یکی از مهم‌ترین بخش‌های بدن، سیستم ایمنی بدن یا دستگاه ایمنی است که مثل یک دژ محکم و یا نیروی امنیتی وظیفه مقابله با بیماری‌ها، ویروس‌ها و میکروب‌ها را دارد. اما این سیستم با مصرف برخی مواد غذایی و یا انجام برخی کارها دچار ضعف شده و بدن در برابر خطرات آسیب پذیر میشود. در این مقاله به این موضوع می‌پردازیم که چه چیزهایی اعم از غذا و کارهای مختلف سبب ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن می‌شوند؟ با هم 10 مورد مهم را بررسی خواهیم کرد.
ابتدا بهتر است با اجزای مختلف سیستم ایمنی بدن انسان آشنا شویم. سیستم ایمنی در واقع یک شبکه پیچیده و چند لایه است که از اجزای بدن مانند سلول‌ها، ارگان‌ها و بافت‌ها محافظت میکند. اجزای این سیستم عبارت‌اند از:
- پوست
- غشای مخاطی
- سیستم لنفاوی
- گلبول سفید
رعایت بهداشت، شستن منظم دست‌ها و واکسیناسیون از ما در برابر ویروس‌ها و سایر عوامل بیماری‌زا محافظت کند. اما عوامل دیگری هم وجود دارند که می‌توانند روی سیستم ایمنی بدن تأثیر داشته و توانایی آن را برای مقابله با بیماری‌ها کاهش دهند.
علائم ضعف سیستم ایمنی بدن
هرچند که علائم متفاوت و مختلفی برای تشخیص ضعف سیستم ایمنی بدن وجود دارد، اما برخی از این عوامل شایع‌تر بوده که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم. این مورد را نیز در نظر بگیرید که سیستم ایمنی ضعیف باعث ابتلا به بیماری‌های مختلف و ایجاد مشکلات بسیاری برای ما میشود.
- تعداد ابتلای بالا به سرماخوردگی بر اثر ضعف سیستم ایمنی بدن
- مشکلات گوارشی و تکرار زیاد اسهال و یبوست
- بریدگی‌ها، خراش‌ها و زخم‌هایی که دیر خوب می‌شوند
- عفونت‌های پی در پی
- احساس خستگی غیر متعارف
- ریزش موها بر اثر تضعیف سیستم دفاعی بدن
چه چیزهایی باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن میشود؟
عوامل و موارد بسیاری می‌تواند بر قدرت و سلامت سیستم ایمنی بدن تاثیرگذار باشند. از عادت‌های نادرست گرفته تا سبک زندگی غلط و رژیم‌های غذایی غیرسالم و ... همگی به نوعی بر این موضوع موثر هستند. ضعیف شدن این سیستم باعث خستگی و تأخیر در التیام زخم‌ها میشود. همچنین احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف از جمله سرماخوردگی و آنفولانزا را افزایش می‌دهد. در زیر به 10 مورد مهم اشاره کرده‌ایم.
1 – کم خوابی و ضعف سیستم ایمنی بدن
نداشتن خواب کافی معضلی است که بسیاری از مردم به آن دچار هستند و بدون توجه به اثرات این موضوع در بلندمدت بر این کار اصرار می‌ورزند. کم خوابی بدن را در برابر ابتلا به بیماری‌های ویروسی یا میکروبی ضعیف کرده و سیستم ایمنی ما را دچار ضعف میکند. بدن بعضی از پروتئین‌ها را که به سیستم ایمنی کمک می‌کنند، فقط در هنگام خواب ترشح میکند.
2 – کم تحرکی و تاثیر آن بر سیستم ایمنی
یکی از معضلات جامعه کم تحرکی و نداشتن فعالیت‌های جسمانی و ورزشی در طول روز است. اگر مدت زمان زیادی را به نشستن در طول روز طی می‌کنید و یا اکثر اوقات استفاده از وسیله نقلیه شخصی را به پیاده روی ترجیح می‌دهید باید بدانید که عدم تحرک باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی، التهاب و سایر بیماری های مزمن می شود.
گردش خون مناسب، خود باعث افزایش گردش آنتی‌بادی‌ها و گلبول‌های سفید میشود که وجودشان برای مبارزه با آلودگی‌ها ضروری است. پس سعی کنید برای سلامتی خود هم که شده تحرک کافی داشته باشید!
البته فراموش نکنید همانطور که کم تحرکی برای سلامتی مضر است، ورزش بیش از حد هم می‌تواند عوارضی را برای سلامتی به همراه داشته باشد.
3 – سیگار دشمن سلامتی و سیستم ایمنی!
تاثیر سیگار بر سیستم ایمنی بدن مخرب است و نیکوتین آن میزان هورمون کورتیزول را افزایش و تولید آنتی بادی و پاسخ ایمنی را کاهش می‌دهد. در مورد سیگارهای الکترونیکی نیز وضعیت وخیم تر است و این سیگارها ضمن سرکوب کردن پاسخ سیستم ایمنی باعث مستعد آسیب شدن ریه‌ها می‌شوند.
4 – استفاده نادرست از آنتی بیوتیک‌ها و تاثیر بر عملکرد دفاعی بدن
استفاده نادرست و خودسرانه از آنتی بیوتیک‌ها خطرناک است. استفاده‌ی مکرر و نامناسب از آنتی‌بیوتیک‌ها به سیستم ایمنی و سلامت کلی بدن شما آسیب می‌رساند. پیش از هرچیز، این کار ممکن است منجر به مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک شود؛ یعنی آنتی‌بیوتیک‌هایی که در گذشته مفید بودند دیگر بر باکتری‌ها و میکروب‌ها اثرگذار نخواهند بود.
5 – غم، اندوه، استرس و اضطراب ...
احساسات منفی نظیر غم، اندوه، استرس و اضطراب همگی بر سلامتی ذهنی و جسمی ما موثر هستند. استرس و نگرانی باعث مختل شدن فعالیت سیستم دفاعی بدن می‌شوند به صورتی که همین احساسات منفی پاسخ ایمنی بدن را در کمتر از ۳۰ دقیقه تضعیف میکند و یا افرادی که مدام درگیر استرس هستند به شدت مستعد ابتلا به آنفولانزا، تبخال ، زونا و سایر بیماری‌های ویروسی هستند.
این شرایط در مورد غم و اندوه و احساس تنهایی نیز مشابه است و اگر این احساسات برای مدت طولانی ادامه داشته باشند، سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کنند.
6 – عدم رعایت بهداشت شخصی و تاثیر منفی آن بر دستگاه ایمنی بدن
سبک زندگی غیر بهداشتی و عدم رعایت بهداشت فردی به شدت شخص را در برابر بیماری‌ها و ویروس‌ها ضعیف میکند. رعایت بهداشت شخصی مانند دو بار مسواک زدن در روز، شستن کامل دست‌ها پیش از غذا خوردن، تمیز و مرتب نگه‌‌داشتن ناخن‌ها، دوش گرفتن روزانه، پختن غذا در خانه به‌صورت بهداشتی و شستن مرتب لباس‌ها از ابتلا به بیماری‌های عفونی جلوگیری میکند.
7 – رژیم غذایی نامناسب و چرب سیستم ایمنی بدن انسان را ضعیف میکند
رژیم غذایی شامل غذاهای چرب و روغن‌ها می‌توانند گلبول‌ها سفید را در برابر میکروب‌ها بی دفاع کند. رژیم‌های غذایی پرچرب به‌مرور تعادل باکتری‌های روده را از بین برده و درنتیجه پاسخ ایمنی را مختل می‌کنند. این موضوع در مورد نمک و قند نیز صادق است. تحقیقات نشان داده چاقی احتمال ابتلا به آنفولانزا و سایر عفونت‌ها مانند پنومونی (ذات‌الریه) را افزایش می‌دهد.
8 – کمبود ویتامین D و تاثیر منفی بر سیستم ایمن
ویتامین‌ها همیشه نقش کلیدی در تامین سلامتی بدن دارند و هرکدام به نحوی در این فرآیند دخیل هستند. ویتامینی که کمبود آن سبب تضعیف دستگاه ایمنی بدن انسان میشود ویتامین دی است. سعی کنید نیاز بدن خود به این ویتامین را از طریق غذاهایی مانند تخم‌مرغ، ماهی و غذاهای غنی شده مانند شیر و غلات تامین کنید. نور خورشید، منبع دیگری است که به ساخت ویتامین D در بدن کمک میکند.
9 – مصرف الکل و سرکوب سیستم ایمنی!
مصرف بی رویه الکل اثری ویرانگر بروی سیستم ایمنی دارد و امکان ابتلا به بیماری های کبدی، ذات الریه، سل و برخی از انواع سرطان افزایش می‌دهد. نوشیدنی‌های الکلی نیز پاسخ سیستم ایمنی بدن به عوامل بیماری زا را کاهش می‌دهد. متابولیت اصلی الکل استالدئید (acetaldehyde) نام دارد که ریه‌ها را مستعد حمله باکتریایی و ویروسی میکند.
10 - تاثیر اشعه فرابنفش (UV) بر سیستم ایمنی
اشعه ماوراء بنفش یا فرا بنفش می‌تواند منجر به افزایش نرخ سرطان پوست، آب مروارید و سیستم ایمنی ضعیف شود. طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت این اشعه می‌تواند بر سلول‌های ایمنی تأثیر بگذارد و خطر عفونت را افزایش دهد و احتمالاً دفاع در برابر سرطان پوست را ضعیف کند.
منبع مقاله
