همان پایه های ورودی آپ امپ 1 و ورودی منفی آپ امپ 2 هستند برابر صفر خواهند شد. از آنجا که ورودی منفی آپ امپ 1 برابر با VCC/3 هست پس این ولتاژ از ورودی مثبت آن که 0 هست بیشتر است و در نتیجه خروجی آپ امپ اول برابر صفر خواهد شد.
در اپ امپ 2 چون ولتاژ پایه مثبت برابر VCC/3 است و ولتاژ ورودی منفی برابر صفر هست خروجی آپ امپ 2 نیز برابر 1 خواهد شد. در این حالت طبق جدول صحت فلیپ فلاپ خروجی آن (Q نات) برابر 0 می‌شود. در این حالت با عبور مقدار Q نات از بافر نات موجود، خروجی ای سی برابر 1 خواهد شد. با صفر شدن Q نات فلیپ فلاپ تزانزیستور Q1 خاموش شده و مجددا وارد وضعیت شارژ خواهد شد. این سیکل دائما در حال تکرار می‌باشد. با طی شدن این سیکل، موج PWM تولید خواهد شد
سالک: در شکل ها دیدیم پایه ۳ خروجی است ، از chatgpt می پرسم خروجی را به چی میدهی؟
خروجی (پایه ۳ آیسی ۵۵۵) موج مربعی تولید می‌کنه؛ یعنی ولتاژ بالا و پایین به‌صورت منظم پشت سر هم (مثلاً بین ۰ تا ۵ ولت). حالا بسته به هدف، می‌تونی خروجی رو به یکی از موارد زیر وصل کنی:
1. LED + مقاومت (نمایش ساده‌ی موج)
یک LED با مقاومت سری (مثلاً 330 اهم) وصل کن به خروجی.
چشمک زدن LED نشون می‌ده که مدار داره کار می‌کنه.
این ساده‌ترین راه برای آزمایش مداره.
2. بیزر (Buzzer)
اگر از بیزر ساده استفاده کنی، صدای بوق منقطع یا ممتد می‌شنوی.
موج مربعی برای این‌کار خیلی خوبه.
3. ورودی یک میکروکنترلر (مثل Arduino یا ESP32)
می‌تونی خروجی رو به یک پایه‌ی دیجیتال وصل کنی تا دستگاه موج مربعی رو بخونه و رویش واکنش نشون بده.
4. اُسیلوسکوپ (Oscilloscope) یا لاجیک آنالایزر
اگر داری، وصلش کن و شکل موج مربعی رو دقیق ببین.
خیلی برای یادگیری مفیده.
5. موتور DC کوچک (در صورت تقویت خروجی)
آیسی ۵۵۵ نمی‌تونه مستقیماً جریان زیاد بده، اما با ترانزیستور می‌تونی موج رو تقویت کنی و به موتوری کوچیک بدی تا مثلاً لرزش یا حرکت نوسانی ایجاد کنه.
می‌خوای با LED شروع کنیم یا برنامه‌ای برای استفاده‌ی خاص از موج داری؟
اگر بگی خروجی رو برای چی می‌خوای، دقیق‌تر راهنمایی‌ات می‌کنم.
نحوه اتصال:
blog.microele.com
بله، ممکنه!
