برای کسب اطلاعات بیشتر به سایت موسسه کتابهای الکترونیک هرکولس مراجعه فرمائید www.HerculesEbooks.com
تاريخچـه استانـداردها
تاريخچه استانداردها به حدود 7000 سال قبل از ميلاد برميگردد يعني از زماني كه سنگهاي استوانهاي به عنوان واحدهاي وزن در مصرباستان مورد استفاده قرار ميگرفتهاند. يكي از تلاشهايي كه درزمينه استانداردسازي در دنياي غرب صورت گرفته است به سال 1120 ميلادي برميگردد , شاههنري اول دستور داد كه ell ( واحد طول در انگلستان معادل 115 سانتيمتر ) ميبايست دقيقـاً از نوك يك دست تا ابتداي بازوي دست ديگر باشد و اين ميبايست به عنوان استاندارد طول در كل حيطة سلطنت او مورداستفاده قرار گيرد.
در سال 1689 ميلادي , پساز يك آتشسوزيمهيب كه منجر به تخريب بخش وسيعي از شهر بوستون Boston city گرديد , تصميمگيرندگان اين شهر قانوني را وضع كردند كه براساس آن ميبايست توليدكنندگان مصالح ساختماني , آجرهايي در اندازههاي 4×4×9 توليد كنند , چرا كه آنها در يك آزمون به اين نتيجه رسيده بودند كه آجرهايي در اين اندازه موجب بازسازي سريعتر و اقتصاديتر شهر بوستون خواهد شد.
با احتمال زياد ميتوان گفت كه اكـثر استانداردهاي مـهم در ايالات متحده تـدوين شدهاند , و در كشورهاي ديگر نيـز مورد استفاده قرار ميگيرند , مثل استاندارد فاصله خطوط راهآهن.اين استاندارد هماكنون در بريتانيا , كانادا , آمريكا و اكثر اروپا رعايت ميگردد و موجب توسعه حملونقل از طريق راهآهن در آمريكا و اكثر اروپا شده است.
امروزه استانداردها چگونه تدوين ميشونـد ؟
اغلب استانداردها بوسيله كميتهاي از متخصصين يك فن ( در قالب انجمن , مؤسسه , جامعه , كميسيون , و ... ) كه معمولاً شامل اعضاءصنعت , دولت و محققين بخش عمومي همچون اساتيد دانشگاه ميشوند تهيه و تدوين ميگردند. در ايالات متحده , مؤسسه ملي استانداردهاي آمريكا موسوم به (American National Standard Institue) ANSI به عنوان يك سازمان مادر مسئوليت سازماندهي , هماهنگي و ارائه دستورالعملها و خطمشيها به اين انجمنها را بر عهده دارد.
در ايالاتمتحده به تنهايي , تقريباً 30 هـزاراستاندارد كه بوسيله بيشاز 400 انجمن و سازمان تدوين شدهاند هماكنون معتبر و در حال استفاده هستند. علاوه براين , تعداد زيادي ” مشخصات خريد “[1] بوسيله دولت و ايالات محلي اين كشور تدوين و مورداستفاده قرار دارند , همچنين مقادير بسيار ” كدينگ اجباري محصولات و قطعات “[2] و ” قوانين و مقررات “[3] توسط سطوح محلي , فرمانداريها و ايالات مختلف آمريكا تدوين و درحال استفاده هستند. به علاوه برخي سازمانهاي بينالمللي , منطقهاي و غيرآمريكايي استانداردهايي را تدوين كردهاند كه مورد استفاده متخصصين و توليدكنندگان آمريكا قرار گرفتهاند.
سازمان بينالمللي استانداردسازي (ISO) تاكنون بيش از 12000 استاندارد بينالمللي را تدوين كرده است ISO حدوداً داراي 2300 گروه فني با بيش از 20000 متخصص در كل جهان است كه به كمك آنها هرساله استانداردهاي جديدي را براي كل جهان تدوين و عرضه ميكند
چرا ما از استانداردها استفاده ميكنيم ؟
ما از استانداردها جهت رسيدن به سطحي از ايمني , كيفيت و سازگاري در محصولات و فرآيندهايي كه بر روي زندگيمان تأثيرگذار هستند استفاده ميكنيم. بطور خلاصه , استانداردها زندگي ما را ايمنتر , سادهتر و بهتر ميسازند.
همچنين , استانداردها ابزاري حياتي براي صنعت و تجارت هستند. آنها اغلب اساس و معيار معاملات بين خريداران و فروشندگان قرار ميگيرند , از اينرو اثرات بسيار زيادي بر روي سازمانها و ملتها و حتي اساس اقتصاد بازارهاي جهان دارند.
براي مثال ؛ در راستاي گسترش تجارت جهاني , عرضه محصولات سازمانهاي توليدي به بازارهاي خارجي توسعه يافته است به همينخاطـر تصميمگيرندگان اين سازمانها مـيبايست مطمئـن شوند كه محصولاتشان دقيقـاً منطبق با استانداردهاي آن كشورهاي خارجي باشد.
گوناگوني استانداردهاي مختلف براي بازارهاي مختلف بدين معني است كه بعضي از توليدكنندگان ميبايست يك دوجين گوناگون از هر كالايي توليد كنند كه هر يك منطبق بامنطقه جغرافيايي خاصي باشد.
بخاطر برداشته شدن اين محدوديتها , استانداردهاي بينالمللي براي استفاده در سراسر جهان تهيه و تدوين ميشوند.
استاندارد چيسـت ؟
اينچ يك استاندارد اندازهگيـري است.
q پول از استانداردهاي مبادلات تجاري به شمار ميرود.
q كلمات استانداردهاي ارتباطات هستند.
q چراغهاي راهنمايي استانداردهاي ايمني هستند.
q مقادير هيدروكربنهاي موجود در بنزين نشاندهنده استانداردهاي كيفيت هستند.
q ” كمتر از 1% انقباض“ يك استاندارد عملكرد است.
استانداردسازي نقش مهمي در زندگي ما بازي ميكند , با اين وجود اغلب افراد در مورد چگونگي تهيه و تدوين استانداردهايي كه هر روزه با آنها سروكار دارند از اطلاعات كمي برخوردار هستند. اكثراً ميدانند كه چنانچه بر روي يك فيلم دوربين عكاسي ” Iso100 “ چاپ شده باشد احتمالاً اين فيلم داراي كيفيت خوبي است ولي ممكن است فقط تعداد كمي بدانند كه Iso100 چاپ شده بر روي بسته فيلمهاي عكاسي بدين معني است كه اين فيلم مطابق با استانداردهاي ايجاد شده بوسيله سازمان بينالمللـي استانداردسازي ( ISO)
International organization for standardizationميباشد.
كارتهاي اعتباري (Automated teller Machine) ATM كه امروزه كاربردهاي بسياري دارند با همة سيستمهاي مكانيزه پولي (money machine) در كل جهان كار ميكنند , اين عمل امكانپذير نيست مگر اينكه همة آنها از استاندارد واحدي استفاده كرده باشند. اين موارد فقط تعدادكمي از هزاران استانداردي است كه ما هر روزه در طول زندگيمان با آنها سروكار داريم.
استـاندارد چيست ؟
كميته سياستگذاري استانداردهاي ملي آمريكا استاندارد را اينگونه تعريف كرده است :
” يك مجموعه قوانين , شرايط , يا نيازمنديهاي معين در باب تعريف طبقهبندي قطعات ؛ مشخصات مواد ؛ عملكرد ؛ يا عمليات ؛ روشهاي انجام كار ؛ يا ارزيابي كيفيت و كميت مواد ؛ محصولات ؛ سيستمها ؛ خدمات ؛ يا عمليات. “
از ديدگاه عمومي , يك استاندارد مجموعهاي از قوانين يا نيازمنديهايي است كه براساس اجماع آراي كاربران تعيين و مورد قبول واقع شدهاند و به صورت تئوري بهترين معيار جهت انجام يا توليد يك محصول , فرآيند , يا روش هستند. مزاياي كلي يك استاندارد شامل ايمني , كيفيت , قابليت جايگزيني قطعات يا سيستمها , و قابليت سازگاري درمناطق جغرافيايي مختلف است.
تاريخچـه استانـداردها
تاريخچه استانداردها به حدود 7000 سال قبل از ميلاد برميگردد يعني از زماني كه سنگهاي استوانهاي به عنوان واحدهاي وزن در مصرباستان مورد استفاده قرار ميگرفتهاند. يكي از تلاشهايي كه درزمينه استانداردسازي در دنياي غرب صورت گرفته است به سال 1120 ميلادي برميگردد , شاههنري اول دستور داد كه ell ( واحد طول در انگلستان معادل 115 سانتيمتر ) ميبايست دقيقـاً از نوك يك دست تا ابتداي بازوي دست ديگر باشد و اين ميبايست به عنوان استاندارد طول در كل حيطة سلطنت او مورداستفاده قرار گيرد.
در سال 1689 ميلادي , پساز يك آتشسوزيمهيب كه منجر به تخريب بخش وسيعي از شهر بوستون Boston city گرديد , تصميمگيرندگان اين شهر قانوني را وضع كردند كه براساس آن ميبايست توليدكنندگان مصالح ساختماني , آجرهايي در اندازههاي 4×4×9 توليد كنند , چرا كه آنها در يك آزمون به اين نتيجه رسيده بودند كه آجرهايي در اين اندازه موجب بازسازي سريعتر و اقتصاديتر شهر بوستون خواهد شد.
با احتمال زياد ميتوان گفت كه اكـثر استانداردهاي مـهم در ايالات متحده تـدوين شدهاند , و در كشورهاي ديگر نيـز مورد استفاده قرار ميگيرند , مثل استاندارد فاصله خطوط راهآهن.اين استاندارد هماكنون در بريتانيا , كانادا , آمريكا و اكثر اروپا رعايت ميگردد و موجب توسعه حملونقل از طريق راهآهن در آمريكا و اكثر اروپا شده است.
امروزه استانداردها چگونه تدوين ميشونـد ؟
اغلب استانداردها بوسيله كميتهاي از متخصصين يك فن ( در قالب انجمن , مؤسسه , جامعه , كميسيون , و ... ) كه معمولاً شامل اعضاءصنعت , دولت و محققين بخش عمومي همچون اساتيد دانشگاه ميشوند تهيه و تدوين ميگردند. در ايالات متحده , مؤسسه ملي استانداردهاي آمريكا موسوم به (American National Standard Institue) ANSI به عنوان يك سازمان مادر مسئوليت سازماندهي , هماهنگي و ارائه دستورالعملها و خطمشيها به اين انجمنها را بر عهده دارد.
در ايالاتمتحده به تنهايي , تقريباً 30 هـزاراستاندارد كه بوسيله بيشاز 400 انجمن و سازمان تدوين شدهاند هماكنون معتبر و در حال استفاده هستند. علاوه براين , تعداد زيادي ” مشخصات خريد “[1] بوسيله دولت و ايالات محلي اين كشور تدوين و مورداستفاده قرار دارند , همچنين مقادير بسيار ” كدينگ اجباري محصولات و قطعات “[2] و ” قوانين و مقررات “[3] توسط سطوح محلي , فرمانداريها و ايالات مختلف آمريكا تدوين و درحال استفاده هستند. به علاوه برخي سازمانهاي بينالمللي , منطقهاي و غيرآمريكايي استانداردهايي را تدوين كردهاند كه مورد استفاده متخصصين و توليدكنندگان آمريكا قرار گرفتهاند.
سازمان بينالمللي استانداردسازي (ISO) تاكنون بيش از 12000 استاندارد بينالمللي را تدوين كرده است ISO حدوداً داراي 2300 گروه فني با بيش از 20000 متخصص در كل جهان است كه به كمك آنها هرساله استانداردهاي جديدي را براي كل جهان تدوين و عرضه ميكند
چرا ما از استانداردها استفاده ميكنيم ؟
ما از استانداردها جهت رسيدن به سطحي از ايمني , كيفيت و سازگاري در محصولات و فرآيندهايي كه بر روي زندگيمان تأثيرگذار هستند استفاده ميكنيم. بطور خلاصه , استانداردها زندگي ما را ايمنتر , سادهتر و بهتر ميسازند.
همچنين , استانداردها ابزاري حياتي براي صنعت و تجارت هستند. آنها اغلب اساس و معيار معاملات بين خريداران و فروشندگان قرار ميگيرند , از اينرو اثرات بسيار زيادي بر روي سازمانها و ملتها و حتي اساس اقتصاد بازارهاي جهان دارند.
براي مثال ؛ در راستاي گسترش تجارت جهاني , عرضه محصولات سازمانهاي توليدي به بازارهاي خارجي توسعه يافته است به همينخاطـر تصميمگيرندگان اين سازمانها مـيبايست مطمئـن شوند كه محصولاتشان دقيقـاً منطبق با استانداردهاي آن كشورهاي خارجي باشد.
گوناگوني استانداردهاي مختلف براي بازارهاي مختلف بدين معني است كه بعضي از توليدكنندگان ميبايست يك دوجين گوناگون از هر كالايي توليد كنند كه هر يك منطبق بامنطقه جغرافيايي خاصي باشد.
بخاطر برداشته شدن اين محدوديتها , استانداردهاي بينالمللي براي استفاده در سراسر جهان تهيه و تدوين ميشوند.
استاندارد چيسـت ؟
اينچ يك استاندارد اندازهگيـري است.
q پول از استانداردهاي مبادلات تجاري به شمار ميرود.
q كلمات استانداردهاي ارتباطات هستند.
q چراغهاي راهنمايي استانداردهاي ايمني هستند.
q مقادير هيدروكربنهاي موجود در بنزين نشاندهنده استانداردهاي كيفيت هستند.
q ” كمتر از 1% انقباض“ يك استاندارد عملكرد است.
استانداردسازي نقش مهمي در زندگي ما بازي ميكند , با اين وجود اغلب افراد در مورد چگونگي تهيه و تدوين استانداردهايي كه هر روزه با آنها سروكار دارند از اطلاعات كمي برخوردار هستند. اكثراً ميدانند كه چنانچه بر روي يك فيلم دوربين عكاسي ” Iso100 “ چاپ شده باشد احتمالاً اين فيلم داراي كيفيت خوبي است ولي ممكن است فقط تعداد كمي بدانند كه Iso100 چاپ شده بر روي بسته فيلمهاي عكاسي بدين معني است كه اين فيلم مطابق با استانداردهاي ايجاد شده بوسيله سازمان بينالمللـي استانداردسازي ( ISO)
International organization for standardizationميباشد.
كارتهاي اعتباري (Automated teller Machine) ATM كه امروزه كاربردهاي بسياري دارند با همة سيستمهاي مكانيزه پولي (money machine) در كل جهان كار ميكنند , اين عمل امكانپذير نيست مگر اينكه همة آنها از استاندارد واحدي استفاده كرده باشند. اين موارد فقط تعدادكمي از هزاران استانداردي است كه ما هر روزه در طول زندگيمان با آنها سروكار داريم.
استـاندارد چيست ؟
كميته سياستگذاري استانداردهاي ملي آمريكا استاندارد را اينگونه تعريف كرده است :
” يك مجموعه قوانين , شرايط , يا نيازمنديهاي معين در باب تعريف طبقهبندي قطعات ؛ مشخصات مواد ؛ عملكرد ؛ يا عمليات ؛ روشهاي انجام كار ؛ يا ارزيابي كيفيت و كميت مواد ؛ محصولات ؛ سيستمها ؛ خدمات ؛ يا عمليات. “
از ديدگاه عمومي , يك استاندارد مجموعهاي از قوانين يا نيازمنديهايي است كه براساس اجماع آراي كاربران تعيين و مورد قبول واقع شدهاند و به صورت تئوري بهترين معيار جهت انجام يا توليد يك محصول , فرآيند , يا روش هستند. مزاياي كلي يك استاندارد شامل ايمني , كيفيت , قابليت جايگزيني قطعات يا سيستمها , و قابليت سازگاري درمناطق جغرافيايي مختلف است.
فهرست استاندارد های صنعتی و استاندارد های مهندسی
A.G.A
American Gas Association
استاندارد انجمن گاز آمريكا
A2LA
American Association For Laboratory Acreditation
انجمن به رسميت شناختن لابراتوارها
AA
Aluminum Association
استانداردهاي آلومينيوم
AATCC
American Association of Textile Chemists & Colorist
استانداردهاي نساجي و رنگرزي آمريكا
ABMA
American Bearing Manufacturers Association
استانداردهاي انجمن ياتاقان و بلبرينگ آمريكا
ABS
American Bureau of Shipping
استاندارد اداره كشتيراني آمريكا
ACI
American Concrete Institule
استاندارد بتون آمريكا
AES
Audio Engineering Society
استاندارد مهندسي صوت
AGMA
American Gear Manufacturers Association
استاندارد چرخ دنده و گيربكس
AIA/NAS
Aerospace Industries Association of American
استانداردهاي هوا فضاي آمريكا
AIAA
American Institute Aeronavtics and Astronavtics
استانداردكيهان نوردي/كيهان شناسي/ ستاره شناسي
AIIM
Association for Information & Image Management
استاندارد مديريت اطلاعات و تصوير
ANS
American Nuclear Society
استاندارد انرژي اتمي آمريكا
ANSI
American National Standard Institute
استاندارد ملي آمريكا
API
American Petroleum Institute
استاندارد نفت آمريكا
AREA
American Railway Engineering Association
استاندارد انجمن راه آهن آمريكا
ARI
Air- conditioning and Refrigeration Institue
استاندارد تهويه مطبوع و تبريد
ARINC
Aeronavtical Radio Inc
استانداردهاي راديو
ASA
Acoustical Society of America
استاندارد انجمن صوت آمريكا
ASAE
American Society of Agricultural Engineers
استاندارد انجمن كشاورزي آمريكا
ASHRAE
American Society of Heating Refrigerating & Air-conditioning Engineers
استاندارد تاسيسات ساختمان آمريكا
ASHRAE
American Society of Heating Refrigerating & Air-conditioning Engineers
هند بوک تاسیسات
ASME
American Society of Mechanical Engineering
استاندارد مهندسان مكانيك آمريكا
استاندارد انجمن مكانيك آمريكا
ASQC
American Society for Quality & Control
استانداردهاي كنترل كيفيت آمريكا
ASM
Metals Handbook
هندبوك تخصصي فلزات
ASQ
American Society for Quality
استاندارد كيفيت آمريكا
ASSE
American Society of Sanitary Engineering
انجمن بهداشت آمريكا
ASTM
American Standards for Testing & Materials
استاندارد تست مواد آمريكا
AWS
American Welding Society
استاندارد انجمن جوشكاري آمريكا
AWS
American Welding Society
استاندارد انجمن جوشكاري آمريكا
AWWA
American Water Works Association
استاندارد انجمن امور آب آمريكا
BHMA
Builders Hardware Manufacturers Association
استاندارد دربهاي اتوماتيك ، قفلها و لولاها
BSI
British Standard Institution
استاندارد ملي انگلستان
CEN
European Committee for Standardization
استاندارد اروپا
CENELEC
European Committee for Electrotechnical Standardization
استاندارد برق و الكترونيك اروپا
CEPT
Conference Europeene Des Administrations Des Postes Et Des Telecommunications
استاندارد پست و مخابرات اروپا
CGA
Comperessed Gas Association
استاندارد انجمن گاز فشرده
CISPR
International Special Committee On Radio Interference
استاندارد بين المللي تداخل امواج راديويي
CSA
Canadian Standards Association
استانداردهاي ملي كانادا
CTI
Cooling Tower Institute
استاندارد برجهاي خنك كننده
DIN
Deutsches Institut Fur Normung
استاندارد ملي آلمان
DOD
Department Of Defense
استاندارد نظامي آمريكا
EC
European Council / Commission Legislative Documents
استاندارد اتحاديه اروپا
ECMA
European Association for Standardizing Information And Communication Systems
استاندارد سيستمهاي اطلاعاتي و ارتباطي اروپا
EEC
European Echonomic Committee / Commission for Europe
استاندارد اتحاديه خودرو اروپا
ETSI
European Telecommunications Standards Institute
استاندارد مخابرات اروپا
EURO
Commission of the European Communities
استاندارد انجمن اروپا
FMVSS
Federal Motor Vehicle Safety Standards
استاندارد انجمن ايمني آمريكا
FORD
Ford Motor Company
استاندارد كارخانه اتومبيل فورد
GM
General Motors Corp
استانداردهاي كارخانه جنرال موتور
GPA
Gas Processors Association
استاندارد پردازشگرهاي گاز آمريكا
HI
Hydraulic Institute
استانداردهاي هيدروليك
IAEA
International Atomie Energy Ageney
استاندارد بين المللي انرژي اتمي
IAS/A.G.A
Insturment Society Of America Gas Association
استاندارد انجمن گاز آمريكا
ICEA
Insulated Cable Engineers Association
استاندارد كابل عايق آمريكا
IEC
International Electrotechnical Commission
استاندارد بين المللي برق و الكترونيك
IEC/IECQ
International Electrotechnical Commission & Quality
استاندارد كميته برق و الكترونيك
IEEE
Insulated of Electrical & Electronics Engineers
استاندارد مهندسان برق و الكترونيك آمريكا
IESNA
Illuminating Engineering Society of North America
استاندارد مهندسان روشنايي آمريكاي شمالي
IHS
فهرست استانداردهاي موجود در دنيا
IMAPS
International Microelectronic and Packaging Society
استاندارد بين المللي ميكروالكترونيك
IPS
Association Connectin Electronic Industries
استاندارد اتصالات الكترونيك
ISA
International Society for Measurment & Control
استاندارد سيستمهاي اندازه گيري آمريكا
ISO
International Organization for Standardization
استاندارد بين المللي
ISUZU
ISUZU Motor Limited
استاندارد كارخانه اتومبيل ايسوزو
ITU-R
International Telecommunication Union / Radiocommunication Sector
استاندارد بين المللي ارتباطات راديويي
ITU-T
International Telecommunication Union / Telecommunication Standardization Sector
استاندارد بين المللي ارتباطات مخابراتي
JIS
Japanese Industial Standard
استانداردهاي ملي ژاپن
JTC1
Joint Technical Committee
استاندارد فني اتصالات
MARKS
هندبوک مهندسی
MATERIAL TOOLS
مواد - متالوژی
MOD
British Defence Standards
استاندارد نظامي انگليس
MSS
Manufacturers Standardization Society of the Valve & Fitting Industries
استاندارد شيرآلات و اتصالات آمريكا
NACE
National Association of Corrosion Engineers
استاندارد انجمن خوردگي آمريكا
NCITS
National Committee for Information Technology Standards
استاندارد كميته بين المللي تكنولوژي اطلاعات
استاندارد تكنولوژي اطلاعات
NEMA
National Electrical Manufacturers Association
استاندارد انجمن توليدكنندگان لوازم برقي آمريكا
NES
NISSAN Engineering Standards
استاندارد كارخانه اتومبيل نيسان
NFPA
استاندارد هیدرولیک سیالات
NFPA
National Fire Protection Association
استاندارد اطفاء حريق
NSF
NSF International
استاندارد بين المللي صنايع غذايي
NTCIP
National Transportation Communication for ITS Protocol
استاندارد ارتباطات حمل و نقل آمريكا
OPEL
ADAM OPEL AG
استاندارد كارخانه اتومبيل اپل
PFI
Pipe Fabrication Institute
استاندارد لوله و اتصالات آمريكاله
PPI
Plastic Pipe Institute
استاندارد لوله هاي پلاستيكي آمريكا
RENULT
Renult Motor Company
استانداردهاي كمپاني اتومبيل سازي رنو
RWMA
Resistance Welder Manufacterers Association
استاندارد مقاومت جوشكاري آمريكا
SAE
هند بوک
SAE
American Society of Automotive Engineers
استاندارد انجمن قطعات اتومبيل
SKF
SSPC
Society for Protective coatings
استاندارد روكش كاري و محافظت سطوح آمريكا
TAPPI
TAPPI Organization
استاندارد كاغذ و كارتن آمريكا
TEMA
Tulbular Exchanger Manufacturers Association
طرحهاي مبدلهاي حرارتي
UBC
كدهاي ساختمان سازي و زلزله و . . .
UL
UnderWriters Laboratories
استاندارد در زمينه آزمايشگاه
برای کسب اطلاعات بیشتر و خرید هر یک از مدارک استاندار د صنعتی به سایت موسسه کتابهای الکترونیک هرکولس مراجعه فرمائید www.HerculesEbooks.com