دیافراگم یا روزنه (میدان وضوح) :
علاوه بر پرده مسدود کننده ، برای کنترل مقدار نوری که از عدسی میگذرد ، پرده دیگری بنام دیافراگم وجود دارد که از تیغه های نازک فلزی ساخته شده و مانند مردمک چشم ، کوچک و بزرگ یا تنگ و گشاد میگردد . با این عمل نور کمتر یا بیشتر به داخل دوربین راه می یابد .
به خاطر داشته باشید که وظیفه دیافراگم فقط کنترل نور نیست و میزان عمق میدان نیز به عهده آنست اگر توجه کرده باشید ، وقتی به نقطه ای نگاه میکنید فقط آن نقطه را واضح می بینید و آنچه در فاصله های نزدیکتر و دورتر است ناواضح و شبح گونه به نظر میرسد . برای واضح دیدن هر یک از این نقطه ها ، عدسی چشم تغییر حالت میدهد تا با فاصله جدید انطباق پیدا کند و نسبت به آن تنظیم شود . در دوربین عکاسی نیز چنین وضعی وجود دارد و برای هر فاصله ای باید تنظیمی به عمل آورد تا تصویری واضح و دقیق به دست آید . این عمل با عقب و رفتن عدسی و تغییر فاصله آن نسبت به سطح تصویر (سطح فیلم) انجام میگیرد .
تیغه های فلزی و یک حلقه چرخنده این تیغه را تنظیم میکند و با چرخش به راست یا چپ سبب باز و بسته شدن آن میگردد . در تمام دوربینها اعداد روزنه ها ثابت هستند . و اعدادی که برابر یک شاخص ثابت میگذرند درجه های دیافراگم را نشان میدهند .
درجه های استاندارد دیافراگم : (4/1_2_8/2_4_6/5_3/6_1/7_8_10_11_16_22_36 )
که در این درجه ها کوچکترین عدد نشانه گشاده ترین دهانه است و هرچه اعداد بزرگتر شوند ، نشان دهنده دیافراگم بسته تری خواهد بود . این اعداد را با حرف اف (f number) نشان میدهند .
درجه های دیافراگم چنان محاسبه و تنظیم شده اند که اگر دیافراگم یک درجه بسته تر شود مقدار نوری که از آن میگذرد نصف و اگر یک درجه بازتر گردد ، دوبرابر خواهد شد . مثلا نوری که از دیافراگم f: 11 میگذرد نصف f: 10 و دو برابر f: 16 است .
در نتیجه مقدار نوری که در سه وضع زیر به فیلم میرسد یکسان خواهد بود :
60/1 ثانیه با f:8 = 30/1 ثانیه با f:10 = 15/1 ثانیه با f:11
در اینجا سوال زیر پیش می آید :
در حالی که ما میتوانیم با دیافراگم بازتر مدت زمان کوتاهتری به فیلم نور بدهیم و با سرعت بیشتری عکس بگیریم ، بستن دیافراگم که موجب کاهش سرعت میشود ، چه فایده و نتیجه ای میتواند داشته باشد ؟
برای این سوال باید بدانیم میدان وضوح چیست و با افزایش و کاهش عمق میدان آشنا باشیم .
علاوه بر پرده مسدود کننده ، برای کنترل مقدار نوری که از عدسی میگذرد ، پرده دیگری بنام دیافراگم وجود دارد که از تیغه های نازک فلزی ساخته شده و مانند مردمک چشم ، کوچک و بزرگ یا تنگ و گشاد میگردد . با این عمل نور کمتر یا بیشتر به داخل دوربین راه می یابد .
به خاطر داشته باشید که وظیفه دیافراگم فقط کنترل نور نیست و میزان عمق میدان نیز به عهده آنست اگر توجه کرده باشید ، وقتی به نقطه ای نگاه میکنید فقط آن نقطه را واضح می بینید و آنچه در فاصله های نزدیکتر و دورتر است ناواضح و شبح گونه به نظر میرسد . برای واضح دیدن هر یک از این نقطه ها ، عدسی چشم تغییر حالت میدهد تا با فاصله جدید انطباق پیدا کند و نسبت به آن تنظیم شود . در دوربین عکاسی نیز چنین وضعی وجود دارد و برای هر فاصله ای باید تنظیمی به عمل آورد تا تصویری واضح و دقیق به دست آید . این عمل با عقب و رفتن عدسی و تغییر فاصله آن نسبت به سطح تصویر (سطح فیلم) انجام میگیرد .
تیغه های فلزی و یک حلقه چرخنده این تیغه را تنظیم میکند و با چرخش به راست یا چپ سبب باز و بسته شدن آن میگردد . در تمام دوربینها اعداد روزنه ها ثابت هستند . و اعدادی که برابر یک شاخص ثابت میگذرند درجه های دیافراگم را نشان میدهند .
درجه های استاندارد دیافراگم : (4/1_2_8/2_4_6/5_3/6_1/7_8_10_11_16_22_36 )
که در این درجه ها کوچکترین عدد نشانه گشاده ترین دهانه است و هرچه اعداد بزرگتر شوند ، نشان دهنده دیافراگم بسته تری خواهد بود . این اعداد را با حرف اف (f number) نشان میدهند .
درجه های دیافراگم چنان محاسبه و تنظیم شده اند که اگر دیافراگم یک درجه بسته تر شود مقدار نوری که از آن میگذرد نصف و اگر یک درجه بازتر گردد ، دوبرابر خواهد شد . مثلا نوری که از دیافراگم f: 11 میگذرد نصف f: 10 و دو برابر f: 16 است .
در نتیجه مقدار نوری که در سه وضع زیر به فیلم میرسد یکسان خواهد بود :
60/1 ثانیه با f:8 = 30/1 ثانیه با f:10 = 15/1 ثانیه با f:11
در اینجا سوال زیر پیش می آید :
در حالی که ما میتوانیم با دیافراگم بازتر مدت زمان کوتاهتری به فیلم نور بدهیم و با سرعت بیشتری عکس بگیریم ، بستن دیافراگم که موجب کاهش سرعت میشود ، چه فایده و نتیجه ای میتواند داشته باشد ؟
برای این سوال باید بدانیم میدان وضوح چیست و با افزایش و کاهش عمق میدان آشنا باشیم .
آخرین ویرایش:
