iman_ebru
Active Member
يادش بخير، قديم‌ها دوستی‌هايمان شکل ديگری بود ـ البته نه آن‌قدر قديم، اواخر دهه هفتاد شمسی مثلاً. آن‌وقت‌ها وقتی می‌خواستيم از دوستی خبر بگيريم تلفن می‌زديم. اگر دور بود نامه می‌نوشتيم و اگر نزديک بود، به خانه‌اش می‌رفتيم يا او به خانه‌مان می‌آمد. همديگر را گاهی در خانه دوست مشترکی و گاهی در ميهمانی يا کوه يا سينما و رستوران می‌ديديم. قهر که می‌کرديم چشم‌مان به چشم هم نمی‌افتاد و خبری از هم نمی‌گرفتيم. آشتی هم که می‌کرديم حتما بايد همديگر را می‌ديديم يا دست‌کم تلفنی صدايمان را به هم می‌رسانديم.
اما حالا، شايد پنج‌شش سال هم نگذشته باشد، خيلی چيزها عوض شده. خوب‌تر و بدتر ندارد. حقيقت اين است که تنها شکل دوستی‌ها فرق کرده. ديگر شايد کمتر دوستان يکديگر را ببينند يا تلفنی با هم صحبت کنند. اما مطمئناً فرصت‌های دوستی جديدتر و گسترده‌تری فراهم شده. ديگر لازم نيست برای رساندن خبری يا پيامی يا عرض ارادتی به دوستان پشت بوق اشغال بمانيم يا بکوبيم و تا آن سر شهر برويم. خيلی ساده می‌شود offline گذاشت يا ايميل زد. می‌شود در اين تراکم کارها به‌آسانی قرار آنلاين گذاشت و دوستان زيادی را همزمان از سراسر دنيا در يک وجب جای مجازی ديد. حالا ديگر با دوستان قهر کردن کمی سخت شده؛ ناگزير چشم‌مان در مسنجر و صدجای مجازی ديگر به چشم هم می‌افتد. حالا ديگر حلقه‌های دوستی دو سه نفره نيست؛ می‌توان صد‌ها دوست در ده‌ها مکان بعيد کره خاکی داشت و...
مدت کمی‌ست که چشم دنيای مجازی‌مان به جمال امکان جديدی هم منور شده که انگار قرار است صرف همين دوستی‌ها برايمان کار بکند. اورکات با خصوصيات منحصر به‌فردش، اولين شبکه دوستی در وب نيست ولی بدون شک موفق‌ترين و گسترده‌ترين‌شان است و اين روزها خوب دارد به دوستان و دوستی‌هايشان خدمت می‌کند. از محبوبيت جهانی اورکات هم که بگذريم، نمی‌توان از اقبال گسترده ايرانيان به آن گذشت. در بين همه کشورهای جهان، ايران از جهت کثرت کاربران عضو، در اورکات مقام سوم را دارد و درصد زيادی از اورکات‌نشينان را ايرانيان ـ داخل يا خارج کشور ـ تشکيل می‌دهند. اين محبوبيت تاحدی بين ايرانی‌ها نفوذ کرده که پای معاون اهل وب رييس جمهور هم به اورکات باز شده است.
[align=center:bfe1090086]اورکات چيست؟[/align:bfe1090086]
اورکات هم يکی از زاده‌های خلف گوگل است. گوگل اگرچه رسماً اورکات را سرويسی از خدمات خود نمی‌نامد اما با پشتيبانی فنی و تکنيکی خود از آن، دارد يکی از برگ‌های برنده خود را در آينده تثبيت می‌کند.
اورکات بويوک‌کوکتين (Orkut Buyukkoktin)، مهندس ترک‌تبار شرکت اينترنتی عظيم گوگل، در ساعت‌هايی که مديرانش به او و کارمندان ديگر، اجازه می‌دادند به پروژه‌های شخصی خود بپردازند (و البته حقوقشان را هم بگيرند)، روی شبکه‌ای کار می‌کرد که حاصلش امروز به نام خودش شناخته می‌شود. او با هوش و ديدی عالی، و البته با کمک‌های غولی به نام گوگل، توانست امکانی را راه‌اندازی کند که به حق می‌شود نام موفق‌ترين سرويس نوپای روز را روی آن گذاشت.
البته، ظاهراً اين سرويس هيچ منفعت مالی خاصی برای گردانندگانش ندارد (و همين بعضی آدم‌های شکاک را به آن بدبين می‌کند)، اما اگر خوب به کليت ماجرا نگاه کنيم، می‌بينيم بی‌جهت نيست که دو رقيب اصلی گوگل در وب، ياهو و ام‌اس‌ان، به تکاپو افتاده‌اند سرويس مشابهی ارائه کنند.
خيلی از کاربران (اگر ايرانی‌ها را بگوييم، اين خيلی پررنگ‌تر هم هست)، ديگر وقتی به اينترنت وصل می‌شوند، کنار کارهای معمول روزانه‌شان مثل چک کردن ايميل و باز کردن مسنجر، حتماً سری هم به اورکات می‌زنند و سراغی از دوستان‌شان می‌گيرند. اين‌طوری می‌توانند ـ هرچند مجازی ـ ديداری با دوست و آشنا تازه کنند، ببينند چه پيام جديدی برايشان رسيده، تولد کدام دوست در راه است و اين‌بار قرار است با پيدا کردن کدام دوست قديمی ذوق‌زده شوند.
[align=center:bfe1090086]
[/align:bfe1090086]
[align=center:bfe1090086]اورکات چه‌کار می‌کند؟[/align:bfe1090086]
اورکات شبکه‌ای گسترده‌ای‌ست که در عين پيچيدگی، آسان و روان کار می‌کند. هرکس پرونده‌ای برای خود دارد، در پرونده‌اش دوستانش را جمع کرده، برايشان پيام می‌فرستد، زير پرونده‌هاشان امضا می‌زند، با آنها انجمن‌های بحث تشکيل می‌دهد و هرروز اين حلقه دوستی را گسترده‌تر از قبل می‌کند
[align=center:bfe1090086]پرونده (Profile)[/align:bfe1090086]
اصل اورکات را همين پرونده‌های اشخاص شکل می‌دهد. هرکسی برای عضو شدن بايد برای خودش پرونده‌ای بسازد. البته شکل کار خيلی ساده است و تنها کافی‌ست به چند سوال جواب داد، جلوی چند گزينه تيک زد و از يکی دو منوی کرکره‌ای چيزی را انتخاب کرد. هيچ اجباری در ميان نيست. می‌توانيد هرجور که مايليد پرونده خود را بسازيد. اگر دوست نداريد اطلاعاتی از خودتان بدهيد اورکات شما را مجبور به اين کار نمی‌کند. از سوی ديگر می‌توانيد سير تا پياز زندگی شخصی و حرفه‌ای و رنگ مو و چشم و دکوراسيون اتاق خواب و هزارويک چيز ديگر را هم توی پرونده‌تان بگنجانيد. انتخاب با شماست.
هر پرونده سه بخش دارد که با زبانه‌هايی (tabs) که در سمت راست مستطيل وسط قرار گرفته‌اند مشخص می‌شوند: اجتماعی (social)، حرفه‌ای (professional) و شخصی (personal).
معمول‌ترين بخش هر پرونده ـ که اول هم نمايش داده می‌شود ـ بخش اجتماعی است که اطلاعات عمومی هرکس را نشان می‌دهد. از اينجا معلوم می‌شود شما اهل کدام شهر و کشور هستيد، چند سال‌تان است، متاهليد يا مجرد (يا نامزد داريد)، اهل دود و... هستيد يا نه، دين و نژادتان چيست، چه‌جور کتاب‌هايی می‌خوانيد، چه فيلم‌هايی می‌بينيد، موسيقی چی گوش می‌دهيد، چه ورزشی می‌کنيد و... يک بخش ارتباط هم هست که اگر خواسته باشيد می‌توانيد آدرس ايميل و شناسه مسنجر (messenger) و آدرس و تلفن‌تان را به نمايش بگذاريد. يک خوبی اورکات هم اين است که می‌توانيد هر اطلاعاتی را به هرکسی ندهيد. مثلاً می‌شود شماره تلفن همراه‌تان را فقط دوستان‌تان و دوستان دوستان‌تان ببينند و نه غريبه‌ها. و يا اينکه سن‌تان را فقط دوستان‌تان بدانند (که اين يکی حسابی به‌درد خانم‌ها می‌خورد!)
با انتخاب زبانه‌های ديگر، اطلاعات حرفه‌ای و شخصی‌تان هم نمايان می‌شود. اگر هيچ‌چيز در اين دو بخش وارد نکرده باشيد اصلاً خود زبانه‌ها هم نمايش داده نمی‌شوند ولی می‌توانيد به دلخواه يک يا هر دو بخش را فعال کنيد.
در بخش حرفه‌ای، می‌توانيد ميزان تحصيلات، رشته تحصيلی، مدرسه‌هايی که در آنها درس خوانده‌ايد، دانشگاه‌تان، محل کار، نوع کار، عنوان کاری، توانايی‌های شغلی و... خود را مشخص کنيد. اين بخش به خوبی می‌تواند برای شما يک رزومه کاری باشد.
اگر زبانه شخصی (personal) را که با نماد قلب مشخص شده انتخاب کنيد، اطلاعات شخصی‌تر هرکس را ـ اگر مايل باشد با شما در ميان بگذارد ـ خواهيد يافت. اين‌ها می‌تواند شامل رنگ چشم و مو، قد، هيکل (چاق، لاغر، ورزشکاری)، علاقه‌مندی‌ها، تجربيات عاطفی و... باشد. اينجا را احتمالاً مديران اورکات برای اين در سايت‌شان کار گذاشته‌اند که دردی از دلشکسته‌گان دوا کند و بختشان باز بشود!
[align=center:bfe1090086]
[/align:bfe1090086]
[align=center:bfe1090086]عکس و آلبوم عکس[/align:bfe1090086]
برای اينکه پرونده‌تان کامل شود می‌توانيد عکسی از خودتان هم در آن بگذاريد. اگر اورکات‌باز باشيد می‌دانيد اين عکس خيلی مهم است، حتی شايد از اسم‌تان هم مهم‌تر. با همين عکس است که همه شما را می‌شناسند. خود اورکات عکس شما را ـ در هر اندازه‌ای باشد ـ به دو اندازه مناسب درمی‌آورد و بزرگ‌تر را در پرونده‌تان می‌گذارد و کوچک‌تر را هرجای ديگری که قرار باشد شما حضور داشته باشيد؛ چه در فهرست دوستان‌تان، چه توی انجمن‌های اورکاتی و چه جاهای ديگر.
جدا از اين می‌توانيد با حداکثر تا ۱۲ عکس برای خودتان يک آلبوم عکس درست کنيد. اندازه اين عکس‌ها ديگر دست خودتان است و هرچه بدهيد اورکات قبول می‌کند (البته برای صفحه اول آلبوم، باز thumbnailها را خودش می‌سازد.). لينک اين آلبوم در پرونده‌تان می‌آيد.
اورکات برای عکس‌ها قوانين خاصی دارد. عکس پرونده يا عکس‌های درون آلبوم نمی‌توانند عکس شخصيت‌های معروف يا شامل برهنگی باشند. در اين دو شکل معمولاً اورکات شناسه شخصی را که از اين‌گونه تصاوير استفاده کرده باشد مسدود می‌کند. اما غير از اين‌ها هم وقتی عکسی از خودتان را در پرونده می‌گذاريد، اورکات محترمانه از شما می‌خواهد حتماً خودتان باشيد و سراغ عکس‌های بچگی، حيوانات خانگی و کاريکاتورتان نرويد و حتی‌الامکان عکس‌های هنری و چيزهايی از اين دست را جای عکس خودتان قالب نکنيد. اما کجاست گوش شنوا!
[align=center:bfe1090086]حلقه دوستان[/align:bfe1090086]
همه اورکات يک حلقه دوستی بزرگ است. بيش از يک ميليون کاربر از طريق دوستان مشترک و غيرمشترک‌شان به هم وصل‌اند. اين حلقه‌ها در پرونده هرکس ثبت است. وقتی به اورکات می‌پيونديد، به دعوت دوستی آمده‌ايد و او خود به دعوت دوستی ديگر. شما نيز دوستان خود را ـ اگر تابه‌حال اورکاتی نشده باشند ـ دعوت می‌کنيد و آنها دوستان خودشان را. همين‌طور، با گذشت زمان، اين حلقه بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود. حالا شايد شما از اين ميان پانزده، يا سی و هفت، يا صد و بيست دوست در پرونده خود ثبت کرده باشيد و دوستان ديگرتان کمتر يا بيشتر.
وقتی به پرونده کسی نگاه می‌کنيد، هشت تا از دوستانش را در سمت راست خواهيد ديد. با يک کليک می‌توانيد به همه دوستان او که در صفحات مختلفی چيده شده‌اند دست پيدا کنيد. در اين صفحات دوستان با عکس، نام، سن، وضعيت تاهل، محل زندگی و تعداد دوستان‌شان مشخص می‌شوند. با کليک کردن روی هرکدام می‌توان به پرونده آنها رفت و با دوستان‌شان آشنا شد. به‌همين‌ترتيب در يک اورکات‌گردی ساده شايد همبازی دوران کودکی، همکلاسی دبيرستان، دوست قديمی يا خويشاوندی که سال‌هاست در کشور ديگری زندگی می‌کند را بيابيد. وقتی به دوستی برمی‌خوريد، می‌توانيد با کليک کردن بر روی دکمه‌ای (add as a friend) او را به فهرست دوستان‌تان اضافه کنيد. تا زمانی که او تقاضای شما را نپذيرفته، ديگران او را در فهرست شما نخواهند ديد.
برای خيلی از تازه‌واردان به اورکات جالب است بدانند دوستان‌شان به چه ترتيبی در فهرست چيده شده‌اند. اين نظم و ترتيب که دائماً در حال تغيير است، دو عامل دارد. عکس‌دار بودن پرونده و آخرين زمان ورود به اورکات. همه عکس‌دارها اول رديف می‌شوند و بی‌عکس‌ها می‌روند ته صف. بين عکس‌دارها هم هرکس تازه‌تر وارد شده باشد، بالاتر می‌ايستد و با ورود نفر بعدی يکی عقب‌تر می‌رود و همين‌طور همه در صف جابه‌جا می‌شوند. بی‌عکس‌ها هم برای خودشان همين قانون را دارند و آن ته صف مدام جاهايشان رابا هم عوض می‌کنند. به همين دليل ساده آنهايی که در اورکات فعال‌ترند (پرونده‌شان عکس دارد و بيشتر به سيستم وارد می‌شوند) دوستان بيشتری در پرونده‌شان گرد می‌آورند.
جو اورکات آن‌قدر صلح‌آميز است که هيچ‌کس هيچ پيام قهرآميزی دريافت نمی‌کند. حتی اگر دوستی با شما از در عناد درآمد و خودش را از فهرست‌تان بيرون کشيد، انگار نه انگار؛ هيچ پيامی برايتان نمی‌آيد و شايد تا مدت‌ها متوجه رفتنش هم نشويد. همين‌طور اگر کسی به تقاضای دوستی‌تان جواب رد داد، هيچ اتفاقی نمی‌افتد و به خير خوشی در مجاورت هم ـ و نه در فهرست‌های هم ـ به زندگی اورکاتی‌تان ادامه می‌دهيد.
[align=center:bfe1090086]مخلفات[/align:bfe1090086]
برای اينکه اين شبکه مجازی هرچه بيشتر شبيه زندگی واقعی بشود، طراحان اورکات امکانات متفرقه ديگری را در نظر گرفته‌اند که قرار گرفتن‌شان در پرونده‌های اشخاص به آنها شکل واقعی‌تری می‌دهد. هرکس می‌تواند در پرونده خود هرچه دوست دارد بنويسد و هرچقدر می‌تواند از خود تعريف کند، اما با اين حواشی که ديگر دست تنظيم‌کننده پرونده نيست می‌توان از صحت و سقم اين ادعاها ـ البته تا حدودی ـ مطمئن شد.
[align=center:bfe1090086]هواداران (fans)[/align:bfe1090086]
هوادار، طرفدار، يا هرچيز ديگری که اسمش باشد، fanها دوستانی هستند که اعلام ارادت و علاقه خاصی به صاحب پرونده دارند. اين هواداران با شکلک ستاره مشخص می‌شوند و زير اسم شخص می‌شود تعداد طرفدارانش را ديد.
[align=center:bfe1090086]کارما (karma)[/align:bfe1090086]
سه شکلک چهره خندان، تکه يخ و قلب که زير اسم‌تان در پرونده می‌آيد نشان‌دهنده امتيازهايی‌ست که دوستان‌تان به شما داده‌اند. چهره خندان يعنی قابل اعتماد، يخ يعنی ـ به‌اصطلاح خودمانی‌اش ـ باحال و قلب هم نشانه جذابيت است. يک، دو يا سه تا از اين نشان‌ها کمی و زيادی حال‌وهوای هرکس را از ديد دوستانش مشخص می‌کند. اگر پنج نفر به بالا در هرکدام از اين زمينه‌ها به شما رای داده باشند، در پرونده شما، درست زير اسم‌تان، ثبت می‌شود.
[align=center:bfe1090086]دفترچه يادداشت (scrapbook)[/align:bfe1090086]
يکی از امکانات ديگری که کنار هر پرونده قرار گرفته، دفترچه يادداشتی‌ست که همه ـ از جمله خودتان ـ می‌توانيد در آن چيزی بنويسيد. اينجا بيشتر چيزهای روزمره و سوال و جواب و قربان‌صدقه‌های دوستانه نوشته می‌شود.
[align=center:bfe1090086]Testimonial[/align:bfe1090086]
ترجمه خاصی در فارسی ندارد! جايی‌ست که دوستان در معرفی ـ و شايد مدح ـ شخص، در چند خط نظرشان را می‌نويسند. باز، يکی از خوبی‌های اورکات اين است که نمی‌گذارد مثل کسی برای دوستش دو کلمه بنويسد: very good. اين‌طوری هرکس دست‌کم دو خط حرف داشته باشد می‌زند
[align=center:bfe1090086]انجمن (community)[/align:bfe1090086]
وجود انجمن‌ها اورکات را پوياتر می‌کند. انجمن محل گرد آمدن چند عضو اورکات است که علاقه‌مندی‌های مشترکی در رابطه با موضوع آن انجمن در خود می‌بينند. درست کردن انجمن خيلی ساده است و اين باعث شده انجمن‌های فراوانی در موضوعات و علاقه‌مندی‌های مخلتفی ساخته شود. خيلی از اين علاقه‌مندی‌ها را اورکات در دسته‌بندی‌های از پيش تعريف‌شده‌ای جا داده است، مثل: موسيقی، هنر و تفريحات، اديان و عقايد، فرهنگ و اجتماع، کامپيوتر و اينترنت، غذا، بازی، علوم و... ولی جدا از اين‌ها در بخش متفرقه هم می‌توان انجمن ايجاد کرد.
عضو شدن در انجمن مثل پايه‌گذاری آن ساده است. هرکس بر اساس علاقه‌مندی‌هايش می‌تواند در هر تعداد انجمنی که بخواهد عضو شود. تنها اعضا می‌توانند در انجمن‌ها مطلب بنويسند يا به مطالب ديگران پاسخ دهند، اما همه می‌توانند قسمت‌های مختلف انجمن را مشاهده کنند.
بخش اصلی هر انجمن اورکاتی، forum آن است (forum در وب، خود به معنای انجمن بحث است، بنابراين انجمن اورکاتی را می‌توان چيزی جامع‌تر از آن دانست.) در اين قسمت عنوان‌های بحث به ترتيب تاريخ، نمايش داده می‌شوند.
در هر انجمن بخشی هم به عنوان رويدادها (events) گنجانده شده که در آن می‌توان هر رخدادی را که مورد توجه اعضا باشد به اطلاع آنها رساند.
هم‌اکنون در اورکات بيش از دويست هزار انجمن فعال و نيمه‌فعال وجود دارد. اورکات انجمن‌های غيرفعال را پس از چهار هفته تعطيل می‌کند.
[align=center:bfe1090086]
[/align:bfe1090086]
[align=center:bfe1090086]پيام‌ها (messages)[/align:bfe1090086]
چنين شبکه فراگيری بدون تشکيلات پيام‌رسانی چيزی کم خواهد داشت. طراحان اورکات به اينجای کار هم فکر کرده‌اند و سيستمی برای انتقال پيام‌ها را بين اعضا ممکن ساخته‌اند. اين پيام‌ها مانند ايميل‌اند: عنوان و متن دارند، می‌توان دريافت و ارسال‌شان کرد و آنها را ذخيره نمود. اما چند تفاوت کوچک آنها از ايميل متمايز می‌کند.
برای فرستادن پيام چيزی مثل آدرس ايميل وجود ندارد. شما تنها می‌توانيد مشخص کنيد که می‌خواهيد برای يکی از اعضای اورکات پيامی بفرستيد. اين فرد ـ چه دوست شما باشد، چه دوست دوست‌تان و چه غريبه ـ خودش تصميم می‌گيرد که پيام‌های اورکاتی را با ايميل دريافت کند، يا در صندوق پيام‌هايش ذخيره شود يا اصلاً دريافت نکند. شما از آدرس ايميل گيرنده باخبر نمی‌شويد و اين خطر هرزنامه‌ها (spam) را بسيار کم می‌کند.
از سوی ديگر، اين امکان نيز فراهم است که هرکس با انتخاب گزينه‌ای به دوستان و/يا دوستان دوستانش هم پيام بفرستد. يعنی خيلی راحت می‌شود در وسط يک حلقه دوستی عظيم قرار گرفت و برای افراد زيادی ـ حتی بدون شناختن‌شان ـ پيام فرستاد. اين امکان اگرچه خيلی جاها مفيد به نظر می‌رسد ولی در عمل جای خالی هرزنامه‌ها را در محيط اورکات پر کرده است. طوری‌که خيلی‌ها ترجيح می‌دهند امکان دريافت پيام از دوستان دوستان‌شان را غيرفعال کنند و خودشان از شر نامه‌های مزاحم خلاص!
[align=center:bfe1090086]اورکات خود را پاکيزه نگه داريم![/align:bfe1090086]
مجموعه‌ای با اين امکانات ارتباطی ميان انسان‌ها، خواه ناخواه زمينه‌ای برای دردسرها و سوء‌استفاده‌ها هم می‌شود. اورکات برای جلوگيری و کم کردن اين مشکلات راه‌حل‌هايی دارد که خيلی‌هايشان هم تابه‌حال ـ که به شبکه‌ای گسترده‌ای تبديل شده ـ جوابگو بوده‌اند.
اورکات امکان ثبت‌نام ندارد. هرکسی را تنها با در دست داشتن دعوت‌نامه‌ای به اورکات راه می‌دهند. اين دعوت‌نامه‌ها به آدرس‌های ايميل معتبر فرستاده می‌شوند و به اين ترتيب امکان ايجاد پرونده‌های متعدد و جعلی تا حدود زيادی منتفی است. اين موضوع، که خود يکی از برگ‌های برنده اورکات است، در کنار چند عامل ديگر سبب شده اين مجموعه نسبتاً نوپا بتواند اعتماد بيش از يک ميليون کاربر را به خود جلب کند و روزبه‌روز کاربران جديدی نيز به جمع دوستان قديمی بيفزايد.
اگر در گشت و گذار در اورکات (اورکات‌گردی!) به پرونده‌هايی برخورديد که به نظرتان جعلی می‌رسيدند يا قوانين پذيرفته شده اورکات را زير پا می‌گذاشتند، بی‌درنگ از طريق گزينه مخصوص همين‌کار (report as bogus) موضوع را گزارش دهيد. همه گزارش‌هايی که از طرف کاربران به گردانندگان اورکات می‌رسد بررسی می‌شود تا کسی با پرونده جعلی خودش را به جای ديگری جا نزند و برای ديگران ايجاد مزاحمت نکند يا به افکار، عقايد يا نژادشان توهين نکند. بعد از رسيدن چند اخطار، پرونده مشکوک، برای رسيدگی بعدی، به صورت خودکار معلق می‌شود. فردی که شناسه و پرونده‌اش معلق شده از انجام بعضی کارها، مثل اضافه کردن دوست يا نوشتن مطلب در انجمن‌ها، منع می‌شود و در صفحه اصلی پرونده‌اش هم تصوير خاصی به جای عکسش قرار می‌گيرد. صرف نظر از اين تصوير (که سايه‌ای در بند است) اين تعليق شکلی نسبتاً محترمانه دارد و اورکات در ابتدا از صاحب شناسه عذرخواهی می‌کند و از او می‌خواهد درصورتی‌که اعتراضی دارد آن را اعلام کند.
علاوه بر اين، اورکات از الگوريتم خاصی بهره می‌برد تا افرادی را که بی‌حساب غريبه‌ها را به‌عنوان دوست به فهرست خود اضافه می‌کنند تنبيه کند. شناسه اين‌ها هم مانند دسته بالا برای مدتی معلق می‌شود. البته به نظر می‌رسد ضريب خطای الگوريتم ناشناخته اورکات کمی بالاست، چون هرکس در زندگی اورکاتی‌اش دست‌کم يک‌بار مزه اين تعليق را ـ باگناه يا بی‌گناه ـ می‌چشد.
اگر محمدعلی ابطحی، معاون رييس جمهور را استثنا کنيم، نمی‌توان پذيرفت کسی ۱۰۰۰ نفر را بشناسد. برای همين اورکات سقفی برای تعداد دوستان تعيين کرده که البته اگر آقای ابطحی به آن نمی‌رسيدند هيچ‌وقت متوجه‌اش نمی‌شديم!
انجمن‌ها هم مثل اشخاص قوانين خود را دارند. در اين مکان‌های عمومی مجازی نمی‌توان به شخص، گروه، عقيده يا نژادی توهين کرد. به گفته گردانندگان اورکات پرونده چنين شخصی بلافاصله بسته می‌شود.
و اينکه...
با برشمردن خصوصيات، امکانات و قابليت‌های شبکه‌ای مثل اورکات نمی‌توان درباره خوبی يا بدی آن قضاوت و نتيجه‌گيری کرد. اما قدر مسلم وجود چنين امکانی در عرصه وب مجال گسترش سطح و عمق ارتباطات انسانی را بيش از پيش فراهم آورده است. هرکس به فراخور حال خود می‌تواند از اورکات استفاده کند و از آن بهره ببرد. اينکه يکی در اورکات تفريح می‌کند، ديگری حلقه کاری تشکيل می‌دهد و سومی برای دوستانش تبريک تولد می‌فرستد، درايت و هوشمندی سازندگان چنين شبکه‌ای را نشان می‌دهد. خدا خيرشان بدهد، ما که ازشان راضی هستيم.
ـ منتشر شده در کتاب ماه (ويژه‌نامه وب و وبلاگ) / تير
(که البته قرار بود آن موقع دربيايد، ولی تازه درآمده!)
[ Full PDF version ]
ايمان
اما حالا، شايد پنج‌شش سال هم نگذشته باشد، خيلی چيزها عوض شده. خوب‌تر و بدتر ندارد. حقيقت اين است که تنها شکل دوستی‌ها فرق کرده. ديگر شايد کمتر دوستان يکديگر را ببينند يا تلفنی با هم صحبت کنند. اما مطمئناً فرصت‌های دوستی جديدتر و گسترده‌تری فراهم شده. ديگر لازم نيست برای رساندن خبری يا پيامی يا عرض ارادتی به دوستان پشت بوق اشغال بمانيم يا بکوبيم و تا آن سر شهر برويم. خيلی ساده می‌شود offline گذاشت يا ايميل زد. می‌شود در اين تراکم کارها به‌آسانی قرار آنلاين گذاشت و دوستان زيادی را همزمان از سراسر دنيا در يک وجب جای مجازی ديد. حالا ديگر با دوستان قهر کردن کمی سخت شده؛ ناگزير چشم‌مان در مسنجر و صدجای مجازی ديگر به چشم هم می‌افتد. حالا ديگر حلقه‌های دوستی دو سه نفره نيست؛ می‌توان صد‌ها دوست در ده‌ها مکان بعيد کره خاکی داشت و...
مدت کمی‌ست که چشم دنيای مجازی‌مان به جمال امکان جديدی هم منور شده که انگار قرار است صرف همين دوستی‌ها برايمان کار بکند. اورکات با خصوصيات منحصر به‌فردش، اولين شبکه دوستی در وب نيست ولی بدون شک موفق‌ترين و گسترده‌ترين‌شان است و اين روزها خوب دارد به دوستان و دوستی‌هايشان خدمت می‌کند. از محبوبيت جهانی اورکات هم که بگذريم، نمی‌توان از اقبال گسترده ايرانيان به آن گذشت. در بين همه کشورهای جهان، ايران از جهت کثرت کاربران عضو، در اورکات مقام سوم را دارد و درصد زيادی از اورکات‌نشينان را ايرانيان ـ داخل يا خارج کشور ـ تشکيل می‌دهند. اين محبوبيت تاحدی بين ايرانی‌ها نفوذ کرده که پای معاون اهل وب رييس جمهور هم به اورکات باز شده است.
[align=center:bfe1090086]اورکات چيست؟[/align:bfe1090086]
اورکات هم يکی از زاده‌های خلف گوگل است. گوگل اگرچه رسماً اورکات را سرويسی از خدمات خود نمی‌نامد اما با پشتيبانی فنی و تکنيکی خود از آن، دارد يکی از برگ‌های برنده خود را در آينده تثبيت می‌کند.
اورکات بويوک‌کوکتين (Orkut Buyukkoktin)، مهندس ترک‌تبار شرکت اينترنتی عظيم گوگل، در ساعت‌هايی که مديرانش به او و کارمندان ديگر، اجازه می‌دادند به پروژه‌های شخصی خود بپردازند (و البته حقوقشان را هم بگيرند)، روی شبکه‌ای کار می‌کرد که حاصلش امروز به نام خودش شناخته می‌شود. او با هوش و ديدی عالی، و البته با کمک‌های غولی به نام گوگل، توانست امکانی را راه‌اندازی کند که به حق می‌شود نام موفق‌ترين سرويس نوپای روز را روی آن گذاشت.
البته، ظاهراً اين سرويس هيچ منفعت مالی خاصی برای گردانندگانش ندارد (و همين بعضی آدم‌های شکاک را به آن بدبين می‌کند)، اما اگر خوب به کليت ماجرا نگاه کنيم، می‌بينيم بی‌جهت نيست که دو رقيب اصلی گوگل در وب، ياهو و ام‌اس‌ان، به تکاپو افتاده‌اند سرويس مشابهی ارائه کنند.
خيلی از کاربران (اگر ايرانی‌ها را بگوييم، اين خيلی پررنگ‌تر هم هست)، ديگر وقتی به اينترنت وصل می‌شوند، کنار کارهای معمول روزانه‌شان مثل چک کردن ايميل و باز کردن مسنجر، حتماً سری هم به اورکات می‌زنند و سراغی از دوستان‌شان می‌گيرند. اين‌طوری می‌توانند ـ هرچند مجازی ـ ديداری با دوست و آشنا تازه کنند، ببينند چه پيام جديدی برايشان رسيده، تولد کدام دوست در راه است و اين‌بار قرار است با پيدا کردن کدام دوست قديمی ذوق‌زده شوند.
[align=center:bfe1090086]
[align=center:bfe1090086]اورکات چه‌کار می‌کند؟[/align:bfe1090086]
اورکات شبکه‌ای گسترده‌ای‌ست که در عين پيچيدگی، آسان و روان کار می‌کند. هرکس پرونده‌ای برای خود دارد، در پرونده‌اش دوستانش را جمع کرده، برايشان پيام می‌فرستد، زير پرونده‌هاشان امضا می‌زند، با آنها انجمن‌های بحث تشکيل می‌دهد و هرروز اين حلقه دوستی را گسترده‌تر از قبل می‌کند
[align=center:bfe1090086]پرونده (Profile)[/align:bfe1090086]
اصل اورکات را همين پرونده‌های اشخاص شکل می‌دهد. هرکسی برای عضو شدن بايد برای خودش پرونده‌ای بسازد. البته شکل کار خيلی ساده است و تنها کافی‌ست به چند سوال جواب داد، جلوی چند گزينه تيک زد و از يکی دو منوی کرکره‌ای چيزی را انتخاب کرد. هيچ اجباری در ميان نيست. می‌توانيد هرجور که مايليد پرونده خود را بسازيد. اگر دوست نداريد اطلاعاتی از خودتان بدهيد اورکات شما را مجبور به اين کار نمی‌کند. از سوی ديگر می‌توانيد سير تا پياز زندگی شخصی و حرفه‌ای و رنگ مو و چشم و دکوراسيون اتاق خواب و هزارويک چيز ديگر را هم توی پرونده‌تان بگنجانيد. انتخاب با شماست.
هر پرونده سه بخش دارد که با زبانه‌هايی (tabs) که در سمت راست مستطيل وسط قرار گرفته‌اند مشخص می‌شوند: اجتماعی (social)، حرفه‌ای (professional) و شخصی (personal).
معمول‌ترين بخش هر پرونده ـ که اول هم نمايش داده می‌شود ـ بخش اجتماعی است که اطلاعات عمومی هرکس را نشان می‌دهد. از اينجا معلوم می‌شود شما اهل کدام شهر و کشور هستيد، چند سال‌تان است، متاهليد يا مجرد (يا نامزد داريد)، اهل دود و... هستيد يا نه، دين و نژادتان چيست، چه‌جور کتاب‌هايی می‌خوانيد، چه فيلم‌هايی می‌بينيد، موسيقی چی گوش می‌دهيد، چه ورزشی می‌کنيد و... يک بخش ارتباط هم هست که اگر خواسته باشيد می‌توانيد آدرس ايميل و شناسه مسنجر (messenger) و آدرس و تلفن‌تان را به نمايش بگذاريد. يک خوبی اورکات هم اين است که می‌توانيد هر اطلاعاتی را به هرکسی ندهيد. مثلاً می‌شود شماره تلفن همراه‌تان را فقط دوستان‌تان و دوستان دوستان‌تان ببينند و نه غريبه‌ها. و يا اينکه سن‌تان را فقط دوستان‌تان بدانند (که اين يکی حسابی به‌درد خانم‌ها می‌خورد!)
با انتخاب زبانه‌های ديگر، اطلاعات حرفه‌ای و شخصی‌تان هم نمايان می‌شود. اگر هيچ‌چيز در اين دو بخش وارد نکرده باشيد اصلاً خود زبانه‌ها هم نمايش داده نمی‌شوند ولی می‌توانيد به دلخواه يک يا هر دو بخش را فعال کنيد.
در بخش حرفه‌ای، می‌توانيد ميزان تحصيلات، رشته تحصيلی، مدرسه‌هايی که در آنها درس خوانده‌ايد، دانشگاه‌تان، محل کار، نوع کار، عنوان کاری، توانايی‌های شغلی و... خود را مشخص کنيد. اين بخش به خوبی می‌تواند برای شما يک رزومه کاری باشد.
اگر زبانه شخصی (personal) را که با نماد قلب مشخص شده انتخاب کنيد، اطلاعات شخصی‌تر هرکس را ـ اگر مايل باشد با شما در ميان بگذارد ـ خواهيد يافت. اين‌ها می‌تواند شامل رنگ چشم و مو، قد، هيکل (چاق، لاغر، ورزشکاری)، علاقه‌مندی‌ها، تجربيات عاطفی و... باشد. اينجا را احتمالاً مديران اورکات برای اين در سايت‌شان کار گذاشته‌اند که دردی از دلشکسته‌گان دوا کند و بختشان باز بشود!
[align=center:bfe1090086]
[align=center:bfe1090086]عکس و آلبوم عکس[/align:bfe1090086]
برای اينکه پرونده‌تان کامل شود می‌توانيد عکسی از خودتان هم در آن بگذاريد. اگر اورکات‌باز باشيد می‌دانيد اين عکس خيلی مهم است، حتی شايد از اسم‌تان هم مهم‌تر. با همين عکس است که همه شما را می‌شناسند. خود اورکات عکس شما را ـ در هر اندازه‌ای باشد ـ به دو اندازه مناسب درمی‌آورد و بزرگ‌تر را در پرونده‌تان می‌گذارد و کوچک‌تر را هرجای ديگری که قرار باشد شما حضور داشته باشيد؛ چه در فهرست دوستان‌تان، چه توی انجمن‌های اورکاتی و چه جاهای ديگر.
جدا از اين می‌توانيد با حداکثر تا ۱۲ عکس برای خودتان يک آلبوم عکس درست کنيد. اندازه اين عکس‌ها ديگر دست خودتان است و هرچه بدهيد اورکات قبول می‌کند (البته برای صفحه اول آلبوم، باز thumbnailها را خودش می‌سازد.). لينک اين آلبوم در پرونده‌تان می‌آيد.
اورکات برای عکس‌ها قوانين خاصی دارد. عکس پرونده يا عکس‌های درون آلبوم نمی‌توانند عکس شخصيت‌های معروف يا شامل برهنگی باشند. در اين دو شکل معمولاً اورکات شناسه شخصی را که از اين‌گونه تصاوير استفاده کرده باشد مسدود می‌کند. اما غير از اين‌ها هم وقتی عکسی از خودتان را در پرونده می‌گذاريد، اورکات محترمانه از شما می‌خواهد حتماً خودتان باشيد و سراغ عکس‌های بچگی، حيوانات خانگی و کاريکاتورتان نرويد و حتی‌الامکان عکس‌های هنری و چيزهايی از اين دست را جای عکس خودتان قالب نکنيد. اما کجاست گوش شنوا!
[align=center:bfe1090086]حلقه دوستان[/align:bfe1090086]
همه اورکات يک حلقه دوستی بزرگ است. بيش از يک ميليون کاربر از طريق دوستان مشترک و غيرمشترک‌شان به هم وصل‌اند. اين حلقه‌ها در پرونده هرکس ثبت است. وقتی به اورکات می‌پيونديد، به دعوت دوستی آمده‌ايد و او خود به دعوت دوستی ديگر. شما نيز دوستان خود را ـ اگر تابه‌حال اورکاتی نشده باشند ـ دعوت می‌کنيد و آنها دوستان خودشان را. همين‌طور، با گذشت زمان، اين حلقه بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود. حالا شايد شما از اين ميان پانزده، يا سی و هفت، يا صد و بيست دوست در پرونده خود ثبت کرده باشيد و دوستان ديگرتان کمتر يا بيشتر.
وقتی به پرونده کسی نگاه می‌کنيد، هشت تا از دوستانش را در سمت راست خواهيد ديد. با يک کليک می‌توانيد به همه دوستان او که در صفحات مختلفی چيده شده‌اند دست پيدا کنيد. در اين صفحات دوستان با عکس، نام، سن، وضعيت تاهل، محل زندگی و تعداد دوستان‌شان مشخص می‌شوند. با کليک کردن روی هرکدام می‌توان به پرونده آنها رفت و با دوستان‌شان آشنا شد. به‌همين‌ترتيب در يک اورکات‌گردی ساده شايد همبازی دوران کودکی، همکلاسی دبيرستان، دوست قديمی يا خويشاوندی که سال‌هاست در کشور ديگری زندگی می‌کند را بيابيد. وقتی به دوستی برمی‌خوريد، می‌توانيد با کليک کردن بر روی دکمه‌ای (add as a friend) او را به فهرست دوستان‌تان اضافه کنيد. تا زمانی که او تقاضای شما را نپذيرفته، ديگران او را در فهرست شما نخواهند ديد.
برای خيلی از تازه‌واردان به اورکات جالب است بدانند دوستان‌شان به چه ترتيبی در فهرست چيده شده‌اند. اين نظم و ترتيب که دائماً در حال تغيير است، دو عامل دارد. عکس‌دار بودن پرونده و آخرين زمان ورود به اورکات. همه عکس‌دارها اول رديف می‌شوند و بی‌عکس‌ها می‌روند ته صف. بين عکس‌دارها هم هرکس تازه‌تر وارد شده باشد، بالاتر می‌ايستد و با ورود نفر بعدی يکی عقب‌تر می‌رود و همين‌طور همه در صف جابه‌جا می‌شوند. بی‌عکس‌ها هم برای خودشان همين قانون را دارند و آن ته صف مدام جاهايشان رابا هم عوض می‌کنند. به همين دليل ساده آنهايی که در اورکات فعال‌ترند (پرونده‌شان عکس دارد و بيشتر به سيستم وارد می‌شوند) دوستان بيشتری در پرونده‌شان گرد می‌آورند.
جو اورکات آن‌قدر صلح‌آميز است که هيچ‌کس هيچ پيام قهرآميزی دريافت نمی‌کند. حتی اگر دوستی با شما از در عناد درآمد و خودش را از فهرست‌تان بيرون کشيد، انگار نه انگار؛ هيچ پيامی برايتان نمی‌آيد و شايد تا مدت‌ها متوجه رفتنش هم نشويد. همين‌طور اگر کسی به تقاضای دوستی‌تان جواب رد داد، هيچ اتفاقی نمی‌افتد و به خير خوشی در مجاورت هم ـ و نه در فهرست‌های هم ـ به زندگی اورکاتی‌تان ادامه می‌دهيد.
[align=center:bfe1090086]مخلفات[/align:bfe1090086]
برای اينکه اين شبکه مجازی هرچه بيشتر شبيه زندگی واقعی بشود، طراحان اورکات امکانات متفرقه ديگری را در نظر گرفته‌اند که قرار گرفتن‌شان در پرونده‌های اشخاص به آنها شکل واقعی‌تری می‌دهد. هرکس می‌تواند در پرونده خود هرچه دوست دارد بنويسد و هرچقدر می‌تواند از خود تعريف کند، اما با اين حواشی که ديگر دست تنظيم‌کننده پرونده نيست می‌توان از صحت و سقم اين ادعاها ـ البته تا حدودی ـ مطمئن شد.
[align=center:bfe1090086]هواداران (fans)[/align:bfe1090086]
هوادار، طرفدار، يا هرچيز ديگری که اسمش باشد، fanها دوستانی هستند که اعلام ارادت و علاقه خاصی به صاحب پرونده دارند. اين هواداران با شکلک ستاره مشخص می‌شوند و زير اسم شخص می‌شود تعداد طرفدارانش را ديد.
[align=center:bfe1090086]کارما (karma)[/align:bfe1090086]
سه شکلک چهره خندان، تکه يخ و قلب که زير اسم‌تان در پرونده می‌آيد نشان‌دهنده امتيازهايی‌ست که دوستان‌تان به شما داده‌اند. چهره خندان يعنی قابل اعتماد، يخ يعنی ـ به‌اصطلاح خودمانی‌اش ـ باحال و قلب هم نشانه جذابيت است. يک، دو يا سه تا از اين نشان‌ها کمی و زيادی حال‌وهوای هرکس را از ديد دوستانش مشخص می‌کند. اگر پنج نفر به بالا در هرکدام از اين زمينه‌ها به شما رای داده باشند، در پرونده شما، درست زير اسم‌تان، ثبت می‌شود.
[align=center:bfe1090086]دفترچه يادداشت (scrapbook)[/align:bfe1090086]
يکی از امکانات ديگری که کنار هر پرونده قرار گرفته، دفترچه يادداشتی‌ست که همه ـ از جمله خودتان ـ می‌توانيد در آن چيزی بنويسيد. اينجا بيشتر چيزهای روزمره و سوال و جواب و قربان‌صدقه‌های دوستانه نوشته می‌شود.
[align=center:bfe1090086]Testimonial[/align:bfe1090086]
ترجمه خاصی در فارسی ندارد! جايی‌ست که دوستان در معرفی ـ و شايد مدح ـ شخص، در چند خط نظرشان را می‌نويسند. باز، يکی از خوبی‌های اورکات اين است که نمی‌گذارد مثل کسی برای دوستش دو کلمه بنويسد: very good. اين‌طوری هرکس دست‌کم دو خط حرف داشته باشد می‌زند
[align=center:bfe1090086]انجمن (community)[/align:bfe1090086]
وجود انجمن‌ها اورکات را پوياتر می‌کند. انجمن محل گرد آمدن چند عضو اورکات است که علاقه‌مندی‌های مشترکی در رابطه با موضوع آن انجمن در خود می‌بينند. درست کردن انجمن خيلی ساده است و اين باعث شده انجمن‌های فراوانی در موضوعات و علاقه‌مندی‌های مخلتفی ساخته شود. خيلی از اين علاقه‌مندی‌ها را اورکات در دسته‌بندی‌های از پيش تعريف‌شده‌ای جا داده است، مثل: موسيقی، هنر و تفريحات، اديان و عقايد، فرهنگ و اجتماع، کامپيوتر و اينترنت، غذا، بازی، علوم و... ولی جدا از اين‌ها در بخش متفرقه هم می‌توان انجمن ايجاد کرد.
عضو شدن در انجمن مثل پايه‌گذاری آن ساده است. هرکس بر اساس علاقه‌مندی‌هايش می‌تواند در هر تعداد انجمنی که بخواهد عضو شود. تنها اعضا می‌توانند در انجمن‌ها مطلب بنويسند يا به مطالب ديگران پاسخ دهند، اما همه می‌توانند قسمت‌های مختلف انجمن را مشاهده کنند.
بخش اصلی هر انجمن اورکاتی، forum آن است (forum در وب، خود به معنای انجمن بحث است، بنابراين انجمن اورکاتی را می‌توان چيزی جامع‌تر از آن دانست.) در اين قسمت عنوان‌های بحث به ترتيب تاريخ، نمايش داده می‌شوند.
در هر انجمن بخشی هم به عنوان رويدادها (events) گنجانده شده که در آن می‌توان هر رخدادی را که مورد توجه اعضا باشد به اطلاع آنها رساند.
هم‌اکنون در اورکات بيش از دويست هزار انجمن فعال و نيمه‌فعال وجود دارد. اورکات انجمن‌های غيرفعال را پس از چهار هفته تعطيل می‌کند.
[align=center:bfe1090086]
[align=center:bfe1090086]پيام‌ها (messages)[/align:bfe1090086]
چنين شبکه فراگيری بدون تشکيلات پيام‌رسانی چيزی کم خواهد داشت. طراحان اورکات به اينجای کار هم فکر کرده‌اند و سيستمی برای انتقال پيام‌ها را بين اعضا ممکن ساخته‌اند. اين پيام‌ها مانند ايميل‌اند: عنوان و متن دارند، می‌توان دريافت و ارسال‌شان کرد و آنها را ذخيره نمود. اما چند تفاوت کوچک آنها از ايميل متمايز می‌کند.
برای فرستادن پيام چيزی مثل آدرس ايميل وجود ندارد. شما تنها می‌توانيد مشخص کنيد که می‌خواهيد برای يکی از اعضای اورکات پيامی بفرستيد. اين فرد ـ چه دوست شما باشد، چه دوست دوست‌تان و چه غريبه ـ خودش تصميم می‌گيرد که پيام‌های اورکاتی را با ايميل دريافت کند، يا در صندوق پيام‌هايش ذخيره شود يا اصلاً دريافت نکند. شما از آدرس ايميل گيرنده باخبر نمی‌شويد و اين خطر هرزنامه‌ها (spam) را بسيار کم می‌کند.
از سوی ديگر، اين امکان نيز فراهم است که هرکس با انتخاب گزينه‌ای به دوستان و/يا دوستان دوستانش هم پيام بفرستد. يعنی خيلی راحت می‌شود در وسط يک حلقه دوستی عظيم قرار گرفت و برای افراد زيادی ـ حتی بدون شناختن‌شان ـ پيام فرستاد. اين امکان اگرچه خيلی جاها مفيد به نظر می‌رسد ولی در عمل جای خالی هرزنامه‌ها را در محيط اورکات پر کرده است. طوری‌که خيلی‌ها ترجيح می‌دهند امکان دريافت پيام از دوستان دوستان‌شان را غيرفعال کنند و خودشان از شر نامه‌های مزاحم خلاص!
[align=center:bfe1090086]اورکات خود را پاکيزه نگه داريم![/align:bfe1090086]
مجموعه‌ای با اين امکانات ارتباطی ميان انسان‌ها، خواه ناخواه زمينه‌ای برای دردسرها و سوء‌استفاده‌ها هم می‌شود. اورکات برای جلوگيری و کم کردن اين مشکلات راه‌حل‌هايی دارد که خيلی‌هايشان هم تابه‌حال ـ که به شبکه‌ای گسترده‌ای تبديل شده ـ جوابگو بوده‌اند.
اورکات امکان ثبت‌نام ندارد. هرکسی را تنها با در دست داشتن دعوت‌نامه‌ای به اورکات راه می‌دهند. اين دعوت‌نامه‌ها به آدرس‌های ايميل معتبر فرستاده می‌شوند و به اين ترتيب امکان ايجاد پرونده‌های متعدد و جعلی تا حدود زيادی منتفی است. اين موضوع، که خود يکی از برگ‌های برنده اورکات است، در کنار چند عامل ديگر سبب شده اين مجموعه نسبتاً نوپا بتواند اعتماد بيش از يک ميليون کاربر را به خود جلب کند و روزبه‌روز کاربران جديدی نيز به جمع دوستان قديمی بيفزايد.
اگر در گشت و گذار در اورکات (اورکات‌گردی!) به پرونده‌هايی برخورديد که به نظرتان جعلی می‌رسيدند يا قوانين پذيرفته شده اورکات را زير پا می‌گذاشتند، بی‌درنگ از طريق گزينه مخصوص همين‌کار (report as bogus) موضوع را گزارش دهيد. همه گزارش‌هايی که از طرف کاربران به گردانندگان اورکات می‌رسد بررسی می‌شود تا کسی با پرونده جعلی خودش را به جای ديگری جا نزند و برای ديگران ايجاد مزاحمت نکند يا به افکار، عقايد يا نژادشان توهين نکند. بعد از رسيدن چند اخطار، پرونده مشکوک، برای رسيدگی بعدی، به صورت خودکار معلق می‌شود. فردی که شناسه و پرونده‌اش معلق شده از انجام بعضی کارها، مثل اضافه کردن دوست يا نوشتن مطلب در انجمن‌ها، منع می‌شود و در صفحه اصلی پرونده‌اش هم تصوير خاصی به جای عکسش قرار می‌گيرد. صرف نظر از اين تصوير (که سايه‌ای در بند است) اين تعليق شکلی نسبتاً محترمانه دارد و اورکات در ابتدا از صاحب شناسه عذرخواهی می‌کند و از او می‌خواهد درصورتی‌که اعتراضی دارد آن را اعلام کند.
علاوه بر اين، اورکات از الگوريتم خاصی بهره می‌برد تا افرادی را که بی‌حساب غريبه‌ها را به‌عنوان دوست به فهرست خود اضافه می‌کنند تنبيه کند. شناسه اين‌ها هم مانند دسته بالا برای مدتی معلق می‌شود. البته به نظر می‌رسد ضريب خطای الگوريتم ناشناخته اورکات کمی بالاست، چون هرکس در زندگی اورکاتی‌اش دست‌کم يک‌بار مزه اين تعليق را ـ باگناه يا بی‌گناه ـ می‌چشد.
اگر محمدعلی ابطحی، معاون رييس جمهور را استثنا کنيم، نمی‌توان پذيرفت کسی ۱۰۰۰ نفر را بشناسد. برای همين اورکات سقفی برای تعداد دوستان تعيين کرده که البته اگر آقای ابطحی به آن نمی‌رسيدند هيچ‌وقت متوجه‌اش نمی‌شديم!
انجمن‌ها هم مثل اشخاص قوانين خود را دارند. در اين مکان‌های عمومی مجازی نمی‌توان به شخص، گروه، عقيده يا نژادی توهين کرد. به گفته گردانندگان اورکات پرونده چنين شخصی بلافاصله بسته می‌شود.
و اينکه...
با برشمردن خصوصيات، امکانات و قابليت‌های شبکه‌ای مثل اورکات نمی‌توان درباره خوبی يا بدی آن قضاوت و نتيجه‌گيری کرد. اما قدر مسلم وجود چنين امکانی در عرصه وب مجال گسترش سطح و عمق ارتباطات انسانی را بيش از پيش فراهم آورده است. هرکس به فراخور حال خود می‌تواند از اورکات استفاده کند و از آن بهره ببرد. اينکه يکی در اورکات تفريح می‌کند، ديگری حلقه کاری تشکيل می‌دهد و سومی برای دوستانش تبريک تولد می‌فرستد، درايت و هوشمندی سازندگان چنين شبکه‌ای را نشان می‌دهد. خدا خيرشان بدهد، ما که ازشان راضی هستيم.
ـ منتشر شده در کتاب ماه (ويژه‌نامه وب و وبلاگ) / تير
(که البته قرار بود آن موقع دربيايد، ولی تازه درآمده!)
[ Full PDF version ]
ايمان
