افول احتمالی عصر pc و اینترنت آزاد

[soron]

The Future of the Internet—And How to Stop It

Jonathan Zittrain
​

این کتاب رو دارم میخونم. الان تقریبا تا نصفش رسیدم و باید بگم مطالب واقعا خواندنی ای داره. چیزهایی رو از یک دید سطح بالاتر و بصیرانه نسبت به تاریخچهء PC و Internet بیان کرده که برام جدید بود و فکر نمیکنم هیچ جای دیگری اینقدر کامل و دقیق در قالب نظم یک کتاب بیان شده باشه.

اگر میخواید بدونید واقعا رایانه های شخصی منعطف، قدرتمند و آزاد که همهء ما امروز دراختیار داریم و اینترنت جهانی با ساختار و سیاست باز و آزاد که همه میدونیم چرا و چقدر استثنایی و برامون ارزشمنده، از کجا و چطور آمدن و آیا اشکال دیگری از اونها ممکن نبود و علت وجود و خواص اون اشکال دیگه چی میتونست باشه، اینکه آیندهء رایانه های شخصی و اینترنت ممکنه به چه راههای دیگری بره، و حفظ آزادی ها و قدرت و علاقمندی هایی که امروز داریم براتون مهمه، مطالعهء این کتاب رو بهتون توصیه میکنم.

شاید بگید ما کاره ای نیستیم و دونستن این چیزها نمیتونه برای آیندهء ما کار چندانی بکنه و سرنوشت رو تغییر بده و اینا همش دست حکومتها و شرکتهای بزرگه، اما تجربه های تاریخی نشون دادن که این حرف چندان درست نیست. مردم بارها و بارها کارهای بزرگ و سرنوشت ساز کردن که شرایط زندگی امروز ما متاثر از اونهاست، و همواره عده ای از همون افراد عادی و نوجوانان و جوانان بودن که در آینده بجایی رسیدن و تونستن نقش بزرگ خودشون رو بر اساس تفکر و تربیت خودشون ایفا کنن.

البته برای مطالعهء این کتاب توانایی مطالعه و درک بالای زبان انگلیسی هم توصیه میشه. چون بعضی ها که در این زمینه قوی نیستن خیلی وقتها مطالبی رو میخونن و اشتباه یا خیلی ناقص و سطحی درک میکنن.

بیایید کتاب‌خوان باشیم، اندیشمند و آگاه و عمیق باشیم.
و آگاهی، صلاحیت، و قدرت هدایت آیندهء خویش را بدست بیاوریم.
این کار نیاز به مطالعه دارد. نیاز به دانستن خیلی چیزها. بصورت کامل و دقیق و عمیق.

لینک دانلود مستقیم: http://futureoftheinternet.org/static/ZittrainTheFutureoftheInternet.pdf
نکته: پسوند فایل دانلودی مستقیما PDF بوده و بخاطر حجم زیادش توصیه نمیشه آنرا در پنجرهء مرورگر باز کنید. بنابراین با استفاده از گزینهء Save as آنرا بر روی دیسک سخت خویش دانلود و سپس مطالعه کنید.

 

[soron]

ترجمهء توضیح مختصری رو که در سایت این کتاب آمده برای پیش آگاهی نسبت به محتویات این کتاب درج میکنم. اما متوجه داشته باشید که مطالب کتاب خیلی گسترده تر و جذاب تر از این توضیح مختصر هستن و حتما ارزش خواندن رو دارن یا حتی میتونیم بگیم لازم هستن.

ترجمه:
« این کتاب فوق العاده موتوری را که اینترنت را از آبهای ساکن به همه جایی شدن پرتاب کرد توضیح میدهد و فاش میکند که آن دقیقا بخاطر موفقیت لجام گسیخته اش درحال پس زده شدن است.
با کمک ناآگاهانهء کاربرانش، اینترنت زاینده در مسیری به یک بازداشت قرار دارد که چرخهء نوآوری آنرا پایان میدهد و انواع جدیدی از کنترل آزاردهنده را تسهیل میکند.

IPods ها، iPhones ها، Xboxe ها، و TiVo ها نمایندهء نخستین موج محصولات اینترنت محوری هستند که نمیتوانند بسادگی بوسیلهء هرکسی غیر از فروشندگان آنها یا شرکاء انتخاب شده تغییر داده شوند. این «وسایل مهارشده» پیش از این در راههای قابل توجه اما کم شناخته شده ای استفاده شده اند: سیستمهای GPS اتومبیل ها بر اساس درخواست مجریان قانون پیکربندی مجدد شده اند تا بصورت تمام وقت بر روی سرنشینان آنها جاسوسی کنند، و به ضبط کننده های ویدئوی دیجیتال دستور داده شده است تا بخاطر یک شکایت قانونی بر علیه سازنده در هزاران مایل دورتر بصورت خودکار خودشان را نابود کنند. پلتفرمهای جدید وب 2 مانند Google mash-ups و فیسبوک بصورت درستی تبلیغ میشوند اما کاربردهای آنها بصورت مشابهی میتوانند از یک منبع مرکزی مورد نظارت قرار گرفته و حذف شوند. درحالیکه وسایل و کاربردهای مهار شده بر PC سایه می افکنند، طبیعت ذاتی اینترنت، یعنی زایندگی یا خصیصهء نوآوری آن، در معرض تهدید است.

خط سیر فعلی اینترنت یک فرصت از دست رفته است. Zittrain استدلال میکند که نجات آن در دست میلیونها کاربر آنست. بر اساس فناوریهای زاینده ای همچون ویکیپدیا که تاکنون از موفقیت خود جان سالم بدر برده اند، این کتاب فناوریهای جدید و ساختارهای اجتماعی که به کاربران اجازه میدهند بصورت مشترک و خلاقانه کار کنند، در راه حلها مشارکت کنند، و شهروندان نتی راستین باشند را نشان میدهد. »

 

[soron]

بعضیا فکر میکنن رایانه های قدرتمند و منعطف ما که باهاشون هرکاری بخوای میتونی بکنی، و همینطوری اینترنت که همین خصوصیات رو داره، تنها شکل ممکن بودن و هستن؛ درحالیکه متخصصان و خبره هاش میگن اینطور نبوده و نیست. دنیا میتونست اینطور نباشه (ظاهرا این شکلی که الان هست تاحدی شانس و تصادف هم بوده)، و هنوز هم همیشه این امکان وجود داره که شرایط تغییر کنه. یکی از دلایل این امر اینه که مسائل امنیتی و کنترلی و نظارتی در ساختار PC و اینترنت از ابتدا درنظر گرفته نشدن (در یک حد حداقلی بوده) و پیشبینی شرایط فعلی که در اون هرکس در هرکجای جهان به این امکانات دسترسی ناشناس داره در مخیلهء طراحان اولیهء این فناوریها نبوده و الان که دخالت و اهمیت این فناوریها در ابعاد مختلف زندگی بشر به حد بحرانی رسیده، نیاز حیاتی به امنیت و کنترل و نظارت بیشتر و خدشه ناپذیرتر احساس میشه و حتی بعضی افراد پیشبینی کردن که ممکنه یک فاجعهء تروریستی در اینترنت در سطح جهانی اتفاق بیفته (بقول آمریکاییش، پرل هاربر دیجیتال) که در نتیجه عکس العمل نسبت به چنین فاجعه ای، وضع قوانین جدید و تغییر بعضی فناوری های درگیر و سیاست ها خواهد بود که منجر به مخدوش شدن خواص استثنایی PC و Internet خواهند شد و این عصر آزادی رو به افول خواهد گذاشت؛ خواصی که مدتها باعث زایندگی استثنایی این حیطه و منجر به خلق پدیده ها و فناوریهای استثنایی شدن، حالا ممکنه این فناوریها بر علیه همین قدرت و انعطاف و زایندگی و آزادی عمومی، و حتی بخصوص توسط حکومتهای استبدادی و نیمه استبدادی بر علیه شهروندان عادی و آزادی اونها استفاده بشن.

 

[soron]

درواقع مدلهای دیگر پردازش (رایانه) و ارتباط (شبکه)، پیش از بوجود آمدن PC و اینترنت وجود داشتند و این موفقیت چشمگیر و غیرمنتظرهء PC و اینترنت بود که آنها را قبل از اینکه گردانندگانشون به موقع متوجه بشن چه چیزی داره رخ میده و از خودشون عکس العمل اساسی و گسترده ای نشون بدن منسوخ کرد. و این مدلهای قدیمی و منسوخ شده گرچه به شکلهای دیگری درحال برگشت هستن؛ اینبار با قدرت و استحکام بیشتری که از پیشرفت و گسترش فناوری و حتی دستاوردهای ناشی از زایندگی خود PC و اینترنت حاصل شدن.
در این کتاب این مسائل از نظر تاریخچه ای تحلیل شدن که برای اطلاع و جزییات میتونید بهش مراجعه کنید.

موفقیت PC و اینترنت که بخاطر انعطاف و آزادی و قدرتی که در دسترس همهء افراد میذاره هست، کاربرد و کثرت استفاده کنندگان این مجموعه رو به جایی رسونده که این انعطاف و قدرت و آزادی عمومی که کنترل و نظارت مطمئن و گسترده روی اون ممکن نیست مایهء دردسر و خطرهای جدی شده؛ دردسر و خطر چه برای حکومتها و چه برای مردم عادی و چه برای شرکتها و تجارتها. در نتیجه این کتاب این واقعیت رو مطرح میکنه که شرایط فعلی میتونه نقطهء اوج اما تقریبا نقطهء پایان ساختار PC و اینترنت فعلی باشه و در آینده جهان به سمت سیستمهای کنترل شده تر و بسته تر پیش خواهد رفت (که تهدید جدی ای برای زایندگی استثنایی این فناوریها خواهد بود)، مگر اینکه ما آگاهانه برای جلوگیری از این امر تمهید و تلاش کنیم (بنده هنوز به اون بخشهای کتاب که راهکارهایی رو پیشنهاد میکنن نرسیدم).

پدیده هایی مثل ویروسها، کرمها، نرم افزارهای جاسوسی، سوء استفاده از قدرت رایانه ها و اتصال اینترنت دیگران (به اصطلاح رایانه های زامبی) توسط تبهکاران، بدافزارها. هک شدن سیستمهای شخصی، علمی، تجاری، دولتی و حتی نظامی، ... اینها همه دردسرها و خطرهایی هستن که بعدها بوجود آمدن و طراحان PC و اینترنت در ابتدا اونها رو حداقل با این وسعت و اهمیت پیشبینی نکرده بودن و براشون تمهیدات اساسی ای درنظر نگرفته بودن.

اینترنت اولیه در محیطی آکادمیک و در اصل برای ارتباط موسسات علمی و آموزشی و متخصصان و محققان طراحی شد. با این فرض که بیشتر این افراد به نحو معقول و خیرخواهانه ای عمل خواهند کرد (م: و بنظرم بعلاوه در اون زمان انگیزهء چندانی هم برای سوء استفاده و خرابکاری وجود نداشت). اما اینترنت با سرعت زیادی مرزها را پشت سر گذاشت و به وسعت، کثرت، کاربردها، ابداعات و اهمیتی رسید که طراحان آن هرگز پیشبینی نکرده بودند. افرادی وارد اینترنت شدند که دانشمند نیستند، به چیزی متعهد نیستند، و حتی تبهکار هستند. و انگیزه های زیادی برای نفوذ و خرابکاری و سوء استفاده بوجود آمد که در زمان طراحی اینترنت وجود نداشتند و احتمالا کسی حتی حدس جدی ای هم در این زمینه نداشت. درحالیکه درحال حاضر فعالیت های تبهکارانه در اینترنت باعث خسارت های مالی قابل توجه برای تجارت ها و حکومتها و درمقابل درآمد قابل توجهی برای تبهکاران است. در اینترنت امروزی پدیده های تبهکارانهء زیادی حتی بطور مثال باج گیری اینترنتی بوجود آمده اند. گروههای تخریب و جاسوسی حکومتهای دشمن یا گروههای تبهکار بین المللی در اینترنت فعالیت دارند. و کاربران عادی نیز طعمه های راحتی برای سوء استفادهء مستقیم و غیرمستقیم هستند.
بسیاری از کاربران عادی در عین اینکه میدانند ممکن است روی سیستم آنها بدافزارهای خاصی وجود داشته باشد اما تاوقتی میتوانند با رایانه شان کارهای خودشان را انجام دهند به این مسئله اهمیتی نمیدهند، درحالیکه از رایانه های آنها برای ارسال اسپم یا نفوذ و حمله به دیگران استفاده میشود.

اینترنت تاحد زیادی گمنام و بی در و پیکر و بی قانون است، و از بطن یک آنارشی و فرضهای اولیه ای رشد کرد و تعادل طبیعی را در خود تجربه کرد، که اکنون مایهء تهدید حتی موجودیت خودش به شکل فعلی آن شده اند. چون آن فرضهای اولیه دیگر برقرار نیستند.

اولین کرم رایانه ای که نوشته و کشف شد سر و صدایی به پا کرد و سیستمهایی را از کار انداخت، اما هیچکس آنرا چندان جدی نگرفت و تیم مسئول تحقیق و ارائه راهکار در این زمینه هم تقریبا به همین نتیجه رسید که مشکل ساختاری جدی ای درکار نیست یا بهرصورت نمیتوان برای جلوگیری از آن کار خاصی کرد (چون ساختار اینترنت و رایانه ها اساسا امکان خاصی در این ارتباط در اختیار نمیگذاشت). آن برنامه یک کرم رایانه ای بدوی بود که دانشجویی محض کنجکاوی و آمارگیری از سیستمهای متصل به اینترنت نوشته بود و قصد خسارت نداشت، ولی برنامهء او دچار باگ بود و از کنترل خارج شد و با اینکه صدمه ای به داده های روی رایانه های قربانی وارد نمیکرد اما بخاطر کندکردن و از کار انداختن آنها موجودیتش کشف شد؛ درحالیکه بدافزارهای امروزی میتوانند بسیار پیچیده و هوشمندتر بوده و اهداف جدی تر و خطرناکتری داشته باشند.

امروزه که زندگی مردم و حتی امنیت آنها در ابعاد مختلف اساسا به این فناوریها وابسته است، برای خرید و خیلی کارها از هویت و اعتبارهای دیجیتال استفاده میشود، برای اطلاعات کاری و شخصی و پراهمیت ترین چیزها، برای انواع استاندارد ارتباط روزمره، روی رایانه های شخصی ای که مردم عادی قادر به درک و کنترل و برقراری امنیت آنها نیستند و ممکن است هر کد و برنامه ای را دریافت و اجرا کنند، تجارت و صنعت و علم و حتی امنیت ملی در ابعاد گسترده بر روی این فناوریها استوار شده است، اکنون بنظر میرسد که ساختار فعلی جوابگوی چنین ابعاد و اهمیت هایی نیست.

اینها همه دلایلی است که ممکن است کمی دیرتر یا زودتر، تدریجا یا تاحدی ناگهانی، جهتگیری ها و انتخابها و ساختارهای فعلی تغییر کنند.

از طرف دیگر انبوه مردم عادی و حتی خیلی از متخصصان، گرایش و منافع طبیعی در بردن کاربردهای خود روی سیستمهایی که بیشتر محدود شده و قابل پیشبینی و کنترل و امن باشند دارند. سیستمهایی که برای کاربردهای خاصی بهینه شده و معمولا استفاده از آنها برای سناریوهای استاندارد و بخصوص توسط افراد غیرفنی، راحتتر است. در نتیجه پیشبینی میشود کاربرد رایانه های محدود شده و طراحی شده مخصوص کاربردهای خاص مدام افزایش یابد. دستگاههایی که برخلاف PC، اجازهء اجرای هر کد و برنامه ای از هر منبعی را نخواهند داد. دستگاههایی که حتی پس از فروش تحت نظارت و کنترل تولیدکنندگان آنها و نیز هرکسی که قدرت یا دسترسی قانونی به اتاق فرمان آن شرکتها را داشته باشد هستند.

نویسندهء کتاب به خوبی تحلیل و استدلال میکند که این دستگاهها و شرکتهای کنترل کنندهء آنها زایندگی و آزادی PC و اینترنت امروزی را نخواهند داشت و گرچه خود حاصل و استفاده کننده از پدیده ها و فناوریهایی هستند که توسط عصر طلایی PC و Internet خلق شدند، اما تهدیدی برای این زایندگی خواهند بود.

حتی سناریوهای بدتری برای دنیایی که در آن این دستگاهها جایگزین خیلی از کاربردهای PC و اینترنت امروزی شده باشند وجود دارد. سناریوهایی که قبلا وجود نداشت. بطور مثال کنترل دقیق و گسترده و همه جایی و همه زمانی عموم توسط حکومتها و سازمانهای امنیتی و حتی شرکتهای تجاری.
این بخصوص برای حکومتهایی که دارای درجات بیشتری از استبداد هستند کاملا قابل بهره برداری و پیشبینی خواهد بود. طلیعهء چنین نظارت عمومی مطلقی حتی درحال حاضر هم حتی در دموکراتیک ترین و آزادترین نظامهای دنیا دیده شده است. بطور مثال در یک مورد افشا شده (تعداد موارد افشا نشده چقدر است؟)، توسط FBI به یک شرکت تولیدکنندهء اتومبیل دستور داده شد تا رایانهء اتومبیل خاصی را از راه دور برنامه ریزی کند تا بصورت دائمی تحت شنود (از طریق میکروفون های تعبیه شده در اتومبیل برای ارتباط تلفن همراه) و ردیابی (از طریق سیستم GPS) توسط FBI باشد.
گوشی های تلفن همراه ما مجهز به امکانات جاسوسی قابل توجهی هستند؛ کسی که کدهای مربوطه را بداند میتواند بدون جلب توجه ما در هر زمانی امکان شنود از راه دور آنها را فعال کند؛ چه ما در حال مکالمه باشیم و چه نباشیم، چه تلفن همراه روشن باشد و چه آنرا خاموش کرده باشیم.

شاید استفادهء FBI در کشوری مثل آمریکا از این فناوریها تنها برای موارد مشروع، و بنابراین غیرتهدیدکننده بنظر برسد، اما این امکانات و گسترش استفاده از آنها در جهان، مسلما برای مردم تحت نظامهای بسته تر و استبدادی تر تهدید جدی تری خواهد بود. به ویژه که این حکومتها استدلال خواهند کرد که ما هم مجازیم بر اساس منافع ملی خود عمل کنیم.
در چنین جهانی، دیگر الگو و منشایی برای حمایت از آزادی و حیطهء شخصی و دموکراسی وجود نخواهد داشت.
و تولیدات نرم افزاری و سخت افزاری کشورهای آزاد پیشرفته و توانمند، هدیه های رایگانی برای نظامهای استبدادی خواهند بود.
و این امکانات حتی میتوانند تهدیدی برای تکامل و ایجاد نظامهای بهتر در کشورهای رو به پیشرفت باشند.

پیشبینی میشود که گسترش این کنترل از راه دور و امکان برنامه ریزی فقط توسط افراد و شرکتهای خاص، به حیطهء پردازش و رایانه های شخصی، طبیعتا منجر به نتایج مشابهی و تشدید جدی‌تر این مسائل خواهند شد. دنیایی که در آن همه چیز ممکن است شنود شود و وسایلی که میخریم تحت کنترل ما نیستند و میتوانند در هر زمانی بر علیه خودمان استفاده شوند. دنیایی که ما دیگر در آن نمیتوانیم هرچه را که میخواهیم براحتی طراحی و عملی کنیم و با دیگران به اشتراک بگذاریم. دنیایی که در آن ممکن است در هر زمانی حتی فایلهای شخصی ما با یک فرمان از راه دور نابود شوند. این بار نه توسط هکرها و ویروسها، بلکه توسط شرکتها، حکومتها، پلیس و سازمانهای امنیتی هر کشوری (م: کسی چه میداند شاید این دستگاهها در آینده حتی نسخه های پشتیبان فایلهای ما بر روی CD یا فلش دیسک را هم با فرمت اختصاصی و رمزشدهء خودشان ذخیره کنند تا هروقت بدانها فرمان داده شد، این نسخه ها هم بی استفاده شوند - احتمالش اصلا کم نیست - درواقع مورد انتظار است!).

البته اینها تنها پدیده های تهدیدکنندهء زایندگی فناوری، آزادی و دموکراسی نیستند.

پدیده های دیگری همچون SaaS نیز از طرق دیگری باعث محدود شدن کنترل و آزادی و قدرت عموم و زایندگی فناوری های ما، و افزایش قدرت کنترل کنندگان پشت صحنهء این فناوریها و سرویسها خواهند شد؛ چراکه با این متدها، برنامه ها و پردازش و کنترل و حتی دیتای ما خیلی بیش از پیش به جای دیگری غیر از دستهای خودمان منتقل میشود.
با روشهایی مانند نرم افزار بعنوان سرویس، PC های ما در عین داشتن قدرت و انعطاف ذاتی اما به دستگاههایی مادون و بی اراده مبدل خواهند شد، چون از این قدرت و انعطاف ذاتی برای کنترل شخصی استفاده نمیشود (البته جزییات و تحلیل این ادعا نیاز به مطالعهء دقیقتر و کاملتر متون کتاب دارد و بنده بیش از این مطلب خلاصهء فعلی را پیچیده و حجیم نمیکنم).

اینچنین حتی Web 2 میتواند پایه ای برای دشمنان PC و اینترنت آزاد فعلی باشد.