سالک: درایور یعنی اون که وقتی دستگاهی را وصل می کنیم به کامپیوتر باید دستگاه را شناسایی کند
Chatgpt:
آفرین، دقیقاً درست گفتی!
درایور (Driver) در واقع یه نرم‌افزار کوچیکه که به سیستم‌عامل کمک می‌کنه با سخت‌افزارها ارتباط برقرار کنه. یعنی وقتی مثلاً یه پرینتر، موس، کیبورد، یا فلش رو به کامپیوتر وصل می‌کنی، اون سخت‌افزار زبان سیستم‌عامل رو نمی‌فهمه — درایور این وسط نقش مترجم رو بازی می‌کنه.
یه مثال ساده:
تو یه پرینتر رو وصل می‌کنی. سیستم‌عامل مثل ویندوز می‌گه:
> "این چیه؟ من نمی‌دونم چطوری باهاش صحبت کنم!"
اگه درایورش نصب باشه، سیستم‌عامل ازش می‌پرسه:
> "سلام درایور، چطوری باید این پرینتر رو کنترل کنم؟"
و درایور جواب می‌ده:
> "نگران نباش، من بلدم. دستوراتتو بده، من براش ترجمه می‌کنم."
---
اگه سوال خاص‌تری درباره نصب یا پیدا کردن درایور داری (مثلاً برای یه دستگاه خاص یا مشکل خاصی)، فقط بگو، دقیق راهنماییت می‌کنم
سالک:چرا یک استاندارد درست نمی کنند که یک نرم افزار ، رابط بین همه سخت افزارها و سیستم عامل باشد؟
پرسش خیلی هوشمندانه‌ایه و اتفاقاً یکی از سؤال‌های مهم توی دنیای تکنولوژیه!
پس چرا یک درایور جهانی نداریم؟
چند تا دلیل اصلی داره:
۱. سخت‌افزارها با هم فرق دارن
هر شرکت، سخت‌افزار خودش رو با طراحی و ویژگی‌های متفاوت می‌سازه. مثلاً:
یک پرینتر اچ‌پی با یک پرینتر کانن فرق داره.
کارت صدای Realtek با کارت صدای Creative کاملاً متفاوته.
هرکدوم از این‌ها دستورالعمل‌های خاص خودشون رو دارن. اگه یک درایور جهانی داشتیم، باید بتونه همه این تفاوت‌ها رو بشناسه و مدیریت کنه. این کار خیلی پیچیده می‌شه.
۲. پیشرفت سریع تکنولوژی
سخت‌افزارها مرتباً تغییر می‌کنن. هر سال مدل‌های جدید با قابلیت‌های جدید میان. پس باید درایورها هم مرتب آپدیت بشن. یک درایور جهانی نمی‌تونه همیشه جلوتر از همه باشه.
۳. عملکرد بهینه
وقتی یک شرکت مثل انویدیا یا اینتل خودش درایور می‌نویسه، اون رو دقیقاً مطابق با سخت‌افزارش می‌سازه تا بهترین عملکرد رو بده.
اگه یک درایور عمومی باشه، معمولاً نمی‌تونه از حداکثر قدرت سخت‌افزار استفاده کنه.
۴. رقابت و مسائل تجاری
هر شرکت دوست داره که محصولاتش با سیستم خودش بهتر کار کنه. درایور اختصاصی می‌نویسه تا بتونه امکانات خاص‌تری بده. همکاری کامل بین همه شرکت‌ها همیشه ممکن نیست.
ولی خبر خوب:
سیستم‌عامل‌هایی مثل ویندوز، لینوکس و مک دارن روزبه‌روز بیشتر به سمت درایورهای عمومی‌تر و یکپارچه‌تر می‌رن. مثلاً:
ویندوز معمولاً خودش بیشتر درایورها رو خودش نصب می‌کنه (Plug & Play).
در لینوکس، درایورها معمولاً جزو هسته‌ی سیستم‌عامل هستن.
اگه بخوای، می‌تونم یه جدول برات بکشم از این مقایسه‌ها یا چند مثال واقعی بزنم از سخت‌افزارهایی که درایور عمومی دارن. دوست داری؟
سالک: پس چرا گاهی درایور یک وسیله نمی تونه اون را راه بیاندازد؟
سؤال عالی‌ای پرسیدی، چون دقیقاً به نقطه‌ی ضعف اصلی درایورها اشاره کردی.
واقعاً چرا درایور نصب شده، ولی دستگاه درست کار نمی‌کنه یا اصلاً کار نمی‌کنه؟ چند دلیل اصلی داره:
۱. درایور ناسازگار
ممکنه درایوری که نصب کردی:
برای مدل دیگری از اون سخت‌افزار باشه.
با نسخه‌ی سیستم‌عامل شما سازگار نباشه (مثلاً برای ویندوز ۱۰ نوشته شده باشه ولی شما ویندوز ۱۱ داشته باشی).
برای نسخه‌ی ۳۲ بیتی یا ۶۴ بیتی اشتباه نصب شده باشه.
۲. درایور قدیمی شده
درایورها هم مثل نرم‌افزارها نیاز به به‌روزرسانی دارن.
اگه درایور قدیمی باشه، ممکنه با نسخه‌های جدید سیستم‌عامل یا نرم‌افزارها هماهنگ نباشه.
۳. سخت‌افزار خراب یا ناقصه
گاهی مشکل از خود سخت‌افزاره. مثلاً:
کابل USB مشکلی داره
برد داخلی پرینتر یا کارت صدا آسیب دیده
یا درست وصل نشده
در این حالت، حتی بهترین درایور هم نمی‌تونه کاری کنه.
۴. درایور نصب نشده ولی سیستم فکر می‌کنه نصب شده
گاهی ویندوز یا سیستم‌عامل فکر می‌کنه درایور مناسب نصب شده، ولی در واقع فقط یه درایور پایه‌ای نصب کرده که امکانات کامل رو فعال نمی‌کنه.
مثلاً:
کارت گرافیک تصویر می‌ده ولی بازی اجرا نمی‌شه چون درایور کامل نصب نیست.
پرینتر شناسایی می‌شه ولی نمی‌تونه چاپ رنگی بکنه.
۵. تداخل با درایورهای دیگه
گاهی درایورهای قدیمی یا مربوط به دستگاه‌های دیگه، با درایور جدید تداخل پیدا می‌کنن. نتیجه‌ش:
شناسایی نشدن دستگاه
خطا دادن یا خاموش شدن ناگهانی
راه‌حل‌ها (اگه خواستی انجام بدی):
نصب آخرین درایور از سایت رسمی شرکت سازنده
حذف کامل درایور قبلی و نصب دوباره
استفاده از Device Manager در ویندوز برای بررسی خطاها
تست با کابل یا پورت دیگه
اگه یه دستگاه خاص مدنظرت هست، بگو تا دقیق بررسی کنیم چرا کار نمی‌کنه و چه باید کرد.
سالک: حالا اگر ویندوز من ۷ باشه و بوم از سایت آخرین درایور را بگیرم ، ممکنه اصلا به سیستم عامل من نخوره، پس برای هر سیستم عامل باید درایور جدا نوشت ، درسته؟
آفرین! دقیقاً درست فهمیدی — این یکی از نکات کلیدی دنیای درایورهاست.
بله، برای هر سیستم‌عامل باید درایور مخصوص خودش نوشته بشه.
درایور باید با سیستم‌عامل هم‌خوانی کامل داشته باشه، چون:
هر سیستم‌عامل روش خاصی برای مدیریت سخت‌افزارها داره.
دستوراتی که ویندوز ۷ می‌فهمه، با ویندوز ۱۰ یا ۱۱ فرق داره.
حتی داخل یه سیستم‌عامل هم تفاوت هست: مثلاً ویندوز ۷ نسخه‌ی ۳۲بیتی با ۶۴بیتی فرق داره.
مثال واقعی:
فرض کن یه کارت گرافیک داری، مثلاً NVIDIA مدل GTX 750
اگه بری سایت انویدیا و آخرین درایور رو بگیری، ممکنه فقط با ویندوز ۱۰ و ۱۱ سازگار باشه.
اگر بخوای اون درایور رو توی ویندوز ۷ نصب کنی، چه اتفاقی می‌افته؟
یا اصلاً نصب نمی‌شه
یا نصب می‌شه ولی کار نمی‌کنه
یا مشکلاتی مثل صفحه سیاه یا هنگ کردن میاره
نتیجه:
باید درایوری رو بگیری که مخصوص همون سیستم‌عاملت باشه.
مثلاً:
> "Download Driver for Windows 7, 64-bit"
نکته مهم درباره ویندوز ۷:
مایکروسافت از سال ۲۰۲۰ پشتیبانی از ویندوز ۷ رو متوقف کرده.
بسیاری از شرکت‌های سخت‌افزاری هم دیگه درایور جدید برای ویندوز ۷ نمی‌سازن.
پس اگه سخت‌افزارت جدید باشه (مثلاً ساخت ۲۰۲۳ یا ۲۰۲۴)، ممکنه اصلاً درایور ویندوز ۷ براش وجود نداشته باشه.
اگر بخوای، می‌تونم برات بررسی کنم که فلان دستگاه برای ویندوز ۷ درایور داره یا نه. فقط کافیه اسم دستگاهت رو بگی.
سالک: پس اگر ویندوز من ۷ باشه و بروم یک دستگاه جدید بخرم ، شاید درایورش را نتوانم پیدا کنم؟
دقیقاً همین‌طوره!
اگر ویندوزت ۷ باشه و بری یه دستگاه جدید بخری (مثلاً پرینتر، کارت صدا، کارت گرافیک، اسکنر و...)، ممکنه:
اصلاً درایور برای ویندوز ۷ نداشته باشه
چون شرکت‌های سازنده دیگه برای ویندوز ۷ درایور نمی‌نویسن. این سیستم‌عامل قدیمیه و از سال ۲۰۲۰ پشتیبانی رسمی مایکروسافت تموم شده.
یا فقط برای ویندوز ۱۰ و ۱۱ درایور داره
تو سایت‌های رسمی شرکت‌ها معمولاً نوشته می‌شه:
> Supported OS: Windows 10, Windows 11, macOS, Linux
و ویندوز ۷ اصلاً توی لیست نیست.
حتی اگه درایور غیررسمی باشه، ممکنه خوب کار نکنه
بعضی وقت‌ها درایورهای غیررسمی یا قدیمی ممکنه نصب بشن، ولی:
نصف امکانات دستگاه کار نمی‌کنه
یا خطا می‌دن
یا سیستم ناپایدار می‌شه
نتیجه‌گیری مهم:
اگر هنوز از ویندوز ۷ استفاده می‌کنی و قصد داری دستگاه جدید بخری، حتماً اول مطمئن شو که درایور مخصوص ویندوز ۷ براش وجود داره.
وگرنه ممکنه کلی هزینه کنی ولی نتونی از دستگاهت استفاده کنی.
اگر خواستی، اسم دستگاهی که می‌خوای بخری رو بگو، من می‌تونم بررسی کنم که آیا با ویندوز ۷ سازگاره یا نه.
سالک: پس لینوکس می تونه برای سیستم های قبلی یک راه حل باشه ، درست فهمیدم؟
دقیقا درست فهمیدی!
لینوکس می‌تونه راه‌حل خیلی خوبی برای سیستم‌های قدیمی باشه، به چند دلیل مهم:
۱. پشتیبانی بهتر از سخت‌افزارهای قدیمی
بسیاری از توزیع‌های لینوکس (مثل Ubuntu، Mint، Debian و ...) درایورهای زیادی رو به صورت رایگان و متن‌باز توی هسته‌شون دارن که خیلی از سخت‌افزارهای قدیمی رو به خوبی پشتیبانی می‌کنه.
نیازی نیست حتماً درایور جدا نصب کنی.
۲. عدم وابستگی به شرکت‌های سازنده سخت‌افزار
در لینوکس، جامعه توسعه‌دهنده‌های متن‌باز خودشون درایورها رو می‌سازن یا بهبود می‌دن، پس نیازی نیست منتظر شرکت سازنده باشی.
۳. سیستم عامل سبک و بهینه برای سخت‌افزارهای قدیمی
لینوکس توزیع‌های سبکی مثل Lubuntu، Xubuntu و Linux Lite داره که روی سیستم‌های قدیمی با رم و پردازنده کم، بهتر و روان‌تر کار می‌کنن نسبت به ویندوز ۷.
اما چند نکته هم هست:
بعضی سخت‌افزارهای خیلی جدید یا خیلی خاص ممکنه هنوز در لینوکس درایور رسمی نداشته باشن.
بعضی نرم‌افزارهای تخصصی ویندوز توی لینوکس کار نمی‌کنن مگر با برنامه‌های شبیه‌ساز (مثل Wine).
جمع‌بندی
اگر سیستم‌ات قدیمیه و ویندوز ۷ دیگه جوابگو نیست، نصب لینوکس می‌تونه یه انتخاب عالی باشه که هم دستگاهت رو زنده نگه داری و هم کلی امکانات جدید داشته باشی.
اگه دوست داری، می‌تونم بهت کمک کنم بهترین توزیع لینوکس برای سیستمت رو انتخاب کنی و روش نصبش رو یاد بگیری. دوست داری؟
سالک: اگر من لینوکس داشته باشم ، چطوری درایور برای یک سخت افزار پیدا کنم؟
پرسش خیلی خوبی کردی!
درسته که سازنده‌های سخت‌افزار معمولاً اول و بیشتر برای ویندوز درایور می‌سازن، ولی در دنیای لینوکس اوضاع کمی متفاوت و جالب‌تره.
چطوری لینوکس درایورها رو مدیریت می‌کنه؟
۱. درایورها معمولا توی خود هسته لینوکس (Kernel) هستن
خیلی از درایورها به صورت کدهای متن‌باز در هسته لینوکس وجود دارن. یعنی وقتی توزیع لینوکس نصب می‌کنی، همراهش درایورهای خیلی زیادی هم نصب می‌شن.
مثلاً درایور کارت شبکه، کارت صدا، کارت گرافیک‌های پایه و...
بیشتر سخت‌افزارهای معمولی بدون نیاز به نصب جداگانه درایور، خودبه‌خود شناسایی و کار می‌کنن.
۲. جامعه متن‌باز و توسعه‌دهنده‌ها درایور می‌سازن
بخشی از جامعه لینوکس توسعه می‌دن و درایورهای جدید برای سخت‌افزارهای مختلف می‌نویسن. این درایورها توی بروزرسانی‌های هسته لینوکس و توزیع‌ها وارد می‌شن.
۳. درایورهای اختصاصی (Proprietary) هم هستن
برای بعضی سخت‌افزارها (مثل کارت‌های گرافیک انویدیا)، شرکت خودش درایور مخصوص لینوکس رو هم می‌ده.
می‌تونید این درایورها رو از طریق مخازن توزیع لینوکس یا سایت رسمی سازنده نصب کنید.
۴. چطور درایور رو نصب یا بروزرسانی کنیم؟
معمولاً با استفاده از مدیریت بسته‌ها (Package Manager) مثل apt، yum، pacman و ... درایورها نصب یا به‌روزرسانی می‌شن.
در بسیاری از توزیع‌ها (مثل اوبونتو) ابزارهای گرافیکی هست که درایورهای اختصاصی رو پیشنهاد می‌کنن و نصب می‌کنن.
اگر درایور خاصی لازم باشه، معمولاً راهنمای نصبش روی سایت یا فوروم‌های لینوکس هست.
۵. اگر درایور موجود نباشه چی؟
ممکنه نیاز باشه خودت با برنامه‌نویس‌ها همکاری کنی یا درایور رو بسازی (که البته کار فنی پیچیده‌ایه).
یا از درایورهای عمومی یا جایگزین استفاده کنی که امکانات پایه رو فراهم کنه.
جمع‌بندی
در کل، لینوکس با مدل متن‌باز بودنش یک جامعه بزرگ داره که اکثر سخت‌افزارهای رایج رو پشتیبانی می‌کنه. خیلی وقت‌ها اصلاً لازم نیست نگران نصب درایور باشی، چون خودش اتوماتیک انجام می‌شه.
اگر دستگاه خاصی داری که می‌خوای ببینی چطور باید روش درایورش رو پیدا کنی، بگو تا راهنماییت کنم.
همیشه اول فایل README رو بخون. اونجا نوشته شده که کد برای کدوم سیستم‌عامل و کرنل مناسبه.
اگر پروژه قدیمی باشه یا با کرنل جدید سازگار نباشه، ممکنه ارور بده.
گاهی لازم می‌شه فایل‌ها رو دستی ویرایش کنی تا سازگار بشن.
خلاصه:
مرحلهتوضیح
پیدا کردن پروژه در گیت‌هابدنبال مدل سخت‌افزار بگرد + linux driver
دانلود پروژهبا "Download ZIP" یا git clone
خواندن READMEروش نصب معمولاً اونجاست
اجرای دستوراتmake, make install, modprobe, و غیره
نصب ابزارهاbuild-essential، dkms و linux-headers
اگه دوست داشتی، همین الآن لینک گیت‌هاب یه پروژه‌ای که دیدی رو بده یا اسم سخت‌افزاری که می‌خوای نصب کنی رو بگو، تا دقیق‌تر قدم‌به‌قدم راهنماییت کنم.
سالک: حوصله ویندوزی ها سر رفت ، بیا برگردیم به ویندوز، فرض کن من یک سخت افزار دارم و درایورش اونو به کار نمی تواند بیاندازد، چه کارهایی باید انجام دهم؟
خیلی خوبه که این‌طور همه‌جانبه نگاه می‌کنی
حالا که برگشتیم به دنیای ویندوز، بریم سراغ یکی از مشکل‌سازترین مسائل: "درایور نصب شده ولی سخت‌افزار کار نمی‌کنه!"
فرض کنیم:
ویندوز نصب شده
سخت‌افزار وصل شده (مثلاً پرینتر، کارت صدا، USB WiFi و...)
درایور نصب شده، اما دستگاه کار نمی‌کنه یا ناقص کار می‌کنه
مراحل عیب‌یابی و حل مشکل
۱. بررسی Device Manager
دکمه Win + X بزن → گزینه‌ی Device Manager رو انتخاب کن
تو لیست ببین دستگاه موردنظر کنار اسمش علامت زرد، یا داره یا نه
اگر دیدی:
Unknown Device
یا اسم سخت‌افزار هست ولی کنار اسمش علامت هست
یعنی درایور ناسازگار یا ناقصه.
۲. حذف کامل درایور و نصب دوباره
گاهی درایور قبلی خراب شده یا اشتباهه.
مراحل:
1. در Device Manager روی سخت‌افزار کلیک راست کن
2. انتخاب کن: Uninstall device
3. تیک گزینه Delete the driver software for this device رو بزن (اگه بود)
4. سیستم رو ری‌استارت کن
5. درایور جدید و صحیح رو نصب کن (از سایت رسمی شرکت سازنده)
۳. گرفتن درایور صحیح از سایت رسمی
درایور باید با این‌ها دقیقاً سازگار باشه:
مدل دقیق سخت‌افزار
نسخه ویندوز (۷، ۱۰، ۱۱)
معماری سیستم (۳۲ یا ۶۴ بیت)
مثلاً برای کارت گرافیک NVIDIA GeForce GTX 1050:
> برو به سایت NVIDIA
مدل رو بزن
انتخاب کن: Windows 10, 64-bit
درایور رو دانلود و نصب کن
۴. استفاده از Windows Update
گاهی ویندوز خودش درایور مناسب رو می‌گیره:
1. برو به Settings → Update & Security → Windows Update
2. روی Check for updates کلیک کن
3. بعد از نصب آپدیت‌ها، سیستم رو ری‌استارت کن
۵. نصب درایور به‌صورت دستی از داخل Device Manager
اگه درایور رو دانلود کردی ولی فایل EXE نبود، این روش کاربردیه:
1. فایل رو از حالت فشرده خارج کن (اگه ZIP بود)
2. در Device Manager روی دستگاه کلیک راست کن → Update Driver
3. انتخاب کن: Browse my computer for drivers
4. مسیر پوشه رو بده
5. بزن Next
۶. استفاده از ابزارهای جانبی (در صورت نیاز)
ابزارهایی مثل Driver Booster یا Snappy Driver Installer گاهی می‌تونن درایور مناسب پیدا کنن، ولی بهتره اول سایت رسمی امتحان بشه.
۷. بررسی مشکلات سخت‌افزاری
اگه همه‌ی درایورها نصب شدن و باز هم دستگاه کار نمی‌کنه:
کابل یا پورت USB رو عوض کن
دستگاه رو روی یه سیستم دیگه تست کن
ممکنه خود سخت‌افزار خراب شده باشه
نتیجه‌گیری:
درایور ویندوز باید دقیق و هماهنگ باشه با مدل سخت‌افزار و نسخه ویندوز.
اگر کار نکرد:
> پاک کن → از نو نصب کن → ترجیحاً از سایت رسمی
اگر بخوای، فقط کافیه مدل سخت‌افزار و نسخه ویندوزت رو بهم بدی، من برات لینک درایور مناسب رو پیدا می‌کنم و دقیق می‌گم باید چیکار کنی. آماده‌ام هر لحظه
سالک: پس یک راه از سایت رسمی بود تا درایورش را دانلود کنی
یک راه سپردن به خودت ویندوز بود
راه سوم بعضی نرم افزارها که لیستشان را کامل بده
راه چهارم پیدا کردن یک درایور از جایی
اگر حالات کم بود خودت اضافه کن
خیلی قشنگ دسته‌بندی کردی، سالک عزیز
آفرین به این دقت و نظم فکری!
حالا بیام همه روش‌ها رو یک‌جا، مرتب و کامل برایت بنویسم — هم با عنوان، هم توضیح، هم نکتهٔ کاربردی:
همهٔ روشهای پیدا کردن و نصب درایور در ویندوز
۱. از سایت رسمی سازندهٔ سخت‌افزار
مطمئن‌ترین و توصیه‌شده‌ترین روش
شرکت‌هایی مثل Intel، AMD، NVIDIA، Realtek، HP، Canon و... درایورهای مخصوص خودشون رو در سایت رسمی‌شون می‌ذارن.
باید مدل دقیق سخت‌افزار، نسخه ویندوز (۷، ۱۰، ۱۱)، و معماری (۳۲ یا ۶۴ بیت) رو بدونی.
مثال:
برای کارت گرافیک NVIDIA → nvidia.com/Download
---
۲. استفاده از Windows Update
راه ساده و خودکار
ویندوز خودش اغلب اوقات درایورهای عمومی یا رسمی رو از اینترنت می‌گیره و نصب می‌کنه.
فقط کافیه بری به:
Settings → Update & Security → Windows Update → Check for updates
نکته: این روش همیشه آخرین نسخه درایور رو نمی‌ده، ولی اغلب قابل‌اعتماده.
۳. استفاده از نرم‌افزارهای درایور‌یاب (Driver Tools)
برای راحتی و سرعت، مخصوصاً وقتی مدل سخت‌افزار رو نمی‌دونی
نام نرم‌افزارتوضیح
Driver Boosterمعروف و ساده، نسخه رایگان داره
Snappy Driver Installerکاملاً رایگان و متن‌باز، آفلاین هم کار می‌کنه
DriverPack Solutionنسخه آفلاین و کامل داره، ولی گاهی تبلیغات زیاد
Driver Easyظاهر ساده و دقیق، نسخه رایگان و پولی
SlimDriversقدیمی‌تر، ولی سبک و مفید برای سیستم‌های ضعیف
هشدار: بعضی از این برنامه‌ها با تبلیغ زیاد یا پیشنهادهای اضافی همراه‌ان. همیشه دقت کن چه چیزی نصب می‌کنی.
-
۴. نصب دستی از Device Manager
وقتی فایل درایور رو داری ولی فایل EXE نیست
1. درایور رو از سایت یا گیت‌هاب دانلود کن و از حالت ZIP خارج کن.
2. برو Device Manager، روی سخت‌افزار کلیک راست کن → Update Driver
3. انتخاب کن: Browse my computer for drivers
4. مسیر پوشه فایل‌های درایور رو بده → Next
مخصوص فایل‌هایی با پسوند .inf
۵. استفاده از DVD یا CD همراه دستگاه
در سخت‌افزارهای قدیمی رایجه
بعضی سخت‌افزارها همراه با CD یا DVD درایور می‌آن.
گاهی درایورها قدیمی‌ان، ولی در مواقع ضروری می‌تونن مفید باشن.
نکته: بعد از نصب اولیه، بهتره از سایت رسمی نسخه جدید رو بگیری.
۶. پیدا کردن درایور از گیت‌هاب یا فروم‌ها
برای سخت‌افزارهای خاص یا قدیمی
بعضی پروژه‌های آزاد درایورهای خاصی رو در GitHub یا فروم‌هایی مثل TechSpot، Reddit یا انجمن‌های تخصصی منتشر می‌کنن.
مثال: RTL8188EU GitHub Linux driver
۷. استفاده از ابزارهای شناسایی سخت‌افزار (برای پیدا کردن مدل دقیق)
قبل از پیدا کردن درایور، باید مدل رو دقیق بشناسی
ابزارکاربرد
Speccyنمایش مشخصات کامل سیستم
HWInfoدقیق‌ترین ابزار سخت‌افزارشناسی
CPU-Z / GPU-Zبرای مادربرد و کارت گرافیک دقیق
Device Manager + Properties + Hardware IDاز داخل خود ویندوز قابل‌دسترسه
با استفاده از Hardware ID خیلی راحت می‌تونی درایور مناسب رو در اینترنت پیدا کنی.
آره سالک جان، یه چند نکته مهم و کاربردی هست که دوست دارم بهشون اشاره کنم — اینا چیزهایی‌ان که اغلب تو آموزش‌های عمومی گفته نمی‌شن، ولی واقعاً می‌تونن تفاوت ایجاد کنن:
نکات مهم و نهایی درباره درایورها که خیلی‌ها نمی‌دونن:
۱. درایور جدید همیشه بهتر نیست!
خیلی وقتا فکر می‌کنیم آخرین نسخه درایور حتماً بهترینه، ولی:
ممکنه با سیستم‌عامل قدیمی ناسازگار باشه
یا با سخت‌افزار ما بهینه نشده باشه
اگر درایور جدید نصب کردی و مشکل به‌وجود اومد، حتماً برگرد به نسخه قبلی (Roll Back) از داخل Device Manager.
۲. بکاپ گرفتن از درایورها قبل از نصب ویندوز جدید
قبل از عوض کردن ویندوز، می‌تونی با برنامه‌هایی مثل:
Double Driver
یا خود Snappy Driver Installer
یه بکاپ از درایورهای نصب‌شده بگیری و بعد از نصب ویندوز، دوباره بازیابی‌شون کنی. خیلی وقت‌ها کمک بزرگیه، مخصوصاً برای لپ‌تاپ‌های قدیمی.
۳. دستگاه‌هایی که "بدون درایور نصب می‌شن" ممکنه کامل کار نکنن
مثلاً:
تاچ‌پد کار می‌کنه، ولی اسکرول نمی‌شه
کارت گرافیک تصویر می‌ده، ولی بازی نمی‌کشه
پرینتر چاپ می‌کنه، ولی رنگ‌ها خراب‌ان
همیشه بعد از نصب ویندوز یا وصل کردن سخت‌افزار، بررسی کن که درایور کامل و تخصصی نصب شده یا فقط یه درایور عمومی.
۴. اگر سخت‌افزار شناسایی نمی‌شه، همیشه مشکل درایور نیست!
گاهی:
پورت USB مشکل داره
کابل خراب شده
سخت‌افزار سوخته یا نیم‌سوزه
قبل از اینکه ساعت‌ها دنبال درایور باشی، با یه کابل دیگه یا سیستم دیگه تست کن.
۵. فرصتی برای یادگیری و استقلال!
اگه یاد بگیری چطور درایور رو بدون نرم‌افزارهای آماده و بدون وابستگی به CD یا شرکت نصب کنی، واقعاً یه قدم حرفه‌ای‌تر شدی.
این یه مهارته، نه فقط یه عملیات فنی ساده.
اگر خواستی، می‌تونم یه فایل PDF آموزشی جمع‌وجور با همه‌ی این نکات، لینک‌ها و دستورالعمل‌ها برات آماده کنم تا همیشه دم دستت باشه.
دوست داری برات درستش کنم؟
نکته مهم درباره ویندوز ۷:
اصلاً درایور برای ویندوز ۷ نداشته باشه
یا 
مقایسه کلی ابزارها:
www.driveridentifier.com
دقت کن: از سایت‌های مشکوک و پر از تبلیغ (مثلاً with a lot of "Download Now!" buttons) پرهیز کن.
