تحریک الکتریکی مغز چیست؟

MrYazdani

New Member
یکی از شیوه‌های درمانی که در افراد مبتلا به آسیب‌های مغزی کاربرد دارد را می‌توان تحریک الکتریکی مغز دانست. در طی این روش، شاهد تحریک بعضی از نواحی خاص مغز به واسطه یک جریان الکتریکی ضعیف هستیم که حداکثر به دو میلی آمپر می‌رسد. همچنین با تحریک الکتریکی مغزی می‌توان اطلاعاتی در مورد چگونگی عملکرد مغز انسان کسب کرد. طرح اولیه شیوه تحریک الکتریکی مغز نخستن بار در حدود یک قرن پیش توسط شخصی آلبرت ارائه شد.

آشنایی با تحریک الکتریکی مغز

تحریک الکتریکی مغز در اصل نوعی اصطلاح عمومی به حساب می‌آید که ترکییی از شیوه‌های مختلف است. یکی از این شیوه‌ها، تحریک الکتریکی فراجمجمه‌ای نام دارد. در این روش با قرارگیری الکترودهای کوچک روی سر، جریان الکتریکی مستقیم به مغز منتقل می‌شود. این شیوه درمانی طبق فرکانس مغزی عمل کرده و به کمک آن می‌توان فرکانس الکتریکی را تنظیم کرد. این مورد جدای از مسئله اثربخشی این شیوه درمانی، از علل محبوبیت این شیوه درمانی نیز به حساب می‌آید. به بیانی دیگر، تحریک الکتریکی مغز نوعی شیوه درمانی غیرتهاجمی روی مغز به حساب می‌آید که در طی آن جریان بسیار ضعیفی روی پوست سر اعمال می‌شود و به این صورت، شاهد افزایش یا کاهش آستانه تحریک‌پذیری آن‌ها هستیم. با وجود اینکه این تاثیرات امکان دارد ساختار پروتئینی درون سلولی را تغییر دهند؛ اما عموما روشی بدون عوارض و برگشت‌پذیر به حساب می‌آید.

درمان بیماری با تحریک الکتریکی مغز

شیوه تحریک الکتریکی در جهت درمان بیماری‌های بسیاری می‌تواند موثر واقع شود. در صورتی که مایل هستید به شکل جزئی با کاربرد این شیوه درمانی آشنا شوید، به موارد زیر توجه داشته باشید. موارد زیر، اشاره به بیماری‌هایی دارد که با تحریک الکتریکی مغز قابل درمان هستند.
  • پارکینسون
  • اختلالات حرکتی
  • سکته مغزی
  • آفازی بعد از سکته
  • ام اس
  • صرع
  • اختلالات هوشیاری
  • آلزایمر
  • وزوز گوش
  • افسردگی
  • اسکیزوفرنی
  • اعتیاد

شیوه درمانی تحریک الکتریکی مغز مناسب چه افرادی است؟

این شیوه درمانی در زمینه کسب توانایی ذهنی اشخاص همچون حافظه، خودکنترلی، استدلال منطقی، هیجانات و شناخت اجتماعی می‌تواند بسیار موفق عمل کند. همچنین اشخاصی که از مسئله افسردگی یا اضطراب رنج می‌برند، نیز می‌توانند از این شیوه درمانی بهره‌مند شوند. این شیوه درمانی، در افرادی که به وسواس فکری عملی دچار هستند یا از اختلالاتی همانند اسکیزوفرنی، استرس بعد از سانحه، آلزایمر یا ضعف حافظه رنج می‌برند، نیز کاربرد دارد. کودکان بیش فعال یا اشخاص دارای اوتیسم نیژ می‌توانند از این شیوه درمانی استفاده کنند؛ اگر شخص با مسائلی همچون مشکلات زبانی، رفتاری، هیجانی یا حرکتی مواجه شده باشد، با توجه داشتن به یک‌سری فاکتورها، این شیوه درمانی قابل انجام است.

استفاده از دستگاه تحریک الکتریکی مغز مناسب چه کسانی نیست؟

استفاده از دستگاه تحریک الکتریکی مغز برای افرادی که دارای باتری قلب یا دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب هستند، مجاز نیست. همچنین این شیوه درمانی برای افرادی که روی پوست سر خود، آسیب، زخم یا خراشیدگی دارند، کاربردی نیست. در صورتی که دارای سابقه صرع یا تومور مغزی هستید، شیوه درمانی تحریک الکتریکی مغزی روی شما صورت نخواهد گرفت.

مزایای استفاده از تحریک الکتریکی مغز

اثربخشی و نیاز نداشتن به بیهوشی یا شکاف جمجمه‌ای را می‌توان از مزیت‌های بارز استفاده از دستگاه تحریک الکتریکی مغز دانست. در این شیوه درمانی، جریان روی کودکان و بزرگسالان بدون اینکه عوارضی را به دنبال داشته باشد، اعمال می‌شود. تنها عارضه‌ای که امکان دارد تحریک الکتریکی مغز به دنبال داشته باشد را می‌توان احساس گزگز یا سوزش خیلی ضعیف در زیر الکترودهای روی سر دانست؛ البته در جلسات دوم و سوم به دلیل پایین آمدن میزان حساسیت سلول‌های عصبی، شاهد از بین رفتن این احساس هستیم.

تحریک الکتریکی مغز به چه شکل صورت می گیرد؟

برای انجام شیوه درمانی تحریک الکتریکی مغز، یک‌سری مراحل به ترتیب طی می‌شود‌. در مرحله اول، شاهد آغشته شدن دو الکترود با قطب مثبت و منفی به محلول رسانا به کمک یک پد اسفنجی هستیم. این الکترودها روی سر گذاشته می‌شوند و جریان الکتریکی به واسطه آن از بین پوست سر و جمجمه گذر کرده و به سطح قشر مغزی دست می‌یابد. جریان الکتریکی در این بخش، در باردار کردن نورون‌ها نقش دارد و به این صورت، قطب مثبت و منفی ایجاد می‌گردد. تغییر قطب این ناحیه، تغییر فعالیت این بخش را به دنبال دارد.

از جمله عواملی که در طی این پروسه درمانی براساس نوع اختلال شخص تنظیم می‌گردد، می‌توان به شدت جریان الکتریکی، مدت و جهت آن، محل گذاشتن الکترودها روی سر، ابعاد پدهای اسفنجی و تعداد جلسات اشاره کرد‌؛ البته اخیرا دیگر از پد استفاده نمی‌شود و تعدادی الکترود با سایز کوچک را جایگزین آن کرده‌اند. به این صورت که تعدادی الکترود با سایز کوچک روی قسمت‌های خاصی از مغز گذاشته می‌شود و این مورد، یک مدل پیشرفته‌ای از تحریک فراجمجمه‌ای به حساب می‌آید. این شیوه، سبب می‌شود که تغییرات بیشتر و طولانی‌تری روی تحریک‌پذیری مغز صورت بگیرد. به همان میزان که جریان الکتریکی بیشتری عبور کند، شاهد اثرگذاری بیشتری نیز هستیم. از دیگر عوامل موثر بر اثربخشی این درمان، می‌توان به طول برقراری جریان اشاره کرد. به این صورت که با افزایش یافتن طول دوره جریان، میزان اثردهی نیز بیشتر می‌شود.

آشنایی با مدل های مختلف تحریک پذیری الکتریکی مغز

در حالت کلی، تحریک پذیری الکتریکی در مغز به سه صورت تحریک مثبت، منفی و ساختگی انجام می‌شود‌‌. در تحریک‌پذیری مثبت ما شاهد افزایش تحریک‌پذیری در نقطه موردنظر خود هستیم. در تحریک منفی، این پروسه به شکل عکس رخ می‌دهد. در سومین حالت، در اصل تحریکی کوتاه انجام می‌شود و بعد از آن، شاهد توقف آن هستیم. در این شیوه درمانی، امکان پیدا کردن دسترسی به تغییراتی که در قشر مغز انجام گرفته، وجود دارد. مدت و شدت تحریک دو عامل اساسی هستند که در مشخص کردن مدت زمان این تغییرات نقش دارند.

مقایسه تحریک الکتریکی مغز با شوک درمانی

در طول پروسه تحریک الکتریکی مغز شاهد برقراری جریان‌های کوچک به مدت بیش از بیست تا سی دقیقه هستیم. این جریان‌ها ثابت بوده و مغز زمان کافی برای تطابق دادن خود با این جریان ملایم را در اختیار دارد. این در حالی است که در شوک درمانی، شاهد ایجاد یک جریان کوتاه، قدرتمند و دوسویه هستیم که به صورت متناوب در جریان است. در شوک درمانی، مغز زمان کافی برای تطبیق‌پذیری با جریان به وجود آمده را در اختیار ندارد، به همین علت، شاهد ایجاد حمله تشنجی هستیم.

این مسئله نشان می‌دهد که مغز براساس نوع تحریک و دامنه زمانی آن، واکنش‌های مختلفی را از خود بروز می‌دهد؛ بنابراین، شیوه درمانی تحریک الکتریکی مغز در مقایسه با شوک درمانی، شیوه ایمن‌تری به حساب می‌آید. در شوک درمانی شاهد اعمال جریان الکتریکی با ولتاژ بالا به هر دو سمت مغز شخص هستیم که این مسئله عموما تشنج، بیهوشی یا مسائلی همچون فراموشی بعد از به هوش آمدن را به دنبال دارد. این در حالی است که شیوه درمانی تحریک الکتریکی مغز بدون انجام بیهوشی صورت می‌گیرد و مسائل این چنینی را به دنبال ندارد.

نکات مراقبتی در زمان استفاده از تحریک الکتریکی مغز

در طی شیوه درمانی تحریک الکتریکی مغز، از جریان خفیفی استفاده می‌شود و الکترود با مغز تماسی برقرار نمی‌کند؛ به همین علت، این شیوه درمانی عوارضی را به دنبال نخواهد داشت و یک شیوه درمانی غیرتهاجمی محسوب می‌شود؛ البته امکان دارد در برخی اشخاص بعد از جلسات طولانی شاهد ایجاد خارش و قرمزی باشیم. این مسئله، به دنبال گشادی عروق در بخشی که جریان در گذر است، اتفاق می‌افتد. اگرچه که تحریک الکتریکی فراجمجمه‌ای حمله یا تشنج را به دنبال ندارد؛ اما این مسئله در اشخاص مبتلا به صرع یکسان نیست و پروسه درمان باید با احتیاط صورت بگیرد.

اشخاصی که در وضعیت ناپایدار به سر می‌برند یا در محدوده الکترود، جسم فلزی همچون باتری در قلب دارند، برای به‌کارگیری این شیوه درمانی با محدودیت مواجه خواهند شد. پیش از اقدام برای انجام این شیوه درمانی، شخص باید فرم رضایت‌نامه مبنی بر امکان رخداد سردرد، سرگیجه یا منگی را پر کند. این عوارض جانبی در واقع به میزان تحریک و مدت درمان وابسته است؛ البته بروز چنین مسائلی عموما در درمان‌های قدیمی دیده می‌شود و در شیوه درمانی با تجهیزات به‌روز، فرد متوجه کمترین عوارض خواهد شد.

تعداد جلسات تحریک الکتریکی مغز در کلینیک پیروزی

از سوالات رایج بیماران پیش از اقدام برای انجام درمان تحریک الکتریکی مغز می‌توان به تعداد و قیمت هر جلسه اشاره کرد. تعداد جلسات مراجعه به شرایط شما بستگی دارد و پزشک متخصص شرایط شما را در نظر گرفته و اطلاع می‌دهد که شما به چند جلسه مراجعه جهت درمان نیاز دارید. به طور معمول، برای اثربخشی بیشتر تعداد بیست جلسه در نظر گرفته می‌شود. بهترین نتیجه هنگامی صورت می‌گیرد که در بازه‌ای پی‌درپی این اتفاق رخ دهد و شخص حداقل دو تا سه جلسه مراجعه را در هفته پشت سر بگذارد. عموما پس از گذشت جلسه هشت یا دوازده، براساس نوع بیماری شاهد آثار بهبودی خواهید بود‌. در کلینیک روانشناسی پیروزی، شما می‌توانید زیر نظر حرفه‌ای‌ترین پزشکان برای انجام تحریک الکتریکی مغز اقدام نمایید.
تحریک الکتریکی مغز به عنوان شیوه‌ای موثر در جهت درمان بیشتر بیماری‌ها و مشکل‌ها شناخته می‌شود. مزیت این شیوه درمانی این است که عارضه خاصی را به دنبال ندارد و یک شیوه درمانی غیرتهاجمی به حساب می‌آید. خدمات مربوط به تحریک الکتریکی مغز با هدف درمان بیماری‌های بسیاری همچون پارکینسون، اختلالات حرکتی، سکته مغزی و... در کلینیک پیروزی با وجود پیشرفته‌ترین امکانات ارائه می‌شود.
 

جدیدترین ارسال ها

بالا