nazerebartar
New Member
گام به گام ورود مهندسین به سازمان نظام مهندسی ساختمان
سازمان نظام مهندسی ساختمان، یک نهاد حرفهای و قانونی است که بر اساس قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان تشکیل شده و رسالت اصلی آن، نظم بخشیدن به امور مهندسی در کشور، ارتقای کیفیت ساختوساز و حمایت از حقوق مردم و مهندسان است. ورود به این سازمان و اخذ پروانه اشتغال به کار مهندسی، نقطه عطف کارنامه هر مهندس به شمار میرود و به او اجازه میدهد تا به صورت رسمی در پروژههای ساختمانی امضاء، طراحی، نظارت یا اجرا کند.هدف از این متن، ارائه یک راهنمای جامع برای مهندسانی است که قصد عضویت و دریافت پروانه در سازمان نظام مهندسی را دارند.
ثبت نام آزمون نظام مهندسی
۱. شرایط اولیه و فرآیند عضویت در سازمان
ورود به سازمان نظام مهندسی شامل دو مرحله مجزا است: عضویت در سازمان استانی و اخذ پروانه اشتغال.الف) عضویت در سازمان (اولین گام)
برای شروع فرآیند، متقاضی باید ابتدا در سازمان نظام مهندسی استان محل اقامت خود عضو شود. شرایط اصلی عضویت عبارتاند از:- مدرک تحصیلی: داشتن مدرک کارشناسی یا بالاتر در یکی از هفت رشته اصلی مهندسی (عمران، معماری، مکانیک، برق، نقشهبرداری، شهرسازی و ترافیک).
- درخواست کتبی: تکمیل فرم درخواست عضویت و ارائه مدارک شناسایی و تحصیلی.
- پرداخت حق عضویت: پرداخت هزینههای ورودی و حق عضویت سالانه سازمان.
ب) احراز سابقه کار (کلید شرکت در آزمون)
مهمترین شرط برای مجاز شدن به شرکت در آزمون نظام مهندسی و در نهایت، دریافت پروانه اشتغال، احراز سابقه کار حرفهای است. این سابقه پس از تاریخ اخذ مدرک تحصیلی مورد نیاز محاسبه میشود:- مدرک کارشناسی: حداقل ۳ سال سابقه کار حرفهای مرتبط.
- مدرک کارشناسی ارشد: حداقل ۲ سال سابقه کار حرفهای مرتبط.
- مدرک دکترا: حداقل ۱ سال سابقه کار حرفهای مرتبط.
۲. آزمون نظام مهندسی (ورود به حرفه)
پس از احراز سابقه کار، مهندس باید در آزمون ورود به حرفه مهندسان که توسط وزارت راه و شهرسازی و معمولاً سالی یک یا دو بار برگزار میشود، شرکت کند.الف) ثبت نام از طریق سامانه سپامک
ثبت نام برای آزمون از طریق سامانه یکپارچه پروانه اشتغال مهندسی و کاردانی صورت میگیرد. داوطلب باید پس از اعلام رسمی زمان ثبت نام، مدارک خود را در این سامانه بارگذاری و هزینه آزمون را پرداخت نماید.ب) ساختار و شرایط قبولی
آزمون دارای سه صلاحیت اصلی (نظارت، اجرا، محاسبات/طراحی) است و شرایط عمومی قبولی به شرح زیر است:- نوع آزمون: کتاب باز (Open Book) و تستی (چهارگزینهای).
- تعداد سؤالات: $\text{60}$ سؤال در هر صلاحیت.
- حد نصاب قبولی: کسب ۵۰ درصد نمره کل (پاسخ صحیح به 3 سؤال).
۳. اخذ پروانه اشتغال و آغاز فعالیت حرفهای
قبولی در آزمون، آخرین مرحله برای دریافت پروانه اشتغال است.الف) مراحل پس از قبولی
- تشکیل پرونده: ارائه گواهی قبولی در آزمون، مدارک هویتی، مدرک تحصیلی و مدارک مربوط به سابقه کار به سازمان نظام مهندسی استان.
- تعیین صلاحیت و پایه: پروانه اشتغال در ابتدا با پایه 3 صادر میشود. صلاحیتهای دریافت شده (مانند نظارت و اجرا) در پروانه ذکر خواهند شد.
- تعهدات حرفهای: امضای تعهدنامه رعایت اخلاق مهندسی و ضوابط سازمان.
ب) استفاده از پروانه اشتغال
مهندس پس از دریافت پروانه، میتواند با استفاده از آن به صورت رسمی فعالیتهای زیر را انجام دهد:- نظارت: امضای نقشهها و نظارت بر اجرای صحیح ساختمانها در حدود سهمیه کاری سالانه.
- اجرا: عهدهدار شدن مسئولیت اجرای پروژههای ساختمانی.
- طراحی/محاسبات: طراحی و محاسبه نقشههای سازه و تأسیساتی.
۴. تمدید و ارتقاء پایه
پروانه اشتغال به کار مهندسی دارای اعتبار زمانی مشخص است و مهندسان برای حفظ اعتبار خود باید به صورت دورهای آن را تمدید کنند.الف) تمدید پروانه
تمدید پروانه معمولاً هر 5 سال یکبار انجام میشود و مستلزم ارائه گواهی سلامت، گواهی عدم سوء پیشینه و پرداخت حق تمدید است.ب) ارتقاء پایه
مهندسان میتوانند با گذشت زمان و کسب تجربه کاری، پایههای $\text{3}$ را به پایه 2 و 1 ارتقاء دهند. ارتقاء پایه مشروط به گذراندن دورههای آموزشی تخصصی و کسب حداقل سنوات تجربی لازم پس از دریافت پایه قبلی است. ارتقاء پایه به مهندس اجازه میدهد تا در پروژههای با متراژ و اهمیت بیشتر، سهمیه نظارت یا طراحی بیشتری را عهدهدار شود.ورود به سازمان نظام مهندسی، نه تنها فرصتهای شغلی رسمی را فراهم میکند، بلکه مسئولیتهای اجتماعی و حرفهای مهندس را نیز به طور قابل توجهی افزایش میدهد و او را در جرگه متخصصان رسمی ساختوساز کشور قرار میدهد.
